индустриалды-инновациЯлыҚ баҒдарламаны ЖҮзеге асырудаҒы

289
толық  қамтуды  іс  жүзінде  асыруға  ықпал  етеді.  Белгілі  бір  тиімділік  деп  отырғанымыз 
экономикалық теорияда – мультипликатор әсері деп аталады. 
Жаңа  экономикалық  қатынастар  негізінде  нарықтық  экономикаға  көшу  сапалы  жаңа 
инвестициялық саясатпен қамтамассыз етілуі қажет. Себебі, қатынастардың жаңа жүйесі бары-
сында инвестиция көздері түпкілікті өзгерді. Егер реформаға дейінгі жүйеде республика эконо-
микасы бірыңғай, қатаң орталықтандырылған қайнар көзге КСРО – ның мемлекеттік бюджетіне 
тәуелді баптан болса, ал егеменді даму жағдайларында әр түрлі, ең алдымен меншік көздерге 
бағдарланады. 
Инвестициялық  процестерді  басқару  Қазақстан  экономикалық  дамуының  тарихи 
тәжірибесін, сондай-ақ әлеуметтік-экономикалық сипаттағы жаңа мүмкіндіктерін ескеруді пай-
ымдайды. Қайта құру кезеңінде республика дамуының жалпы деңгейі мен қарқыны оның сапалық 
жағдайы бірталай төмендеді және нақты, потенциалды мүмкіндіктері әлемдік тенденцияларға 
сәйкес келмеді. Бұл кезеңде экономикада елеулі алға басулар болмады. Қазақстан жақсы тұрмыс 
жағдайының  көптеген  негізгі  көрсеткіштері  бойынша  бұрынғы  КСРО  елдері  үшін  орташа-
дан төмен деңгейде тұрды. Қоғамдық еңбек өнімділігінің өсу қарқыны мен өнімнің көптеген 
түрлерінің сапасы біршама артта қалды.
Әлемдік деңгейге жабдықтың тек 2-3% ғана сәйкес келді, ол материалдардың, энергияның 
үлестік  шығыны  әлемдік  көрсеткіштерден  шамамен  2-3  және  одан  да  көп  есе  артық  болды. 
[4,4].
Сол кезеңдегі инвестицияларды басқару ерекшелігі, олардың соңғыға емес, аралық өнімге 
бағдарлануы болды. Инвестицияның негізгі бөлігі өндірістік салаға бағытталынды.
Капитал салымдары көлемінің басым бөлігін өндірістік бағытталған қаражаттар құрады, 
яғни  өндіріс  құралдарын  өндіруге  бағытталды,  бұл  әрине  қоғамдық  өндірістің  бірінші  мен 
екінші бөлімшелері арасындағы сәйкессіздікке әкелді. Бұл қоғамның әлеуметтік жағдайына кері 
әсерін тигізбеуі мүмкін емес.
Республикада инвестициялық процесс көптеген дербес бағыттар бойынша жүрді. Бұл про-
цеске  қатысушылардың  басы  бірікпеді,  ал  инвестициялық  экономикалық  механизм  жоғарғы 
түпкі нәтижелерге жетуге жұмылдырмады. Республикада құбылысты өз күшімен 50-ден артық 
әр түрлі министрліктер жүргізді. 
Республиканың  әлеуметтік-экономикалық  дамуын  басқарудың  түпкілікті  жаңа  жүйесіне 
көшу  осы  процестің  жаңа  мәселелерін  анықтауға  себепші  болады.  Олардың  бірі  болып 
инвестициялық қамсыздандыру мәселесі табылады.
Қазақстандағы мемлекеттік инвестициялар жүйесін оңтайландыру мақсатымен инвести-
цияларды  басқарудың  заң  шығаратын  негізі  мен  органдары  құрылды.  Осы  мәселе  бойынша 
шаралардың  біртұтас  кешені  қабылдануда.  Соның  ішінде,  «Шетел  инвестициялары  туралы» 
заң, «Инвестициялық жекешелендіру қорлары жөніндегі ереже»,«Қазақстан Республикасының 
шетел инвестициялары бойынша ұлттық агенттігін құру туралы» ҚР Президентінің жарлығы, 
«Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлар туралы» ҚР- ның Заңы және жекелеген 
инвестициялық бағдарламалар қабылданды.
