Сборник статей (часть 1) общественные и гуманитарные науки алматы 2011 ббк

114
5. David Marsh CLIL/EMILE The European dimension Actions, Trends and Foresight Potential, 2002. 
6. Никитина О.Л. Формирование социокультурной и страноведческой компетенции//Технологии обучения 
иностранным языкам в неязыковых вузах – Сборник научных статей – Ульяновск: УлГТУ, 2005. – 203 с. 
7. Адрианова с.в. Обучение иноязычной терминологии в контексте предметной области//Актуальные про-
блемы образования – Вестник университета Российской академии Образования, № 4 (42). Москва, 2008.  –  180 
стр.
Бекмағамбетов А.Ж.
«Астана Дарыны» өңірлік 
ғылыми-практикалық орталығы,
п.ғ.к., доцент
ҚазаҚстандыҚ патриоттыҚ тӘрбиенІҢ негІзгІ баҒыттары
Қазіргі  қоғамның  патриоттық  санасы  үш  түсінікті  құрайды:  ұлттық-этникалық; 
жалпыадамзаттық және әлеуметтік-таптық. Ұлттық-этникалық дегеніміз – ұлттық намыс сезімі, 
Отанға  деген,  ұлт  мәдениетіне,  тіліне,  т.б.  деген  сүйіспеншілік,  Қазақстан  көп  ұлтты  мемле-
кет болғандықтан, жалпықазақстандық патриотизм республикадағы ұлттар өкілдерінің бәріне 
дерлік ортақ түсінік болу керек.
Қазақстандық  патриоттық  тәрбиенің  мақсаты  –  жеке  тұлғаның,  әлеуметтік,  ұлттық 
топтың патриоттық іс-әрекетке саналы түрде ұмтылуын анықтайтын саяси-моральдық, кәсіби, 
денешыңдау қасиеттерін қалыптастыру.
Қазақстандық  патриотизм  қазақ  ұлтының  республикадағы  басқа  да  ұлттармен  өзара 
қатынасы негізінде мына принциптер бойынша жүзеге асады: өзара түсінушілік; материалдық 
және рухани құндылықтармен өзара алмасу; өзара көмек; ортақ мақсат, идеялар негізінде өзара 
қарым-қатынаста  болуға  саналы  талпыныс;  ұлттық  және  жалпыадамзаттық  мүдденің  табиғи 
үйлесімділігі; тең құқықтық, т.б. Бүгінгі жағдайда бұл принциптер қазақстандық патриоттық 
тәрбиенің негізгі бағыттарын жүзеге асыруға ықпал етеді [1].
Патриоттық тәрбиенің мазмұны өзара бір-бірімен тығыз байланысты екі негізгі компонент-
тен тұрады. Оның біріншісі кең әлеуметтік-педагогикалық бағыттылығымен сипатталады. Ол 
мынадай элементтерге негізделеді: негізгі әлеуметтік, тарихи, адамгершілік, саяси, әскери және 
басқа мәселелер бойынша оң дүниетанымдық көзқарастар мен ұстанымдар, маңызды рухани 
адамгершілік, әрекеттілік сапалар (Отанға деген сүйіспеншілік, заңнамаларға сыйлы қатынас, 
конституциялық  міндеттерді  орындау  және  азаматтардың  қауіпсіздігін  сақтау  алдындағы 
жауапкершілік, т.б.).
Патриоттық  тәрбие  мазмұнының  әлеуметтік-педагогикалық  компоненті  оның  өзегін 
құрайтын  басты  компонент  болып  табылады,  өйткені  бойында  өзіне  тән  құндылықтары, 
көзқарасы, бағдары, қызығушылақтары, ұстанымдары, мотивтері бар қазақстандық азамат пен 
патриоттың тұлғасын қалыптастырмай, Отан қорғау, әскери және басқа да мемлекеттік қызметке 
қатысты нақты міндеттердің табысты шешілуі мүмкін емес.
Бүгінде патриоттық тәрбие мазмұнының өзіне тән арнайы компонентінің мәні артып отыр. 
Бұл компонент патриоттық тәрбиені алға қойылған нақты міндеттерге сәйкес саралап, негіздеп, 
әрі жан-жақты жүргізуді көздейді. Патриоттық тәрбие мазмұнының өзіне тән арнайы компоненті 
неғұрлым  нақты  және  әрекетті  бағыттылығымен  сипатталады.  Қазіргі  жағдайда  патриоттық 
тәрбие мазмұнында басымдық танытатын рухани адамгершілік құндылықтар ретінде мыналар-
ды бөліп көрсетуге болады:
- Отанды қорғауға даяр болу;
- моральдық-саяси оптимизм;
- ізгілендіру;
- бейбітшілікті сүйгіштік, бейбіт өмір мен әлеуметтік прогресс;

115
- ерлік, отансүйгіштік қызметте көрінетін белсенділік;
- өз Отанына деген сүйіспеншілік пен мақтаныш сезім;
- өз халқына, туған өлкеге, тіліне, мәдениетіне берілгендік;
- өзге ұлт өкілдеріне, олардың тіліне, мәдениетіне құрметпен қарау;
- ұлттық ерекшеліктерді ескере отырып, бүгінгіні тәрбиелеу үшін ерлікке толы өткенімізге, 
әскери, еңбек пен озық халық дәстүрлеріне адал, әрі берілген болу [2. Б.12].
Жоғарыда айтылғандар негізінде қазіргі таңда оқушыларға патриоттық тәрбие беру мына-
дай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
1. Рухани-адамгершілік – тұлғаның жоғары құндылықтарды, мұраттар мен бағдарларды, 
әлеуметтік  маңызды  процестер  мен  шынайы  өмірдің  құбылыстарын  саналы  түсінуі,  оларды 
күнделікті іс-әрекеті мен мінез-құлқында негізгі принциптер, ұстанымдар ретінде басшылыққа 
алу қабілеті. Бұл бағыт жоғары мәдениеттілік пен білімділікті дамытуды, Отанға адал қызмет ету-
ге даяр болуға итермелейтін идеяларды саналы түсінуді, мінез-құлықтың жоғары адамгершілік, 
кәсіби-этикалық  нормаларын,  шыншылдық,  жауапкершілік  және  ұжымшылдық  қасиеттерін 
қалыптастыруды көздейді.
2. Тарихи – біздің ата-бабаларымыздың тарихын танып-білу, Отанның, оның тағдырының 
қайталанбайтындығын  саналы  түсіну,  ерлікке  толы  өткендегі  төңкеріс,  әскери,  еңбек  және 
халық  дәстүрлеріне  аялы  көзқарас.  Бұл  бағыт  Отанымыздың  көпғасырлық  тарихын,  әлемдік 
тарихи  процесте  Қазақстанның  алатын  орны  мен  атқаратын  ролін  оқып-үйренуді,  біздің 
халқымыздың  менталитетінің,  әдет-ғұрыптарының,  наным-сенімдері  мен  дәстүрлерінің 
ерекшеліктерін түсінуді, еліміздің егемендігі мен тәуелсіздігі үшін күрескен өткен дәуірлердегі 
батырларымыздың,  қайраткерлеріміздің,  билеріміз  бен  хандарымыздың,  халық  құрметтеген 
азаматтарымыздың ерлік істерін дәріптеуді көздейді.
3. Саяси-құқықтық – мемлекет пен ар-ожданның бағынышты күшіне негізделген адамдар 
арасындағы нормалар мен ережелердің жиынтығы. Оның негізгі мақсаты – қоғамдық меншікті 
қорғау, халық үкіметін, демократияны, мемлекеттік заңдылық нормаларын, адамның құқықтары 
мен  бостандығын  қорғау.  Біздің  елімізде  демократиялық  құқықтық  мемлекет  орнатудың  күн 
тәртібіне  қойылуына  байланысты  құқықтық  сананың  маңызына  назар  аударылып,  саяси-
құқықтық бағыттың ролін арттыру көзделуде. Құқықтық нормаларды қоғамдық қатынастардың 
нақты практикасына ендіруге құқықтық сананы жетілдіру, азаматтардың санасын ояту, қоғамдық 
пікір  беделі  мен  заңның  күшін  мемлекеттік  құқық  қорғау  органдарының  көмегімен  күшейту 
арқылы қол жеткізуге болады. 
Құқық қоғам өмірінде бірнеше маңызды әлеуметтік функцияларды атқарады. Құқықтың 
негізгі қайнар көзі мемлекеттік құқықтың мәнін ашып көрсететін Ата Заң болып табылады. Ата 
Заңның негізінде қоғамдық өмірдің әрбір саласы (еңбек, азаматтық, меншік, кәсіпорын, коопера-
ция, қоршаған ортаны қорғау туралы, әкімшілік, отбасылық, қылмыстық) бойынша заң актілері 
жасалып, әрекет етеді. Мұнда құқықтың реттеуші функциясы көрінеді. 
Тәрбиелік функциясы демократиялық құқықтық мемлекетте адам тәртібінің негізі – оның 
белсенді және саналы түрде адамгершілік пен құқық нормаларын орындауы болып табылады. 
Осында педагогикалық және заң ғылымының өзара әрекеті негізделеді: педагогика адамгершілік 
нормаларын  тәрбиелеуден  құқыққа  қарай,  юриспруденция  –  құқықтан  адамгершілікке  қарай 
жылжиды. Екі ғылым да бір міндетті – тұлғаның бойында адамгершілік құқықтық мәдениетті 
қалыптастыруды көздейді. 
4. Патриоттық – біздің қоғам мен мемлекетті, қазақстандықтардың ұлттық сана-сезімін, 
өмір  салтын,  дүниетанымы  мен  тағдырын  қалыптастыру  мен  дамытудың  ерекшеліктерін 
айқындайтын  маңызды  рухани-адамгершілік  және  мәдени-тарихи  құндылықтарды  тәрбиелеу. 
Ол өз Отанына деген шексіз сүйіспеншілік пен берілгендікті, халқының байлығы, ерлік істері 
мен дәстүрлері, мәдениеті үшін мақтаныш сезімін қалыптастыруды, қоғам мен мемлекетке адал, 
шынайы қызмет етуді қамтиды.

116
5.  Кәсіби-әрекеттілік  –  Отанға  қызмет  етумен  байланысты  еңбекке  жауапкершілік  пен 
борыштылық қатынасын, лауазымдық міндеттері мен қойылған міндеттерді табысты орындау 
мүддесі тұрғысынан кәсіби-еңбек сапаларын белсенді танытуға ұмтылушылықты қалыптастыру. 
Ол тұлғаның өзін-өзі кәсіби-әрекет тұрғысынан көрсетуінің мотивтерін, мақсаты мен міндеттерін, 
құндылық бағдарларын, еңбекте жоғары нәтижелерге қол жеткізуге кәсіби құштарлықтары пен 
ынтасын, міндетті жоғары тиімділікпен орындау және нақты мақсаттарға жету қабілетін, өзінің 
кәсіби тұрғыдан өсу жоспарын болжау және іске асыра білу білігін қамтиды.
6.  Психологиялық  –  жастарда  жоғары  психологиялық  беріктікті,  кез  келген  жағдайда 
күрделі, әрі жауапты міндеттерді орындауға даярлықты, қиыншылықтарға төзімділікті, табы-
сты өмір мен іс-әрекет үшін қажетті маңызды психологиялық қабілеттерді қалыптастыру. Ол 
әскери  және  басқа  ұжымдарда  әлеуметтік-психологиялық  процестерді  оқып-үйренуді  және 
болжай  білуді,  жағымсыз  құбылыстардың  алдын-алуды  мен  девиантты  мінез-құлықты  бол-
дырмауды,  психологиялық  қызбалылықты  сабасына  түсіруді,  қозушылық  жағдайын  жоюды, 
іс-әрекет  түрлерінің,  мінез-құлық  ережелері  мен  нормаларының,  рухани  құндылықтарының 
ерекшеліктеріне сәйкес психологиялық сапаларды қалыптастыруды көздейді. 
7. Әскери –патриоттық – жас жеткіншектерді әскери қызметке, өзінің Отаны – Қазақстан 
Республикасының  және  өз  халқының  алдындағы  азаматтық  борышын  өтеуге,  тәуелсіз 
демократиялық  Отанының  сенімді  қорғаушысы  болуға  даярлау,  маңызды  әскери  дәстүрлерді 
игеруі және қазіргі заман қару-жарақтарын меңгеруі. Ол мынадай мәселелердің шешімін табуды 
көздейді:
- жастарды Қазақстан Республикасының Ата Заңымен, Отан қорғау, ҚР Қарулы Күштерінде 
әскери борышын өтеу туралы Заңдармен таныстыру;
- әскери істің тарихымен таныстыру;
- ҚР Қарулы Күштерінің және басқа жасақтардың міндеттерімен, құрылымымен танысты-
ру;
- азаматтық қорғаныс негіздерін оқыту;
- әскери істің негіздері бойынша практикалық дағдыларды қалыптастыру;
- Отан алдындағы әскери борышын өтеуге психологиялық даярлық беру;
- өлкетану және ізденіс жұмыстарын, Әскери Даңқ тарихы мектеп мұражайларының іс-
әрекетін ұйымдастыру.
Бұл  бағыттардың  барлығы  бір-бірімен  тығыз  байланысты,  патриоттық  тәрбие  берудің 
мақсаты, міндеттері, рухани-адамгершілік және дүниетанымдық негіздері, принциптері, форма-
лары мен әдістері тұрғысынан іс-әрекет барысында өзара бірлікте жүзеге асырылады.
Оқушыларға патриоттық тәрбие берудің мақсаты, міндеттері, мазмұны мен принциптері 
мектеп  практикасында  белгілі  бір  жүйе  арқылы  іске  асырылады.  Жүйе  –  бұл  белгілі  бір 
тұтастықты  құрайтын  өзара  байланысты  элементтердің  кешені;  олар  өзара  байланысты,  бір-
біріне тәуелді бола отырып, өзара әрекет етуі негізінде тұтас бірлікті құрайтын элементтердің 
(компоненттердің) реттелген жиыны [3].
Жастарға патриоттық тәрбие берудің нәтижелілігін қамтамасыз етуде жалпы білім беретін 
мектептер  басты  роль  атқарады.  Қазіргі  таңда  патриотизмді  маңызды  әлеуметтік  құндылық, 
қоғамның  рухани-адамгершілік  бірлігінің,  оның  өмірлік  ұстанымдары  мен  мемлекеттілігінің 
негізі ретінде қайта жаңғырту және дамыту аса маңызды болып отыр.
Патриоттық  тәрбие  беру  жұмыстарын  ұйымдастыру  және  өткізу  соған  сәйкес  тәрбие 
жұмысы формаларының тұтас кешенін пайдалануды көздейді, оларды шартты түрде екі негізгі 
топқа бөлуге болады:
-  бірінші  топ  патриоттық  тәрбие  мазмұнының  жалпы  дамытушылық  компонентіне 
негізделген,  жалпы  патриоттық  сипаттағы  неғұрлым  кең,  әрі  көптүрлі  формаларды  қамтиды. 
Олар оқу-тәрбие мекемелерінде негізгі тәрбиелік шаралар (әңгімелесулер, кештер, «дөңгелек 
үстел»,  кездесулер,  т.с.с.)  немесе  факультативтерде,  үйірмелерде,  курстарда,  секцияларда 
қосымша оқу сабақтары түрінде өткізіледі;

117
- екінші топ патриоттық тәрбие мазмұнының өзіне тән ерекшелігіне негізделген, көптүрлі 
емес  және  көп  жағдайда  әскери  және  әскери-қолданбалы  бағыттылықпен  сипатталады.  Бұл 
формалар  негізінен  практикалық  сабақтар,  жұмыстар,  әскери  ойындар  түрінде  өткізіліп, 
жасөспірімдерді  әскери  бөлімшелердің  өмірі  мен  қызметімен  және  әскер  қызметшілерінің 
тұрмысымен, қызметімен таныстыруды көздейді.
Еліміздің егемендігін нығайту жағдайында жас ұрпақты Отаншылдыққа тәрбиелеу, олардың 
елін-жерін сүйетін, ана-тілін ардақтайтын, ұлтын пір тұтатын азамат болып өсуін қамтамасыз 
ету үшін оқушыларға патриоттық тәрбие беру жүйесінің тиімділігін арттырудың бағыттары мен 
шарттарын айқындап алудың маңызы зор:
- ақпараттық-түсіндірмелік тұрғыдан қамтамасыз ету – мемлекет пен қоғам мүддесімен 
тығыз  байланыста  оқушылардың  санасында  маңызды  құндылық  ретінде  патриотизмді, 
конституциялық борышты, Отанға адал қызмет етуді сіңіру; осы мақсатта бұқаралық ақпарат 
құралдарын белсенді пайдалану; әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кірудің 
өзектілігі мен қажеттілігі тұрғысында насихат айту, иландыру;
- ғылыми-теориялық тұрғыдан қамтамасыз ету – қазіргі жағдайда жастарға патриоттық 
тәрбие беру мәселесі бойынша зерттеу жұмыстарын белсендіру, алдыңғы қатарлы тәжірибені 
кеңінен пайдалану. Мемлекетiмiздiң ұлттық мәдени тұрғыдын кемелденуi тәрбие жұмысының 
мазмұнын  мәдени,  тарихи,  рухани-адамгершілік,  өлкетану  және  басқа  да  компоненттермен 
толықтырып,  байытып,  әлеуметтік-гуманитарлық,  қазіргі  педагогикалық  ойлар  саласындағы 
маңызды жетістіктерді ендіруді қажет етеді;
- педагогикалық және әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз ету – әртүрлі формада патриоттық 
тәрбие беруді ұйымдастыру мен өткізу бойынша оқу және арнайы бағдарламалар кешенін, жаңа 
әдістемелерді, педагогикалық технологияларды жасау, оқушылардың жас ерекшеліктерін есепке 
алу негізінде педагогикалық оқу құралдарын кеңінен пайдалану; патриоттық тәрбие беру фор-
малары мен әдістерін жетілдіру; инновацияларға, алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибеге 
сәйкес осы жұмыс аумағын ұйымдастыруға қажетті оқу-әдістемелік әдебиеттерді үнемі басып 
шығару;
-  білім  беру  мекемелері  мен  әлеуметтік  институттардың  өзара  бірлескен  іс-әрекетін 
қамтамасыз ету – мектеп пен әлеуметтік институттардың жастарға патриоттық тәрбие беру бой-
ынша бірлескен тәрбиелік іс-шараларын жоспарын құру, тәрбие жұмыстарының бір бағыттылығы 
мен жүйелілігін, үйлесімділігі мен бірізділігін оңтайландыру.
Сонымен қазіргі Қазақстандағы ғылымның инновациялық дамуы жағдайында оқушыларға 
патриоттық тәрбие берудің әлеуметтік-педагогикалық мәнін аша отырып, оны дамытудың негізгі 
бағыттарын анықтау заманның талабы екендігі анық.
пайдаланылған әдебиеттер
1. Құсайынова Д.С. Әлия мен Мәншүк ерлігінде жоғары сынып оқушыларын патриоттыққа тәрбиелеу: пед. 
ғылымдарының канд. дәрежесін алу үшін дайындаған дисс. автореф. – Алматы, 1999. – 29 б.
2. Құрманбаева М.Ж. Мәлік Ғабдуллин мұрасындағы этнопедагогикалық құндылықтар арқылы оқушыларды 
отансүйгіштікке тәрбиелеу: пед. ғылымдарының канд. дәрежесін алу үшін дайындаған дисс. автореф. – Алматы, 
2003. – 27 б.
3. Егоров В.В., Скибицкий Э.Г. Методология и методика научного исследования. – Алматы: Ғылым, 2005. – 
353 с.

118
Бекниязова Д.С.
Инновационный Евразийский университет, 
старший преподаватель, 
магистр экономики
анализ государственного регулированиЯ инновационной 
деЯтельности в республике казахстан
Необходимость государственного регулирования инновационных процессов объясняется 
как общенациональным значением, так и экономическим содержанием инноваций. В настоящее 
время инновации становятся основным средством увеличения прибыли хозяйствующими субъ-
ектами. Однако при отсутствии государственного регулирования многие нововведения не могли 
бы быстро внедряться в практику.
Методы воздействия государства в области инноваций можно подразделить на прямые и 
косвенные. Соотношение их определяется экономической ситуацией в стране и выбранной в 
связи с этим концепцией государственного регулирования.
Инновационная деятельность в Казахстане является доминирующим фактором, обеспечи-
вающим экономический рост и повышение уровня жизни населения в долгосрочной перспекти-
ве. 
Инновационная политика государства призвана решать основные проблемы государства, 
её  задачей  является  обеспечение  увеличения  валового  внутреннего  продукта  страны  за  счет 
освоения производства новых видов продукции и технологий, а также расширения рынков сбы-
та отечественных товаров. Основными направлениями государственной инновационной поли-
тики являются: развитие имеющихся структурных звеньев национальной инновационной систе-
мы и создание недостающих; укрепление и гармонизация связей между отдельными звеньями 
национальной инновационной системы; обеспечение необходимых условий для инновационной 
деятельности как целостной системы и реализации её конкурентных преимуществ.
Ключевым элементом в реализации программы по формированию национальной иннова-
ционной системы является Национальный инновационный фонд, входящий в состав акционер-
ного общества Фонда устойчивого развития «Казына». Его основная цель – содействие росту 
инновационной активности, развитию высокотехнологичных и наукоемких производств в на-
шей  республике.  Национальный  инновационный  фонд  финансирует  опытно-конструкторские 
разработки, занимается развитием сопутствующей инфраструктуры, создавая сеть технопарков, 
технологических бизнес-инкубаторов, инвестирует в компании, реализующие инвестиционные 
проекты.
Также одним из важных направлений деятельности данного Инновационного фонда являет-
ся создание венчурной инфраструктуры. В настоящее время данный фонд принял участие в соз-
дании пяти отечественных венчурных фондов (Сентрас, Арекет, Адвант, Almaty venture capital, 
Glotur  Technology  Fund)  и  стал  акционером  пяти  зарубежных  венчурных  фондов  (Wellington 
Partners III Technology Fund, CASEF, Flagship, Mayban Jaic, Vertex III Fund L.P.). На сегодняшний 
момент Инновационный фонд ставит перед собой задачу активно инвестировать в начинающие 
hi-tech компании для переноса и, соответственно, заимствования передовых технологий из-за 
рубежа, а также продолжать работу по развитию венчурной индустрии в самом Казахстане [1].
Роль государственных институтов также заключается в том, что они обеспечивают концен-
трацию и перераспределение инвестиционных ресурсов в приоритетные отрасли экономики. С 
этой целью возникает настоятельная потребность в формировании и реализации инвестицион-
ных проектов, для решения которых были созданы Центр маркетингово-аналитических иссле-
дований и Центр инжиниринга и трансферта технологий. Центр маркетингово-аналитических 
исследований  анализирует  рынки,  отрасли  и  секторы  экономики  для  выявления  основных 
тенденций их развития и нахождения конкурентных преимуществ государства на мировых и 

119
региональных рынках. Центр инжиниринга и трансферта технологий является единственным 
институтом развития, нацеленным на технологическую и производственную сторону развития 
экономики.
Институты развития уже сейчас оказывают реальное воздействие на модернизацию пере-
рабатывающих отраслей. К примеру, Банком развития Казахстана (далее БРК) кредитуются 20 
инвестиционных проектов на сумму свыше полумиллиарда долларов. Он уже начал кредитовать 
высокотехнологичные инвестиционные проекты на средне- и долгосрочной основе, финанси-
ровать системные проекты, формирующие цепочки технологически связанных производств, и 
крупные инфраструктурные проекты, привлекая не только отечественные банки второго уровня, 
но и международные финансовые институты, такие как Европейский банк реконструкции и раз-
вития, Исламский банк развития, ABN AMRO БАНК.
БРК оказывает предприятиям консалтинговые услуги, подбирает структуру финансирова-
ния, рекомендует маркетинговые исследования по той продукции, которую хотят выпускать про-
изводители, подсказывает, какое оборудование лучше приобрести и т.д. Он намерен выходить на 
рынки сопредельных государств, стать региональным институтом развития.
На  достижение  высокой  конкурентоспособности  казахстанской  экономики  направлена 
также деятельность Инвестиционного фонда Казахстана (далее ИФК), который функционально 
отличается от деятельности БРК. Это разные институты развития. Главное отличие заключается 
в том, что ИФК – инвестиционное учреждение, которое инвестирует в уставный капитал ком-
паний (акционерных обществ), БРК – это банковское учреждение, которое должно заниматься, 
в  основном,  долгосрочным  проектным  кредитованием  (финансированием)  приоритетных  для 
страны инвестиционных проектов. Для осуществления инвестиций фондом требуется не зало-
говое обеспечение, а необходимость и достаточность капитала. При этом ИФК намерен, в основ-
ном, приобретать акции новых эмиссий. Размер участия фонда зависит от стоимости компании. 
Ее же стоимость, в свою очередь, определяется в соответствии с принятыми международными 
приемами и методиками оценки.
Между тем, это особая форма ведения бизнеса во всем цивилизованном мире, позволяю-
щая, как правило, расширять масштабы деятельности компании за счет выпуска и продажи сво-
их акций на открытом фондовом рынке. Одна из важных ролей Инвестиционного фонда – уско-
рить формирование культуры привлечения инвестиций через создание и развитие акционерных 
обществ в стране, поскольку реализация крупных инвестиционных проектов требует большого 
объема инвестиций – от 30 до 150 млн. долларов. В этой связи необходимо дальнейшее совер-
шенствование законодательства об акционерных обществах и о рынке ценных бумаг.
Вместе с тем, Казахстан, как страна малой экономики, аккумулирующей в себе крупный 
потенциал топливного и минерального сырья, мало привлекателен для инвестиций в обрабаты-
вающие отрасли промышленности. Это делает экономику уязвимой и чувствительной к измене-
ниям конъюнктуры на рынке сырьевых ресурсов.
С учетом опасности перенасыщения экономики большими доходами от сырьевого сектора 
и возможных негативных последствий от резкого падения цен на нефть в Казахстане создан На-
циональный фонд, в котором аккумулируются доходы от превышения уровня мировых цен на 
нефть и цветные металлы над установленной оптимальной границей. Эта мера позволяет также 
исключить валютное давление на казахстанскую финансовую систему и обеспечить обменный 
курс тенге, стимулирующий экспорт и сдерживающий импорт готовой продукции.
В Казахстане разворачивается стратегия инновационного прорыва. Конкретные шаги по 
реализации и активизации инновационной программы сделаны с принятием Стратегии инду-
стриально – инновационного развития Республики Казахстан до 2015 г., Законов «Об инноваци-
онной деятельности», «О науке».
Для реализации инновационных решений республике требуется привлечь немалые инве-
стиции. Но задача эта решается крайне слабо. Если в докризисный период расходы на НИР со-

120
ставляли 0,6-0,7% ВВП, то в последние годы не превышают 0,2-0,3%. В Казахстане преобладает 
пока финансирование НИОКР из государственного бюджета.
В обрабатывающей промышленности только металлургическая промышленность может 
конкурировать на внешнем рынке. Некоторые продукты пищевой промышленности могут кон-
курировать с зарубежными аналогами на внутреннем рынке, а остальная продукция обрабаты-
вающей промышленности сегодня поддерживается за счет предоставления прямых и косвенных 
субсидий.
Необходимо отметить, что в Казахстане формируются предпосылки и заложены основы 
кластерных структур, к которым относятся крупные промышленные корпорации, туризм, агро-
промышленные структуры. Первые обозначенные кластеры представляют новую точку зрения 
на развитие национальной экономики, экономики региона или города, раскрывают новые воз-
можности, которые нацелены на повышение конкурентоспособности нашей продукции и эконо-
мики в целом.
Создание и развитие технопарков и технополисов представляются важнейшими элемен-
тами современной структуры рыночной экономики, как симбиоз науки, образования, производ-
ства и бизнеса, как новые организационные формы сращивания предприятий, инновационных 
компаний, вузов, консультационных фирм, государственных и муниципальных учреждений в 
единую систему. Уже создан ряд технопарков в г. Алматы, г. Астане, г. Усть-Каменогорске, г. 
Курчатове.
В Казахстане могут формироваться парковые образования трех видов:
- научные парки, включающие «ядро» в виде научного центра и изначально ориентирую-
щиеся на проведение НИОКР и на малосе рийный выпуск опытных образцов;
- технопарки, где научное ядро сочетается с более масштабным производством;
-  технологические  бизнес-парки,  занимающиеся  выращиванием  малых  инновационных 
фирм.
Формирование  технопарков  относится  к  крупномасштабным  проектам.  Поэтому  более 
распространенной формой могут стать региональные инновационные центры (ИЦ), призванные 
осуществлять кооперацию между НИИ, вузами и промышленностью, оказание помощи малым 
и средним предприятиям в освоении передовых технологий. ИЦ может действовать в форме 
бизнес-инкубатора или бизнес-центра.
Региональные инновационные фонды аккумулируют финансовые ресурсы местных орга-
нов, региональных финансовых и коммерческих структур, частных и иностранных инвесторов, 
направляемые на поддержку приоритетных с позиций регионов направлений инновационной 
деятельности.
Инновации требуют способности создавать новое знание. Дать человеку сумму необхо-
димых профессиональных знаний и научить его создавать новое знание может только система 
образования – не отдельно взятое учебное заведение, а именно общенациональная система. Об-
разование приносит выгоды индивидуальным потребителям, более образованные люди обычно 
получают более высокие доходы, чем менее образованные. Но само образование обеспечивает 
выгоды и всему обществу, так как оно снабжает экономику более квалифицированной и более 
производительной рабочей силой.
В настоящее время быстро и мощно капитализируется и частный сектор Казахстана, кото-
рый с прошлого года начал активно работать за пределами страны. Трансформация сбережений 
в инвестиции в Казахстане происходит в основном через банки второго уровня, тогда как финан-
совый рынок и его институты играют более чем скромную роль в этом процессе. Один из путей 
решения проблемы – стимулирование появления новых для страны финансовых инструментов: 
ипотечных облигаций, агентских ценных бумаг, депозитных сертификатов, что в настоящее вре-
мя активно осуществляется. Другим направлением является совершенствование системы над-
зора за деятельностью профессиональных участников рынка ценных бумаг.

121
Актуальным становится создание методик диагностики предпринимательского инноваци-
онного потенциала, совершенствование педагогических технологий его раскрытия, проектиро-
вание критериев качественной, и количественной оценки обучения предпринимателей иннова-
ционному бизнесу.
В современных условиях значительный импульс инновационным процессам может дать 
развитие интеграционных, кооперационных связей на национальном и межнациональном уров-
не [2]. Одним из действенных механизмов государственной поддержки инновационного пути 
развития экономики и технологического перевооружения отраслей промышленности на основе 
использования новейших научно-технических разработок и высоких технологий могли бы стать 
межгосударственные инновационные программы в рамках СНГ. Для реализации их, как прави-
ло, привлекаются средства государственного бюджета стран СНГ и внебюджетных источников, 
как на финансирование научных исследований и опытно-конструкторских разработок, так и на 
освоение их в промышленном производстве.
Таким образом, взвешенное сочетание межгосударственных инновационных программ, на-
циональных целевых инновационных программ, программ технологического развития, а также 
отдельных инновационных проектов создаст условия как для насыщения конкурентоспособной 
продукцией рынков Содружества, так и откроет выходы к мировым рынкам, причем, внутрен-
ние потребности страны при этом будут удовлетворены.

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: