Мақалалар, баяндамалар жинағы

254

Халқымыздың  ұзақ  тарихындағы  тағы  бір  жаңа  қоғамдық 

формацияның іштей жаңғыру, жаңалану, жасару процестерінің мәнісін 

түсіну  үшін  біз  ең  алдымен  «азаттық»,  «егемендік»,  «еркіндік», 

«тәуелсіздік» деген ұғымдардың нарқы мен парқын айыра білуіміз керек. 

Сонда  ғана  біз  қиыншылықтардың  бәрін  көре  тұрсақ  та,  біле  тұрсақ 

та,  өткен  өміріміздің  бейне  бір  өтеміндегі  ғайыптан  бола  қалған  бұл 

жақсылықты баянды ете аламыз, бақыт құсын мәпелеп ұстап, мәңгі-бақи 

қолдан жібермейміз.

Ол үшін не істеу керек?

Рас,  егеменді  ел,  тәуелсіз  мемлекет  болдық  деп,  біз  үш  жыл  бойы 

бөркімізді аспанға атып қуандық. Әлі де алғашқы қуанышымыз басылған 

жоқ  (илаһим,  басылмасын!),  әлі  де  той  тойлап,  ас  беріп,  масайраумен 

келеміз. Бәрі заңды сияқты. Қазекем: «бір тостаған көженің де буы болады» 

демеуші ме еді? Есін жинап, еңсесін көтере бастаған халқымыз тарихи 

жадын, рухани байлығын түгендеп, «Өлі риза болмай, тірі байымайды» 

деп, ата-бабаларын еске алып жатқанның ешбір айыпшамы жоқ.

Алайда,  көбіміз-ақ  осы  қуаныштардың  шынайы  себеп-салдарын 

терең  түсініп,  байыбына  бармай-ақ  қуаныш  дүрмегін  қызықтаумен 

келеміз.  Қазекем:  «Бір  қуаныштың  бір  реніші  бар»  деп  бір  түйсе, 

«Бір  кірістің  бір  шығысы  бар»,  «Жаман  айтпай  жақсы  жоқ»  деп  те 

мақалдайтыны бар.

Бұл  бекер  айтылмаған.  Қан  төкпей,  қасірет  шекпей,  қазақ 

топырағында  жаңа  қоғамдық  формацияның  қалыптасуын  қалай 

түсінеміз? Біреулер оны үш славян мемлекеті басшыларының тоғайда 

тоқайласуынан  кейінгі  нәтиже  деп  қараса,  енді  біреулер,  жоқ,  бұл 

ілгері-кейін әйтеуір бір болуға тиіс объективті тарихи процесс, заңды 

құбылыс  еді  деп  топшылайды.  Мүмкін,  ұлттық  республикалардың 

егемендік алып, дербес ел болуы ССРО-ның аяқ астынан күйреуіне де 

байланысты  шығар.  Бұл  мәселенің  тек  себебі  ғана.  Ал  оның  салдары 

нені көрсетіп отыр?

Советтік дәуірден кейінгі кездегі егемендік алудан біз бір моральдың 

екі түрлі жағын көріп отырмыз. Бір жағы – тәуелсіздік, ұлттық мемлекет, 

екінші  жағы  –  бүгінгі  саяси,  әлеуметтік,  экономикалық  күйзеліс. 

Қабырғасы сөгіліп, шаңырағы ортасына түскен елдің орнына бірден ақ 

орда орнату, «қой үстіне боз торғай жұмыртқалайтын» заман орнату – 

әрине, бос қиял.

Міне, сондықтан да бүгінгі тығырыққа тірелген ғайыптан келген 

еркіндіктің  де,  тәуелсіздіктің  де  өтеуі  халқымыз  үшін  тым  қымбатқа 

255

түсіп отыр. Қалай болғанда да, «алдың – соқпақ, артың – жар» дегендей, 

енді кейін шегінуге жол жоқ. Елбасы да, міне, осы қиыншылығымызды 

елден  жасырмай,  азын-аулақ  табысымыз  болса,  оны  асырмай  ашық 

айтып,  ағынан  жарылып  отыр.  Несін  жасырамыз,  бұл  қыспақ  пен 

тығырықтан шығудың жолын іздеуде өкімет басындағы азаматтардың 

ешбіреуі шетқақпай болып немесе барын аяп отырған жоқ. Әлі де жол 

табылмай жатыр. Халықтың шыдамдылығы мен төзімділігі де шегіне 

жетіп, шертіп тұр.

Осындай  бір  аласапыран,  алмағайып  кезеңде  Республикамыз 

өзінің үш жылдық тойын атап отыр. Қуаныш пен реніш аралас болса 

да, бұл біз үшін аяғын апыл-тапыл жаңа басып келе жатқан, тұсауы әлі 

кесілмеген жас баланың қуанышындай үлкен мейрам.

Той  үстінде  ренішті  айтпай-ақ  қояйық.  Ал  қуанышымыз  да  аз 

емес. Бүгінгі таңдағы ең басты қуаныш – қазақ топырағындағы бейбіт 

өмір, ұлтаралық келісім. Ол Елбасының жүргізіп отырған ішкі-сыртқы 

саясатына  да  байланысты  екенін  бүгінде  дос  та,  дұшпан  да  жақсы 

біледі. Бейбіт өмір мен ұлтаралық келісімді сақтау – өте нәзік саясат. 

Оған ақыл да, айла да қажет. Одан өту үшін кейбір қиыншылыққа да 

төзуге тура келеді. Әйтеуір қан төгілмесін!

Әдетте, көптен азаматтығын аңсап келген халық осының бірден 

орындалуын, арманының қолма-қол іске асуын қалайды. Сондықтан 

да  болар,  көпшілік  мемлекеттік  мәртебе  алған  ана  тілінің  қоғамдық 

өмірде  бірден  толыққанды  өмір  сүруін  талап  етеді,  оның  әртүрлі 

себептермен  жүрмей  жатқанына  реніш  білдіреді.  Бәрі  заңды.  Бірақ 

«мұсылманшылық  әсте-әсте»,  «Батпандап  кірген  кесел,  мысқылдап 

кетеді»  деген  нақылды  ескерген  жөн.  Ана  тіліміз  кешегі  мүшкіл 

халден  кетті,  оның  ілгері  дамуына  негіз  салынды.  Бүгін  де  қазақ 

балабақшалары мен мектептеріне толастамай барып жатқан мыңдаған 

жасөспірімдер – қазақ тілінің, демек, қазақ халқының болашағы.

Ол болашақ тағы да бірлік, ынтымақ, әр азаматтың ұлттық рухын, 

елдігін  сақтай  білуіне  байланысты.  «Басшымыз  біреу  болғанда, 

баршамыз  тіреу  болсын»  деген  халық  даналығын  ұмытпайық, 

халайық!

«Жетісу», 22.10.1994

Біз айтпасақ кім айтады

Биылғы  наурыз  айының  орта  кезінде  «Ана  тілінде»  және  басқа 

бірқатар газеттерде ұлттық мәдени орталықтар мен қоғамдық ұйымдар 

256

жетекшілерінің Қазақстан жұртшылығына үндеуі жарияланған еді. Онда 

халықтың қалың бұқарасын, саяси және қоғамдық ұйымдарды, топтар 

мен жіктерді алаң етіп келе жатқан маңызды мәселелер дұрыс көтерілді. 

«Түркістан» газеті осынау үндеудің республика халықтарының достығы 

мен  азаматтық  ынтымағын  күшейтуге  бағышталған  маңызды  құжат 

екенін ескере отырып, 19 сәуірде ашылатын жаңа парламент сессиясы 

алдында жариялауды жөн көрді. 

Таяуда республикадағы ұлттық мәдени орталықтар мен қоғамдық 

ұйымдардың  жетекшілері  қазақстандықтарға  үндеу  жолдады.  Онда 

былай делінген.

Ардақты  отандастар!  Егемен  ел  болып,  Конституциямызды 

қабылдап,  тілегі  бір,  жүрегі  біртұтас  халық  болып  қалыптасуға  бет 

алғанымызға  аз  ғана  уақыт  өтті.  Ендігі  тағдырымыз  осы  қол  жеткен 

табыстан айырылып қалмай, мемлекеттік заңдарымызды дәйектілікпен 

жүзеге асыруға тікелей байланысты болып отыр. Ол үшін тізе қосып 

еңбек  етіп  халқымыздың  әл-ауқатын  көтеруге  қолымыздан  келгенше 

үлес  қосуға  тиіспіз.  Сонда  ғана  достығымыз  нығайып,  бірлігіміз 

арта  түспек,  Қазақ  тілінің  мемлекеттік  тіл  болуы  ешқайсымыздың 

намысымызға  тиген  жоқ.  Себебі,  Қазақстанда  қанша  тіл  болса, 

соның бәрі бірдей мемлекеттік тіл бола алмайтыны өзінен өзі белгілі. 

Сондықтан қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесін біз тек тарихи әділдік 

тұрғысынан ғана емес, республика халықтарының достығын, азаматтық 

ынтымағын орнықтырудың берік кепілі ретінде де қабылдадық. Орыс 

тілінің  ұлтаралық  тіл  болуы  да  еліміздің  демократиялық  бағытқа 

алаңсыз бет бұрғанының айқын белгісі болды. 

Бірақ, әр саяси науқан сайын ұйи бастаған тіршілігіміздің берекесін 

алып, жасалған істерді жоққа шығарып, қабылданған заңдарды қайта 

қарауға шақырып, Қазақстан халықтарының арасына от тастаушылар 

көбейіп  барады.  Әсіресе,  мемлекеттік  тіл  мәртебесіне  таласу  қатерлі 

сипат  ала  бастады.  Қатерлі  болатын  себебі,  республикамыздағы 

ұлтаралық орыс тіліне тағы да екінші мемлекеттік мәртебе беру керек 

деген ұсыныс, ол негізі Ресей шовинистерінің ежелгі идеясы болатын. 

Өкінішке  орай,  мемлекетімізді  бөлшектеуге,  Конституциямызды 

мойындамауға  бағытталған  осындай  арандатушылық  әрекеттерге  өз 

арамыздан  қосылып  жүргендер  де  аз  емес.  Қазақстанда  басқа  да  ұлт 

өкілдері бар екенін ескерсек, мұның өзі халықтардың тең дәрежелігіне 

негізделген шынайы достығымызға нұқсан келтірері сөзсіз. 

Қазақстан  өз  бетінше  күн  көре  алмайды-мыс  деген  жалған 

257

тұжырымды желеу етіп, республикамызды конфедерация түрінде Ресейге 

қоспақ болып отырған, ол аз болғандай, әлдеқашан қабылданған заңды 

бұзып, орыс тіліне мемлекеттік мәртебе беру керек деп ұран салып, елді 

дүрліктіріп жүрген халық Конгресі, Социалистік партияларының кейбір 

жетекшілерінің, мемлекеттік қос тілділікке қол соғып отырған болашақ 

халық қалаулыларының әрекеттері халық мүддесіне қарсы екенін ашық 

айтатын кез жетті, ағайын. Мінеки, - біздің болашақ Парламентінің түрі. 

Ел болатын елдің парламент мүшелері мемлекеттілік үшін күресуші 

еді, біздердікі Конституцияға қарсы күресетін болды.

Бізге  саясаткерлердің  жеке  бастарының  бақталастығы  түкке  де 

қажет  емес.  Бірақ  өз  мақсаты  үшін  халық  мүддесін  құрбан  қылудан 

тайынбайтын  «көсемдердің»  қылығынан  түңілгенімізді  жасыру 

енді  өзімізге  қауіп.  Өйткені,  еліміз  ең  бір  жауапты  кезеңнің  тұсына 

келді.  Халық  тағдыры  ойыншық  емес.  Өз  тыныштығымызды  өзіміз 

бүлдірмейік.

Біз республикамыздағы ұлттық мәдени орталықтар мен қоғамдық 

ұйымдардың атынан бүкіл Қазақстан халқын, саяси қайраткерлер мен 

болашақ  халық  қалаулыларын  Конституциямызды  қорғауға,  оның 

ішінде мемлекеттік тіл туралы заңымызды сақтап қалуға шақырамыз.

М.Ә.НОВРУЗОВ – Әзірбайжан «Туран» ұлттық мәдени орталығының 

президенті.

М.В.ХВАН – Корей ұлттық-мәдени орталығының бастығы.

Г.Б.ХАН – Республикалық Корей ассоциациясының президенті.

А.Г.ЛЕВКОВСКИЙ – «Вензь» поляк қоғамының бастығы.

Р.И.ИСМАИЛОВ – Республикалық Ұйғыр қоғамының бастығы.

Т.А.КУРДАЕВ – Республикалық Түрік ұлттық-мәдени орталығының 

бастығы.

Н.Х.ИШАЛИНА  –  Татар-башқұрт  ұлттық-мәдени  орталығы 

бастығының орынбасары.

Н.А.ЛЬВОВ – Чуваш ұлттық-мәдени орталығының бастығы.

Ә.ҚАЙДАРОВ – академик, Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының 

президенті.

Ш.УӘЛИХАНОВ – қазақтың тарих және мәдениет ескерткіштерін 

қорғау қоғамының төрағасы.

Т.ӘБДІКОВ  –  Қазақстан  Жазушылар  одағы  басқармасының  екінші 

хатшысы, Халықаралық Абай қорының президенті.

Б.ОМАРОВ  –  Қазақстан  театр  қайраткерлері  одағы  төрағасының 

орынбасары.

258

Б.ЖҰМАНИЯЗОВ  –  Қазақстан  Композиторлар  одағының  бірінші 

хатшысы.

Ә.НҰҒЫМАНОВА  –  Қазақстан  мұсылман  әйелдері  одағының 

төрайымы.

С.ТӘНЕКЕЕВ – Қазақстан мүгедектер қоғамының президенті.

Б.ЕРҒАЛИЕВА – Қазақстан Республикасының адам құқығы жөніндегі 

демократиялық комитетінің тең төрайымы.

«Түркістан» 19 көкек 1994.

С чего начинается родина?

Языковая  культура  является  частью  общенациональной.  Во  всех 

странах  уделяется  чрезвычайно  большое  внимание  к  различного  рода 

вывескам, надписям, рекламным объявлениям, ценникам, торговым ярлыкам, 

их  правильному  написанию  и  единообразию.  Ежедневно  миллионы  людей 

читают их, получая информацию о многих сторонах жизни. Если на минуту 

представить,  что  они  исчез ли,  то  люди  оказались  как  бы  в  потемках. 

Иностранцы, посещаю щие республику, судят об уровне нашей культуры и 

по вывескам, и надписям на улицах, и в других общественных местах.

К  сожалению,  пока  в  Ка захстане  наблюдается  пол ный  разнобой 

и  малограмотность  в  этой  сфере.  Можно  привести  много  примеров 

безграмотных  вывесок  на  государственном  языке.  По  этой  важной 

проблеме мы обратились к президенту Международного об щества «Қазақ 

тілі»,  директору  ин ститута  языкознания  HAH  РК  акаде мику  Абдуали 

Туганбаевичу Кайдарову.

–

 

  Абдуали  Туганбаевич,  вы  яв ляетесь  членом  Государственной 

комиссии  по  ономастике  при  Каби нете  Министров  РК.  Расскажите, 

пожалуйста,  о  работе  по  упорядоче нию  географических  наименований, 

исторических  названий  населенных  пунктов  улиц,  государственных  и 

административно-территориальных объектов.

–

 

 Как известно, в Казахстане на протяжении многих десятилетий 

исторически  национальные  названия  местностей,  населенных  пунктов 

подвергались изменениям, искажениям в угоду социальной и политической 

конъюнктуры.  Примеров  этому  не  счесть.  Сотни  поселков  Ванновка, 

Георгиевка,  Алексеевка,  совхозы  «Московский»,  «Харьковский», 

«Одесский»,  «Ленинградский»,  иска женные  казахские  названия  Боровое 

вместо Бурабай, Медео вместо Медеу, Кокчетав вместо Кокшетау... Главная 

задача комиссии по ономас тике заключается в восстановлении исторической 

справедливости в на званиях на основе подлинно научного подхода.

259

Например,  в  Алматы  было  только  15  процентов  казахских 

названий  улиц.  И  это  в  столице!  А  что  гово рить  об  областях  и 

районных  цент рах?  Много  несуразностей  в  названи ях  улиц  (улицы 

Заводская, Кривая, Водозаборная, Тупиковая), повторов (в Шымкенте 

–  три  улицы  Эйнштей на),  присвоение  имени  историческо го  деятеля 

какому-то  переулку  на  окраине.  До  недавнего  времени  имя  Шокана 

Уалиханова носила малопри метная улочка далеко не в центре Алматы. 

Буквально на днях одна из центральных улиц столицы с памят ником 

выдающемуся казахскому ученому получила его имя.

Учитывая  важность  данной  про блемы  для  общественности, 

комис сия изучает различные мнения, де лает запросы, организовывает 

сходки  населения.  И  только  после  этого  дает  рекомендации.  Мы 

избегаем  скоропалительных  эмоциональных  решений.  Например, 

было учтено мнение общественности по ряду на ших рекомендаций. 

Остались  без  из менения  такие  улицы,  как  Виногра дова,  Емелева, 

Розыбакиева, Джандосова, ряд других.

Мы  учитываем  мнение  не  только  нашего  населения,  но 

и  зарубежной  общественности.  Недавно  получили  письмо  из 

Федеративной  Республики  Германии  о  том,  что  у  них  в  одном  из 

городов есть улица Абая с мемо риальной доской. Выражается сожа-

ление, что в столице Казахстана нет улицы, названной в честь великого 

немецкого поэта и гуманиста Гете. Теперь такая улица есть.

