Образование: исследование устойчивое развитие
жүктеу/скачать 11,35 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Список использованной литературы
- ОҚЫЛЫМ ДАҒДЫСЫН ЖЕТІЛДІРУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫНЫҢ ӨЗІНДІК КӨЗҚАРАСЫН БІЛДІРУГЕ ӘСЕР ЕТУ Ахметқалиева Г.К., Амиргазина Қ.Н., Мукатаева Г.К.
- Түйінді сөздер
- Мақсаты
- Мағлұматтар жинау әдістері
- Зерттеу базасы
- Зерттеуге қатысқан оқушылар туралы мағлұмат Фокус тобының құрамына
5 • учащиеся не знают способа решения поставленной задачи, т.е. осознание недостаточности прежних знаний для объяснения нового факта [3]. Типы проблемных заданий также зависят от знаний, которые необходимо привить учащимся. В зависимости от типа знаний формируется цель и вытекают вопросы которые необходимо озвучить при постановке проблемного задания [2] (см. Таблица 1.). Таблица 1.Типы знаний в проблемном задании [2]
1 Наглядные Знание конкретных фактов, дат, имен и названий Нахождение фактов Какие факты...? 2 Объяснительные Объяснение причин возникновения Объяснение проблем Почему это случилось? 3 Процедурные Действие по ситуации для ее изменения Выработка стратегии, плана
Какие шаги следует предпринять? 4 Персональные Изучить и понять персональное отношение Моральная дилемма в решении проблем Что нужно сделать в такой ситуации? В процессе PBL для создания проблемного задания необходимо ставить перед учащимся такое практическое или теоретическое задание, при выполнении которого он должен открыть
подлежащие усвоению новые знания или навыки. Основную массу времени в проблемном обучении занимает разработка проблемных заданий. Подготовка и разработка проблемного задания предполагает следующие действия: • определить концепцию для исследования; • представить ситуацию, с которой учащиеся могут столкнуться в повседневной жизни и описать ее; • выстроить ключевые слова (термины) и направить их в генерирование изучения проблемы; • в рамках проблемной ситуации распределить роли учащихся; • определить круг вопросов и заданий для решения проблемы и дать четкое описание результатов; • проверить, что проблемный сценарий оформлен четко и просто. Предоставить минимальную и ключевую информацию о проблеме; • убедиться, что при решении проблемы искомая информация будет являться открытой и доступной для учащихся [4]. При составлении проблемных заданий необходимо руководствоваться следующими принципами: Решение проблемы должно основываться на получении новых знаний. Проблемное задание должно быть составлено так, чтобы учащимся для ее разрешения требовалось изучение новых базовых знаний.
учебной программе и запланированные в учебном плане предмета. Также проблема должна соответствовать возрастным особенностям учащихся.
знаниям, которые охватывают область знании, изученной на предыдущих уроках. Учащиеся воспринимают новый материал, если они могут распознать что-то знакомое в самой проблеме.
и остаются в памяти надолго, если в тексте присутствуют конкретные названия (названия улиц, 59 кафе, зданий, имена людей), ситуации связанные с реальной жизнью (например, то, с чем они сталкиваются в повседневной жизни).
наиболее эффективным является возможность учащихся самим прорабатывать план разрешения проблемной ситуации и находить ее решение. В процесс работы над подобным заданием может осуществляться в форме обсуждения, разъяснения, а также в процессах применения навыков умственного мышления как анализ, синтез и оценка результатов. В процессе изучения проблемы ученики расширяют и представляют больше детальной информации о изучаемом предмете или процессе, что даст гарантию на большее понимание и запоминание новой информации. Задание должно предполагать интеграцию знаний. Ситуации в реальной жизни не разграничиваются содержанием одного определенного предмета. Поэтому проблемы должны охватывать все области знаний связанные с решением той или иной ситуации.
стимулировать учащихся для самостоятельного изучения посредством нахождения информации. Проблема не должна быть директивной и структурированной, потому что это не дает ученикам возможности самообучения. Она должна быть интересной, но не раскрытой в полном объеме.
должна быть актуальна в современном мире и интересна для ученика. Проблемный сценарий должен пробуждать интерес к изучению соответствующей темы или дисциплины и показать учащимся прикладное применение содержания предмета в жизненных ситуациях [5]. Практика применения данного метода в обучении в нашей школе показало эффективность развития критичекого и креативного мышления учащихся. Применение проблемных заданий при изучении нового материала показало что ученики ранее не проявлявшие себя начинали активно участвовать на уроке, выдвигать гипотезы и делать выводы. Задание примененное при изучении сравнительной активности металлов на уроке химии: «Лаборант химической лаборатории забыла в стакане с раствором сульфата меди железную ложку. На следующий день она обнаружила что на поверхности ложки образовались серые металлические кристаллы и ложка стала больше по весу. Как Сауле может объяснить данный процесс? Данное задание заствтавило учащихся задуматься над проблемой и проявило интерес. В ходе изучения проблемы учащиеся выдвигали различные гипотезы. Многие из них не могли объяснить возникновение проблемы. С подачи учителя учащиеся занялись поиском информации. Это привело к изучению материала о сравнительной активности металлов. В итоге проделанной самостоятельной работы учащиеся вышли на контрольный ответ и предложили решение проблемы. Изучение материала через проблемное задание не только заставило учащихся думать критически, оно так же обеспечило ассоциативную память, так как в тексте задания прозвучали слова из повседневного обихода: ложка, стакан, раствор, имя человека. Подводя итоги, следует отметить, что опыт применения методов проблемного обучения дает возможность развивать их логическое и творческое мышление учащихся. Проблемные задания можно использовать на любом этапе урока (изучение нового материала, повторение, закрепление изученного материала, проверка и оценка знаний). Считаем, что данный метод можно применять в преподавании многих предметов. Это позволит ученикам интерпретировать знания в соответствии с реальными жизненными ситуациями и поможет дать ответ на извечный вопрос учеников «Для чего мы это учим?». 60 5 Problem-based Learning (PBL) поможет учащимся увидеть примеры применения полученных знании, в конкретных жизненных ситуациях, а так же простимулировать интерес к изучаемому материалу или предмету. Метод проблемного обучения PBL направлено на самостоятельный поиск, а также предполагает последовательную и целенаправленную постановку перед учащимися познавательных проблем. Разрешая их, они активно усваивают новые знания, которые «покрывают» учебные цели предмета. Следовательно, оно обеспечивает особый тип мышления, глубину убеждений, прочность усвоения знаний и творческое их применение в практической деятельности. Кроме того, оно способствует формированию мотивации достижения успеха, развивает мыслительные способности обучающихся. Все великие открытия были плодом исследовательской деятельности, которая всегда сопровождалась познавательная деятельность на основе фактов, изучение и наблюдение, метод проб и ошибок. Если дать ученику возможность хоть на какое-то мгновение почувствовать себя исследователем, дать возможность самостоятельно изучить и найти решение проблемы, анализировать, приводя в интеллектуальное затруднение, думаем, каждый ученик заинтересуется и будет мотивирован на обучение. А такой человек будет готов к любым жизненым ситуациям, так как решая учебные проблемы будет имет навыки нахождения решения проблем. И в этом человеке, возможно в будущем, мы увидим конкурентноспособного, критически мыслящего, активного, образованного гражданина своей страны. Список использованной литературы: 1. Послание народу Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева «Казахстанский путь – 2050: Единая цель, единые интересы, единое будущее» Астана, 17 января 2014 года 2. Barrows, H.S.&Tamblyn, R.N. Problem-Based learning: An Approach to Medical Education. New York: Springer. 3. Махмутов М.И. Проблемное обучение. М., 1975. – 175 с 4. Матюшкин А.М. Проблемные ситуации в мышлении и обучении. – М.: Директ- Медиа, 2008. – 392, 181-183с. 5. Savin-Baden M. Problem-Based Learning in Higher Education: Untold Stories, SRHE and Open University Press, Buckingham (2000). 6. Пойа Д. Как решать задачу. – М.: Учпедгиз, 1959. – 207 с. 7. Кудрявцев В.Т. Проблемное обучение: истоки, сущность, перспективы. – М.: Знание, 1991. – 80с. (Новое в жизни, науке, технике. Сер. «Педагогика и психология», № 4).
61 ОҚЫЛЫМ ДАҒДЫСЫН ЖЕТІЛДІРУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫНЫҢ ӨЗІНДІК КӨЗҚАРАСЫН БІЛДІРУГЕ ӘСЕР ЕТУ Ахметқалиева Г.К., Амиргазина Қ.Н., Мукатаева Г.К. Химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі, Өскемен қаласы ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ Түйінді сөздер: зерттеу, мәтіннің мағынасы, талдау, оқылым. Ключевые слова: исследование, содержание текста, разбор, чтение. Keywords: study, the content of the text, analysis, reading Аннотация Іс – әрекеттегі зерттеу жұмысы екі бағытта жүргізілді. Мектеп бағдарламасына сай оқылым дағдысын жетілдіру мақсатында оқушылардың өзіндік көзқарасын қалыптастыруға бағытталған. Зерттеу жұмысына қазақ тілі бірінші және екінші тіл ретінде оқытылатын 11- сынып оқушылары қатысты. Олар білім деңгейлеріне байланысты іріктелді. Зерттеу барысында мектеп психологімен, кураторлармен және пән мұғалімдерімен, сыни достармен кеңестік. Оқушылардың өз бетінше, жұпта, топта жұмыс істеуі зерттелді. Іс – әрекеттегі зерттеу күтілетін нәтижесі бойынша оқушылар мәтінмен жұмыс жүйесін, оқылған мәтін бойынша автордың ойын түсініп, өз пікірімен салыстыра алды. Мәтіннің мағынасын, құрылымын ажырату барысында кездескен қиындықтарды анықтап, шешуге тырысты. Зерттеу барысында оқушылардың тек оқу бағдарламасы бойынша қажетті ақпаратты оқитындықтары, сөздердің астарлы мағынасын нақты түсіне алмайтындықтары анықталды. Алдағы уақытта аталған қиындықты шешу жолдары қарастырылып, жетілдіру жоспары жасалды. Іс-әрекеттегі зерттеу жұмысы мектеп бағдарламасына сай оқылым дағдысын жетілдіру,оқушылардың өзіндік көзқарасын қалыптастыру, жетілдіру бағытында жүргізілді. Зерттеу жұмысына қазақ тілі бірінші және екінші тіл ретінде оқытылатын 11-сынып оқушылары қатысып, салыстырмалы талдау жасалды. Аннотация Исследование в действии проходит в двух направлениях. Развитие навыка чтения проводится в соответствии школьной программой в целях формирования собственного мнения. В исследовательской работе участвовали учащиеся 11-х классов с казахским и русским языком обучения. Они отобраны по уровням знания. В ходе исследования советовались со школьным психологом, кураторами и учителями – предметниками и критическим другом. Были исследованы виды работ: групповые, парные, индивидуальные. По ожидаемому результату исследования в действии учащиеся системно работая с текстом смогли сравнить собственное мнение с авторской позицией. В ходе исследования были выявлены и решены возникшие трудности по определению структуры и содержания текста. Были выявлены, что учащиеся читают только программный материал и не могут определить прямое и переносное значения слов. В дальнейшем будет проведена работа над выявлением трудностей в соответствии с планом развития. Исследование в действии на основе школьной программы, развивая навык чтения, формируют собственное мнение учащихся. Проведен анализ исследовательской работы среди учащихся 11-х классов с казахским и русским языком обучения. 62 5 Abstract Research on the actions of students during classes was made through two directions. It was directed to improve the reading skill of students according to the school system and developing their personal views on it. Students of grade 11 who study Kazakh as L1 and L2 took part in this research. They were selected according to their knowledge level. During the research we consulted with teachers, curators, critically thoughtful friends and school psychologist. The way students work individually, in pairs and in groups was researched. As expected, students were able to analyze text idea, author’s point and compare it with their own views. Students tried to determine and sokve the problems connected with understanding the meaning and structure of the texts. This research found out that students do not much read information beyond school programm and do not deeply understand the meanibgs of some words in the text. Thus the strategy to work with this drawbacks was formulated. The research was made in order to improve reading skills of students and form their personal views. Students who study Kazakh as L1 and L2 were involved in the research and then compared Іс-әрекеттегі зерттеу жұмысы мектеп бағдарламасына сай оқылым дағдысын жетілдіру мақсатында оқушылардың өзіндік көзқарасын қалыптастыруға бағытталған. Іс-әрекеттегі зерттеу жұмысы мектеп бағдарламасына сай оқылым дағдысын дамыту, оқушылардың өзіндік көзқарасын қалыптастыру, жетілдіру бағытында жүргізіледі. Іс-әрекетті зерттеу жұмысы барысында оқушыларға мәтінмен жұмыс жүйесі түсіндіріліп, оқылған мәтін бойынша автордың ойы анықталады. Оқушы мәтіннің мағынасын, құрылымын, коммуникациясын ажыратып өз пікірімен салыстырады және жұмыс барысында кездескен қиындықтар мен оны шешу жолдарын қарастырады. Мақсаты: мәтіннің мазмұны бойынша түйінді ой қорытып, басқалардың пікірі мен көзқарасына баға бере алуына жағдай жасау. Күтілетін нәтиже: • Мәтінмен жұмыс жүйесін түсінеді; • Оқылған мәтін бойынша автордың ойын түсініп, өз пікірімен салыстырады; • Мәтіннің мағынасын, құрылымын ажырату барысында кездескен қиындықтарды анықтап, шешу жолдарын қарастырады.
• Қазақ тілі сабақтарындағы мұғалімнің кәсіби қызметі мен оқушылар іс – әрекетіне бақылау жасау; • Оқушылар мен мұғалімдерге арналған сауалнама жүргізу; • Оқушылармен интервью жүргізу; • Оқушылардың сабақ барысындағы іс – әрекетін фотосуретке түсіру; • Қазақ тілі сабақтарындағы оқылым дағдысын дамыту туралы оқушылар пікірін жинақтау. Зерттеу базасы: Өскемен қаласы ХББ НЗМ Зерттеу жүргізу орны: 11 «А» Т1 және 11 «С» Т2 сынып оқушылары Зерттеу жүргізу уақыты: 18.09.2014ж – 05.06.2015ж Зерттеуге қатысқан оқушылар туралы мағлұмат Фокус тобының құрамына: L2 оқушы 2 (қыз бала, белсенді, қазақ тілінде ойын еркін жеткізеді, сыни ойлайды), оқушы 3 (қыз бала, белсенді, қазақ тілінде ойын жеткізеді, сыни ойлауға тырысады), оқушы 4 (ұл бала, қазақ тілінде ойын жеткізгенде қиналады, шығарма оқу белсенділігі, сыни ойлауы жеткіліксіз).
63 L1: оқушы 2 (қыз бала, белсенді, қазақ тілінде ойын еркін жеткізеді, сыни ойлайды), оқушы 3 (ұл бала, белсенді, қазақ тілінде ойын жеткізеді, сыни ойлауға тырысады), оқушы 4(ұл бала, ойын жеткізгенде қиналады, шығарма оқу белсенділігі, сыни ойлаулары жеткіліксіз). 1. Зерттеу тақырыбы Жаңа кіріктірілген оқыту бағдарламасының негізгі мақсаттарының бірі – оқушының кез келген тақырыпқа өзіндік көзқарасын, сыни,креативті ойлауын дамыту. Қазақ тілі мен әдебиет сабағында оқушылар көбінесе мәтінмен жұмыс істегендіктен оны жан – жақты талдай алуы, өмірмен байланыстыруы шарт. Мәтіннің негізгі идеясын танып, стиліне, тіліне талдау жасау – негізгі талаптардың бірі. Егер осыған дейін тест сауалдары немесе жазбаша жұмыс түрін қорытынды аттестаттау үлгісі ретінде тапсырып келсе, жаңа бағдарлама қорытындысында оқушының мәтін талдай алуы басты талап болуда. Сондықтан да зерттеу тақырыбын осы бағытта «Оқылым дағдысын жетілдіру арқылы оқушының өзіндік көзқарасын білдіруге әсер ету» деп алдық. Мәтінді тілдік талдау пәнінің нысаны-мәтіндегі тілдік құралдарының көркем мазмұнды бейнелеуге қатысы. Зерттеудің міндеті-осы біртұтас күрделі құрылымды талдап түсіндіру, оның ұйымдасу механизмін ашу. Бұл міндет мәтінді тілдік және тілдік стилистикалық талдаулар арқылы жүзеге асады. Сонымен қатар зерттеудің негізгі міндеттерін төмендегідей қарастыруға болады: а) оқушылардың қазақ тілінің сөздік құрамын, дыбыс жүйесін, сөздерге түсетін екпін түрлерін, сөйлеу интонациясын, сөз мағынасы түрлері жөнінде білімін тиянақтау, жетілдіру; ә) шығарма түрі, жанр, композициясы тақырыбы тұрғысынан да талданатын болғандықтан, тілдік талдауды әдеби талдаумен ұштастыра меңгерту; б) мәтінді дұрыс мазмұндауға дағдыландыру; в) мәтінді сөйлеу бөліктеріндегі интонацияларды дұрыс қоя біліп, мәнерлеп оқи білуге үйрету; г) көркемдегіш тілдік құралдарды пайдаланудағы автордың жеке өзіндік қолданыс ерекшелігін тануға көмектесу; д) прозалық шығармалардан алынған үзіндіні мазмұндау, мәтінге әдеби және тілдік талдау жасау; ж) поэзиялық шығармаларды мазмұндау, мәтінге әдеби және тілдік талдау жүргізу; е) драмалық шығарма үлгілерін мазмұндау, мәтінге әдеби және толық тілдік талдау жасау. Мәтінді тілдік талдау, бір жағынан әдеби тілдің тарихи ерекшеліктерін ескеруге, екінші жағынан жалпы тілдік (соның ішінде көркем тілдік те) фактілер мен авторлардың даралық құбылыстарды айқын ажыратып, дұрыс бағалай білуге негізделеді. I. Жаңа бағдарлама оқушының сөйлеуіне, сыни ойлауына бағытталғандықтан сабақ барысында түрлі тапсырмалар мен жаңаша белсенді әдіс – тәсілдерді талап етеді. Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегі кіріктірілген жаңа Кэмбридж бағдарламасы бойынша 11 –сынып оқушыларының оқылым, жазылым дағдыларын меңгеруде, түрлі тапсырмаларды орындау барысында кездескен қиындықтарын байқадық. Оны оқушылармен жүргізген сауалнама нәтижесі де көрсетті. Сауалнамада берілген барлық 5 сұрақта да оқушылардың оқылым және мәтін талдауда қиналатындығы байқалды. Сондықтан да осы тақырып біздің зерттеуімізге негіз болды. Ол үшін өзіміз таңдап алған 11 «А», 11 «Е», 11 «С» сынып оқушыларын сабақта бақылай бастадық. Алдымен оқушылардың әлеуметтік жағдайларымен, яғни отбасы жағдайларымен танысып шықтық. Себебі біз, мұғалімдер, алдымызда отырған оқушының қас – қабағынан оның бүгінгі сабаққа деген ынтасын, көңіл – күйін білуіміз керек. Бірақ бұл жерде ең бастысы мұғалім әрекеті шынайы болуы тиіс. Кей жағдайда оқушының отбасына қатысты келеңсіз жағдайлар болуы мүмкін, сондықтан біз әр оқушының әлеуметтік жағдайларын да білуіміз тиіс. Келесі кезең – мектебіміздің психолог мамандарымен бірлескен жұмыс, яғни 64 5 оқушының психологиялық диагностикасымен танысу. Бұл да зерттеудің жемісті жүруіне және белгілі бір нәтижеге жетуге қозғаушы күш. Психологиялық диагностика әр оқушы туралы ақпарат жинауға толық мүмкіндік берді. Сынып топқа бөлінбейтіндіктен оқушыларды сабақ барысында қадағалап - зерттеуді бірінші жылы бастауымызға байланысты сыныптан шағын фокус – топ алып зерттеуді мақсат еттік. Осылайша жоғарыда аталған әрбір сыныптан 3 оқушыны таңдап алдық. Қазан айында оқушылардың осы зерттеуге келісімі сұралды. Зерттеу барысы түсіндірілді. Оқушылар бағдарлама тақырыптарына байланысты берілген сөздердің мағынасын түрлі мәтіндерден тауып анықтады. Берілген тақырыптар бойынша өз ойын еркін жеткізуге жаттығу сөздік қорының жеткілікті болуына байланысты болғандықтан үнемі осы жұмыс түрлерін өзгертіп, өзгеше әдіс-тәсілдерді іздестіріп, қолдануға жетеледік. Білім деңгейі жоғары және орташа Г., Ш. атты зерттеуге қатысушы оқушылар күтілетін нәтиже бойынша мәтінмен жұмыс жүйесін, оқылған мәтін бойынша автордың ойын түсініп, өз пікірімен салыстырды. Мәтіннің мағынасын, құрылымын ажырату барысында кездескен қиындықтарды анықтап, шешуге тырысты. Зерттеу барысында ата-аналармен, мектеп психологімен, кураторлармен кеңесіп, пән мұғалімдерінен құнды пікірлер қабылданды. Зерттеу жұмысының барысын рефлексивті журналға жазып отырдық. Тақырып аясында үнемі зерттеуге қатысты әдебиеттерді оқыдық. Бір –біріміздің сабақтарымызға қатысып, мәтінмен жұмыс барысын талқыладық. Сабақ барысында зерттеу аясындағы үш оқушы үш топқа отырғызылды. Оқылым дағдысы бойынша талдауға ұсынылған мәтіндер бағдарламада берілген тақырыптарға сай алынды. Кіріктірілген жаңа бағдарлама бойынша қазақ тіліндегі тақырыптар тақырыптар 9 бөлімнен тұрады. Т1/ оқыту тілі- қазақ тілі/ сыныбында «Ақылдың алты
жүктеу/скачать 11,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|