350
СӨЗЖАСАМ
түркі тілдерінің жалпы қай-қайсысында да өзінің
сөзж асам ды қбейім (қабілеті) ж ағы нан әуелден-
ақ, туа ш ағы нан бастап сын атауы ж ұрнағы бо-
лып табылады. Тілімізде бұл форма арқылы жа-
салған етістік негізді сын атауларының қайсы -
бірі кейін келе субстантивтене, заттана бастаған.
Мысалы,қь//?ь///дб/ (шектің қырындысы),
салын-
ды: Қара судысалынды басып кеткен
(Сейдімбе-
ков). Қ азақ тілінде
мұндай құры лы мды байыр-
ғы сын атауларының оздерінің осы байырғылы-
ғын сақтай отырып, бұлай субстанция жолымен
озге сөз табына айналуы,
мысалы заттық статус
алуы өте сирек байқалады. Рас мұндай үрдіс, яғни
сы нды қ м ағы на білдіретін туылымдардың тер-
миндену, заттық мән алу процесі жалпы беріде,
әсіресе кеңес дәуірінде етек ала бастады. М ыса-
лы
ертінді, тігінді
(подшивка),
шөгінді, жаратын-
ды
(создание),
көбейтінді, косынды, кұранды
(со-
ставной),
кәрсетінді, қорытынды, тапсырынды,
осылар сияқты тағы біраз жасалымдардың линг-
вистикалы қ табиғаты н дәл осылай түсіндіруге
болады. Кейбіріне мысал келтірейік:
О ныңтап-
Достарыңызбен бөлісу: 