–  В  последнее  время  наблюда ется  бум  в  переводе  на  казахский 

язык различных названий в учреж дениях, коммерческих структурах, 

общественных местах. И каждый это делает по своему разумению. 

Что вы, как ученый-языковед, мо жете сказать по этому поводу!

–

 

  Откровенно  говоря,  меня  крайне  удручает,  когда  я  вижу  без-

грамотные надписи на казахском языке. Недавно нашел три ошибки 

только  на  одной  вывеске.  Бывают  и  такие  случаи,  когда  одно  и  то 

же  название  часто  переводится  по-раз ному.  Неужели  трудно  найти 

гра мотного  переводчика?  Например,  «медицинская  сестра»  иногда 

напи сана  как  «медбибі».  В  другом  случае  –  «медбике»,  в  третьем  – 

«аяжан». Ценники же в магазинах вообще написаны как Бог на душу 

положит.  В  столичном  универмаге  «Зангар»  мельхиоровая  ложка 

назва на в ценнике «қымбат қасық», что буквально означает «дорогая 

лож ка».

–

 

  Сейчас  улицы  города  наво днены  рекламой  на  иностранных 

языках, в основном английском...

260

–

 

 Это не только нарушение За кона о государственном языке, 

но и неуважение к культуре и традициям нации. Всякая реклама в 

первую  очередь  должна  быть  на  казахском  языке,  а  потом  хоть  на 

каком. Во круг пестрит: «Интертич», «Блу Стар», «Астана моторс», 

«Алемсистем»  –  и  многое  написано  англий скими,  китайскими, 

корейскими бук вами, причем без перевода. Этой болезнью переболела 

Москва. Надо отдать должное московской мэрии, которая запретила 

вывески на инос транных языках.

Кажется,  там  сейчас  наведен  порядок.  В  случае  невыполнения 

предписания мэрии приезжает бри гада рабочих и просто снимает вы-

веску. Я думаю, не мешало бы и нашей администрации последовать 

примеру Москвы.

– Какая конкретная работа предстоит в упорядочении различ-

ных надписей, вывесок!

–  Это  сложное  и  кропотливое  дело,  требующее  вдумчивого 

науч ного  подхода,  и  я  бы  добавил,  фи нансовой  поддержки.  У  нас 

в  Инсти туте  языкознания  есть  специалисты,  которые  могли  бы 

унифицировать  и  стандартизировать  всякого  рода  надписи.  Здесь 

не  обойтись  без  издания  универсального  справочника,  при годного 

для любых ведомств и орга низаций. С этой целью мы создали малое 

предприятие «Улагат» – «Словарное богатство», которое в перспективе 

выпускало  бы  различ ные  словари-разговорники,  справоч ники, 

давало бы квалифицированные консультации по написанию казахских 

названий, переводило с других язы ков на государственный. Острая не-

обходимость в такой литературе всем очевидна.

Я  думаю,  что  те,  кому  дорога  языковая  культура  молодого  госу-

дарства,  заинтересуются  нашими  предложениями  и  помогут  финанси-

ровать  создание  такого  рода  пред приятия,  и,  как  поется  в  известной 

песне,  Родина  начинается  с  малого,  в  том  числе  и  с  таких,  на  первый 

взгляд, простых вещей, как вывески, названия улиц, рекламные щиты...

Горизонт, №41, 9-15.10.93 (Беседовала Г. Кульджанова)

Без языка народ себя не знает

 Моя родина – язык. Но это и казахский, и уйгурский, и все 12 языков 

кыпчакской группы, самой крупной в тюркской семье, насчитывающей 

30 живых языков. Моя родина – это почти весь тюркский мир.

– К сожалению, уже несколько поколений казахов отошли от своего 

языка. Они им не владеют в такой степени, как наши предки. Свою роль 

261

тут сыграла и колониальная политика царской России. Ее первоочередной 

целью была русификация национальных окраин, в чем она и преуспела. 

Малые  народы,  которые  не  могли  за  себя  постоять,  давно  обрусели: 

хакасы,  мордва,  чуваши,  якуты,  алтайцы,  ногайцы,  половина  татар. 

Многие из них поменяли фамилии, стали Иванами, не помнящими своего 

национального родства. Одним из немногих исключений стал казахский 

народ. Но и у нас пожилые люди, как я, например, со своими детьми и 

внуками разговаривают только по-русски.

–

 

Может быть, здесь есть доля и вашей вины, Абдуали Туганбаевич?

–

 

Об этом и веду речь. А что мы могли сделать? Прав был Абай, 

призывая казахов изучать русский язык: «Знать русский – открыть глаза 

на мир». И это действительно положительный фактор – знать язык того 

народа, с которым общаешься. Через русский язык мы познали мировую 

науку  и  культуру.  Русский  язык  стал  аккумулятором  многосторонних 

знаний и связей. Всем нам надо знать и русский, и английский, и другие 

языки. Но не ценой забвения родного языка, не за его счет. Вот в чем дело. 

А мы перешагнули этот рубеж, не удержали равновесия. И здесь вина и 

наша, и вина официальной политики – и царской, и большевистской.

–

 

Говорят,  считалось  даже  неким  шиком  филигранно  знать 

русский, пренебрегая казахским.

–  Потому как без совершенного знания русского языка невозможно 

было  карьеру  сделать,  ответственный  пост  занять.  И  это  явление 

прослеживается  во  многих  странах.  Например,  в  Японии  в  период 

американской  оккупации,  когда  японцы  были  вынуждены  овладевать 

английским  языком.  И  в  Корее,  когда  японцы,  захватив  эту  страну, 

настаивали  на  переходе  корейцев  на  японский  язык.  Да  и  в  той  же 

России.  Еще  Михайло  Ломоносов  боролся  за  родной  русский  язык 

против  неметчины.  Будучи  химиком,  он  написал  трактат  о  стилистике 

русского языка. А взять пушкинское время. Русская наука развивалась на 

французском и на немецком. И Татьяна Ларина написала письмо Евгению 

Онегину по-французски!

–

 

Грибоедов  высмеивал  русских  дворян  за  смесь  в  их  речи 

«французского с нижегородским».

–

 

И казахи овладели похожей болезнью: многие сейчас говорят на 

«русско-казахском»  языке.  Русские  давно  изжили  подобные  издержки 

европеизации,  а  мы  только  переживаем  этот  период.  Россия  развивает 

свою культуру и науку на прекрасном русском языке. Бог даст, переживем 

и мы.

262

–

 

В  то  же  время  русский  язык  является  средством 

распространения знаний о Казахстане, о казахском народе, о его языке, 

культуре. И не в одном тюркоязычном мире, а в глобальном масштабе.

–

 

Безусловно.  У  русского  языка  информативный  резонанс  много 

шире.  У  меня  у  самого  издано  с  десяток  книг  для  русскоязычных 

читателей. Конечно же, надо знать другие языки. Одноязычный человек 

– не совсем счастливый человек. Бедный, по крайней мере. От жизни он 

мало получает. Но, не зная родного языка, теряешь дух родной нации, 

забываешь  традиции  и  обычаи  своего  народа,  не  помнишь  и  даже  не 

знаешь, кто ты такой.

–

 

А  ведь  есть  и  такие  иностранцы,  которые  напрямую 

воспринимают казахский язык. Без посредничества другого языка.

–  Я  вам  скажу,  что  многие  зарубежные,  к  примеру,  инвесторы, 

намереваясь приехать в Казахстан, рассчитывали, что раз там казахи, 

то  надо  знать  казахский  язык.  И  готовились  его  изучать.  Но  увидели, 

что  казахи  сами  не  говорят  на  казахском,  и  быстренько  на  русский 

переключились. Однако встречаются и принципиальные, настойчивые 

специалисты, которые прекрасно овладели казахским и непосредственно 

общаются с казахами.

– У меня есть один молодой соискатель из Южной Кореи Чун Мин 

Хо-из Сеула. Я дал ему тему о родстве алтайских языков и тюркских, 

монгольских,  тунгусо-  маньчжурских,  корейского  и  японского.  Он 

написал  диссертацию  на  казахском  языке  и  скоро  будет  ее  защищать. 

Причем говорит без акцента. Он перевез сюда семью. Живут они рядом 

с  Каскеленом,  он  преподает  в  аульной  школе.  Себя  называет  Абаем, 

жену – Айгерим. Оба сына говорят по-казахски, на домбре играют. И 

что  показательно,  он  создал  на  родине  целую  систему  по  изучению 

казахского языка. Организовал курсы, издал учебники и в Алматы, и в 

Сеуле. Там есть бизнесмены, которые считают необходимым знать наш 

язык. Так что он как «мост» между Южной Кореей и Казахстаном.

–

жүктеу/скачать 3,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: