Іі хАлыҚАрАлыҚ ғылыми-тәжірибелік конференЦиясы ғылыми баяндамалар

282
283
Қоғам дамуының әр сатысы білім беру жүйесіне өз талаптарын қойып отыр. Қазақстандағы білім беру 
жүйесіне енгізіліп жатқан жаңалықтар-білімнің қоғамдағы және жеке адам өмірінің рөлін қайта қараудың 
әлемдік үрдісінің көрінісі. Қай заман болмасын адамзат алдында тұратын  ұлы мұраттың ең бастысы - өз 
ісін, өмірін жалғастыратын салауатты, саналы ұрпақ тәрбиелеу. Ал келешек қоғамды қазіргі біз тәрбиелеп 
отырған ұрпақ құрайтыны белгілі болғанда, сол болашақ иелерін жан-жақты жетілген, ақыл-парасаты мол, 
ғылыми-мәдени өрісі озық  етіп тәрбиелеу- ұстаздың қоғам алдындағы борышы. ол үшін алдымен бала 
бойына рухани адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру керек. бұл жаңа кезеңдегі білім берудің өзекті 
мәселесі болып отырғаны баршамызға аян. Ұстаз өзінің алдындағы шәкірттерінің жүрегіне жол таба білу 
үшін  әрқашан ізденісте болған жағдайда ғана жетістікке жете алады. Қазіргі талаптың басты міндеттерін 
мұғалім өз біліктілігін үздіксіз арттырып, оқытудың жаңа түрлері мен әдістерін іздестіруді қамтамасыз 
етуде  бала  бойына  ізгілік  пен  парасаттылықты  сіңіре  отырып  жүргізген  жағдайда  ғана  оқу  процесінде  
белгілі бір жетістікке жетеді.
жалпы  рухани-адамгершілік-  екі  жақты  процесс.  бір  жағынан  ол  ата-аналардың,  педагогтардың 
балаларға  ықпалынан көрінсе, екінші жағынан - тәрбиеленушілердің қылықтары, сезімдері мен қарым-
қатынастарынан көрінеді. әр адам адамгершілік асыл қасиеттерді күнделікті тұрмыс-тіршілігінен, өзін 
қоршаған табиғаттан бойына сіңіреді. тәрбиелеуде алдымен баланы тек жақсылық пен қайырымдылыққа, 
мейірімділік пен ізгілікке  тәрбиелеп, соны мақсат тұтса, келешегі де зор  болмақ. Адамгершілік  тәрбиенің 
басты мақсаты-жеке тұлғаны қалыптастыруда олардың жан дүниесіне сезіммен қарап, әрбір іс-әрекетіне 
мақсат қоюға, жоспарлауға, оны орындауға, өзіне-өзі талап қоя білуге тәрбиелеу. мақсатқа жету жолында 
түрлі кедергілердің болуы –заңды құбылыс.Ал сол құбылысты жоюда рухани-адамгершілік тәрбиенің негізі 
болып отырған  «Өзін-өзі тану» пәнінің тигізер себі мол. баланы жастайынан отаншылдыққа, әдептілікке, 
достыққа, тазалыққа, ұқыптылықа, мейірімділікке, табиғатты сүюге, отбасын қадірлеуге, ұйымшылдыққа 
үйрету - бәрі осы пәннен бастау алады. бұдан жалпы адамзаттық құндылықтарды, адамгершілік принцптер 
мен мұраттарды ғұмыр бойы басшылыққа алатын тұлға қалыптасатыны өзінен-өзі көрініп тұр емес пе?!     
«Өзіңді өзің тану – рухани өркендеудің түп тамыры және адамгершілік құндылықтардың негізі» - деп 
сара Алпысқызы өз сөзінде  алдымен адам өзі тану арқылы ғана адамгершілік қасиетті бойына сіңіре 
алатынын айтқан.
Қарқаралы қаласындағы №44 орта мектепте 2010  жылдың 1 қыркүйегінен бастап  «Өзін-өзі тану»  пәні 
жүргізіліп келеді. мектепте алға қойған мақсатқа жету бағытындағы атқарылған жұмыстар шығармашылық 
деңгейде жақсы қойылған. осы аз ғана уақыт аралығында өз тәжірибемізді жинақтаудамыз. 2011 жылы 
мектеп директорының ғылыми жұмысы жөніндегі орынбасары гүлмира бейспековна Джуртыбаеваның  
басшылығымен  «Өзін-өзі тану пәні арқылы мектеп оқушыларының рухани-адамгершілік тәрбие деңгейін 
көтеру» эксперименттік –тәжірибелік жобаны мектеп жоспарына енгізудің дайындық кезеңі жүргізілді. 
онда 9 «ә» сынып оқушыларының тәрбиелік деңгейін көтеру мақсаты көзделді. сауалнама жүргізу 
арқылы    «5  балдық  жүйемен»  әр  оқушының,  сыныптың  тәрбиелік            деңгейі  анықталып,  жыл  бойы 
салыстырмалы түрде өсу-кему динамикасы  төмендегі формада шығарылып отырды.
р/с
бақылау параметрі
жыл басы 1-тоқсан 
соңы
2-тоқсан
 соңы
3-тоқсан 
соңы
жыл аяғы
1
Өзін-өзі ұстауы
3
4
4
5
5
2
сөздік қоры
2
2
3
3
4
3
ойын еркін жеткізуі
2
2
3
4
5
4
жағдаятты талдау әрекеті
2
3
3
4
5
5
Өзгенің пікіріне көзқарасы
2
3
4
4
5
6
мұғаліммен қарым-
қатынасы
3
4
4
5
5
7
пікірталастыру қабілеті
1
2
2
3
4
8
пәннің тәрбиелік мәнін 
сезінуі
2
3
4
4
5
сыныптың тәрбиелік деңгейінде ілгерілеушілік  байқалды. сынып оқушыларынан пәннің маңызы, пән 
мұғаліміне көзқарасы, өмірлік жолына әсерін анықтай алуы, басқа негізгі пәндерден ерекшелігі, өзіндік 
ұстанымы, ұсынысы сияқты  негізгі факторларға көзқарасын анықтау мақсатында  мектеп әкімшілігі та-
рапынан сауалнама жүргізілді. әрі қарай осы бақылау параметрлері бойынша осал тұстарын ескере оты-
рып сынып ұжымын, жеке оқушыны қабілеттілігін, өзін-өзі бағалауы,   ортасының  өзіне әсерін анықтау 
мақсатындағы  жұмыстар  жүргізілді.  бұл  «Дарындылықты  анықтау»  жинақтамасыбойынша  «вербаль-
ды қиял», «шығармашылық деңгейді анықтау», «мен кіммін және мен басқалар қалай қабылдайды?», 
«жағдаяттан шығу қабілетім» т.б әдістемелері арқылы жүзеге асырылды. 
ғазез ж.с. Дарынды балалармен жұмыс. [1, 37-42-б] 
оқушының  өзін  және өзгені  байқамай жүрген әр қырынан көруі :
· 
біріншіден, қызығушылығын арттырды;
· 
екіншіден, өзін және өзгені әр қырынан таныды;
· 
Үшіншіден,  кемшіліктерін  жоюдың жолдарын үйренуге ниеттенді;
· 
төртіншіден, өзіне және айналасына сыни көзбен қарауға үйренді;
· 
бесіншіден, дұрыс қарым-қатынастың өз өмірінде маңыздылығын түсінді;
· 
Алтыншыдан,  адамгершілік құндылықтарды өзінен және өзгеден көре білді; 
бұл жұмыстың нәтижелі болуы пән мұғалімінің  сабақ барысын мақсатты түрде дұрыс ұйымдастыруы, 
әр оқушымен қарым-қатынасының жоғары, талап ете де,өз сөзі мен әрекетіне иландыра, қызықтыра да 
білуімен қоса шеберлігіне тікелей байланысты. 
ізгілік қасиеттер бала бойына алдымен отбасынан берілетіні белгілі. соған байланысты мектебімізде 
бұл  пән  ата-аналармен  біріктіріліп  «мен  және  менің  отбасым»  тақырыбында  тренинг-сабақ    өтті  .  әр 
ата-ананың  сабақтан көп нәрсені түйгені  пәнге деген оң көзқарастарын сабақ соңындағы алғыстары мен 
лебіздерінен көрінді.
мектепішілік  шарада  9-сынып  оқушыларымен    «біз  нашақорлыққа  қарсымыз»  тақырыбында  ток-
шоу бағдарламасы өткізілді. бағдарлама барысында өздігімен іздену арқылы  дайындаған жұмыстарынан  
рухани-адамгершілік  қасиеттер  адам  бойына  қалай  және  қашан,  қандай  жағдайда  сіңірілетінін  жоғары 
деңгейде көрсете білді. 
сонымен қатар «Өзін-өзі тану» рухани-адамгершілік бағдарламасының авторы сара Алпысқызының 
қолдауымен «бақытты балалық шақ» атты онкүндік өтті.  бұл шарада дөңгелек үстел, қамқорлық акция-
сы, жанұялық сайыс,  эссе және шығармалар байқауы, сурет, қолөнер бұйымдары көрмесі оқушылардың 
танымдық әрі шығармашылық қабілетін арттыруға бағытталған түрлі шаралар атқрқарылды.  
2012 /2013 оқу жылында    «Өзін-өзі тану пәні арқылы мектеп оқушыларының рухани-адамгершілік 
тәрбие  деңгейін  көтеру»  эксперименттік  –тәжірибелік  жобаны  мектеп  жоспарына  енгізудің  дайындық 
кезеңін   мектептегі тәрбие саласының «Өнер» шығармашылық тобының  жетекшісі, мектеп директорының 
тәрбие  ісі  жөніндегі  орынбасары  ж.т.  искакованың  жетекшілігімен      тәрбие  саласының  бір  тармағы 
ретінде алып, өзін-өзі тану пәнін тәрбиемен ұштастыру мақсатында тәрбие сағаттарымен кіріктіріп өткізу 
көзделіп отыр. осы орайда пәнді оқыту үрдісінде қолданып жүрген тиімді әдістемелік тәсілдердің өзіндік 
ерекшелігі бар.
«Өзіммен-өзім»  ─  бұл  тәсіл  баланың  өзін  және  өзінің  жүрегін  тыңдай  білуіне  септігін  тигізеді.  ол 
баланың  сезімі  мен  эмоциясын,  жалпы  рефлексияға  қабілеттерінің  дамуын  ынталандырады.  осы  тәсіл 
балаларға жайлы әсер етеді, олардың қиялын дамытады, топтағы мінез-құлыққа жағымды ықпал етеді 
және әдетте, материалды жаңадан түсіну барысында пайдаланылады. сабақтың бұл бөлігінде тестілердің 
бірнеше  түрін  қолданған  тиімді.  жеке  тұлғаның  даму  деңгейін  анықтау  мақсатындағы  тестілер: 
психологиялық  тестілер,  интеллектуалдық  тестілер,  тексеру  тестілері,  жетістікті  анықтау  тестілері  . 
әрқайсының рөлі әр түрлі. 
«сабақтың  дәйексөзі»  ─  оқушылардың  танымдық  белсенділігін  арттыруға,  оқу  материалын 
эмоционалдық-бейнелі тұрғыдан қабылдауға ықпал ететін өзін-өзі тану сабақтарының міндетті элементі 
болып табылады. халық даналығы, халық мақалы, нақыл сөз, ұлағатты сөз сабақтың дәйексөзі ретінде 
алынады. бұл кезде интерактивтік әдістер ойталқы;”ойға шабуыл”; ”дөңгелек үстел” әдістернің  өзіндік 
әсері бар.

284
285
«әңгімелеу» ─ оқушылардың әңгіме, ертегі, өсиет әңгіме, өлеңдерді ұжым болып тыңдауына жақсы 
жағдайлар тудыратын сөйлеу мен ойлау іс-әрекеттерінің маңызды түрі. балалар осы әдіс арқылы әңгімені 
тыңдай және ести білуді, сезіне алу және сезіммен қабылдауды, ойдан өткізу мен талдай алуды үйренеді. 
шығарманы  үзіліспен  әңгімелеу  сияқты  амал-тәсілдері  қолданылады:  әңгімелеу,  сахналық  элементтер 
бірлігінде жүзеге асырылады. ойлау аспектісі мен танымдық дербестігі дәрежесі бойынша – проблемалық-
ізденіс әдістерін қолданған дұрыс.
«шығармашылық  жұмыс»  –  сурет  салу,  макеттер,  коллаждар  мен  өлең,  әңгіме  құрастыру  және 
т.б.  түрінде  жүзеге  асыру  тәсілі  балалардың  шығармашылық  шабытын  аша  түсуге,  олардың  символ-
дарды,  бейнелер  мен  әрекеттерді  ұғынуы  арқылы  өзіндік  «менін»  көрсете  алуына  септігін  тигізеді. 
бірлескен  шығармашылық  әрекет  оқушылардың  ынтымақтастық,  шыдамдылық,  ынталылық  сияқты 
адами  қасиеттерді  ұғынуына,  өзінің  пікірін  айту  мен  басқалардың  пікірін  құрметтей  білу  дағдыларын 
дамытуға мүмкіндік береді, балалардың өз күшіне сенімділігін, өзінің қабілеттері мен шығармашылық 
мүмкіндіктеріне сенімдерін қалыптастырады, жауапкершілікке, дербестілікке тәрбиелейді. Дарындылық 
және қабілетілікті анықтау аспектісі  іске асырылады. 
жеке тұлғаның адамгершілік – рухани қасиеттерін дамуына ықпал ететін ізгілікті білім беру ортасын 
құру [3, 302-305-б]
«жағдаятты  талдау»  –  кезінде  ынталандыру  және  мотивациялық  әдістерді  (өнегелік  әсерлену 
жағдаяттары, қызықтылық, айқындылық; танымдық ойындар; өмірлік жағдаяттарға талдау; нәтижелілік 
жағдаяттары)  пайдалану  өз  әсерін  тигізеді.  бала  келешек  өмірге,  онда  кездесетін  түрлі  жағдайларды 
өздігінен шеше алатындай  деңгейге жеткізудің дайындық кезеңі ретінде де қарастыруға болады.
рухани-адамгершілік  білім  беру,  дамыту    арқылы  адамның  өзінің  өмірлік  позициясын  анықтау,  әр 
түрлі мәселерді адамгершілік нормаларға сәйкес шешу, өзіне, адамдарға және қоршаған әлемге ізгілікті 
қарым – қатынас жасау,адамға қолдан келгенше көмек беру, туыстарына және жақындарына қамқорлық 
көрсету,  өзімен  өзі  үндестікте  өмір  сүру,  ойы,  сөзі  және  іс  әрекеттеріне  шынайы  болу,  адамгершілік 
тұрғысынан таңдауға даярлығын таныту және өз ойы, сөзі мен ісіне жауапты болу, қоғамға қызмет ету 
дағдыларын іс жүзінде дамыту сияқты тәрбие көзін бала бойына тәрбие жұмысымен  ұштастыру арқылы 
сіңіруді жұмыстың негізгі тірегі ретінде қолданып отырмыз. тәрбие сағатарында арнайы құрылған жо-
спар арқылы сынып жетекшілермен біріге отырып өзін-өзі тану пәнін тәрбие сағаттарымен кіріктірілген 
формада өткізуді жоспарлап отырмыз. 9 «а» сыныбында сынып жетекшісі г.б. нұрқайдаровамен бірлесе 
өткізген «Өзіңді тану-өмірді тану» тақырыбындағы 2 сағаттық сабақтың мақсаты оқушы өзін және өзге сы-
ныптастарын көпшілік біле бермейтін әр қырынан таныту  болды. Өзін-өзі тану сабағы алдымен «шаттық 
шеңберінде өзара ізгі тілектер айтумен басталды.. сабақта түрлі әдіс-тәсіл қолданылды. «Өзіммен-өзім» 
─  кезеңінде  жеке  тұлғаның  даму  деңгейін  анықтау  мақсатындағы  психологиялық  тестілер,  жетістікті 
анықтау  тестілері  алынды.  нәтижесі  бірден  шығарылып,  ұпай  сандары  бойынша    әркім  өз  деңгейін 
анықтады. «оқушылардың жеке тұлғасын зерттеу әдістемесінен» жадының түрлерін зерттеу; есте сақтау 
қабілетін анықтау; Өзін-өзі бағалау әдістемесі; бойынша арнайы тестілер алынып, нәтижелері саралан-
ды. танымдық процестер оқу әдістемесі/оқушылардың жеке тұлғасын зерттеу әдістемелері [2, 82-115-б] 
«сергіту сәті» кезеңінде “көңіл-күйге ортақтасу”, “күлкі”, “жаңа түрге ену” сынды қарым-қатынасты 
дамытуға арналған жаттығулар жасалды. осы кездегі сыныптағы әрекетті төмендегі кестеден көруге бо-
лады:
Пән мұғалімінің әрекеті
оқушы әрекеті
сынып жетекшінің 
әрекеті
шаттық шеңберін ұйымдастыру
ерекше тілектер айту
сөздік қорын 
бақылау
есте сақтау қабілетін анықтау 
тестімен жұмыс жүргізу, нәтижесін 
шығару
Өзінің қабілетіне ден қою
оқушылардың 
деңгейінің диаграм-
масын жасау
Өзін-өзі бағалау әдістемесісімен 
жұмысты ұйымдастыру
Адамгершілік қасиеттерді санамалау 
арқылы өзін қаншалықты бағалай 
алатынын анықтау
Өзін-өзі бағалау 
деңгейін шкалаларға 
орналастыру
сергіту сәтінде көңіл-күйге 
ортақтасу” “күлкі” “жаңа түрге ену” 
сынды қарым-қатынасты дамытуға 
арналған жаттығуларды жасату. 
оқушыларға күлкі сыйлау
жаттығуды ынтамен орындау
әр оқушының көңіл-
күйін бақылау
бұдан  қандай пайда көзі, жетістік, жұмыс барысына қажеттілік туындайды? оқушы не алып шығады? 
сынып жетекші мен пән мұғаліміне нендей жаңалық әкеледі? мектепке, қоғамға қаншалықты пайдасы 
бар? деген сауалдар туындайды.
Пән мұғалімі
оқушы
сынып жетекші
Мектеп
ізденеді
Өзін және өзгені 
таниды
сынып 
оқушыларымен 
байланысты 
нығайтады 
әдістемелі көмек 
көрсетеді
нәтижені қорытындылап, 
саралайды
жетістіктер мен 
кемшілікткрдің ара-
жігін анықтайды
әр оқушыны жете 
тануға мүмкіндік алды бірлескен жұмыс 
нәтижесін көреді
Адамгершілік қасиеттерді 
сіңіреді
кемшілікті жою 
жолдарын іздестіреді
 бағыт – бағдар береді
Диагностикалауға 
мүмкіндік алады 
Қоғамға өзін-өзі жан-
жақты әр қырынан 
танитын, жаман мен 
жақсыны айыра алатын 
рухани бай тұлғалар 
қатары көбейеді .
сынып жетекшіге жеке 
тұлғаны зерттеуде 
сырттай бақылауға 
септігін тигізеді
Қуанады, күледі,
сергиді
нәтижеден 
шабыттанады
ғылыми 
шығармашылық топ 
мүшелерін дайындайды
осындай  сабақтар  басқа  да  сыныптармен  түрлі  тақырыптарда    жүйелі  түрде  өтіп  отырғанда  өзінің 
нәтижесін берері анық. жаңа кезеңдегі білім берудің  өзекті мәселесі болып отырған – тұлғаның рухани-
адамгершілік  қасиетін қалыптастыру өзін-өзі тану сабақтарын тәрбиемен ұштастырған жағдайда  міндетті 
түрде  нәтижесін  көрсетері  сөзсіз.  бұл  мектеп  жасындағы  бала  бойында  ең  басты  қажеттілік  өзін-өзі 
дамытушылық  қажеттілігін  қалыптастыруы    тиіс.  бұл  тек  қана  баланың  өзін-өзі  танып,  білуімен  ғана 
шектеліп қоймайда, оның мазмұны тереңде.    
келешекте Қазақстан республикасының өркениетті, бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарынан көретінімізге 
сеніміміз мол. елбасымыз н.ә.назарбаев   әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегия-
сында: «білім беру реформасы- Қазақстанның бәсекеге нақтылы қбілеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік 
беретін  аса  маңызды  құралдардың  бірі.бізге  экономикалық  және  қоғамдық  жаңғыру  қажеттілігіне  сай 
келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет» деген болатын. сондықтан сол елдердегі бар жетістіктер 
бізде де болуы қажет, Өйткені жаңа ххi ғасыр - бәсеке ғасыры.

286
287
Қай мемлектте болсын, қарым-қатынас адами құндылықтар, оның ішінде адамгершілік құндылықтар 
қалыптастыру-кез-келген  мектептің  міндеті  болып  саналса,  баланың  өзін  тануында,  басқаны  тануына, 
болашақ дамуына «Өзін-өзі тану»пәні зор ықпал етеді.         
әдебиеттер тізімі
1. ғазез ж.с. Дарынды балалармен жұмыс. http://sc 0002.zhaksy.akmoedu.kz    (12.11.2011)
2.  c.Қ.бердібаева.танымдық  процестер  оқу  әдістемесі/оқушылардың  жеке  тұлғасын  зерттеу  әдіс-
темелері. 2004  б.82-115
3. Қ.р.жолдыбаева. жеке тұлғаның адамгершілік – рухани қасиеттерін дамуына ықпал ететін ізгілікті 
білім беру ортасын құру: Өзін –өзі тану, өзін-өзі іске асыру//
4. Қазақстан республикасы азаматының білім беру мазмұнының жаңаруы арқылы адамгершілік рухани 
тәрбиеленуі, даму және қалыптасуы (республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары 
1 - кітап)  Қарағанды, 2011. б.302-305
развитие критического МыШления  учаЩиХся
на урокаХ литературы
кайрбаева з. в.
Средняя школа-лицей №23 г. Актобе
Республика Казахстан 
аңдатпа
мақала оқушылардың оқу барысында сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытудың өзекті мәселелеріне 
арналған. Автор  оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясының әдістері мен 
тәсілдерін  қарастырып,  әдебиет  сабақтарында  қолданылған  жаңа  форматтағы  кембридж  университеті 
бағдарламасы  бойынша  біліктілікті  көтеру  курстарының  мұғалімнің  шығармашылық  өсуі  мен 
педагогикалық шеберлігіне әсерін баса айтады.
Аннотация
  статья посвящена актуальной проблеме развития критического мышления учащихся в учебном про-
цессе. Автор рассматривает методы и приёмы технологии развития критического мышления через чтение 
и письмо, используемые на уроках литературы, подчёркивает влияние курсов повышения квалификации 
нового  формата  по  программе,  разработанной  Центром  педагогического  мастерства  совместно  с  кем-
бриджским университетом на творческий рост, педагогическое мастерство учителя.
Abstract
the article consecrate to a very topical problem of the development of pupils’ critical thinking. the author 
consider methods of critical thinking technologies, that are used on literature lessons, underline the influence of the 
new size of the courses of qualification rising based on the program of the teacher’s creative rising of pedagogical 
skill of cambridge university.      
на протяжении всей своей истории человечество не стояло на месте, развивалось. изменения проис-
ходили во всех сферах жизни и деятельности человека. не было исключением и образование. сегодня, в 21 
веке, к образованию вообще и к учителю в частности предъявляются высокие требования. современные 
школьники любознательны, активны, практичны, мобильны,  и учитель должен соответствовать им. педа-
гог, не развивающий своё мастерство, не ищущий чего-то нового, будет сегодня не востребован. в то же 
время и система образования в рк требует изменений.  чтобы внести существенные изменения в систему 
образования,  необходимо,  чтобы  каждый  учитель  внёс  изменения  в  свою  педагогическую  практику.  я 
учитель, получивший образование в советское время. наша советская методика преподавания заключа-
лась в том, чтобы давать готовые знания. к сожалению, такая система работы приводит к авторитаризму, 
несамостоятельности,  незаинтересованности  учащихся.  моя  практика  показывает,  что  сегодня  дети  не 
хотят читать, им неинтересна классика, которую мы изучаем на уроках литературы. конечно же, я думала 
о том, как изменить положение дел. решила изучить современную инновационную педагогическую  тех-
нологию и применять её на практике. 
понятие “инновация“ в переводе с латинского языка означает “обновление, новшество или измене-
ние“. Это понятие впервые появилось в исследованиях в xix веке и означало введение некоторых эле-
ментов одной культуры в другую. в начале xx века возникла новая область знания, инноватика – наука о 
нововведениях. словарь с.и.ожегова даёт следующее определение нового: «новый – впервые созданный 
или сделанный, появившийся или возникший недавно, взамен прежнего, вновь открытый, относящийся к 
ближайшему прошлому или к настоящему времени, недостаточно знакомый, малоизвестный». [1, с.380]
«применительно к педагогическому процессу инновация означает введение нового в цели, содержа-
ние, методы и формы обучения и воспитания, организацию совместной деятельности учителя и учаще-
гося». [2, с.57]   педагогическая инновация –  нововведение в педагогическую деятельность, изменения в 
содержании и технологии обучения и воспитания, имеющие целью повышение их эффективности. 
внедрение новых педагогических технологий является одним из направлений инновационного процес-
са. в своей практике я использую технологию развития критического мышления через чтение и письмо. 
Актуальна ли данная технология на сегодняшний день? «в документах Юнеско сформулированы сле-
дующие фундаментальные цели и задачи образования в 21 веке:
- научить получать знания (уметь учиться);
- научить жить (уметь решать проблемы);
- научить жить вместе  (учение для совместной жизни).
развитие критического мышления подрастающего поколения на сегодня является одним из приори-
тетных в образовании казахстана. Этим целям и задачам соответствуют и выделенные в государственном 
общеобязательном стандарте 12-летнего общего среднего образования рк в качестве одного из трёх ре-
зультатов образования ключевые компетентности:
-  компетентность  решения  проблем,  позволяющая  определять  проблему  в  различных  ситуациях, 
принимать ответственные решения, оценивать последствия своего решения;
- информационная компетентность, позволяющая принимать решения на основе критически осмыс-
ленной информации;
- коммуникативная компетентность, позволяющая строить коммуникации в группе с людьми, стоя-
щими на различных позициях, для получения общего результата. 
педагогическая технология «развитие критического мышления через чтение и письмо», обеспечивая 
самообучение, самовоспитание, саморазвитие, самореализацию обучающегося посредством интерактив-
ного  включения  его  в  учебно-познавательный  процесс,  формирует  востребованные  сегодня  ключевые 
компетентности,  которые  обеспечат  им  возможность  самостоятельного  решения  проблем  в  различных 
сферах деятельности». [3, с. 6 - 7]
 каковы же цели данной педагогической технологии? 

жүктеу/скачать 4,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: