Развитие образовательной среды в школе
жүктеу/скачать 11,58 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ахметова Э.Б. 1 , Капышева. Ж.В. 2
| часть - в секторе глобально целостной системы биосферы Земли, составляют
сухие степи, полупустыни и пустыни с остро континентальными подгорно- климатическими условиями. Так среднегодовые осадки для всей территории Казахстана составляют всего 207 мм в год. Это один из самых ранимых в экологическом отношении регионов Евроазиатского материка. Этому способствует аридный климат,
равнинный характер поверхности
207
предопределяет развитие сильного ветрового режима и связанные с ним дефляционные процессы. Подобные ландшафты являются хрупкими, легкоранимыми и подвергаются быстрому разрушению при неразумном воздействии на них человеческой цивилизации и обладают возможностями самовосстановления. Именно на таких ландшафтных фонах производилась многолетнее индустриальное, сельскохозяйственное и военно-промышленное освоение территории Казахстана без учета их порога экологической устойчивости. Республика являлась и является кладовой многих полезных ископаемых: из 105 элементов таблицы Менделеева выявлено в недрах 99, разведаны запасы 70, вовлечено в производство более 60 элементов. При этом на долю Казахстана в бывшем Союзе проходилось запасов хромитов - 98,2, баритов - 81,7, фосфоритов - 64,7, вольфрама - 53, свинца - 38,5, молибдена - 29,3, меди - 38,4, бокситов - 22,1, асбеста - 20,1 %.
При добыче полезных ископаемыхопределенная часть Костанайской области превращается в неоландшафты. Происходит изменение экотопов в результате воздействия антропогенного фактора. Восстановительная работа по возможности ликвидирует неблагоприятные эдафические условия. Это нанесение почвенного экрана,внесение минеральных удобрений для повышения плодородия потенциально пригодных субстратов, подбор фитомелиорантов- ассортимента видов растений устойчивых к комплексу неблагоприятных условий. Рассматриваются и подбираются толерантные виды устойчивые к комплексу своеобразных экологических условий, обладающих экологической пластичностью и адаптационными способностями. При этом самые высокие требования предъявляются к рекультивации земель для последующего рекреационного использования. Сохранение всех уровней биологического разнообразия является одной из задач экологии. Здесь надо выделить активное развитие экологического нормирования. Экологическое нормирование – ключевая проблема в формировании системы экологической безопасности, включающую экодиагностику, экологическую экспертизу, мониторинг и прогнозирование. Эффективное функционирование системы возможно при наличии нормативов допустимых экологических нагрузок. В настоящее время в Казахстане экологическое нормирование имеет полупроизводственное направление. Техногенное загрязнение окружающей среды, принимающее с каждым днем все более угрожающие масштабы, привело к осознанию необходимости регламентации нагрузок на экосистемы. В степной зоне Казахстана можно выделить несколько типов антропогенных факторов воздействия на растительность сельскохозяйственные, техногенные, рекреационные. Мы рассматриваем воздействие техногенных факторов, при этом возникают техногенные ландшафты, создаются новые формы рельефа - глубокие котловины, карьеры, терриконы, т.е. нарушается геологическая основа ландшафтов. При этом
растительный покров
полностью трансформируется и представляет собой вторичные разреженные сообщества.На таких территориях наблюдается повышение концентрации токсичных соединений, окислов тяжелых металлов, ухудшается жизненное
208
состояние растений, замедляется скорость их роста, что в конечном итоге приводит к утрате генофонда, упрощению структуры сообществ и снижению их функциональной роли в биосфере. Нарушенные земли являются источником загрязнения окружающей среды на значительных площадях. Поэтому рекультивация таких земель и возвращение их во вторичный хозяйственный оборот это важная социально-экономическая задача, решение которой необходимо для стабилизации условий окружающей среды. Мы отмечаем, что между структурами техносферы и биосферы в той или иной степени антагоничности, возможности их гармоничного существования ограничены и должным образом не используются. По всему миру наблюдается увеличение техногенных ландшафтов, изменяются их характеристики, становятся разнообразнее их виды. Население земного шара уже в настоящее время
зональной флоре возникают под воздействием техногенных факторов, характер, степень и длительность, влияния, которых определяют глубину изменений в организации растительных сообществ. Естественная растительность, испытывающая влияние различных промышленных объектов, рассмотрим пример, Соколовско-Сарбайского горно-обогатительного комбината (ССГОК). Работает производство на сырье близлежащих месторождений, отрабатывая богатые и бедные сернистые железные руды, железорудный концентрат, известняк, бентонит, существующая технология обогащения железной руды связана с применением сухих процессов дробления, грохочения, сушки, транспортировки и складирования сухих продуктов, а также с обжигом окатышей. Образующиеся при этом пыль и газы являются
ССГОКа различаются как объемами, так и вещественным составом, различным соотношением основного компонента железа и других. Значительные объемы веществ длительное время поступают в окружающую среду, что приводит к загрязнению воздушного бассейна. Имеются данные, что на территории расчетные концентрации вредных веществ, главным образом, пыли и сернистого газа, превышают ПДК в 3 раза.Помимо основного комплекса предприятий на окружающую среду воздействуют транспорт, котельные, строительство, эксплуатация дорог, линий электропередач, трубопроводов, шламохранилища, отвалы и карьеры и многие другие объекты. Под промышленное освоение в конце 5о-х гг. были отведены пахотные земли, сенокосы и главным образом пастбища. К настоящему времени степной 209
ландшафт в районе расположения этого крупного промышленного конгломерата и жилого сектора значительно изменен, что сказывается на экологических условиях района. Близость реки Тобол и искусственного Каратомарского водохранилища создает благоприятный для населения микроклимат, но при этом изменяется важнейший фактор произрастания степной растительности влажность. Значительное воздействие оказывают древесные посадки, создаваемые при озеленении города и промышленной зоны, а также лесозащитные полосы. В изучаемом районе создаются условия для формирования приподнятых и, более часто, приземных инверсий. В холодное время года при юго-западных направлениях ветра наиболее вероятно возникновение приземных инверсий в ноябре - марте. При штиле приземная инверсия может образоваться в любое время года, но чаще в августе. Наличие инверсий при условии запыленности и загазованности, а также ослабления ветровой деятельности может определять формирование в атмосфере смоговых явлений со значительной концентрацией вредных веществ. Следует отметить еще один фактор, увеличивающий количество пылевых частиц в атмосфере. Это формирование пыльных бурь, которые в теплое время года наблюдаются, а степи в среднем 2-6 дней в месяц. Почвенный покров на изучаемой территории образован преимущественно черноземами южными малогумусными (нормальными, карбонатными, солонцеватыми, осолоделыми), часто залегающими в комплексе со степными (черноземными) солонцами. Различные почвенные комплексы переходят постепенно из одних в другие и имеют диффузное либо пятнистое распространение. Это обуславливает разнообразие растительного покрова на небольших выделах, приуроченность отдельных видов растений и растительных группировок к определенным почвенным условиям. Состояние почвенного покрова на значительном удалении от источников эмиссий (28 км) близко к естественному, выделяется слой подстилки - важнейшего компонента почвенного профиля в степи. Верхний слой в основном окрашен в черный цвет различных оттенков. Значительно содержание включений в виде камней, крупного песка. Структура в основном зернисто-комковатая, механический состав мелкозема довольно постоянный, это преимущественно средний суглинок. Реакция водной вытяжки колеблется в пределах 5,8 -8,0 рн, в среднем почва слабокислая или слабощелочная. В целом на обследованной территории почвы не засолены, величина плотного остатка составляет не более 0,35%. однако встречаются почвы с высоким содержанием воднорастворимых солей в верхнем слое, где величина плотного остатка проб разных разрезов колеблется от 0,14 до 0,92%, в среднем равна 0,57%, засоление в основном сульфатно-хлоридного типа. Наличии солей можно судить по белесым налетам на поверхности почв, а также по наличию в растительном покрове видов, характерных для солончаков. Засоленность определяется главным образом естественными процессами, вызывающими формирование солонцов и солончаков, а не влиянием промышленных выбросов. [1] Рассмотрим общие видение формирования растительного покрова в степном биоме на примере техногенных территории (промзона ССГОКа) по
210
данным растительного покрова пробных площадок (100 м), сгруппировав их по направлениям маршрутов обследования. В юго-западном направлении естественная растительность обследована на расстоянии от 3 до 28 км от промышленной зоны. Видовым обилием выделяется фитоценоз, находящийся на наибольшем удалении, а также на расстоянии 15 км от источников загрязнения среды. По мере сокращения расстояния отмечается снижение видового разнообразия (до 45 видов), изменения в соотношении семейств, а также групп растений в сторону увеличения доли полукустарничков (различные виды полыней, кохии, астрагалы, силена и др.) и многолетних злаков и осок. Имеются пятна одновидовых группировок. Проективное покрытие высокое и составляет 80 - 90%. встречающиеся одновидовые группировки в основном состоят из злаков либо полыней. Характер сообществ изменяется от разнотравно-злаковой с преобладанием овсяницы луговой и ложноовечьей до злаково-полынной с доминированием полыни холодной, житняка ширококолосого, овсяницы луговой, А также злаковой с доминированием пырея сизого. В северо-восточном направлении маршрута ландшафт в значительной степени изменен различными техногенными воздействиями. Выбрать площади обследования с ненарушенным естественным сложением почв было довольно трудно. Удаленный на 16 км от фабрик фитоценоз характеризуется наибольшим видовым обилием (68 видов) среди всех обследованных. По мере приближения к промзоне в строении фитоценозов наблюдаются отмеченные нами выше изменения: менее разнообразным становится видовой состав, возрастает доля злаков и сложноцветных. Основной экологической группой являются мезоксерофиты, но их доля снижается при сокращении расстояния до промзоны, при этом увеличивается количество ксерофитов и галофитов. Проективное покрытие снижается от 90 до 40%. Растительность на отдельных площадках характеризуется как злаково-полынная (доминанты - полыни эстрагон и холодная) или злаково-разнотравная (солерос, подмаренник или молочай) и разнотравно-злаковая, в последнем описании широко представлены овсяница ложноовечья, волоснец гигантский, вейник наземный, тростник обыкновенный. В северо-западном направлении растительность обследованных площадок выделяется наименьшим видовым обилием (25 - 27 видов) по сравнению с другими описаниями. Во флористическом составе насчитывается лишь 16% видов от числа встреченных в данном районе. По мере сокращения расстояния до промзоны изменяется соотношение между группами растений: возрастает доля полукустарничков и многолетних двудольных травянистых видов при уменьшении группы злаков и осок. На удаленных участках распространены злаково-разнотравные и полынно-злаковые группировки с преобладанием овсяницы ложноовечьей и пырея сизого и с доминантом полынью эстрагон. В строении растительного покрова по мере, сокращения расстояния до промзоны отмечаются определенные изменения. В южном направлении обследованы фитоценозы на расстоянии 6 км и непосредственно на территории промзоны, в
211
озеленительных посадках и посевах. На участке степи произрастает злаково- разнотравная растительность, сформированная представителями 8 семейств. Растительный покров на территории фабрик состоит в основном из равных количеств, трех групп растений: многолетних злаков и осок, многолетних двудольных трав, а также одно- и двулетников. В сложении участвуют, главным образом, злаки и сложноцветные, составляющие 52% видов. Растения из семейств бобовых и маревых составляют каждый по 10% видов. В Промзоне в растительном покрове появляются виды, лучше приспособленные к неблагоприятным эдафическим условиям. В травяном покрове присутствуют растения, которые мало реагируют на дымо-газовые эмиссии. При приближении к промышленным предприятиям у них не наблюдается изменений по высоте, обилию, накоплению биомассы. Это такие-виды, как горец птичий, клоповник мусорный, качим метельчатыйатый козлобородник восточный, люцерна серповидная, молокан дикий, молочай лозный, ноннея темно-бурая, полынь холодная и эстрагон, пырей, тимьян. Вывод, что по флористическому и эколого-фитоценотическому составу естественная растительность обследованной территории соответствует зональному типу. Влияние техногенной нагрузки обнаруживается по изменениям в строении фитоценозов, которые становятся наиболее выраженными по мере приближения к промышленным предприятиям и городу. Происходит упрощение структуры растительных группировок, изменяется видовой состав, при этом возрастает значение злаков и особенно сложноцветных. Постепенно исчезают чисто степные виды, их место занимают рудеральные, обилие которых возрастает. Особенностью состава является также увеличение доли одно - двулетних растений, но преобладающей группой остаются многолетние травы. Изменения в соотношении экологических групп определяются главным образом эдафическими особенностями, но вблизи промышленной зоны отмечается появление значительного количества видов широкого экологического профиля. Низкое флористическое сходство изучаемых фитоценозов еще более снижается по мере приближения к фабрикам. В этом направлении происходит сокращение числа структурных ярусов, исчезает моховой покров, снижается высота растений, уменьшается проективное покрытие. Проведенные исследования позволяют выделить зону - непосредственно территорию промышленных площадок - как наиболее интенсивно подвергающуюся влиянию выбросов и соответственно экологическое состояние данных территорий не стабильное и легкоуязвимое.
1.
Bormann F.N. The effects of air pollution on the New England landscape // Ambio. 1982. Vol. 11, № 6 2. Экологический кодекс Республики Казахстан, 2007 3. Концепция развития и размещения особо охраняемых природных территорий Республики Казахстан до 2030 года (утверждена Постановление Правительства РК от 10.11.2000 г. №1692). 212
Ахметова Э.Б. 1 , Капышева. Ж.В. 2 1. Ғылыми жетекшісі, география магистрі, аға оқытушы, 2. Студент 4 курста, Жаратылыстану ғылымдары кафедрасы, мамандықтың «География»
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ Өзіндік жұмыс – оқу үрдісінің бір бөлігі, оқытудың әдісі, оқу-танымдық әрекеттің тәсілі, сипаты, бірізділігі, типі, тексеру формасы жоспарланған кешенді, мақсатты оқу әрекеті.Өздігінен білім алудың негізгі жолы - оқушыны таным процесіне үйрету. Ол үшін бүкіл сыныптағы оқушыларға өздігінен жұмыс істеуге жағдай жасау қажет. Бірсыпыра әдіскер - ұстаздардың пікірінше, оқушыда тұрақты білім негізін қалыптастыру үшін сол үйренетін пәніне ықыласы, зейіні артуы керек, бұл үшін белгілі бір педагогикалық мақсат қоюдың рөлі мен мәні зор. Өйткені практикада оқушы еңбек етіп, өздігінен алған білімін жоғары бағалайды, оған өзі риза болады. Сондықтанда оқушының танымдық қабілетінің дамуы мұғалімнің шеберлігіне бірден-бір тікелей байланысты.[1] География сабақтарында оқушылардың таным белсенділігін арттыруға мүмкіндіктер мол. Себебі, бұл ғылымдар табиғат, туған өлке, туған жер, адамзат дамуымен тығыз байланыста болады. Оқушылардың таным белсенділігін арттырудың негізгі жолдарының бірі - өзіндік жұмыс жүйесін ұйымдастыру. Өзіндік жұмыстың мақсаты – географиялық білімді меңгерту ғана емес, оқушының өз ой-пікірін жүйелеп ұсынуға баулу, өз ізденісіне жол ашып, танымдық көзқарасын арттыру. Дидактикалық тұрғыдан дұрыс ұйымдастырылған өзіндік жұмыс білімді тереңдетуге, толықтыруға, дағды мен іскерлікті қалыптастыруға, танымдық әрекетке қызығуды туғызуға, таным үрдісінің әдіс-тәсілдерін игеруге, танымдық қабілетінің дамуына, шығармашылықпен жұмыс істеуге және ғылыми жұмыспен айналысуына мүмкіндік жасайды. Өзіндік жұмыстың тәрбиелік жағдайы басым. Ол адамның жеке басының қасиеттерінің (мақсат қоюшылық, ізденушілік, қызығу) қалыптасуына әсер етеді.[5] Өзіндік жұмысты берерде оқушының бастапқы білімі мен іскерлік деңгейіне, материалдық түсініктілігіне, бірізділігіне, пәннің мазмұнын қамтитындай дәрежеде берілуіне үлкен мән беріледі. Оқушылардың өздік жұмыстарын тиімді ұйымдастыру сабақ сапасының артуына септігін тигізеді. Теориялық білімнің терең бекіп,жүйелі қалыптасуына өздік жұмыстың дұрыс таңдалып алынып,құрастырылуына байланысты болады. Өзіндік жұмыс оқу үрдісімен тығыз байланысты болғандықтан, алдымен, екіге бөліп қарастыру керек.
213
Сабақтаорындалатынөзіндікжұмыстар;
1) Сабақтаорындалатынөзіндікжұмыстарғатақырыптық, тәжірибелік және зертханалық сабақтар кіреді. 2) Сабақтантысорындалатынөзіндікжұмыстарғаоқуматериалдарынтолықтыру, семинар сабақтарынадайындалу, реферат жазу, үйтапсырмасынорындау.[1] Өздік жұмыс кезінде оқушылар оқулықпен және дидактикалық материалдармен,түрлі анықтамалық кітаптармен, газет-
журналдармен,интернетпен жұмыс істеуге үйрене бастайды.Өздігінен жұмыс істеуге талпынады.Жұмысы нәтижелі болса,оқушының пәнге деген қызығушылығы артады. Өз бетіндік жұмыстар жаңа материалды түсіндіру кезінде (сұрақтар, іздену үшін тапсырмалар), бекіту және қайталау (картамен жұмыс), білімдерін тексеру (мәтінмен жұмыс)кезінде орындалады. Өз бетіндік жұмыстарға қойылатын талаптар: оқушылар мүмкіндіктеріне сай келетін, алған білім, іскерлік, дағдыларын шығармашылықпен қолдануға бағытталған, ойлау қабілеттерін дамытуға бағытталған болуы керек, өз бетіндік жұмыстар жүйесі біртіндеп қиындайтын болуы керек, түрлендіріп отыру керек және жұмыс тексеріліп бағалануы керек.
1.
Өздік жұмыстың мазмұны бағдарламаға қойылатын талаптарға сәйкес келуі керек. 2.
3.
Өздік жұмыстар түрі және мазмұны жағынан әр түрлі болуы керек. 4.
Әрбір өздік жұмыс тексеріледі және бағаланады. 5.
Өздік жұмысты тек қайталау кезінде ғана жүргізбей,сабақтың барлық кезеңдерінде,орынды жерінде өткізу керек.[2] География сабағында өзіндік жұмыстың мақсаты – географиялық білімді меңгерту ғана емес, оқушының өз ой-пікірін жүйелеп ұсынуға баулу, өз ізденісіне жол ашып, танымдық көзқарасын арттыру. География сабағында оқу қызметінің формасы ретінде оқушылардың өзіндік жұмыстары мен жаңа материалды түсіндіру кезінде (сұрақтар, іздену үшін тапсырмалар), бекіту және қайталау (картамен жұмыс), білімдерін тексеру (мәтінмен жұмыс)кезінде орындалады. Өздік жұмыстарды жеке оқушымен,топтарға бөлу арқылы,барлық оқушылардың қатысуымен ұйымдастыруға болады. Өздік жұмыстардың түрлері:оқулықпен жұмыс,әр түрлі жаттығулар,практикалық және зертханалық жұмыстар,тәжірибелер,бақылау жұмыстары,тест тапсырмалары, рефераттар,баяндамалар,ғылыми жоба т.б. Өздік жұмыстар әр сабақта міндетті түрде жүргізіліп отыруы қажет. Бұл жеке, топтық және түгел сынып оқушыларымен жүргізіледі. 1.Топпен өздік жұмыс жүргізілгенде, әр топқа жеке тапсырмалар беру керек. Әр топтың бір басшысы болады-үлгерімі жақсы оқушылар. Ол
214
білмегендерге кеңесін беріп, көмектеседі. Әр топ келесі топқа өз сұрақтарын қояды. Мұнда оқушылар өз бетімен сұрақтар, сызбалар, карточкалар, плакаттар, суреттер дайындап әкеледі. 2.Оқушыларға өздік жұмыс ретінде тарихи материалдардан баяндамалар, рефераттар жасауды тапсыруға болады. 3.Тақырып бойынша бақылау жұмысын жазғанда, жіберілген қателермен жұмыс жасап, қате жіберілген тапсырмаларға ұқсас мысалдар алып, нұсқалар бойынша жаттығулар жасаймыз, оқулықтан ережелерді іздеп, тауып, оқуға тапсырма беремін. Оқушы өз қатесін тауып алады. 4.Сәйкестік тест жүргізгенде, әр оқушыға жеке карточка жасап таратылып, тексеріледі. География курсында оқушылар өзіндік жұмыс арқылы – жаңа білімдер жинақтайды, картаны оқиды және мәліметтерге сараптама береді.[3] География сабақтарында оқушылар өздігінен орындайтын жұмыстарды былай жіктеуге болады: оқулықпен, оқу құралдарымен және басқа анықтама әдебиеттермен жұмыс істеудің, есеп шығаруға арналған жұмыстардың әр алуан түрі; үлестірмелі материалмен жұмыс істеу, сабақта өздерінің жолдастары берген жауапты толықтыру; конференцяларда жасаған баяндамаларға немесе хабарламаларға пікір айту; жеке немесе топтық тапсырмаларды орындау; рефераттар жазу; кейбір көрнекі құралдарды (плакаттар, схемелер, альбомдар) жасау; экскурсия кезінде өлшеуге немесе практикалық жұмыстар орындау. Негізгі дидактикалық мақсатқа сай өздігінен орындайтын жұмыстар: 1) білім алу және оны одан әрі тереңдету, 2) іскерлік пен машықтарды қолдануға бағытталған. Географиялық білімнің сапасын арттырудағы ең маңыздысы география мұғалімінің біліктілігінде, ол дегеніміз оқушылардың теориялық алған білімдерін практикада қолдана білуде және талқыға салуында. Қазіргі оқыту үрдісі оқу-әрекетін дұрыс ұйымдастыру және алға қойған мақсаттарының шешімін табу үшін жаңа білім көздерін өздігінен игеру барысында жеке тұлғаны құзыреттілікке бағыттап оқытуды талап етуде Мектептегі географияны оқыту үрдісінде бәсекеге қабілетті, өмірге белсенді жеке тұлғаның бойына жаратылыстану-ғылымы және әлеуметтік- экономикалық білімнің жалпы жүйесінен тұратын білім, білік, дағдыны қалыптастырып, өмірге дағдыландыру және алған білімін қолдана алуға дайындау. Оқушылармен жүргізілген әр түрлі өздік жұмыстар нәтижесінде оқушылардың пәнге деген қызығушылықтары артады, өз бетімен ізденуге, жұмыстануға дағдыланды. Картаны
түсініп, оқып,
білуге деген
қызығушылықтары арта түсті. Өзіндік жұмыстар оқушылардың тәрбиелік жағдайына да әсер етті. Оқушылардың жеке басының қасиеттерінің, яғни мақсат қоюшылық, ізденушілік, сөйлеу, ойлау, қызығушылық қабілеттерінің қалыптасуына әсер етеді..[5] География пәнінен тәжірибие барысында оқу формасы ретінде өздік жұмыстардың түрлерін қолдандым. Өздік жұмыстар арқылы оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын, білім сапасынартыру, өз бетімен жұмыс
215
жасай білу дағдыларын қалыптастыру, тек кітаппен ғана жұмыс жасамай қосымша материалдармен жұмыс жасай білу іскерліктерін қалыптастыруға бағытталды. Өздік жұмыстар 8 «а» сыныбында өткізілді, сыныптағы 28 оқушымен әр түрлі өзіндік географиялық тапсырмалармен жеті сабақ ұйымдастырылды. 1 диаграмма Оқушылардың өздіндік жұмыстарының нәтижелері
1 сабақта оқушыларға кластер құру , өзендерді алаптар бойынша топтастыру және кескін картаға өзен мен көлдерді түсіру жұмысы, анықтама жазып, ауызша ұғымдарды түсіндіру, қосымша оқулықпен жұмыс жасап терминдерге анықтама беріп, жаттау болды.Сыныптың білім сапасы бастапқы өзіндік жұмыстан кейін 17 %-ды құрады. Яғни бірінші өткізілген өзіндік жұмыстың нәтижесіне сүйенсек оқушылардың өздігінен жұмыс жасау қасиеттерінің төмендігі, мұғалімнің көмегісіз тақырыпты аша алмауы, берілген тапсырмаларды орындау барысында оқушылардың тапсырмаларды дұрыс түсінбеуі байқалды. Екінші өздік жұмыста оқушыларға венн диаграммасын толтыру, реферат жазу, 5 – жолдық өлен құрау және тақырыпты бекіту үшін 2 – бақылау жұмысы алынды.Нәтижесінде білім сапасы бірінші өзіндік жұмыспен салыстырғанда 5% артты, екінші өткізілген өзіндік жұмыстың сапасы 21 %-ды құрады. Оқушылар өздігінен білім алуға, оқулықпен жұмыс жасауға, картаны оқып білуге тырыса бастады.Яғни пәнге деген қызығушылығы, өзін бағалауға бағытталған жұмыс нәтижесі көріне бастады.
Үшінші өзіндік жұмыс «Қазақстанды физикалық тұрғыдан аудандастыру» тақырыбына байланысты өткізілдіҮшінші өзіндік жұмыстың нәтижесі – 25 % құрады. өзіндік жұмысты орындаған сайын оқушылар тек қана оқулықты ғана емес қосымша мәліметтермен де жұмыс жасай бастады, яғни оқушылар тапсырмаларды ізденіспен, қызығушылықпен, мәліметтерді саралап дұрыс нәтиже шығару жұмыстарымен айналыса бастады.
17% 21% 25%
32% 39%
42% 46%
0% 5% 10% 15% 20%
25% 30%
35% 40%
45% 50%
1 2 3 4 5 6 7 216
Төртінші, бесінші және алтыншы өзіндік жұмыстарды орындау барысында оқушылар 32 %, 39 %, 42 % білім сапасын көрсетті. Бұл кезде оқушылар Қазақстанның физикалық аудандастыру тақырыбын өтіп, модульдік оқыту технологиясы қолданды. Оқушылар аудандарды жеке қарастырып, топ болып өзіндік жұмыстарды орындады. Бағалау түрлері: топтық бағалау, яғни бармақпен бағалау, смайликтермен бағалау қолданылды.Соңғы жетінші өзіндік жұмыс өздігінен алған білімдерін тексеру мақсатында орындалды. Қорытындысына келетін болсақ білім сапасы 46 % құрады. Яғни ең біріншіде алған білім сапасымен салыстырғанда оқушылардың өздігінен алған білім нәтижесінде 29%артқанын көруге болады. Тәжірібие барысында оқушылардың өзіндік жұмысты орындау барысында қызығушылықтарының артуы, сабақтың сапасының және нәтижесінің жоғарылауы байқалды. Тәжірбие нәтижесінде оқушылардың өзіндік жұмыстарды орындау барысында өз бетімен жұмыс жасай отырып берілген тапсырмаларды толықтай қарастыруы, ізденушілік қасиеттері, проблемалық тапсырмаларды жаңа тиімді жолдармен шешу әдістері, жұппен жұмыс жасай отырып әділ бағалау, қосымша материалдарды пайдалану дәрежесінің жоғарлауы, өз бетінше іздену, өздік жұмыс жасай білу дағдыларының қалыптасқаны анықталды.
жүктеу/скачать 11,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|