9-лекция. Зерттеудің теориялық әдістері. Жоспар: 1.Тарихи-педагогикалық зерттеу. 2.Тарихи-педагогикалық зерттеудің педагогиканың және тәрбие практикасының дамуындағы маңызы. 3. Жалпы ғылымилық әдістер жне олардың тарихи-педагогикалық зерттеулердегі орны. Тарихи-педагогикалық зерттеу әдістері Тарихи-педагогикалық зерттеудің педагогика мен тәрбис
тэжірибесінің дамуы үшін маңызды.
3. Тарихи-педагогикалық зерттеудің кездері: педагогика клас
сиктерінің еңбектерін зерттеу, ресми қүжаттарды, материалдарды
зерттеу (заңдар, жобалар, ессптер, баяндамалар т.б), білім беру туралы архивтік материалдар, бағдарлама, оқулык, оқу қүралдарын зерттеу, педагогикалық басиа сөз материалдарын зерттеу.
Теориялық ізденіс эдісгсрін пайдалану тиімділігін модель қү_ру эдістері күшейте түседі. Олар зерттелетін құбылыс бары-сын сызба, схема, қысқаша сөздік жэне жазбаша түрінде көрнекі-бейнелік сипаттама беруге мүмкіндік береді.
Абстракты логикалъщ әдістер модельдеу жасанды ситуация-ларды жасаудан көрінеді, мүнда нақтылы міндеттегідей байланыс пен тәуелділік негізгі рөл атқарады. Оңайлату мен схематизм-нің арқасында бүл байланыстар мен тэуелділік дэл талдау мен математикалық сипаттамаға жол береді. Мүндай ситуацияның зерттеу нэтижелері мен модель обьектілерінде алынған деректер, содан, үқсастығына орай нақтылы жағдайларға көшіріледі де, осы жерде алынған қорытындылардың дүрыстығы тексеріледі.
Абстракция (лат. АЬвігасііоп - бү_ру, аудару) - ойлаудың негізгі операцияларының бірі, субъект зерттелу үстіндегі объектінің әлдебір белгі-нышанын айырықша бөліп алып, басқаларын на-зардан тыс қалдырады. Соның нәтижесінде абстракция терминін білдіретін ақыл-ой өнімі (түсінік, үлгі, теория, жіктелімдер жэне т.б.) пайда болады. Абстракцияның шынайылығы мен өнімділігінің өлшемі - тэжірибе.
Абстракциялаудың (дерексіздендіру) екі түрі бар:
Талдап қорыту;
Жекелеп бөлу.
Талдап цорыту- көптеген біріңғай заттар мен қүбылыстардың
жалпы белгілерін анықтау.
Жекелеп бөлу - бір затты немесе қүбылысты зерттеп, талдау үшін зерттеушіге қажетті бір қасиетін бөліп алу үдерісі.
Дэріптеушілік - дерексіздендірудің бір түрі, оны ғылыми танымның жеке тэсілі ретінде қарастыруға болады. Дэріптеушілік үдерісі барысында зерттеуші ой жүзінде заттың барлық шынайы қасиеттерінен бас тартып, оның мазмүнына іс жүзінде мүмкін немесе жаңа түсінік пен белгі береді. Дәріптелген объектінің зерттеушіге теория жүзінде шынайы объектілерді, эсіресе, ма-териалдық объектілерді зерттеу мен санада сақтауда тигізер пай-дасы мол.