Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті
Ветеринариялық санитария кафедрасы
МАЛ ШАРУАШЫЛЫҚ ӨНІМДЕРІН
ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ САРАПТАУ
Оқу-әдістемелік құрал
Қостанай, 2015
УДК 619 (075.8)
ББК 48.17 я73
И 83
Рецензенттер:
Жанзаков Арман Есламович – ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитеті, Қостанай қалалық аумақтық инспекциясының басшы
Батырбеков Асылбек Нұрлыбекұлы – ветеринария ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы, ҚМУ ветеринариялық санитария кафедрасының меңгерушісі
Аубакиров Марат Жаксылыкович – PhD докторы, ветеринария ғылымдарының кандидаты, ҚМУ ветеринариялық медицина кафедрасының аға оқытушы
Авторлар:
ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент А.Ж. Исабаев
ветеринария ғылымдарының магистрі, аға оқытушы А.Т. Елеусизова
И 83 Исабаев А.Ж., Елеусизова А.Т.
И 83 Малшаруашылық өнімдерінің ветеринариялық-санитариялық сараптау: Оқу-әдістемелік құрал // А.Ж. Исабаев, А.Т. Елеусизова. – Костанай, 2014. – 63 б.
ISBN 978-601-7385-89-7
Оқу-әдістемелік құрал зертханалық-тәжірибелік сабақтарды орындауға бағытталған, мал шаруашылық өнімдерін, ет консервілерін, жұмыртқалардың ветеринарлық-санитарлық сараптауды ұйымдастыру бойынша тақырыптар берілген, тәжірибелік бөлімінде жұмыстың мақсаты мен міндеттері, орындау әдістемесінің сипаттамасы, қорытынды сұрақтар көрсетілген.
Оқу-әдістемелік құрал 5В120100 - ветеринариялық медицина, 5В120200-ветеринариялық санитария және 5В080200 - мал шаруашылық өнімдерін өндіру технологиясы мамандықтағы студенттерге арналған, сонымен қатар ветеринариялық-санитариялық сараптау пәні бойынша сабақты жүргізетін оқытушыларға ұсынылады.
УДК 619 (075.8)
ББК 48.17 я73
А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілген және басып шығаруға ұсынылған ____ _________2015 ж, № _____ хаттама.
ISBN 978-601-7385-89-7 © А. Байтурсынов атандағы Қостанай
мемлекеттік университеті, 2014
Мазмұны
Кіріспе..............................................................................................................................................4
1 Сүттің ветеринариялық-санитариялық сараптамасы...............................................................5
1.1 Сүтті органолептикалық талдау…….......….…………........................................................5
1.2 Сүттің тығыздығын анықтау……...…….……..….…..........................................................6
1.3 Сүт құрамындағы майды анықтау……........…………….…..….........................................7
1.4 Сүттің тазалық деңгейін және бактериалды ластануын анықтау……..............................8
1.5 Сүттің қышқылдығын анықтау……………......……..........................................................10
1.6 Сүттегі ақуыздың құрамын анықтау...................................................................................12
1.7 Сүттің табиғилығын бақылау……….….….....……............................................................14
1.8 Желінсаумен ауыратын малдың сүтін зерттеу……...........................................................16
1.9 Ауру малдың сүтін зерттеу…...............................................................................................16
1.10 Сүт қышқылды өнімдерді сараптау...................................................................................17
2 Еттің ветеринариялық-санитариялық сараптамасы.....…...……............................................21
2.1 Еттің түрлік қажеттілігін анықтау……..…........................................................................21
2.2 Еттің морфологиясы мен сүйектердің анатомиялық ерекшеліктері,
преципитация реакциясы........……….……………...................……...…..............…........24
2.3 Еттің балаусалығын анықтау……..........…………....................…….................................28
2.4 Еттің биохимиялық анализі……….….....…….….....................……..................................31
2.5 Инвазиялық ауруларға етті зерттеу….................................................................................36
2.6 Жұқпалы ауру малдың етін зерттеу…….……....................................................................40
2.7 Тұздалған еттің ветеринариялық-санитариялық сараптамасы…......................…..…......43
3 Азықтық жануар майларын зерттеу……….…..........................................................................45
4 Шұжық өнімдерінің ветеринарлық-санитарлық сараптамасы……….....................…….......50
4.1 Шұжық өнідірісінде ветеринарлық-санитарлық бақылау.................................................54
5 Ет консервілерінің ветеринарлық-санитарлық сараптамасы..…….………………………...56
5.1 Консерві өндірісіндегі ветеринарлық санитарлық бақылау….…....................................58
6 Жұмыртқа және жұмыртқа өнімдерінің ветеринарлық-санитарлық
сараптамасы..................................................................................................................................60
Қолданылған әдебиеттер тізімі………….....…………..................................................................65
КІРІСПЕ
Ветеринариялық-санитариялық сараптау бұл ветеринария ғылымдарының үлкен бір саласы болып табылады. Ол азық-түліктердің санитариялық-гигиеналық зерттеулердің әдістерін және осы азықтардың ветеринариялық-санитариялық бағалау ережелерін қарастырып алады.
Мал шаруашылық өнімдердің және мал шикізаттың сапасын сараптау малдәрігерді оқытудың бітіру пәндеріне жатады.
Малдәрігер өзі өткізілген зерттеулердің негізінде сүт, ет және сүт өнімдердің сапасын бағалауын білу керек, ол осы берілген әдістемелік нұсқау арқасында болуы мүмкін.
Осында өнімдердің сапасын бағалау түсінігіне олардың ветеринарлық-санитарлық мінсіздігі (жоғары сапалығы және зиянсыздығы) және сапалығы (биологиялық және тағамдық) кіруі керек.
Сүт сараптаудың курсын оқытудан кейін жоғары кәсіптік білім алған малдәрігерге сүт және сүт өнімдердің сапасына мемлекеттік бақылауды, ветеринарлық қызмет жолында азық ауруларды алдын алуды жүзеге асыруға мүмкіндік беріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |