П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


стан  жазылу үлгісі. Дыбысталуы:  -ыстан



Pdf көрінісі
бет122/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

стан 
жазылу үлгісі. Дыбысталуы: 
-ыстан 
(
Қазағ-
ыстан, бағ-ыстан
), 
-істан 
(
Тэжіг-істан),
-үстан
(
Түрк-үстан, гүл-үстан),
-ұстан 
(
Баіиқұрт-ұстан
). 
Д ұ р ы с ы ,// 
-ыстан//-істен, -ұстан//-үстон
түрде 
айтылатын қөсымша.
Энентеза 
(гр. ерепіһезіз - 
қыстырылу)
- сөз 
ішінде дауыссыздардың арасы на дауыстының 
қыстырылуы. Бұл да сөздің айтылуын жеңілде- 
туге негізделген. Ертеректе тілімізге еніп, айты- 
луына орай жазылатын 
борене (бревно), жеребе
(жребий), кереует (кровать), кіноз (князь), пүліш
(плюш)
сияқты орыс сөздерінің бас буынында- 
ғы дауыстылар соның нэтижесі.
Мысалы: 
қаса батыр
(қас батыр), 
тапа тал
түсте{
тап тал түсте), 
тұпа-тура
(тұп-тура) не-
месе 
сазай
(саза), 
тақтай
(тақта), 
м үлдем
(мүлде).
_ Элизия 
(лат. еіізіо - 
ығыстыру) -
бунақта- 
ғы сөздердің арасында қатар келген екі дауыс- 
ты ны ң алды ңғы сы ны ң түсіп қалуы. Мысалы: 
қарала (қара ала), алалмады (ала алмады), ай-
талмады (айта алмады), жоғаріл (жоғары іл),
жақсөнер (жақсы онер), жақсөлең (жақсы өлең),
жыйырмалты (жиырма алты), екайғыр (екі ай-
ғыр), мынадам (мына адам), алешкі (ала ешкі).
Аферезис 
- элизияға қарам а-қарсы құбы- 
лыс, я ғ н и бунақта қатар келген екі дауысты- 
ның кейінгісінің түсуі. Бұл қазақ тілінде сирек 
кездеседі, оның озінде алдыңғы соз бір буынды 
әрі аш ы қ буынды болу керек. М ұндай сөздер 
санаулы-ақ: 
де, же, бұ(л), о(л), не, шылау -


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет