1. Караулова Лариса Константиновна - Физиология физического воспитания и спорта. Учебник. Москва, 2012 - С.304
2. Дж.Х. Уилмор, Д.Л. Костилл Физиология спорта. Москва, 2001.-С 504
3. Жолдасбекова Б.А. Дене тәрбиесі мен спорт түрлерінің физиологиялық негіздері. Шымкент,2013.-С.172.
4. Физиология физического воспитания и спорта. Смирнов В.М. Дубровский В.И. – М., Влад. Пресс.2002.
5. Дубровский В.И.,Смирнов В.МФизиология физического воспитания и спорта. Москва, 2002.-С.606
Қосымша әдебиеттер.
1. Жилов Ю.Д Назарова Е.Н.Возрастная анатомия, физиология и гигиена. Москва, 2014.-С.256
2. Прокофьева В.Н. Практикум по физиологии физического воспитания и спорта. Москва, 2008-С.191
3. Дж.Х. Уилмор Д.Л. Костилл Физиология спорта и двигательной активности. Москва, 2007.-С.503
Практикалық сабақ №8 Сабақтың тақырыбы: Қоршаған ортаның ерекше жағдайларындағы спорттық жұмысқа қабілеттіліктің физиологиялық негіздері
Сабақтың жоспары: 1. Орта биіктік факторларының адамға әсерінің физиологиялық механизмдері.
2. Орта биіктікке жедел және ұзақ бейімделудің механизмдері.
3. Кері бейімделу ерекшеліктері.
4. Жоғары биіктіктің ағзаға әсері.
Сабақтың мақсаты және міндеті, ептілік, дағды және құзыреттілік: Сыртқы орта биологиялык тұрғыдан адамға әсер ететін метеорологиялық және геофизикалық факторлардың жиынтығы қарастырылады.
Практикалық сабақтарын өткізу түрі: Семинар-дискуссия
Қысқаша теориялық мәлімет: Спортшылар әртүрлі климаттық жағдайларда, атап айтқанда: «жоғары-төмен температурада, орта және жоғары биіктіктерде жұмыс атқарады.
Ағзаның еркін тіршілік етуінің негізі — ішкі ортаның
салыстырмалы тұрақтылығын ұстап тұру.
Тіршілік ету жағдайының қалыпты жағдайдан ауытқуы кезінде ағзаның қорларының қосылу жиынтығы гомеостазды қамтамасыз етеді.
Егер ағзаның қорлары жеткіліксіз болса, гомеостаз бұзыылады, жұмысқа кабілеттіліктің төмендеуімен айқындалатын ағзаның функциональді белсенділігі төмендейді.
Адамның күнделікті ұшырасатын тіршілік ету жағдайлары өзгереді, атап айтқанда дене қызуының көтеріледі, не төмендейді, ылғалдылыққа және қысым өзгереді. Олар әсіресе қарқынды және ұзақ, бұлшық ет жұмысын орындау кезінде ерекше маңызға ие болады.
Ерекше бір жағдайлардағы спорттық шынығулар және жарыстар ағзаның алдын ала бейімделуін талап етеді. Экстремальді жағдайларға адамның суға түсуі де жатады.
Ағзаның қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтін ғылым - экология деп аталады.
