П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет81/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Ж асалы м белгілері: 
тіл ұш ы , ж а н а м а
ж уы сы ңкы , ілгерінді, тербелімді (үнді), езулік 
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
бос тоғы сы ң қы , ауыз 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
бос лепті, үнді, ж іңіш ке, 
езу әуезді дауыссы з дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұш ы , ж ан ам а 
ж уы сы ңқы , үнді, ілгерінді (ж іңіш ке), езулік 
дауыссыз дыбыс.
Ж уан еріндіктүрі: БҰЛБҰЛ, ҚОЛ т.б. 
(20-
3-сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара 
жымдаса тоғы сы п, екі жаны жуысады ( 2 - 0 , 
жасалу орнына қарай тіл ұшы; тіл ауыз қуысында 
кейін шегініп жатады (8), тілдің жатысына қарай 
кейінді; дауыс желбезегі мол тербеледі (5-2), 
ж ел б езек қ аты сы н а қарай терб елім ді; ерін 
дөңгеленіп (сүйірленіп) барып жасалады (1-2), 
ерін қаты сы н а қарай еріндік ды бы с болы п 
табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек озара 
бос т о ғы с ад ы , то ғы сы м күш ін е қар ай бос 
тоғы сы ңқы ; ауыз қуысы үлкейіп, көмей қуысы 
кішірейеді, үстеме жасалым орнына қарай комей 
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стіл ім і: 
тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
то ғы сы м ы бос леппен аяқталады , то ғы сы м
б іт ім ін е қ а р а й бос л еп ті; д а у ы с сы з ы ң ы л 
дыбысталады, үн қаты сы на қарай үнді; әуез 
қаты сы на қарай жуан және ерін әуезді дыбыс 
болып табылады.
Л° жуан еріндік түрінің айырым белгілері
Ж асалы м белгілері: 
тіл ұш ы , ж а н а м а
ж уы сы ңқы , кейінді, тербелімді (үнді), еріндік 
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
бос тоғы сы ңқы , көмей 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
бос лепті, үнді, жуан, ерін 
эуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
тіл ұш ы , ж ан ам а 
ж у ы с ы ң қ ы , ү н д і, к е й ін д і (ж у а н ), е р ін д ік
дауыссыз дыбыс.
Жіңішке еріндіктүрі: ГҮЛ, ҮЛКЕН т.б. 
(20-
4-сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек өзара
жымдаса тоғы сы п, екі жағы жуысады (2-1),
жасалу орнына қарай тіл ұшы; тіл ауыз қуысында 
ілгері итініп жатады (6), тілдің жатысына қарай 
ілгерінді; дауыс желбезегі мол тербеледі (5-2), 
ж елб езек қ а ты сы н а қар ай тербелім ді; ерін 
дөңгеленіп (сүйірленіп) барып (1-2) жасалады, 
ерін қаты сы н а қарай ерін дік ды бы с бөлы п 
табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қызыл иек езара 
бос то ғы сад ы , то ғы с ы м күш іне қарай бос 
тоғысыңқы; ауыз қуысы кішірейіп, көмей қуысы 
үлкейеді, үстеме жасалым орны на қарай ауыз 
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стілім і: 
тіл ұш ы м ен қы зы л и е к т ің
тоғы сы м ы бос л еп п ен аяқталады , тоғы сы м
б ітім ін е қ ар ай бос л е п ті; д ау ы ссы з ы ңы л 
дыбысталады, үн қаты сы на қарай үнді; әуез 
қатысына қарай жіңішке және ерін әуезді дыбыс 
болып табылады.
Л |0жіңішке еріндіктүрінің айырым белгілері 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет