а
,
ҽ
),
жаpтылай ашық (
о
,
ө
,
е
), қысаң (
ҧ
,
ҥ
,
ы
,
i
,
и
,
у
) дауыстылаp болып ҥш топқа
жiктелген.
Заман талабы мен сҧраныстарын ӛтеу ҥшін оқулық шығарып, емле
мәселесін орнықтыруға ат салысқан ҧлы тҧлғалардың бiрi – Е.Омаров.
Ғалымның кӛптеген еңбектерi фонетика мен орфография мәселелерiн зерттеуге
арналған. Оларға сол кездегі басылым беттерінде шыққан мына еңбектері
жатады: "Қазақша жазу жайы" ("Еңбекшi қазақ", 1924. –№ 159, 161, 162. 31
қаңтар), "Айнымалы дыбыстардың жазу ережесi" ("Еңбекшi қазақ", 1925. 9
мамыр), "Жазу мәселесi" ("Еңбекшi қазақ", 1924. 3 маусым), "Қазақ тiлiнiң
дыбыстары" ("Жаңа мектеп", 1927. –№2(17). –61-67 бб.), "О сочетании звуков
казахского языка" (Кiтап: "Год работы Казахского высшего пединститута". –
Ташкент, 1928. –33-39 с.), "Емле мәселесi" ("Еңбекшi қазақ", 1929. 7–8 мамыр)
т.б. [70]. Ғалымның ғылыми мҧрасы бҥгiнгi таңда тиiстi бағасын алып отыр.
О.Жҧбаева "Елдос Омаров емле конференциясында" деген мақаласында
ғалымның еңбектерiн талдай келiп: "Е.Омаровтың конференцияда сӛйлеген
сӛздерi, "Оқулығы" (қазақ тiлiне арналған) мен мақалалары оның бiлгiр
фонетист болғанын кӛрсетедi",– деп ӛз ойын білдіреді [71, 237-б.].
Ғалымның фонетика мәселесiне арналған iрi зерттеулерiнiң бiрi – 1927
жылы шыққан "Қазақ тiлiнiң дыбыстары" еңбегі. Зерттеу 1924 жылы тiл
конференциясында қарастырылған мәселелерге жауап ретiнде жазылған. Онда
Е.Омаров қазақ тiлiнiң дыбыстарын дауысты (
а
,
о
,
ө
,
е
,
ы
), жарты дауысты
(ымыралы (
р
,
у
,
и
,
Достарыңызбен бөлісу: |