Нуржігіт Алтынбеков
жүктеу/скачать 1,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
күрделі құрылым болып табылады . Бұл ядролардың орталық бөлігінде ірі нейросекреторлы иейрондардың аксондары гипофиздің артқы бөлігіне өтіп гормондар бөледі . Осы аталған ядролардан бөлінген белокты гормондарына вазопрессин немесе антидиуретикалық гормон ( АДГ ) мен окситоцин жатады . Паравентрикулярлы ядроның шеткі бөлігі майда нейросекреторлы ( адренергиялық ) нейрондардан тұрады , ал бұлардың аксондары медиальді төмпешікке ( зминенция ) бағытталады . Гипоталамустын ортаңғы бөлігіндегі ядролардың ( медиобазальді , туберальді ) нейросекреторлы нейрондарынан аденогипо - физотропты нейрогормондар бөледі . Бұл нейрогормондар төменгі молекулалы олигопептидтерге жататын либерин мен статин . Либерин - гипофиздің алдыңғы және ортаңғы бөліктерінің гормональді қызметін үдетсе , ал статин бұл қызметін тежейді . Либерин мен статин гормондары аркуатты және вентромедиальді ядролардан да синтезделінеді . 33. Гипофиз. Адено-жәненейрогипофиздіңэмбриональдідамуы мен шығукөздері. Аденогипофиздіңқұрылысы, тіндікжәнежасушалыққұрамы. Гипоталамо- аденогипофизарлықанайналымжүйесі, оныңгормондартасымалдаудағырөлі. Гипофиздіңқанменқамтамасызетілуі мен иннервациясы. Гипофиз . Адам ұрығының 4-5 аптасында эктодермадан немесе ауыз қуысынын гипофиздік қалталығымен мидың түбінен пайда болған нейрогипофиздің өсіндісінен дамиды . Гипофиз қалталығының эпителиінен бездің алдыңғы , орта бөліктері дамиды . Ал , соңғы бөлігінің бастамасы нейральді ( нерв тінінен ) . Дамуы: гипофиз эмбриональдік дамудың 4-5 апталарында эпителиальді және нейральді бастамалардан дамиды. Ұрықтың ауыз қуысын қаптайтын эктодермальді эпителийден, гипофиздің қалтасы (Ратке қалтасы) дамып, осыдан аденогипофиз дамиды. Құрылысы . Гипофиздің сырты талшықты капсуламен қоршалғай . Капсуладан көптеген перделер тарап , гипофизді үш бөлікке бөледі . Олар : алдыңғы ( аденогипофиз ) ортаңғы және артқы ( нейрогипофиз ) деп аталады . Гипофиздің алдыңғы бөлігі немесе , аденогипофизде аралық және туберальді бөлігін немесе өзегін ажыратады . Алдыңғы бөлігі - эпителиальді жасушалардың бауларынан түзілген , арасында өте жұқа дәнекер тінді перделері мен синусоидты капиллярлар бар аденоциттер . Бұл аденоциттер бояу қабілетіне байланысты екі топқа бөлінеді : хромафильді , хромофобты аденоциттер болып . Аденоциттердің хромофильді түрі көбінесе алдыңғы бөліктің шетінде орналасқан , цитоплазмасында көптеген түйіршіктері бар эндокриноциттер . Хромофобты эндокриноциттер алдыңғы бөліктін ортасында орналасқан , цитоплазмасы нашар боялатын жасушалары бар . Гипофиздің алдыңғы бөлігінің хромофильді эндокриноциттері базофильді және ацидофилді болып екіге бөлінеді . Базофильді эндокриноциттер өте ірі , гипофиздің алдыңғы бөлігінде , орта есеппен 4-10 % -ке тең Цитоплазмадағы түйіршіктері негізгі бояулармен боялады да , құрамындагликопротеидтері болады , бұлар кештеген гормондардын биосинтезіне қатысады . Мұндай базофильді аденоциттердің екі түрін ажыратады . Біріншісінде ядросы дөңгелек не сопақша , аденоциттердің шетіне ығысып орналасқан , цитоплазмасында Гольджи комплексі сақина тәрізді болып " макула ” түріндегі орталығы болады . Митохондриялары аз , секреторлық түйіршіктерінің мөлшері 200-300 нм . Бұлардың бөлетін гормоны гонадотропты , сондықтан бұларды гонадотропты эндокриноциттер дейді . Гонадотропоциттердің бір түрі жыныс безіндегі фолликуллаларды дамытатын гормон фоллитропин , ал екінші түрі сары дене безінің гормоны –лотропинді синтездейтін эндокриноциттер . Ағзада жыныс гормондары жеткіліксіз болса , гипофиздің алдыңғы бөлігінің гонадотропоциттерінде “ макула ” - Гольджи комплексі жақсы дамып , ірі вакуолиларға айналады , ядросы цитоплазманың бір шетіне ығысады . Мұндай гонадоциттерді " кастрация “ жасушалары дейді . Базофильді аденоциттерінің екінші түрі – сопақша созылған , қалың боялған түйіршіктері бар , 80-150 им , цитоплазмасында гликопротеидтері аз , бұлар тиротропин гормонын синтездейді , бұл гормон болса қалқанша бездің қызметіне әсер етеді , сондықтан бұлар тиротропты аденоциттер болып табылады . Ағзада тнрогропты – йодтирониннің мөлшері жетпесеб |