Ж аһандану дҽуіріндегі

120 
 
обеспечат  им  возможность  самостоятельного  решения  проблем  в  различных  сферах 
деятельности  [1]. 
Компетентность - состоявшее личное качество личности школьника в сфере заданной 
компетенции.  Компетентность  включает  совокупность  взаимосвязанных  качеств  личности, 
задаваемых  по  отношению  к  определенному  кругу  предметов  и  процессов  и  необходимых 
для качественной  продуктивной деятельности по отношению к ним. [2] 
Цель    компетентностного  подхода:  вырабатывать  у  младшего  школьника  умение 
эффективно  применять  полученные  знания  на  практике  как  средство,  инструмент  решения 
разнообразных  жизненных  задач,    гармоничное  становление  учащихся  посредством 
целенаправленного  развития  следующих  базовых  компетенций,  представленных  в  виде 
жизненных ролей:  
- доброжелательный человек;  
- заботливый член семьи;  
- творческая индивидуальность;  
- ответственный гражданин;  
- здоровая и совершенствующаяся личность.  
Для  начальной  школы  выделяют  6  компетенции[1]:  учебно  -  познавательную, 
информационную,  коммуникативную,  здоровьесберегающую,  проблемную,  кооперативную 
компетенции. 
Целью  учебно  -  познавательной  компетенции  является  развитие  познавательного 
интереса.  Учащиеся  на  уроках  защищают  свои  мини  -  исследования,  используя  рисунки, 
фотографии,  рефераты,  презентации.  В  процессе  таких  заданий  мы  развиваем 
познавательный  интерес,  учим  выбирать  главное  и  приводить  в  систему.  Творческий 
характер заданий делают форму образования наиболее востребованной, подтверждая то, что 
такая работа способствует развитию детского творчества. 
Информационные компетенции готовят к работе с информацией, умение пользоваться 
информационными  технологиями  (аудио  -  видео  запись,  Интернет).  Эти  методы  учителя 
начальной  школы  сочетают  с  использование  компьютерных  презентаций,  которые 
применяют  на  уроках.  Свет  звук,  анимация  позволяют  учителю  использовать  всю  палитру 
педагогических воздействий. 
Проблемную 
компетенцию 
учащиеся 
приобретают, 
являясь  постоянными 
участниками  Международных  олимпиад»  Русский  медвежонок»,  «  Кенгуру»,  областных 
интеллектуальных  марафонов  «  Ак  -  бота»,  где  занимают  призовые  места.  Достаточно  
большое количество учащихся участвуют и побеждают в городских и областных конкурсах 
научных проектов. 
Кооперативная  компетенция  указывает  на  готовность  к  сотрудничеству  с  другими 
людьми. Воспитательная работа с младшими школьниками является важным направлением 
педагогической  деятельности.  Без  воспитания  невозможно  вырастить  ребенка  полезного 
обществу,  самостоятельно  реализующего  свои  планы,  умеющего  решать  проблемы    в 
окружающей действительности. С этой целью  в школе поводятся тематические праздники, 
конкурсы, экскурсии, посещение театров, музеев, библиотек. Все эти мероприятия развивают 
творческую  активность,  познавательный  интерес,  способствуют  формированию  ключевых 
компетенций. 
Компетентностный  подход  позволяет  развивать  и  формировать  не  элементарные 
знания, умения и навыки, а базовые и ключевые компетенции младшего школьника. 
Младший  школьник,  обладая  общечеловеческими  ценностями,  компетенциями, 
учится  быть  конкурентоспособным  членом  современного  общества:  ответственным, 
коммуникабельным, Способным решать проблемы, постоянно учится новому и эффективно 
применять знания в школьной практике, быту, учебной деятельности. 
Принципиально  изменяется  позиция  учителя.  Он  перестает  быть  носителем  знаний, 
которых    он  пытается  передать  ученику.  Его  главной  задачей  становится  мотивировать 
учащихся  на  проявление  инициативы  и  самостоятельности.  Педагог  организует 

121 
 
самостоятельную  деятельность  учащихся,  в  которой  каждый  мог  бы  реализовать  свои 
способности  и  интересы,  т.е.  создает  среду,  в  которой  становится  возможным  выработка 
каждым  учащимся  на  уровне  развития  его  интеллектуальных,  организационных, 
коммуникативных, оценочных компетенций[3] 
12-летняя  система  обучения  дает  возможность  более  полно  учесть  интересы, 
потребности  и  возможности  участников  образовательного  процесса,  а    более  рационально 
перераспределить  учебный  материал  по  ступеням  обучения.  При  этом  появляются 
возможности по созданию благоприятных условий для индивидуального обучения.   
Таким  образом,  будет  заложен  фундамент  становления  конкурентоспособной 
личности. 
 
ЛИТЕРАТУРА: 
 
1.
 
Государственный 
общеобразовательный 
стандарт 
начального 
образования 
Республики Казахстан. ГОСО РК 2.003.1- 2009- Астана, 2009. 
2.
 
Иванов Д.А. О ключевых компетенциях в компетентностном подходе в образовании// 
Школьные технологии. Научно - практический журнал-2207.-№5 
3.
 
Чипышева Л.Н. Формирование общеучебной  компетентности младших школьников// 
Начальная школа+ до и после – 2008- №12 . 
 
 
 
МЕКТЕП КІТАПХАНАСЫ-БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ АҚПАРАТТЫҚ 
ОРТАЛЫҒЫ 
 
Байжанова Альпеш Садыковна 
Ақтӛбе қ.  № 33 қазақ орта жалпы білім беру мектеп кітапханасының меңгерушісі 
 
     Кітапхана - дҥниеде ештеңе теңестірілмейтін білім бҧлағының кӛзі. Қоғамның ӛсуі, 
адамзаттың  ӛсіп-ӛркендеуі  кітаппен  тығыз  байланысты.  «Кітап  -  білім  бҧлағы»  демекші, 
осынау  білімнің  тҧнық  та  мӛлдір  бҧлағынан  шәкірттерді  сусындатып,  олардың  рухани 
дҥниесін молайтып, тағылымы мол тәрбие ошағына айналып отырған кітапхананың мектепте 
алар орны орасан зор. 
Еліміздің азаматтары қазіргі заманға сай білімді, мәдениетті, ӛнерлі болуы қажет.Ол 
ҥшін терең білім, ғылым жаңалықтарын , ӛткен тарихымызды, ӛнерімізді білу ҥшін кітапты 
кӛп оқу керек. 
Кітап  –  адам  ӛмірінде  маңызды  роль  атқарады.Ол  елді,  жерді  сҥюге  талапты,  
кішіпейіл  болуға,  мейірімділікке,  тӛзімділікке  баулиды.  Кітап  жаман  әдеттерден  аулақ 
болуға  ҥйретеді.  Кітапты  біздің  қоғамымыздың  әрбір  адамы  кҥнделікті  тҧрмысында 
пайдаланады.Одан  ақыл  -  кеңес,  тәлім-тәрбие,  ҥлгі-ӛнеге  алады.  Кітап  біздің  рухани  жан 
азығымыз. 
Жас  ҧрпақтың  санасында  туған  халқына  деген  қҧрмет пен  мақтаныш  сезім  ҧялатып, 
ҧлттық  рухты  сіңіру,  сондай-ақ  ана  тілі  мен  әдебиетін,  тарихы  мен  ӛнерін  қастерлеп, 
халықтың салт - дәстҥрін аялай, ардақтай білуге тәрбиелеу кітаптың еншісінде. 
Мектеп  кітапханасы  кішкентай  болғанымен  атқарар  қызметі  ҥлкен.  Кітапханаға 
оқушылар  келіп,  қажетті  әдебиеттерін  жаздырып  алып  отырады,  білімдерін  толықтырады. 
Бҧл  орын  оқушылардың  шығармашылық  жҧмыстары  мен  шҧғылдануына  кӛп  ықпалын 
тигізеді.  Кітапханада  кӛптеген  іс-шаралар  ӛткізіліп,  кӛрмелер  ҧйымдастырылады.Мысалы: 
«Мағжан  Жҧмабаев-  дарынды,шебер  суреткер»  әдеби    кеш,  «  Мәңгілік  кӛктем  жаршысы» 
әдеби поэзия кеші, «Тәуелсіз Қазақстан » дӛңгелек стӛл, «Мерей той иесі-жоғары мәртебелі 
Кітап »сайыс , «Ер ертенің ойлаған Елбасы» әдеби викторина , «Әліппе, саған мың алғыс » 
баяндама , «Ӛрлей бер,ӛркениетке ӛсер елім! »,  «Ардақ тҧтарымыз-Ата Заң», «Тіл ҧлттың-

122 
 
рухтығ  негізі»,  «Қазаӛстан  болашағы  білім  ҧрпағында»,  «Ҧлттық  поэзия  падишасы,  Бір ел-
бір кітап», «Сауаттылық денсаулық кепілі», «Дара батырды –дана Бауыржанды ҧмытпаймыз 
мәңгілік»,  «Абайды  ақы  –тәлім  ал!»,  «Кітап  патшалығында»  ,  «  Бағдаршам-менің  досым», 
«Қарты  бар  ел-қазналы  ел»,  «Ҧстазым  ӛзінменен  мақтанамын»,  «Жаса  –жайна  Ақтӛбе», 
«Желтоқсан  жанғырығы  -Тіуелсіздік»,  «Наурыз  –қҧт  береке,  молшылық!»,  «Ынтымақ- 
бибітшілік  кепілі»,  «Мәнгілік  ӛшпес  отты  жылдар»  кітап  кӛрмелері  және  т.б.  бірнеше 
кӛптеген іс-шаралар ӛткізілді. 
Бҥгінде  балаларға  арналған  кӛркем  әдебиеттер  мен  мектеп  кітапханасының  қоры 
толықтырылуда. 
Ӛмірде  бар  нәрсе  ӛзгерді,  тек  кітапхана  халық  қажетіне  жарап,  ғасырлар  бойы 
жасамақ.  Осы  қҧндылығымыз  ешқашан  жоғалмай  ,  келешек  ҧрпақ  осы  асыл  қазынамыздан 
нәр алып сусындай берсін. 
Қазақстан  тәуелсіз  мемлекет.  Тәуелсіз  елді  ӛркениетті  әлемге  танытатын,  дамыған 
елдер қатарында терезесін тең ететін кҥш - білім және білімді ҧрпақ. 
Білімді  ҧрпақ  –  егеменді  елдің  берік  тірегі.  Біз  білімді  ҧрпақ,  білімді  тҧлға  дегенде 
рухани жан - дҥниесі бай, білім мен біліктілігі жоғары , талап-талғамы терең, салауатты ӛмір 
салтын  дҧрыс  қалыптастырған  тҧлғаны  айтамыз.  Тҥбегейлі  ӛзгерістерге  бет  бҧрған  жаңа 
қоғамда тек білімді болу, жеткіліксіз, сондықтан әрбір жеке тҧлғаның бойында адамгершілік, 
ізгілік, кішіпейілділік, қайырымдылық, батырлық, отансҥйгіштік, тағы басқа қасиеттер болу 
керек. 
Ол  ҥшін  жас  ҧрпаққа  тәрбие  беруде  ар-ҧят,  адалдық,  рухани,  адамгершілік,  ізгілік 
мәселелерін қатар қою қажет. 
Қазіргі таңдағы жан-жақты білім мен тәрбие берер мәдени орындардың бірі  - мектеп 
кітапханасы.  Кітапханалар  сол  оқу  орындарындағы  білімге  ҧмтылатын  жас  ҧрпақтың, 
сондай-ақ  ҧстаздардың  табылар  жері.  Осы  заманғы  ақпарат  қҧралдары  дамыған,  жаңа 
технологиялар  заманында  да  кітап  адамның  ішкі  дҥниесіне,  ой-ӛрісіне  ықпал  жасап, 
мҧқтажын  қанағаттандыратын,  рухани  азығы  болып  қала  бермек.  Бҥгінгі  оқушы  ертеңгі  ел 
маманының  еліне  ,  жеріне  деген  сҥйіспеншілігін  артуы,  олардың  бойында  ҧлттық  намыс, 
отаншылдық,  адамгершілік  қасиеттерінің  ҧлғая  тҥсуі  жолында  кітапхана  қызметкерлері  - 
халқымыздың  қилы  тарихын,  ӛнегелі  әдет-ғҧрпы  мен  салт-дәстҥрін,  мәдени  мҧраларын, 
әдебиет  қазыналарын,  тереңнен  толғайтын  сӛз  ӛнерін  оқырмандарға  кітап  арқылы 
насихаттай білуі қажет. 
Ел  Президентінің  «Қазақстан-2030»  бағдарламасында  «ХХІ  ғасырда  білімсіз  мҥмкін 
емес.Халықты  салауатты  да  сауатты  бағыттауымыз  керек»  деген  сӛздері  бҥгінгі  ҧрпақ, 
ертеңгі  ел  азаматтарына  білім  мен  тәрбие  берер  жандарға  міндеттелген  тапсырма  тәрізді. 
Бҥгінгі  кҥні  жас  ҧрпаққа  берілер  білім  мен  тәрбиенің  ӛз  мәнінде  сапалы  болуы  бірінші 
кезекте  тҧрғаны  анық.  Осыған  орай  еліміздегі  бірден-бір  рухани  қазына  ордасы  –  мектеп 
кітапханасының алар орны зор.Оқу процесін қажетті қҧжаттармен қамтамасыз етуге міндетті 
орын  -  оқу  кітапханасы.  Мектеп  кітапханалары  педагогтерге  қызмет  кӛрсете  отырып, 
сонымен қатар сыныпқа арналған және сыныптан тыс қызмет кӛрсететін кӛпшілік кітапхана 
болып табылады. 
Бҥгінгі  таңда  мектеп  кітапханасы  ӛз  заманының  даму  деңгейінде  болып,  мектептің 
ӛркендеуімен  қалыптасуы,  оның  балалар  мен  жасӛспірімдерге  тәрбие  беру  мен  оқытуда 
ҥлкен кӛмек беруі керек. Жасӛспірімдермен жҧмыс жасай отырып, кітапханаға деген қҧрметі 
мен  сҥйіспеншілігін  қалыптастыру  оларға  кітаптар  мен  жҧмыс  жасай  білуге  ҥйрету  - 
кітапхана  қызметінің  негізгі  міндеттерінің  бірі.  Кітапхана  қызметкерлері  кітапханада  және 
кітапханадан тыс кӛркем әдебиеттен бастап, баспа тҥріндегі немесе электорндық ақпараттар 
тҥрлеріндегі  әртҥрлі  кітаптарды  және  ақпараттар  кӛздерін  пайдалануға  кӛмектеседі.  Себебі 
бҥгінде білімнің қайнар кӛзі кітапханада. 
Қазіргі  ақпараттандыру  технологиясы  дамыған  заманды  мемлекетіміздің  болашағы  - 
жас  ҧрпаққа  заман  талабына  сай  білім  беруде  оқытудың  озық  технологияларын  меңгеру 
қажеттілігі туып отыр. Білім саласын ақпараттандыруға байланысты «ҚР Конституциясының 

123 
 
44-  бабына  сәйкес  және  ҚР-сының  ортақ  білім  беру  жҥйесін  дамыту  мақсатында  »,  -  деп 
кӛрсетіліп, 1997 жылғы 22 қыркҥйекте ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «ҚР президентінің 
Қазақстан Республикасы орталық білім беру жҥйесін ақпараттандыру жӛніндегі мемлекеттік 
бағдарламасы туралы» № 3645 бҧйрығы бекітілді.  
Сондай-ақ  мекемелер  жҥйе  арқылы  «Интернет  мектепке»  бағдарламасына  сәйкес 
компьютерлендірумен бірге мектептерде  сатылап интернет жҥйесіне қосылуы  жҥзеге асуда. 
Біздің  облыста  барлық  мектеп  интернет  жҥйесіне  қосылған.Ал  кітапханаларға  келетін 
болсақ,  жаппай  барлық  кітапхана  компьютермен  жабдықталды  деп  айта  алмаймыз,  себебі 
кейбір  алыс  шалғай  аудандардың  мектептерінде  жетіспейді.  Жаңа  ақпараттық  технология 
Электрондық  катологты  қҧруда  «РАББИС»,  «АБИС»  электрондық  бағдарламасына  кӛшу. 
Кейбір  мектептер  бағдарлама  бойынша  автоматтандырылған.  Оқырмандар  дәстҥрлі 
каталогтармен  қатар  электронды  ,  электрондық  каталогтармен  жҧмыс  істеуді  кеңінен 
пайдалана алады. 
Білім  беру  жҥйесін  ақпараттандыру  дегеніміз  –  еліміздің  ҧлттық  білім  жҥйесінің 
барлық  тҥрлерінде  кәдімгі  технологияларда  жаңа  компьютерлік  ақпараттандыру 
технологиясына  алмастыру.  Кітапхананы  электрондық  медиатекаға  айландыру  деп 
кӛрсетеді.«Медиатека  »  дегенде  тҥсінетініміз  -  әртҥрлі  нысандағы  қҧжаттарды  жинақтаған 
және қажетті арнаулы қҧрал-жабдықтармен және техникалық қҧралдарды пайдалана отырып, 
оларды  пайдаланушыларға  жоғары  деңгейде  ҧсынатын  қазіргі  заманғы  озық 
кітапхана.Кітапхана-  медиатека  мектептің  жергілікті  жҥйесінде  бола  отырып,  әлемдік 
ақпараттар  қорына  шығуға  жол  ашады.Мектеп  кітапханаларында  жаңа  ақпараттық 
технология  ендіру  мақсатында  барлық  кітапханашы  мамандармен  кітапхана  ісінің  негізгі 
бағыттарына арналған семинарлар, курстар, яғни әртҥрлі тақырыптарда тәжірибелік сабақтар 
ҧйымдастырылды. 
Кітаптың әлемдік ӛркениетке ҥлесі шексіз. Қазіргі кезде интернет , теледидар, радио, 
басқа да ақпарат қҧралдары кітаптарды ығыстырып бара жатқандай әсер қалдырды. Алайда 
кітапты  ешқандай  жаңа  технология  ығыстыра  алмайды.  Ӛйткені  адамның  жан-дҥниесін  , 
армандары  мен  сезімдері  мен  психологиясын  кітаптай  ешнәрсе  жеткізбейтіні  анық. 
       Сондықтан  да  кітап  әрдайым  басты  рухани  байлығымыз  болып  қала  бермек.  Қазіргі 
кітапханалар  –  ақпараттық,  мәдени  -  ағартушылық,  ғылыми-зерттеушілік  мекеме. 
Кітапханашы тек қазіргі заман талабына сай технологияны біліп қана қоймай сонымен бірге 
оны сауатты тҥрде қолданады. 
Кітапханашылар  мен  педагогтар  алдында  тҧрған  міндет  –  ХХІ  ғасыр  азаматтарына 
алуан  тҥрлі  ақпараттар  ағымында  жӛн  сілтеп,  пайдалыларын  ӛз  игіліктеріне  жҧмсауға 
ҥйрету.  Ақпараттық  қоғам  тіршілігіне  әзірлеу.  Қоғам  ӛз  кітапханашыларының  мәнін  әлі 
тҥсінбейді. Кӛпшілігі кітапхананы тек кітап сақтайтын, кітап беретін орын есебінде қарайды. 
Кӛпшілігі  интернет  қызметіне  ҥйренген,  олар  электронды  тасығыштарды,  соның  ішінде 
компакт-дискілерді,  сақтау  және  ақпараттық  жеткізу  қҧралдарын  қолдана  біледі  және 
кітапханаға білім мен жаңа технология ҥндескен қазіргі заман талабына сай мәдени орталық 
ретінде қарайды. 
Бҧдан жарты ғасыр бҧрын дҥниежҥзі кітапхананы тыныш жайлы, кітап сӛрелері мен 
каталог жәшіктері орналасқан және оқырмандар залында кітапқа ҥңілген оқырмандарға толы 
ғимарат есебінде кӛрсетті. Мҧндай суретті қазір де байқауға болады. Бірақ қазір кітапханалар 
монитор  алдында  отырған  компьютерлі  оқырмандар  залы  пайда  болды.Компьютер 
кӛмегімен  олар  электронды  кітапханаларға  шыға  алады,  электронды  кітаптар  оқиды, 
электронды  беттерді  парақтайды.  Интернеттің  кез-келген  тҧтынушысы  кездестіретін 
проблемалардың  бірі  –  ақпаратқа  қол  жеткізу  проблемасы.  Ол  ,  біріншіден,  ақпарат 
кӛлемінің  ӛте  толықтығынан  кӛрініс  табады.  Қазіргі  уақытта  интернет  ресурстарын 
пайдалану  кітапханаларды  іріктеу  және  технологиялық  процестерді  негізінен  ӛзгерту 
фактісінің  бар  екенін  жоққа  шығармайды.ХХ  ғасырдың  соңында  адамдар  жаңа 
технологиялық  тасқынның  куәгері  болды.  Комьютермен  интернет  ,  жаңа  байланыс 
қҧралдары, қызмет кӛрсетудің жаңа тҥрлері, ғылыми жаңалықтар осының бәрі оқушылардың 

124 
 
ойына әсер етеді. ХХІ ғасырда адам қажеттілігін қанағаттандыру ҥшін білім беру саласында 
міндеттерді  шешу  кӛзделіп  отыр.  Олар:  білім  сапасын  кӛтеру,  компьютерлік  желі, 
электронды және телекоммуникация, электронды оқулықтарды даярлау. Бҧлар оқушылардың 
қазіргі заман талабына сай білім алуына, білім сапасын кӛтеруге әсер етеді.Жаңа электронды 
оқулықтардың дҥниеге келуімен берілетін білім мазмҧны да ӛзгеретіні сӛзсіз. Болашақта әр 
оқушы  компьютерлік  технология  арқылы  интернет  дҥниежҥзілік  білім  әлеміне  еніп,  одан 
ӛзінің  қажетін  білімді  толығымен  алуға  қажетті  ақпараттық  мәліметтерді  ғылым  саласына 
байланысты  озық  тәжірибелерді  осы  мәселенің  шет  елдегі  жағдайымен  танысуына  толық 
мҥмкіндік  туады.  Мҧның  ӛзі  оқыту  ҥрдісіндегі  жаңа  тенденция  екенін  кӛрсетеді.  Бҥгінгі 
кҥннің  ӛзекті  мәселесі  компьютерлік  техникалық  қҧралдарды  оқыту  процесінде 
пайдаланудың  тҧжырымдамасы  компьютер  сабақтарын  ақпараттандырумен  қатар, 
әдістемелік  қҧралдар  жасау  ,  сонымен  қатар  білікті  мамандар  даярлау.  Бҥгінгі  заманауи 
азамат  тек  қана  оқу,  жазу,  сызу  ,  сӛйлеумен,  сонымен  қатар,  тек  ақпарат  алуға  мҥмкіндік 
беретін  қызмет  сауаттылықпен  қана  шектелмей  ақпартты  ӛзі  ҥшін  бағалауға  және  оны  ӛз 
мҥддесіне  пайдалану  дағдысына  қол  жеткізуге  ,  яғни  әлеуметтенуге  ҧмтылуға  қажет  және 
бҧл заңды қҧбылыс. 
Білім  берудің  жаңа  парадигмасы  контектісіндегі  ең  негізгі  міндеттердің  бірі  - 
оқушылардың  ақпараттық  мәдениетін  кӛтеруді  жетілдіру,  олардың  оқу  дағдыларын 
меңгеруіне,  ӛз  бетінше  білімін  тереңдетуіне  ықпал  жасау.  Білім  сапасының  жаңа 
жетістіктерін  қол  жеткізетін  маңызды  ақпараттық  ресурстар  орталығы  ретінде  мектеп 
кітапханасының  кітапханалық  кеңістікте  алатын  орны  ерекше.  Мектеп  кітапханасы 
біріншіден,  оқу  ҥрдісін  қажетті  ақпараттармен  және  қҧжаттармен  қамтамасыз  ететін  болса, 
екіншіден,  ол  арнаулы  кітапхана,  ҥшіншіден  сол  мектептің  бҥкіл  педагогикалық  жҧмысын, 
мектеп  оқушыларын  мектеп  бағдарламасына  қосымша  және  бағдарламадан  тыс 
ақпараттармен  қамтамасыз  ете  отырып,  кӛпшілік  кітапхана  қызметіне  де  жақындайды. 
ИФЛА  және  ЮНЕСКО  (1999ж)  манифестісінде  кітапханалық  ақпараттық  жҥйедегі  мектеп 
кітапханасының  негізгі  миссиясы  мен  міндеттері  туралы:  «Мектеп  кітапханасы  -  мектеп 
ҧжымының барлық  мҥшесіне  оқулық  бағдарламаларды  кітаптарды  және басқа ресурстарды 
ҧсына отырып, пайдаланушылардың ойлау және ақпараттың барлық тҥрін тиімді пайдалану 
жҥйесін  дамытады»-  деген  нақты  тҧжырым  бар.  Мектеп  кітапханасының  алдында  тҧрған 
басты  мақсаттарының  бірі  оқушылардың  оқу  дағдысына  қалыптастыруға  ақпаратқа  қол 
жеткізуге,  соның  ішінде  ӛзіне  қажетті  білімді  іріктеп,  таңдап  алуға  ҥйрету.  Ол  мектеп 
оқушылары  мен  оқушыларына  біліми  орта  қҧру  арқылы  ақпараттар  кӛзінің  мҥмкіндіктерін 
аша  отырып,  ақпараттық  мәдениетін  қалыптастыруға  ықпал  етеді.Ал,  ақпараттық 
мәдениеттің  қҧндылығы  -  жеке  тҧлғаға  ӛзін-ӛзі  іс  жҥзінде  кӛрсетуіне  және  ӛзін-ӛзі 
жетілдіруіне мҥмкіндіктер туғызу арқылы ӛмірлік кӛзқарасын , санасын, ӛмірлік танымының 
қалыптастыруына қоғамдық ортадағы орнын анықтауына ықпал ете отырып, рухани тҧрғыда 
байытады. 
    Жеке  тҧлға  мен  қоғамның  ақпараттық  мәдениетін  қалыптастыру  ҥздіксіз  білім  алу 
мҥмкіндіктерін  қамтамасыз  етуге  ықпал  етеді.  Біріншіден,  ақпараттық  мәдениет  жеке 
тҧлғаның  әлеуметтік  жағынан  қорғалуына,  ӛздігінен  білім  мен  қарулануға  дағдылануына, 
ӛзінің  жеке  тәртібі  мен  мінез-қҧлқын  қалыптасуына  тікелей  әсер  ететін  қҧрал  ретінде 
кӛрінеді.  Екіншіден  -  ақпараттық  мәдениет  еріктен  тыс  әрекеттерден  қорғауға,  кез-келген 
саланың-әлеуметтік,  экономикалық  техникалық  салалардың  принциптік  негіздегі 
шешімдерін 
жан-жақты 
талдай 
отырып 
кепіл 
болуға 
әрекет 
етуші 
қҧрал. 
     Бҧл  оқу-тәрбие  ҥдерісіндегі  мектеп  кітапханасының  мәртебесін кӛтереді.  Сонымен  қатар 
қазіргі таңда ақпараттық - кітапханалық жҥйеде орын алып отырған инновациялық ҥдерістер 
әсері  мектеп  кітапханасынан  да  заман  талабына  сай  жаңаша  келбет,  жаңаша  серпін 
қалыптастыруға  ықпал  етіп  отырғаны  белгілі.  Сондай-ақ,  қазіргі  уақытта  «қоғамдық 
ақпараттандыру»,  «білім  беруді  ақпараттандыру»  деген  сӛз  тіркестері  біздің  сӛздің 
қорымызда  жиі  кездеседі.  Олай  болса  ақпараттандыру  дегеніміз  ғылыми-техникалық 
прогресс жетістіктерінің кҥнделікті тҧрмысқа ауқымды енуінің нәтижесі, яғни адам ӛміріне 

125 
 
іс-әрекеттік  интеллектуалды  тҥрлерінің  жан-жақты  әсер  етуі  мен  ролінің  жоғарылауына 
байланысты  объективті  прогресс.  Ол  оқыту  мазмҧны,  әдісі  мен  ҧйымдастыру  тҥрлерінің 
ӛзгерістерін  тездетеді.  Бҧл  ҥрдістегі  негізгі  мәселе:  білім  берудің  мазмҧны  мен  мақсатын 
ӛзгерту болып отыр. 
Ақпарат  қҧралдары  халықтың,  әсіресе,  жас  ҧрпақтың  рухани  ,  мәдени 
қҧндылықтарынан білім алуына зор ықпал етеді. Осылардың ішінде ҧрпақ тәрбиесіне тікелей 
ықпал  жасау  мҥмкіншілігі  басым  тҧрғаны  мерзімді  баспасӛз.  Ӛйткені,  газеттер  қоғамдық 
пікірді қалыптастыруда халыққа бір табан жақын. Еліміздің тҧңғыш президенті Н.Назарбаев 
«Қазақстан-2030 » даму стратегиясы мен «ішкі және сыртқы саясаттың 2004 жылға арналған 
негізгі  бағыттары»  атты  Қазақстан  халқына  Жолдауында  «Біздің  бҧқаралық  ақпарат 
қҧралдарының  қоғамымызды  демократияландыру  барысындағы  ролі  мен  орны  айқын 
анықтап алуымыз керек.... ең демократияшыл бҧқаралық ақпарат қҧралдары ҧлттық мҥддені 
қорғауға  келгенде  айқын  тҧғырда  тҧрады»  деп  атап  кӛрсеткендігін  ҥнемі  есте  ҧстауымыз 
қажет. Мерзімді баспасӛз жҧртшылыққа бағыт-бағдар беруде, тәлім-тәрбиеге қатысты ӛзекті 
жайттарды  қозғауда  негізгі  қҧрал  болып  табылады.Қоғам  ӛмірін  ақпараттандыру  және 
онымен  байланысты  ақпараттық  -  коммуникация  қҧралдарын  жан-жақты  дәріптеу  орта 
кәсіптік білім беру жҥйесінің дамуына айтарлықтай ықпал етеді. Оқу-тәрбие ҥрдісіне қажетті 
жаңа  техникалық  қҧралдарын  береді,  кәсіби  білім  беруге  және  оны  меңгертуге  қажетті 
автоматтандырылған ақпараттық жҥйені жасауға ынталандырады. 
Қорыта  айтқанда,  қазіргі  кезде  қоғамымыздың  дамуына  қарай  ақпаратты  жан-жақты 
алу  аудио,  видео,  интернет  жҥйесі  арқылы  мҥмкіндік  туғанымен  кітапхана  арқылы  әдеби 
кітаптарды оқи отырып,  алған білім мен  сауаттылықтың  орны ерекше.  Оқушылардың  тілін 
меңгеру  барысындағы  білімін  бекітіп,  қоғамдағы  қарым-қатынасты  аңғартып  ,  қазақтың 
мәдени ӛмірінен хабардар болуды пікірталас арқылы сӛйлеу тілін дамытуды кӛздеген дебат 
сабағының  міндеттері:  оқушыларды  берілген  тақырыпқа  қатысты  талдау  жасай  білу, 
кітапханадан  негізгі  ақпаратты  таба  білу,  тақырыпқа  қатысты  ой-пікірлерін  сҧрыптау  мен 
жҥйелеу  мақсатындағы  дағдыларын  қалыптастыру;  тапқан  ақпараттарын  сабақ  барысында 
тиімді пайдалануға ҥйрету. 
«ХХІ ғасыр – білім мен ғылымның ғасыры болады», - деп елбасымыз Н.Ә.Назарбаев 
айтқандай, қоғамымыз , жастарымыз, заман талабына сай жаңа ақпараттық технология мен 
жҧмыс  жасауға  бет  бҧрып  келеді.  Осы  жерде  кітап  пен  кітапхана  жҧмыстарының  кӛбінесе 
сырт  қалатыны  белгілі.  Жастарымыз  кітап  пен  кітапхананы  жаңа  заманның  ақпараттық 
технологияларымен  айырбастап  жібергені  айдан  анық.  Ғылым  мен  білімнің  негізі  болып 
табылатын кітап пен білім ошақтары  - бірінен-бірі ажырағысыз рухани қазыналар.  Ӛйткені 
оқу-тәрбие  ҥрдісіне  кітаптың  қосар  ҥлесінің  ӛлшеусіз  екендігі  ақиқат.  Кітап-рухани 
прогрестің кепілі, ер мен елді , мемлекет п ен мемлекетті жақындастырар, тҥсінкке бастар аса 
маңызды  рухани  фактор.  Кітап  -  әлемдегі  ҧлы  кҥш.  Ол  сананы  нҧрға  бӛлеуші.  Кітапқа 
қызықтыру  -  білімге  қызықтыру.  Ата  тарих  пен  ҧлттық  сананы  қалыптастыру.  Еліміз 
егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болғалы кітап шығару ісі қолға алына бастады.Соның бір 
айғағы  кейінгі  жылдары  «Мектеп»,  «Жазушы»,  «Алматыкітап»  баспаларынан  шыққан 
балаларға  арналған  кӛркем  әдебиеттер  мен  мектеп  кітапхана  қорлары  толықтырылып 
жасӛспірімдердің кітапқа деген қызығушылықтары арта тҥсуде. Мектеп партасында отырған 
жасӛспірімдер  мен  бҥлдіршіндерді  рухани  байыту  -  кітапхананың  тӛл  ісі.  Мектеп 
кітапханасы - мектептің жҥрегі, бір бӛлігі. Жаңа заман компьютер дәуірі болғанымен рухани 
азық  іздеген,  кӛзі  ашық,  кӛкірегі  ояу  әрбір  адамның  келер  шаңырағы-кітапхана.Сондықтан 
да, мектеп кітапханасын - білім беру мекемелерінің ақпараттық орталығы деп айтамыз.  
 

жүктеу/скачать 4,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: