KAYNAKÇA
Arijon, Daniel, (1995), Film Dilinin Grameri Cilt. 1-2-3, Çev. Yalçın Demir, Nazlı Bayram, Uğur Demiray, Nazmi
Ulak, Murat Barkan, Kavram Yayınları, İstanbul.
Aydemir, Özgür Kasım ve Aydemir Er, Nermin, (2010) “Özne ve İktidar Bağlamında Televizyon Reklamları
Üzerine Artzamanlı Eleştirel Söylem Çözümlemesi”, 24. Ulusal Dilbilim Kurultayı, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi, Ankara
Aydemir, Özgür Kasım, (2011), “Televizyon Reklamlarının Artzamanlı Toplumdilbilimsel Özellikleri”, IV.
Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Muğla Üniversitesi, Muğla.
Aydemir, Özgür Kasım, (2012), “Çocuklara Yönelik Televizyon Kanallarında Dil Kullanımı”, Uluslararası Yaşayan
Türkçe Bilgi Şöleni, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Batı, Uğur, (2005), “Bir Anlam Yaratma Süreci ve İdeolojik Yapı Olarak Reklamların Göstergebilim Bir Bakış
Açısıyla Çözümlenmesi” Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 29 No: 2, s. 175-190.
Batı, Uğur, (2010), Reklamın Dili, Alfa Yayınları, İstanbul.
Cereci, Sedat, (2004), Reklam Sanatı, Metropol Yayınları, İstanbul.
Edward, McQuarrie and Glen Mick, David, (1996), “Figures Of Rhetoric in Advertising Language”, Journal Of
Consumer Resarch.
Geoffrey, Leech, (1972), English in Advertising, Longman, London.
Goddaard, Angela, (1998)The Language Of Advertising, Routledge, London.
670
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
Ilgın, Leyla (1998), “Reklamlarda Dil Kullanımı”, XII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri, 14-16 Mayıs, Mersin
Üniversitesi.
Küçükerdoğan, Rengin,(2011), Reklam Nasıl Çözümlenir, Beta Yayıncılık, İstanbul
Sullivian, Luke, (2000), Satan Reklam Yaratmak, Çev. Sevtap Yaman, MediaCat, Ankara.
Williamson, Judith, (2000), Reklamların Dili “Reklamlarda Anlam ve İdeoloji”, Çev. Ahmet Fethi, Ütopya
Yayınevi, Ankara.
Yengin, Hülya, (1996), Medyanın Dili, Der Yayınları, İstanbul.
Yılmaz, Ergin, (2004), “Medyatik Dil Alanları: Reklamcılık Dili Üzerine Metin Dil Bilimsel Bir İnceleme” Türk
Dili, Sayı: 600.
OĞUZ QRUPU TÜRK DİLLƏRİNDƏ HAL ŞƏKİLÇİLƏRİNİN MƏNACA ƏVƏZLƏNMƏSİ
Baş Müəllim Dr. Z. TEYMURLU
Müəllim Dr. Z. EMİROĞLU
Xülasə: İsimlər, kəlimə qrupları və cümlələr içində digər kəlimələrlə münasibətləri sırasında, münasibətin
cinsinə görə müxtəlif hallara girirlər. İsmin hallanması adı verilən bu qrammatik hadisə zamanı bir hal
şəkilçisi bəzən başqa bir hal şəkilçisinin yerinə keçə bilir, eyni zamanda məna baxımından onu əvəz edə bilir.
Halların bu şəkildə mənaca bir-birini əvəz etməsinə oğuz qrupunda yer alan qaqauz, Türkmən, Azərbaycan
və Türk dillərində rast gəlinir.
Açar Sözlər: Hal şəkilçisi, oğuz qrupu, Türk dilləri, məna əvəzlənməsi
Replacement of Case Suffixes in Oghuz Turkish Group in Terms of Meaning
Abstract: Nouns goes into different cases according to the type of attitude among word groups and
sentences. During this grammatical event that named as cases of nouns sometimes one case suffix can be
switched to another case place, at the same time is able to replace it in terms of meaning. This type of
alternation of meaning are found in the Gagauz, Turkmen, Azerbaijan and Turkish languages whıch takes
place in Oghuz group.
Keywords: case suffix, Oghuz group, Turkish languages, replacement of meaning
Müasir Türk dilləri ümumi Türk kökündən təşəkkül tapıb formalaşsa da fonetik, leksik, qrammatik
quruluşlarında tədricən müəyyən fərqli xüsusiyyətlər ortaya çıxmışdır. Ayrı-ayrı Türk dillərinin tədqiqi
zamanı qohum dillərlə ümumi və fərqli cəhətlərin ortaya çıxarılması tədqiq olunan dilin spesifik
xüsusiyyətlərini daha da dərindən öyrənməyə geniş imkan verir. Oğuz qrupu Türk dillərini qeyd olunan
mövzuda qarşılaşdırmamızın səbəbi ortaq elementləri aşkar edərək bu dillərin tarixi əlaqələrini, qarşılıqlı
təsir xüsusiyyətlərini ortaya çıxarmaqdır. Buna nail olmaqdan ötrü oğuz qrupu Türk dillərində cümlədə
sözlər arasında əlaqə yaradan əsas vasitələrdən biri olan hal kateqoriyasını və bu kateqoriyada müəyyən
məna əvəzlənmələrini tədqiqata cəlb etmişik.
Ə.Dəmirçizadə qeyd edir ki, əslində isimlərdəki hal ismin başqa sözlə bağlanması və uzlaşmasının
formalaşmasıdır (Dəmirçizadə, 1962: 195). R.A.Budaqov halın – bir ismin digər bir ismə olan əlaqəsini
və ya ismin feillə olan əlaqəsini ifadə edən qrammatik sonluqlar vəhdətindən və mənaların məcmuundan
ibarət olduğunu yazır (Budaqov, 1956: 169). Müxtəlif dillərdə qrammatik sonluqların sayı müxtəlifdir.
Rus dilində (çağırış və qədim yerlik hal hesaba alınmazsa) halların sayı 6, alman dilində - 4,
Dağıstan dillərinin çoxunda isə olduqca çoxdur. Fransız və ingilis dillərində də isimlər adətən hallar üzrə
dəyişmir (bununla belə ingilis dilində 2 hal var) (Budagov, 1956: 169-170). Türk dillərinin əksəriyyətində
6 hal forması (adlıq, yiyəlik, yönlük, təsirlik, yerlik və çıxışlıq) qəbul edilib.Lakin bəzi Türk
dillərində(qazax, qaraçay-balkar, çuvaş və s.) hələ indi də birgəlik çağırış halları deyə əlavə 2 hal forması
da qeyd olunur (Budagov, 1956: 98). Q.F.Blaqova da Türk dillərində eyni tip hallanmanın mövcud
olduğunu qeyd edir (Благова, 1982: 304).
Qədim Türk dilində 9 hal qeyd olunur: Belirsiz hal, ilgi halı, yaklaşma halı, yükleme halı,
bulunma-ayrılma halı, ayrılma halı, vasıta halı, eşitlik halı, yön halı. (Gabain, 1988: 63-65). Qaqauz və
Türk dillərində 9, Azərbaycan və Türkmən dilində isə 6 hal verilir. Bizim tədqiqat obyektimiz
Azərbaycan, Türk, qaqauz, Türkmən dillərindəki halların mənaca əvəzlənməsi olduğu üçün biz əsas 6
halın bir-birinin yerinə işlənməsini nəzərə çatdırmağa çalışacağıq.
F.Zeynalov “Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası” adlı əsərində Türk dillərinin əksəriyyəti
üçün 6 hal formasının qəbul olunduğuna əsaslanaraq səkkiz Türk dilini müqayisə etmişdir.(Zeynalov,
2008: 45) Biz daha əvvəl də qeyd etdiyimiz kimi Azərbaycan, Türk, Türkmən və qaqauz dillərini verib
əsas 6 halı tədqiqata cəlb etmək istəyirik:
Türk
Azərbaycan
Türkmən
Qaqauz
Qafqaz Universiteti Dillər Məktəbi, Bakı, zteymurlu@qu.edu.az
Qafqaz Universiteti Dillər Məktəbi, Bakı, zsirinova@qu.edu.az
672
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
Yalın
adlıq
baş
temel
Tamamlayan
yiyəlik
eyelik
saiblik
Yönelme
yönlük
yöneliş
dorudak
Yükleme
təsirlik
yeniş
gösterek
Kalma
yerlik
vagt-orun
yerlik
Çıkma
çıxışlıq
çıhış
çıkış
Apardığımız tədqiqatda əsas məqsədimiz oğuz qrupu Türk dillərində hal şəkilçilərinin bir-birinin
yerinə işlənməsində uyğun və ya fərqli xüsusiyyətləri aşkar etməkdən ibarətdir. Halların mənaca
əvəzlənməsi bir hal şəkilçisinin başqa bir halın qrammatik mənasını ifadə etməsidir.
Oğuz qrupuna daxil olan Türk dillərinin formalaşmasının tarixi qədimdir. Dilin tarixini xalqın
tarixindən ayrı təsəvvür etmək mümkün deyildir. Dildə mövcud olan sözlər tarixi yaşadan dəyərlərdir.
Halların mənaca əvəzlənməsi hadisəsinin izlərinə qədim Türk dilində də təsadüf edilir: Üç yetmiş
yaşımka adrıltım “Altmış üç yaşımda ayrıldım” (Tekin, 2003: 111)
Qədim Anadolu Türkcəsində də halların bir-birinin yerinə işlənməsi hadisəsi müşahidə edilir:
Günahlarum benüm hadden aşupdur ‘Benim günahlarım haddi aşmıştır’ (Gülsevin, 1997: 35).
Qaqauz dilində hal şəkilçiləri aşağıdakı kimidir:
Yalın hal(Nominativ hal) – Xüsusi qrammatik şəkilçisi yoxdur.
İlgi halı (Genetiv hal) - -ın
4
, -nın
4
, -an
2
. Məs.: ölünün, dirää
Yükleme halı (Akkuzativ hal) - -ı
4
. Bəzi hallarda şəkilçi düşür, onun yerinə bitişdirici samit y
işlənir.Məs.: gözünü, deliy.
Yönelme halı (Datif halı) – (y)a
2
. Bəzi hallarda yönlük hal şəkilçisi düşür, onun yerinə y bitişdirici
samiti işlənir. Məs.: Pazara, çürää, oray, nerey və s.
Bulunma halı (Lokatif halı) - -da
2
Uzaklaşma halı (Ablatif halı) - -dan
2
Qaqauz dilində vasitə(instrumental), eşitlik(ekvatif) və yön göstərmə (direktif) halları da qeyd
olunur. Qaqauz dilində halların əvəzlənməsinin hər növünə təsadüf edilir.Qaqauz Türkləri yerləşdikləri
coğrafi ərazi baxımından bir neçə dil öyrənmək məcburiyyətində qalıblar. Halların bu şəkildə qarışıq
işlənməsini qaqauz Türkcəsinin roman, rus, bolqar, yunan dilləri ilə sıx əlaqəsinin nəticəsi kimi
göstərmək olar ( Özkan, 1996: 121-125).Məs.:
1.
Yönlük hal şəkilçisinin yerinə təsirlik hal şəkilçisinin işlənməsi
Bak sän budalayı, inanma zenginneri, Bak sän işi. “Budalaya” yerinə “budalayı” işlənib.
Sändän kaari kim beni acıyacak, etiştilär onu, ver onu bırayı və s.”Bana” yerinə “beni” , “ona”
yerinə “onu” işlənib.
Bu hala Azərbaycan dilində də təsadüf edilir. Ədəbi dildə “soyuqdu” xəbəri yönlük hal tələb etdiyi
halda, Abşeronun bəzi şivələrində təsirlik halı tələb edir: Məni(mənə) souğdu.(Vəliyeva, 2003: 35)
Şəxs əvəzliyində yönlük hal şəkilçisi əvəzinə təsirlik hal şəkilçisinin işlənməsi hallarına Türkiyə
Türkcəsinin dialektlərində təsadüf edilir. Məs.:Beni (mənə) bi çay yap (Brendemoen, 1998: 239).
Türkiyə Türkcəsinin cənub-qərbi Anadolu dialektlərində, xüsusilə, Dənizli ətrafında yönlük halın
yerinə tersirlik halın işlənməsi hadisəsi müşahidə edilir. Məs.: Bu elmaya vuranları(vuranlara) bahşiş
verilir.L.Karahan yönlük hal şəkilçisinin təsirlik hal şəkilçisinin yerinə işlənməsini halların mənaca
əvəzlənməsi deyil, səs dəyişikliyi olduğunu qeyd edir: Avı gitmiş, evi gelmiş, deri kenarını getmiş”Ova
gedib, evə gəlib, dərə kənarına gedib”(Burdur), Seni gövü götürüyon “Səni göyə aparıram” (Denizli),
Altın horaza biŋ lireye sa’mışla “Qızıl xoruzu min liraya satıblar” (Denizli), Deşime galdırma bacım
“Deşimi (su bəndi) qaldırma bacım”(İzmir), Başını dike:sin “Suyu başına çəkərsən”(Kütahya), Saklasın
o lokmaya “O tikəni saxlasın” (Kütahya), İmtihannarı gireriz “İmtihanlara girərik” (Muğla).
(Karahan, 1996: 153)
2.
Təsirlik hal şəkilçisinin yerinə yönlük hal şəkilçisinin işlənməsi
Çarşafları ur ütüye, Tez giydirerlär ona eni urbalara.
Nümunələrdə görüldüyü kimi “ütüyü” yerinə “ütüye”, “onu” yerinə “ona” işlənmişdir.
3.
Çıxışlıq hal yerinə yerlik hal şəkilçisinin işlənməsi
673
Dr. Z. TEYMURLU-Dr. Z. EMİROĞLU/Oğuz Grupu Türk Dillerinde Hal Şekilçilerinin Menaca…
Varaklıya pindi yolda geçär bir maşinaya, aaç sallanarmış kökündä nesä. “Yoldan” yerinə
“yolda”, “kökündən” yerinə “kökündə” işlənib.
Çıxışlıq hal yerinə yerlik hal şəkilçisinin işlənməsinə Azərbaycan dilinin Laçın şivəsində təsadüf
edilir.Məs.: Öydə(evdən) gəlləm.(Vəliyeva, 2003: 35)
4.
Çıxışlıq hal yerinə yönlük halın işlənməsi
Sarmaşıpta öptü klanetçiyi terli annısına, ama vazgeçmedi aalamaa. Ben bıktım ona. “Alnından”
yerinə “alnına”, “ağlamaqdan” yerinə “ağlamağa” işlənib.
5.
Yerlik hal şəkilçisinin yerinə yiyəlik hal şəkilçisinin işlənməsi
Bu hala zərflərdən sifət düzəldən –ki şəkilçisi ilə düzələn söz birləşmələrində müşahidə edilir:
Titiredi altınkı dudaa, önünkü kapudan, önünkü dişlerim.
“Altınkı ” yerinə “altdakı”, “önünkü” yerinə “öndəki” işlənib.
6.
Yerlik halın yerinə çıxışlıq halın işlənməsi
Ev yanından bir kan izi kalmış. “Yanında” yerinə “yanından” işlənib.
7.
Adlıq halın yerinə çıxışlıq halın işlənməsi
Yarım saatten kadar sora onu etişti bir taliga. “Saat” yerinə “saatdan” işlənib.
8.
Adlıq hal yerinə yerlik halın işlənməsi
Çobannar kavalda çalarak kaldırarlar yola sürüyü.Yapı içindä sərindi.Kırçma içindä sa serindi.
“Kaval” yerinə “kavalda”, “içi” yerinə “içində” işlənib.
9.
Adlıq hal yerinə yönlük halın işlənməsi
Qoxmaq feili ilə olan nümunələrdə müşahidə edilir:
Ne o kadar burası insan etinä koktu.Tütünä kokar içerdä.Onuştan üstü kokardı südä.
“Ət” yerinə “ətinə”, “tütün” yerinə “tütünə” işlənib. (Özkan, 1996: 125-127)
Türkiyə Türkcəsi ilə Azərbaycan dili arasında hal şəkilçiləri arasındakı fərq cüzidir.Məs.:
Yalın-adlıq ( kapı - qapı); Tamlayan (ilgi) –yiyəlik ( kapının – qapının); Yönelme – yönlük ( kapıya
– qapıya ); Yükleme – təsirlik ( kapıyı – qapını); Kalma – yerlik ( kapıda – qapıda ); Çıkma - çıxışlıq (
kapıdan – qapıdan).
Azərbaycan dilində -dən çıxışlıq halın şəkilçisi tələb olunduğu yerdə Türkiyə Türkcəsində həmin
mövqedə -də yerlik hal şəkilçisi işlənir: Ahmede sormak “Əhməddən soruşmaq”(Rəsulov, Rüstəmov,
2007: 79).Bu xüsusiyyət eynilə oğuz atalar sözlərində də var: Şaşıya yol sorsan, közi toqruluquna getmə,
yara düşərsən. Yusif Seyidov qeyd edir ki, Nəsiminin dilində yönlük hal özünün qrammatik mənası
daxilində tam sabitləşməmiş, özündən başqa ismin üç halının (təsirlik, yerlik, çıxışlıq) mövqeyində də
işlənmişdir. Məsələn, Türrəsininin cəfalərin sorsa bu mübtəlaya kim...cümləsində “mübtəlaya” formaca
yönlük halda olsa da, o, çıxışlıq hal yerində işlənmişdir: “sorsa bu mübtəlaya” ifadəsi “sorsa bu
mübtəladan”, Səltənətin zövqünü arifə sor kim, bilir cümləsində “arifə sor” fadəsi “arifdən sor”
mənasındadır. Yaxud Cananə mənim sevdiyimi can bilir ancaq cümləsindəki “cananə” forması – yönlük
hal “cananı” mənasında –təsirlik hal əvəzinə işlənmişdir(Seyidov, 1996: 80).
Gah çıxmışam, İsa kimi, çərx üstünə oturmuşam cümləsində “çərx üstünə oturmuşam” ifadəsi
“çərx üstündə oturmuşam” mənasındadır, yəni burada yönlük hal(üstünə), yerlik hal (üstündə) əvəzinə
işlənilmişdir(Seyidov, 1996: 78). H.Mirzəzadə yerlik hal əvəzinə yönlük hal şəkilçisinin, yönlük hal
əvəzinə yerlik halın işlənməsini keçmişin bir növ qalığı hesab edir: “Məkani hallar sırasına daxil olan
həm yerlik, həm də yönlük hal ehtimal ki, qədim dövrlərdə bir-birinə çox yaxın bir şəkilçi ilə ifadə
edilmişdir. Bu dəqiqləşmə isə sonrakı dövrlərdə başa çatdırılmışdır” (Mirzəzadə, 1962: 84).
Türkmən dilində də bir hal digər halın yerinə işlənir və məna baxımından bir-birini əvəz edir. Bu
hala daha çox iş və hərəkətin yerini, istiqamətini və çıxış nöqtəsini bildirən hallarda təsadüf edilir.
Məsələn:
1. Türkmən dilində təsirlik hal ilə yerlik hal bir-birinin yerinə işlənə bilir: Men bağı gezdim-Men
bağda gezdim.Bağı sözü hərəkətin obyektini, bağda sözü isə hərəkətin yerini bildirir.
2. Təsirlik hal ilə çıxışlıq hal bir-birini əvəz edə bilir:
Köprünü geçip, sağa sovul(dön)-Köprüden keçip, sağa sovul.
3. Yiyəlik hal ilə çıxışlıq hal bir-birini əvəz edə bilir:
674
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
Çagaların birneçesi sallançakda gözjagazlarını güdürip, dodajıklarını münküldedip, haşıdaşıp
yatırdılar- Çagalardan birneçesi sallançakda gözjagazlarını güldürüp, dodajıklarını münküldedip,
haşırdaşıp yatırdılar. “Körpələrdən bir neçəsini yelləncəkdə gözlərini güldürərək, dodaqlarını büzdürərək
tez yatırtdılar”. (Türkmən Dilinin Grammatikası, 2000: 75-76) Bu hadisəyə dilimizdə də müşahidə edilir.
Azərbaycan dilində də ismi birləşmələrin əsas tərəfi sayla ifadə olunduqda birinci tərəfi çıxışlıq halda
işlənir: uşaqlardan biri.
Türkmən dilində
4. Adlıq hal ilə yerlik halın bir-birini əvəz etməsi:
Tagtada yaz! – Tagta yaz! “Lövhəyə yaz”
5. Təsirlik hal ile yönlük halın bir-birini əvəz etməsi:
Keçeni düypde döşe!- Keçeni düype döşe! “Keçəni dibə döşə”
Tamdırda ot göyber!-Tamdıra ot göyber! “Təndirdə od qala”
6. Yönlük və çıxışlıq halın bir-birinin yerinə işlənməsi:
Eti agaja as! – Eti agaçdan as! “Əti ağacdan as”
7. Yerlik və çıxışlıq halın bir-birinin yerinə işlənməsi:
Düypden oturun! – Düypde oturun! “Dibdə oturun” (Türkmən Dilinin Grammatikası, 2000: 77)
Qeyd olunan cümlələrdə yerlik halda olan sözlər hərəkətin obyektini, yönlük halda olan sözlər isə
hərəkətin istiqamətinin yerini bildirir.Türkmən dilində yönlük və yerlik hal “wagt-orun düşüm”, monqol
dilində “yöneliş-orun” termini ilə ifadə olunur. Bu da monqol dilində də hər iki halın bir-birinin yerinə
işlənə bildiyini göstərir(Türkmən Dilinin Grammatikası, 2000: 76) .
Bundan başga Türkmən dilində də kəsr saylarında yerlik və çıxışlıq hallarının bir-birinin yerinə
işləndiyi müşahidə olunur.Məs.: Üçden iki-üçde iki; yediden dört-yedide dört (Türkmən Dilinin
Grammatikası, 2000: 77). Azərbaycan dilinin Abşeron şivələrində saylarda yönlük hal əvəzinə çıxışlıq
halın işləndiyi görülür.Məs.: “Saat beşə işləyir” əvəzinə “Saat beşdən işdir”(Vəliyeva, 2003: 35).
Nəticə:
1. Müxtəlif dillərdə halların sayı müxtəlifdir.
2. Oğuz qrupu Türk dillərində qrammatik halların müqayisəsi zamanı hal şəkilçilərinin bu dillərdə
fərqli şəkillərdə işləndiyi görülür.
3. Qaqauz dilində halların əvəzlənməsinin hər növünə təsadüf edilir.
4. Bu dillərdə ismin müəyyən bir hal şəkilçisinin bəzən paralel, bəzən də başqa bir vəzifədə
işləndiyi halına təsadüf edilir.
5. Türkmən dilində bir hal digər halın yerinə işlənir və məna baxımından bir-birini əvəz
edir.Yönlük, yerlik və çıxışlıq hallar bir-birinin yerinə çox rahat şəkildə işlənir və heç bir məna
dəyişikliyinə səbəb olmur.
6. Azərbaycan dilində də məkani halların paralelliyi milli dilimizin formalaşması dövrlərinə qədər
müşahidə edilir.
7. Azərbaycan və Türkiyə Türkcəsi şivələrində bir hal şəkilçisinin başqa bir halın qrammatik
mənasını ifadə etməsi hallarına rast gəlinir.
8. Nümunələrdə görüldüyü kimi oğuz qrupu Türk dillərindən qrammatik halların mənaca
əvəzlənməsi qaqauz və Türkmən ədəbi dillərində, Azərbaycan və Türk dillərində isə şivələrdə təsadüf
edilir.
9. Qədim abidələrin dilində də halların mənaca əvəzlənməsi görülür.
ƏDƏBIYYAT
Благова Г.Ф.(1982).Тюркские склонения ареально-историческом освещении, Москва:Наука
Brendemoen, B. (1998). “Turkish Dialects”, The TurkicLanguages, ed. Lars Johanson- Èva Á. Csató, Routledge:
London and New York, s. 236-241.
Budaqov R.A.(1956). Dilçiliyə dair oçerklər, Bakı: Azərnəşr
Deny, J(2004). Türk Dili Gramerinin Temel Kuralları (Türkiye Türkçesi), Türkçeye Çeviren Oytun Şahin, Ankara:
TDK Yay.
Dəmirçizadə Ə.(1962). Azərbaycan dilinin üslubiyyatı, Bakı: Azərtədrisnəşr
Gabain Von A. (1988). Eski Türkçenin Grameri, (çeviren Mehmet Akalın), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
675
Dr. Z. TEYMURLU-Dr. Z. EMİROĞLU/Oğuz Grupu Türk Dillerinde Hal Şekilçilerinin Menaca…
Gülsevin,G (1997). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: TDK Yay.
Kara M. (2005).Türkmen Türkçesi Garmeri, Ankara: Gazi Kitabevi
Karahan, L. (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara: TDK Yay.
Mirzəzadə H. (1962). Azərbaycan dilinin tarixi morfologiyası, Bakı: Azərbaycan Dövlət Universiteti
Rəsulov Ə.A.Rüstəmov R.Ə.(2007). Türk dili-Dərslik, Bakı:Bakı Universiteti nəşriyyatı
Özkan N. (1996). Gagavuz Türkçesi Grameri, Giriş-Ses Bilgisi – Şekil Bilgisi- Cümle- Sözlük Metin Örnekleri,
Ankara: TDK Yay.
Seyidov Y.(1996). Nəsiminin dili, Bakı: “ Azərbaycan Nəşriyyatı”
Şirəliyev M.(2008). Azərbaycan dialektologiyasının əsasları. Bakı:Şərq-Qərb
Tekin, T.(2003). Orhon Türkçesi Grameri, İstanbul: Simurg Yay.
Türkmən Dilinin Grammatikası-Morfologiya (2000). (Prof.Miratgeldi Söyegovun redaksiyonu ile), Ankara: TDK
armağanı
Vəliyeva G. (2003). Azərbaycan dialektologiyası, Bakı: “Nurlan”
Zeynalov F.R.(2008). Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası, Bakı: «MBM» nəşriyyatı.
676
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
|