Бұл  құжаттар  елдегі  инвестициялық  процесті  басқарудың  негізін  қалады,  жұмыс  орын-
дарын  құру,  инфрақұрылымды  дамыту,  елдің  өнеркәсіптік  және  техникалық  потенциалын 
дамытудың өсу қарқыны мен әртараптандыру саласында мемлекеттік инвестициялық саясатты 
жүзеге асыру мен көптеген экономикалық мәселелерді шешудегі органдардың дұрыс жүйесін, 
олардың функциялары мен міндеттерін анықтады.
Өткен  кезеңдердің  инвестициялық  саясатын  талдау  экономикаға  инвестицияларды  тар-
ту  бойынша  басқару  тиімділігінің  төмендегіге  маяды:  шетел  инвестициялары  мен  жұмыс 
тәжірибесінің жоқтығы; несиелер бөлу, әсіресе, алғашқы кезеңде, оларды бөлудің мақсаттылығы 
мен  қайтарымдылығын  қамтамассыз  етудің  сарапшылық  бағалауының  жеткіліксіздігінсіз 
несие  бөлу,  Қазақстанда  тартымды  инвестициялық  климат  құру  бойынша  ынталандыру 
жүйесінің  жетіспеушілігі  шетел  несиелерін  беру  мен  олардың  мақсатты  қолдануын  бақылау 

290
механизмі қатысында нақты құрылған стратегияның жоқтығы; әлеуметтік,өндірістік, нарықтың 
инфрақұрылымның  жетілмегендігі,  нарықтық  жағдайларға  көшу  барысында  кәсіпорындарды 
басқару бойынша маман қызметкерлердің жетіспеушілігі.
Қазақстанның инвестициялық саясатының революциясы елімізге туындаған экономикалық 
қиыншылықтарды жеңуге, түрлі күрделі техникаларды тиімді игеруге,экономикада технологиялық 
жаңартуларды жүзеге асыруға көмектеседі.
Тұрақты  экономикалық  өсім  инвестициялық  процессіз  жүзеге  аспайды.  Бұл  мәселенің 
шешімі елімізде баяу қарқынмен және көптеген қиындықтармен болса да шешіліп жатыр.
Қазақстан Республикасы нақты ресурстық қиындылықтары арқылы шетел инвестициясын 
тартуға ірі мүмкіндіктер ашуда.
Қазіргі таңда Қазақстан шетел инвестициясы үшін жағымды жағдайлар жасаушы елдердің 
бірі  болып  табылады.  Бұлардың  өсіміне  қолайлы  факторлар  қатарына  мыналарды  жатқызуға 
болады:
Қазақстанның Азия территориясындағы геосаяси жағдайы;
1) 
пайдалы қазбаларға бай жер ресурстары;
2) 
жеке секторлардың қолдауы;
3) 
банк жүйесі мен инфрақұрылымның дамуы;
4) 
шетел инвесторларына қатысты нақты және тұрақты заңдылықтар;
5) 
еңбек кадрларының жоғары білім дәрежесі;
6) 
елдегі қолайлы инвестициялық ахуал;
7) 
ішкі және сыртқы экономикалық тұрақтылық;
8) 
экономиканы көтеруге бағытталған тиімді әрі тапқыр инвестициялық саясат.
9) 
 Қазақстан Республикасындағы инвестициялық саясат мемлекеттік инвестициялар жөніндегі 
комитет,  қаржы  министрлігі,  индустрия,  экономика,  және  сауда  министрлігі,  Қазақстанның 
Ұлттық банкі қатынастары арқылы жүзеге асырылады.
  Қазіргі  сыртқы  қаржыландыру  ағысының  50%-ы  тікелей  шетел  инвестициясының 
үлесіне  тиеді.  Шетел  инвестицияның  ағымы,  негізінен  біріккен  бөлімшелі  кәсіпорындар 
құру,  мемлекеттік  кәсіпорындарды  шетел  капиталының  қатысуымен  жекешелендіру,  шетел 
фирмаларының  басқаруына  ірі  өнеркәсіптік  объектілерді  беру  банк  секторын  инвестициялау 
арқылы жүзеге асырылады.
Қазірде  республикада  инвестициялық  ахуалды  өзгертіп,  шетелдік  және  отандық 
инвесторларға жайлы жағдайлар жасау үшін құқық бағасы қайта қарастырылған.
Мәселен,  Қазақстан  Республикасы  «салық  және  бюджетке  төленетін  басқа  да  міндетті 
төлемдер  туралы»  заңыны  салық  және  инвестиция  бойынша  халықаралық  орталықтың 
республикадағы  инвестициялық  ахуалды  жақсарту  жөніндегі  ескертулері  мен  ұсыныстары 
ескерілген. Шетелдік инвестициялар рыногындағы ахуал оларға Шығыс Еуропа, ТМД елдерінің 
үлкен  сұранысына  байланысты  елеулі  бәсекелік  туғызып  отыр.  Капиталды  импорттаушы-
лар санының капиталды экспорттаушылар санынан едәуір көп екенін ескерсек Қазақстанның 
бәсекелестік қабілетін арттыруға мүмкіндік болған жағдайын бәрін жасау керек. Қызмет көрсету 
мен  қажетті  инфрақұрылымдар  жасап,  оны  дамытудың  шетелдік  инвесторлар  дағдыланған 
деңгейіне  жету  күн  тәртібінде  тұр.  Көптеген  заңдарды  нормативтерді,  актілерді  айқындап, 
шетелдік салымшылар мен жұмыс істеу жүйесін толық қалыптастыру керек. 
Еліміздегі  жүргізіліп  жатқан  әлеуметтік-экономикалық  өзгерістер,  нарықтық  экономи-
ка  жүйесі  шарттарында  тұрақты  және  тиімді  қызмет  етуге  және  осының  негізінде  халықтың 
тұрмыс деңгейін көтеруге бағытталған.
Бүгінгі  таңда  теңдестірмелі  және  тұрлаулы  даму  үлгісін  түзген  кезде  біз  экономиканы 
шикізаттық  бағдарынан  өңдеушілік  бағдарға  қарай  диверсификациялау  жолдарын  айқындап 
алуымыз  қажет.  Сондықтан,  Елбасының  тапсырмасы  бойынша  Үкімет  2015  жылға  дейінгі 
индустриялық-инновациялық  даму  бағдарламасын  әзірледі.  Басты  міндет  –  2000  жылмен 
салыстырғанда ІЖӨ-ні 2015 жылғы қарай 3,5 есе (жылына шамамен 8,8– 9,2%) ұлғайту. Соны-

291
мен қатар кәсіпорындардың орта жылдық көрсеткіштерінің өсуін 8–8,5%-ға, еңбек өнімділігін 
2000  жылмен  салыстырғанда  2015  жылы  3  есеге  дейін  өсіріп,  тауар  өндірісінің  деңгейін  50 
–52%-ға дейін өсірілуін ғылыми және ғылыми инновациялық қызметтердің ішкі жалпы өнімін 
1,5–1,7%-ға дейін жеткізу. 
Ақтөбе  облысы  экономикасының  қарқынды  дамуы,  елдің  де  бәсеке  қабілеттілігін 
арттырудың басты факторларының бірі болып табылады. 
Бұл өңдеуші өнеркәсіпке инвестицияның озық қарқынымен өсуінің нәтижесі. Егер 2005 
жылы өнеркәсіпте тұтастай алғанда инвестицияның көлемі 1,4 есеге өскен болса, ал өңдеуші 
салада 5,6 есе болды.
2011  жылдың  ішінде  облыс  экономикасына  неғұрлым  маңызды  өндірістік  және 
инфрақұрылымдық нысандар іске қосылды. Олар индустриялық-инновациялық стратегияның 
басымдықтарына сәйкес келеді. Өнімнің жаңа түрлерін шығаруға бағдарланған озат технология 
трансфертімен инновациялық сипаттағы 30 жоба жүзеге асырылды. Оның ішінде республикада 
қайталанбайтындары да бар. Олардың арасындағы неғұрлым ірі объектілер:
♦ «Казхром ҰТҚ» ДӨң кен байыту комбинаты АҚ – қуаты жылына 700 мың тонна хром 
кенді кесектер шығаратын цех және жылына 400 мың тонна хром кенінің ұсақ класын байыту 
жөніндегі цех;
♦ «Хобас Пайпс КАЗАХСТАН» ЖШС – Австрия компаниясының технологиясы бойынша 
нығайтылған әйнек полиэфирінен құбырлар мен фитингілершығару жөніндегі зауыт. Қуаты – 
жылына 200 шақырым құбыр;
♦ «АЗНТ» ЖШС – қуаты жылына 208 шақырым металл емес құбырлар шығару жөніндегі 
зауыт;
♦ «АЗНО» ЖШС – мұнай кәсіпшіліг жабдықтары өндірісін кеңейту;
♦ «Ақтөбе металл конструкциялары зауыты» ЖШС – бұл балкалар және сэндвиг-панельдер 
шығару жөнінндегі технологиялық жүйе. Қуаты – айына 1 мың тонна;
♦ «Қарамай-сервис» ЖШС – қуаты жылына 10 млн дана тегістелген қызыл кірпіш шығару 
жөніндегі зауыт;
♦  «Март»  ЖШС  –  Германия  технологиясымен  тығыздалған  бетон  бұйымдарын  шығару 
жөніндегі зауыт. Қуаты жылына 70 млн шарты кірпіш;
♦ «Көктас-Ақтөбе» АҚ – құс фабрикасының 1-кезегі. Қуаты жылына 4,5 мың тонна құс еті 
және басқалары. 
Жоғары  технологиялық  өндірісті  дамытуға  және  бір  тізбекте  қосымша  құнның  жаңа 
шегін енгізуге бағытталған бірқатар ірі инвестициялық жобаларды іске асыру жөніндегі жұмыс 
жалғасын тапты.
Өткен жыл бойы инвестициялық жобаларды жүзеге асыру жөніндегі жүзеге асыру жөніндегі 
мемлекеттік даму институттарымен бірлесе жүйелі жұмыстар жүргізілді. Олар бәсекеге қабілетті 
және экспортқа бағдарланған өндірістерді енгізуді қамтамасыз етеді. Қазақстанда тұңғыш рет 
«Қазақстан даму банкі» АҚ және «Қазақстанның инвестициялық қоры» АҚ қатысуымен Ақтөбе 
қаласындағы темір-бетон бұйымдары зауытын қайта қаржыландыру жобасы қаржыландыруға 
алынды.  Жылына  жалпы  сомасы  19,2  млн  АҚШ  долларына  170,0  мың  текше  метр  бетон 
шығаратын өндіріс ұйымдастырылды.
Облыстың  жалпы  құны  839,5  млн  АҚШ  доллары  болатын  30  перспективалық  тұратын 
тізімі бекітілді. Оларды жүзеге асыру 2012 және одан кейінгі жылдарға жоспарланған.
Ақтөбе  облысының  «Бәсекеқабілетті  50  елдің  қатарына  ену»  стратегиясы  мен 
«Индустриалды-инновациялық даму» бағдарламысын жүзеге асыруға қатысты қосатын үлесі 
мен елдің бүкіл экономикасында алатын орны ерекше. Оған басты себеп облыстың жоғарыда 
атап өткен приоритетті салаларындағы, атап айтсақ табиғи ресурстар(мұнай-газ, ферроқорытпа) 
потенциалы, құрылыс материалдарын өндіру, тамақ өнеркәсібі т.б. салалардағы инновациялық 
технологияларды қолдану тәжірибесі мен перспективалары.
Осы бағытта төмендегідей ұсыныстар жасауға болады:

292
Облыста осы бағдарлама шеңберінде технопарктер құру;
1. 
Жаңа инновациялық жобаларды ынталандыру;
2. 
Облыстың өнеркәсіп салаларында кластерлік бағытты дамыту;
3. 
Қазақстанның инвестициялық саясаты, ең алдымен шетелдік және отандық инвесторлар-
ды тарту қажеттілігінен туындайды. Әрине, шетел инвесторлары тарту және қолдануға ең басты 
көңіл аударылды. Себебі, тек қана олар қаржыландырудың тиімді көзі болып табылды. Алайда, 
мемлекеттің  көп  күш  жұмсап,  заң  шығарушы  базаны  және  қалайлы  инвестициялық  ахуалды 
қалыптастыруы. Қазіргі таңда қолданылып келе жатқан сыртқы инвестициялау моделі, күткен 
үміттердің көбін ақтамады. Оған дәлел, инвестициялық кризистің көптеген экономика салала-
рын, соның ішінде, әсіресе, өндіріске тигізген әсерін әлі күнге дейін сезінуімізде.
Біз  болсақ  әлі  де  болса  шетелдік  инвестициялардың  кез-келген  түрлерін  қабылдаймыз, 
соның ішінде, өзінің қымбаттылығына қарамастан экспорттық несиелеулерді де аламыз.
Алдыда атап кеткендей, Қазақстан Республикасының сыртқы қарызы қалыпты, ал қызмет 
көрсету  сомасы  қолайлы  деп  есептелгенмен,  экономиканың  “борышқорлық  шұңқырына” 
біртіндеп кіріп кету қаупінің үлкен дәрежесі әлі де сақталуда. 
Қазақстан  Республикасының  инвестициялық  құрылымында  халықаралық  қаржы 
ұйымдарының заемдары 22%, несиелік құралдар 28%, тікелей шетел инвестициялары 49,2%, 
қаржындық  инвестициялар  1%  құрайды.  Республиканың  статистикалық  агенствосының 
мәліметтері  бойынша  қаржындық  инвестициялардың  көлемі  2004ж.  –  22,6  млн.  доллар;  
2005 ж. – 37,2 млн. доллар, 2006 ж. – 205,0 млн. доллар құрады.
Қазастандағы  жеке  компанияны  қаржыландырудағы  ірі  мәміле,  2007  жылы  келісімге 
қол  қойылып,  “Испат-Кармет”  өзі  бөлсе,  135  млн.  доллар  Еуропалық  банк,  65  млн.  доллар 
Халықаралық Қаржы Корпарациясы және 250 млн. доллар батыс коммерциялық банкінің синди-
каты бөлді. Бұл бағдарлама он жылға есептелінген. Алынған қаржылар ескіні модернизациялауға, 
технологиялық құрылыс линиялары мен құрал-жабдықтар сатып алуға жұмсалады.
пайдаланылған әдебиеттер
 ХІХ ғасырдағы Ұлттық экономиканың даму проблемалары мен тенденциялары. Республикалық ғылыми 
1. 
конференция. Ақтөбе. 2002. 
 Жалпы экономикалық теория. Шеденов Ө.Қ. , Сағындықов Е.Н.
1. 
 Ақтөбе – 2011 ж «А – Полиграфия».
2. 
 Егемен Қазақстан № 1 2011 жыл. 
3. 
Кошкумбаев Канат Тукенович
 Карагандинский государственный 
университет имени Е.А. Букетова, магистрант
Мастеева Карлыгаш Адылхановна 
 офис-регистратор
актуальные проблемы ЭтнохудоЖественного образованиЯ 
в системе образованиЯ
Современная образовательная политика Казахстана ориентирована на интеграцию в ми-
ровое пространство. За последние годы в системе образования проделана значительная работа 
по  улучшению  художественно-эстетического  образования  и  воспитания  учащихся,  овладение 
духовно-нравственным богатством, воспитание уважения к культуре, обычаям и традициям на-
родов. Проведена гуманитаризация образования, в связи, с чем осуществлено перераспределе-
ние учебной нагрузки в пользу предметов гуманитарного цикла, включение в содержание пред-
метов, компонентов национальной культуры, использование в воспитании народной педагогики, 

293
обычаев, традиций и обрядов, этики и национальной психологии, предметов   искусства. Это 
позволило ввести в школах обучение предметам художественно-эстетического цикла – изобра-
зительному, декоративно-прикладным видам искусства, музыке, танцам и т.д.
Обществу XXI в. требуются творческие, гибкие, способные к адаптации и восприимчивые 
к инновациям специалисты, поэтому образовательные системы должны развиваться с учетом 
социокультурных требований. Художественное образование – это средство, позволяющее раз-
вивать человеческие ресурсы, необходимые для использования их ценного культурного капи-
тала. Если государство желает развивать эффективные и устойчивые культурные, творческие 
индустрии и предприятия, оно должно использовать эти ресурсы и этот капитал, что является 
актуальным для современного Казахстана.
И мы предлагаем новое видение в решении этих актуальных проблем в частности худо-
жественного  образования.  Под  художественным  образованием  подразумевается  не  только 
образование  методами  искусства,  в  это  понятие  вкладывается  более  широкий  гуманитарно-
культурологический смысл. Оно нацелено на формирование гуманитарной и личностной культу-
ры: интеллектуальной, эстетико-художественной, этико-мировоззренческой. Художественное об-
разование содействует получению такого образования, которое объединяет интеллектуальные и 
творческие способности и позволяет сделать связь между образованием, культурой и искусством 
более динамичной и плодотворной; оно призвано уравновесить познавательные и эмоциональ-
ные факторы развития личности и тем самым способствовать построению культуры мира [1].
Современная  ситуация  в  Казахстане,  вступившего  на  путь  независимого  развития,  свя-
зана со сложными процессами культурного возрождения в контексте гуманистических ценно-
стей конца XX начала XXI века. Сущностью этих великих свершений и общественных преоб-
разований является формирование нового отношения к миру и человеку. Процессы культурные 
определяют новые этапы духовного и нравственного возрождения нации и становятся важным 
условием сохранения казахского этноса в этнокультурном многообразии.
Сегодня в условиях демократизации и гуманизации общества остро стоит необходимость 
восстановления собственной художественной культуры, ярко отражающий национальные осо-
бенности.
На этапе сегодняшнего развития общества художественная культура выступает как важное 
средство формирования личности нового типа. Одним из важных факторов формирования та-
кой личности является искусство, оно оказывает влияние на духовно-эстетический мир, художе-
ственный вкус потребности личности. Все изложенное выдвигает перед педагогической наукой 
важные задачи. Среди проблем, ожидающих своего разрешения, проблема изобразительного об-
разования в школах Казахстана, которая является актуальной проблемой сегодняшнего дня.
Соответственно тому, необходимой предпосылкой становления в Казахстане системы эт-
нохудожественного образования является создание этнохудожественного образовательного про-
странства.  Этнохудожественное  образование  –  это  образование,  направленное  на  сохранение 
этнокультурной идентичности личности путем приобщения к родному языку и культуре с одно-
временным освоением ценностей мировой культуры.
Основной задачей этнохудожественного образования является формирование воспитания 
поликультурной личности: создание условий для идентификации личности со своей исконной 
культурой  и  усвоения  других  культур.  Ориентация  на  диалог  культур,  их  взаимообогащение 
[2].
Огромную роль вышеуказанных задач играет государственная политика по реализации эт-
нохудожественных интересов наций и народностей страны в области образования. Только шко-
ла, ориентированная на воспитание гражданина, испытывающего гордость за принадлежность 
своему народу, искренне чувствующего себя казахстанцем и частицей мировой цивилизации, 
способна решить эту задачу.
Основополагающей  функцией  этнохудожественного  образования  является  воспитание 
поликультурной личности: создание условий для идентификации личности со своей исконной 

294
культурой  и  усвоения  других  культур;  ориентация  на  диалог  культур,  их  взаимообогащение. 
Ценностными характеристиками поликультурной личности являются:
– целостное мировоззрение, позволяющее отразить сложный, взаимосвязанный и взаимоо-
бусловленный характер связей и отношений в мире, социуме, культуре;
– развитое художественное сознание, способствующее формированию установки на объ-
емное мировидение;
–  рельефное  историческое  миропонимание,  определяющее  национальный  менталитет, 
«чувство земли», этноса;
– нравственно-религиозное, мифологизированное мироотношение;
– яркое художественно-эстетическое мировосприятие [3].
Изобразительное искусство – явление сложное. Оно охватывает художественное ремесло, 
живопись, графику, скульптуру и другие виды художественного творчества. Все виды изобрази-
тельного искусства имеют свои законы, свою специфику. Естественно, что для изобразительно-
го искусства и для искусства прикладного действуют разные законы формообразования.
Мы также знаем, что развитие отдельных видов искусств протекает неравномерно. В Ка-
захстане до 1917 года преобладало развитие прикладного искусства. После, на первое место вы-
двинулась, пожалуй, живопись, потом скульптура, и, наконец, сначала в плакатном, затем в стан-
ковом виде начала развиваться графика. Сохранить традиционную тематику и новаторство стало 
одной  из  главных  проблем  художников  и  мастеров  прикладного  искусства  Казахстана.  Наша 
задача не только дать информацию о состоянии отдельных видов и жанров изобразительного 
искусства Казахстана, но также рассмотреть их в сближении и взаимодействии и определить 
специфику вида изобразительного искусства. Одной из особенностей художественного творче-
ства народов Казахстана остается синтез различных видов искусств. Виды искусств очень тесно 
взаимосвязаны. Нельзя сказать, что данная проблема, определяющая специфику искусства, не 
изучалась. Но обобщающих работ по искусству казахского народа почти нет, за исключением 
вступительных статей для альбомов по искусству Казахстана.
Искусство Казахстана, особенно его изобразительная ветвь, тесными узами связано с на-
циональными традициями. Обогащалось оно во взаимодействии с искусством других народов 
Казахстана.
Главная особенность искусства Казахстана состоит в приобщении к художественным за-
воеваниям всех народов и наций, живущих на территории Казахстана и во взаимном обогаще-
нии национальных искусств.
Сегодняшнее искусство Казахстана – это воссоединение прерванных традиций в искус-
стве. Говоря об особенностях искусства Казахстана, мы должны отметить, что народное творче-
ство формировалось в течение многих тысячелетий, имело исторические, экономические, эсте-
тические основы.
История материальной культуры степи красноречиво свидетельствует о гуманности, высо-
ком эстетическом вкусе, о положительных нравственных качествах народа.
Народное искусство Казахстана подчинялось кочевому и полукочевому образу жизни.
Народное искусство наряду, с национальным, имеет и общечеловеческие черты. Это гу-
манность, романтика, отображение реальной действительности общественной жизни.
Средствами этнохудожественного образования являются декоративно-прикладное искус-
ство, скульптура, графика, живопись и т.д. Особенно распространенным и наиболее употребляе-
мым средством художественной выразительности в народном искусстве является орнамент. Сю-
жеты символов занимают большое место в творчестве скульпторов, графиков и живописцев.
Особенность казахстанской скульптуры в том, что она берет свое начало от религиозных 
могильных скульптур язычников – кулпы тас и балбалы. Здесь тоже имеет место как реалисти-
ческое, так и декоративное символическое направление.
Декоративно-прикладное искусство народа – это многовековые традиции орнаментально-
го языка, техники и технологии, разнопланового содержания декора.

295
В связи с возрастающим интересом к искусству казахского народа в республике архиваж-
ной проблемой стоит широкое использование произведений искусства в эстетическом воспита-
нии подрастающего поколения.
Данная  статья  способствует  решению  проблемы  всестороннего  и  гармоничного  раз-
вития  личности  путем  привлечения,  как  средства  воспитания  изобразительного  и  народного 
декоративно-прикладного искусства. Но прежде, желательно изучить и понять философию ис-
кусства и определить особенности художественной формы и содержания различных видов ис-
кусств, в том числе казахского.
Вместе с тем, искусство Казахстана тесно связано с прошлым, т.е. развивалось оно на опы-
те прошлых лет. В результате сложных взаимосвязей народов, развития их материальной куль-
туры, формировалось народное искусство с особой композиционной основой.
Художественная форма и содержание живописи и графики имеет отличительные черты в 
плане колористики, где преобладает теплый и яркий цветовой ряд. К отличительным чертам жи-
вописи и графики относится также декоративность письма и линий. Содержание данных видов 
искусства, скорее всего, имеет эпическо-патриотическое направление.
Скульптура Казахстана тоже имеет различные направления форм. Это как реалистическое, 
так и декоративно-монументальное направление скульптурного искусства.
Настоящее  требование  времени  –  широкое  использование  средств  искусства  в  учебно-
воспитательном процессе школы. Следует говорить о союзе эстетики и педагогики. В наши дни 
этот альянс обусловлен, прежде всего, возрастанием роли эстетической культуры общества суве-
ренного государства, с его возможностями всестороннего и гармонического развития личности. 
Здесь большое значение имеет знание в области изобразительного и декоративно-прикладного 
искусств [4].
Известно, что искусство каждого народа имеет свои национальные особенности. Выража-
ются они в восприятии мира, в природных отличиях, в отличиях бытового плана, в материалах, 
используемых при создании произведений искусства, и, наконец, религиозных отличиях. 
Таким образом, на основании вышеизложенного мы пришли к выводу, что в эстетическом 
воспитании школьников должен звучать мотив, присущий только искусству. Многолетний опыт 
работы со школьниками в области изобразительного искусства дает возможность судить о том, 
что приобщение к миру национального искусства, вместе с навыками в области творчества, за-
ставляет их глубже понимать ценности природные, духовные, нравственные и общечеловече-
ские.

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: