Iii beynəlxalq türk dünyasi araşdirmalari simpoziumu III. Uluslararasi türk dünyasi araştirmalari sempozyumu ІІІ халықаралық ТҮркі әлемі зерттеулері симпозиумы


Keywords: comparative education, Turkey, Azerbaijan, teacher education curriculum



Pdf көрінісі
бет23/102
Дата03.03.2017
өлшемі42,43 Mb.
#6018
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   102

Keywords: comparative education, Turkey, Azerbaijan, teacher education curriculum 

Giriş 

Ana dili ediniminde bireyin zihinsel gelişiminin yanı sıra çevresiyle iletişim kurma çabası ve isteği 

de etkilidir. Dil becerilerinin geliştirilmesinde ise etkileşim önemlidir. Okula başlamadan önce çocuğun 

etkileşimde  bulunduğu  çevre  aile  bireyleri  ve  arkadaşlardan  oluşmaktadır.  Okul  hayatının  başlamasıyla 

birlikte bu çevreye okul arkadaşları ve öğretmenler eklenir. Farklı yaşlardaki öğrencilerin öğretmenlerini 

model  aldıklarını  bulgulayan  araştırmalar  bulunmaktadır  (Kanger:  2002:  13;  Atıcı:  2014:  423; Köse  ve 

Demir: 2014: 17; Turan ve Arslan: 2016: 37). Özellikle ana dili öğretmenlerinin temel dil becerilerinin 

geliştirilmesindeki  etkileri  yadsınamaz.  Öğrenciler  okuma,  yazma,  konuşma  ve  dinleme  becerilerini 

geliştirirken  öğretmenlerini  örnek  almaktadırlar.  Bu  durum,  öğretmen  yetiştirme  sürecinin  titizlikle 

izlenmesini gerektirmektedir.  

Öğretmen  yetiştirmeye  yönelik  farklı  ülkelerdeki  uygulamaların  karşılaştırılarak  incelenmesi, 

program geliştirme sürecine yardımcı olacak bulgular sağlayabilir. Nitekim Türkoğlu (1985: 18)’ya göre 

karşılaştırmalı  eğitim,  farklı  kültürler  ve  farklı  ülkelerde,  iki  veya  daha  fazla  eğitim  sisteminin 

benzerlikleri ve farklılıklarını tanımlamaya yardım eden, benzer görünen olguları açıklayan ve insanları 

eğitme  yolları  hakkında  yararlı  teklifler  getiren  bir  disiplindir.  Dolayısıyla  Türkiye  ve  Azerbaycan’da 

Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmenlerinin  yetiştirilmesini  ders  türleri  ve  AKTS 

oranları  bakımından  karşılaştırmalı  olarak  inceleyen  bu  araştırma,  öğretmen  yetiştirme  sürecinin  daha 

nitelikli hâle getirilmesine yönelik çalışmalara ışık tutacağı için önemlidir. 



Araştırmanın Amacı 

İki  ülkede  ana  dili  öğretmeni  yetiştirme  sürecine  ilişkin  uygulamaları  karşılaştırmalı  olarak 

incelemek amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 

1.  Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni  yetiştirme  programlarının  genel 

çerçevesi nasıldır? 

2.  Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni  adaylarının  hizmet  öncesi  eğitim 

döneminde aldıkları alan derslerinin dönemlik AKTS oranları nasıldır? 

                                                 

 

Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi ducgun@nigde.edu.tr 





 

Hazar Üniversitesi Eğitim Fakültesi, esemedova@khazar.org 



136 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

3.  Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni  adaylarının  hizmet  öncesi  eğitim 

döneminde aldıkları meslek bilgisi derslerinin dönemlik AKTS oranları nasıldır? 

4.  Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni  adaylarının  hizmet  öncesi  eğitim 

döneminde aldıkları genel kültür derslerinin dönemlik AKTS oranları nasıldır? 



Sınırlılıklar 

Bu  araştırma  2015-2016  eğitim-öğretim  yılında  Türkiye’deki  üniversitelerin  eğitim  fakültesi 

Türkçe  eğitimi  bölümlerinde  okutulan  lisans  programı,  Niğde  Üniversitesi  Eğitim  Fakültesi  Türkçe 

Eğitimi  Bölümü  lisans  programı,  Azerbaycan  Eğitim  Bakanlığının  2014  yılında  lisans  programları  için 

belirlediği  devlet  standartları  ve  Hazar  Üniversitesi  Eğitim  Fakültesi  Azerbaycan  Dili  ve  Edebiyatı 

Bölümünde okutulan lisans programının incelenmesiyle elde edilen bulgularla sınırlıdır.  



Yöntem 

Çalışma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Tarama modeli, geçmişte ya da hâlen var olan 

bir durumun var olduğu şekliyle betimlenmesini amaçlamaktadır (Karasar: 2002: 77).  

Verilerin Toplanması 

Araştırma,  nitel  araştırma  yöntemlerinden  doküman  analizi  kullanılarak  gerçekleştirilmiştir. 

Doküman  analizi,  incelenmek  istenen  konu  hakkındaki  bilgi  ve  belgelerin  yazılı  olduğu  kaynakların 

incelenmesidir  (Yıldırım  ve  Şimşek,  2008).  İncelenen  dokümanlar  birincil  kaynaklardır  ve  bunlara 

Yüksek  Öğretim  Kurulu  Başkanlığının  ve  Azerbaycan’daki  ilgili  bölümün  internet  sitesinden,  Niğde 

Üniversitesi  ve  Hazar  Üniversitesi  Eğitim  Fakültelerinin  dokümanlarından  erişilmiştir.  Türkiye’deki 

eğitim  fakültelerinin  dönemlik  AKTS’leri  standarttır.  Ancak  derslerin  AKTS’leri  farklıdır.  Bu  nedenle 

ders  türlerine  ilişkin  karşılaştırmalar,  Niğde  Üniversitesi  örneğinde  gerçekleştirilmiştir.  Hazar 

Üniversitesinin  araştırmaya  konu  edilmesinin  temel  nedeni  ise  Azerbaycan’daki  2009  ve  2014  devlet 

standartlarından  önce  kredi  sistemini  ilk  uygulayan  üniversite  olması  ve  Azerbaycan’da  Amerikan  ve 

Avrupa eğitim modelinde öğretim programları geliştiren bir üniversite olmasıdır.  

Verilerin Analizi 

Araştırma  verileri  “içerik  analizi”  yönteminin  beş  karakteristik  aşaması  olan  1)  dokümanlara 

ulaşma,  2)  orijinalliğin  kontrol  edilmesi,  3)  dokümanların  anlaşılması,  4)  verinin  analiz  edilmesi  ve  5) 

verinin kullanılması (Yıldırım ve Şimşek, 2011) aşamaları takip edilerek incelenmiştir. 



Bulgular 

Araştırmanın birinci sorusuna (Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı öğretmeni yetiştirme 

programlarının genel çerçevesi nasıldır?) ilişkin bulgular: 

Türkiye’deki üniversitelerin eğitim fakültelerinde uygulanmakta olan programlar Yüksek Öğretim 

Kurulu tarafından belirlenmiştir. Ortaokul ve lise öğretmenleri ayrı bölümlerde yetiştirilmektedir. Türkçe 

eğitimi  bölümü  mezunları  ortaokullarda,  Türk  Dili  ve  Edebiyatı  eğitimi  mezunları  ise  liselerde  görev 

yapmaktadır. Türkçe eğitimi bölümlerinde uygulanmakta olan programda toplam 59 ders bulunmaktadır. 

Bunların  33’ü alan,  12’si meslek  bilgisi, 14’ü  genel kültür  dersidir.  Ders içerikleri  de  Yüksek  Öğretim 

Kurulu  tarafından  standart  olarak  belirlenmiştir.  Alan  derslerinin  3’ü,  genel  kültür  derslerinin  ise  2’si 

seçmelidir. Türkçe öğretmeni yetiştirme programı bütün eğitim fakültelerinde ortakken, seçmeli dersler 

farklılık göstermektedir. Alan derslerinin 7’si, meslek bilgisi derslerinin 4’ü, genel kültür derslerinin ise 

3’ü teorik saatlerinin yanı sıra uygulama saatleri de olan derslerdir. Eğitim süresinin 4 yıl olduğu bölümde 

bu süre içinde okunan derslerin AKTS’si toplam 240’tır. Her dönemde en az 30 AKTS’lik ders alınması 

gerekmektedir.    Azerbaycan’da  devlet  üniversitelerinin  kredi  sistemine  geçişi  2005  yılında  Bolonya 

sürecine  katılımla  başlamıştır.  Lisans  düzeyinde  240  kredi  temelli  ilköğretim  programları  2009  yılında 

Devlet  Standartları  adıyla  kabul  edilmiş,  2014  yılında  ise  yeniden  gözden  geçirilerek  geliştirilmiştir. 

Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmenliği  bölümü  9  devlet,  10  özel  üniversitede  bulunmaktadır. 

Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni  yetiştiren  devlet  üniversitelerinin  tamamı,  özel 

üniversitelerden  ise  Hazar ve  Kafkas  Üniversitesi  hariç tüm  üniversiteler  kredi sistemi  ile  2009  yılında 

tanışmış  ve  2009`dan  itibaren  bu  programları  uygulamışlardır.  Hazar  Üniversitesine  ise  2014 

eğitim/öğretim  yılından  itibaren  devlet  standartlarını  birebir  uygulama  zorunluluğu  getirilmiştir.  Devlet 

Standardı (Lisans Düzeyinin Öğretim Programı) ile Azerbaycan dili ve edebiyatı öğretmenliği bölümleri 

için belirlenen program Tablo 1’de verilmiştir: 


137 

Doç. Dr. Duygu UÇGUN-Doç. Dr. E. SEMEDOVA/Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı… 



Tablo 1. Azerbaycan Eğitim Bakanlığının 2014 yılında onayladığı Yüksel Öğretim Programları 

üzre Devlet Standartı (Lisans Düzeyinin Öğretim Programı) ile Azerbaycan dili ve edebiyatı öğretmenliği 

bölümündeki derslerin genel çerçevesi 

Alan Dersleri 

AKTS 

Meslek Bilgisi Dersleri 

AKTS 

Genel Kültür 

Dersleri 

AKTS 

Muasır Azerbaycan Dili 

24 

Pedagoji  



Azerbaycan 

Tarihi 



Azerbaycan Edebiyatı Tarihi 



22 

Psikoloji  

Yabancı dil 



13 

Azerbaycan Sözlü Halk 

Edebiyatı 

Azerbaycan Dilinin Öğretimi 



Metodolojisi 

Nitg medeniyeti  



(Konuşma 

Kültürü) 

Dünya Edebiyatı 



17 

Azerbaycan Edebiyatının 

Öğretimi Metodolojisi 

Sivil  savunma  ve 



tıbbi bilgiler 

10 


Azerbaycan Dialektolojisi 

Uygulamalar  



21 

Seçmeli dersler 

Dilbilimine Giriş 



Bilgisayar ve Eğitimde İKT 





 

 

Edebiyat Bilimine Giriş 

İfadeli Oku Praktikum 





 

 

Eski Azerbaycan Yazısı 

Azerbaycan Dilinden 



Praktikum 



 



 

Azerbaycan Dili Tarihi 



 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

Toplam AKTS 

89 

 

64 

 

40 

Alan ve Meslek Seçmeli Dersler                                          

38 

 

 

Devlet Yeterlik Sınavı                                                         9 

 

AKTS Genel Toplam 

240 

Bu Program`daki zorunlu derslerin 9’u alan, 8’i meslek bilgisi, 5’i genel kültür dersidir. Derslerin 

AKTS’leri  de  standart  olarak  belirlenmiştir.  Program’da  seçmeli  dersler  de  bulunmaktadır.  Buna  göre 

alan  ve  meslek  bilgisi  derslerinin  38  AKTS’lik  kısmı,  genel  kültür  derslerinin  ise  6  AKTS’lik  kısmı 

seçmelidir. 

Araştırmanın ikinci sorusuna (Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının 

hizmet  öncesi  eğitim  döneminde  aldıkları  alan  derslerinin  dönemlik  AKTS  oranları  nasıldır?)  ilişkin 

bulgular, Tablo 2’de verilmiştir:  



Tablo 2. Türkçe ve Azerbaycan Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının hizmet öncesi eğitim 

döneminde aldıkları alan dersleri 



Sınıf 

Türkçe Eğitimi Bölümü 

Alan Dersleri 

Yarıyıl 

Azerbaycan Dili ve Edebiyatı 

Öğretmenliği Bölümü Alan Dersleri 

Yarıyıl 



II 



II 

I Sınıf  

Yazı Yazma Teknikleri 

 

Azerbaycan Türkçesi I (Ses bilgisi) 



 

Türk Dil Bilgisi I (Ses Bilgisi) 



 

Azerbaycan Edebiyatı I (Halk 



Edebiyatı) 

 



Türk Dil Bilgisi II (Şekil Bilgisi) 

 



Edebiyat Teorisi 

 



Edebiyat Bilgi ve Kuramları I 

 



Azerbaycan Edebiyatı II  

 



Edebiyat Bilgi ve Kuramları II 

 



Azerbaycan Türkçesi II (Morfoloji) 

 



Yazılı Anlatım I

 



 

 

 



 

 

Yazılı Anlatım II 



 

 



 

 

Sözlü Anlatım I



 

 



 

 

 



Sözlü Anlatım II 

 



 

 

 



Osmanlı Türkçesi I

 



 

 

 



 

Osmanlı Türkçesi II 

 



 



 

 

Toplam AKTS 



21 

20 

 

12 

18 

II Sınıf  

Türk Dil Bilgisi III (Sözcük Bilgisi) 

 

Azerbaycan Türkçesi III (Sözcük 



bilgisi/ Leksikoloji) 

 



Türk Dil Bilgisi IV (Cümle Bilgisi) 

 



Azerbaycan Edebiyatı III 

 



Türk Halk Edebiyatı I 

 



Azerbaycan Türkçesi IV  (Cümle 

Bilgisi/ Sentaks) 

 



Türk Halk Edebiyatı II 



 

Azerbaycan Edebiyatı IV 



 

Eski Türk Edebiyatı I 



 

Dilbilimine Giriş 



 

Eski Türk Edebiyatı II 



 

 



 

 

Yeni Türk Edebiyatı I 



 

 



 

 


138 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

Yeni Türk Edebiyatı II 

 



 

 

 



Seçmeli Ders I 

 



 

 

 



Genel Dil Bilimi 

 



 

 

 



Toplam AKTS 

18 

18 

 

12 

18 

III Sınıf  

Anlama Teknikleri I: Okuma Eğitimi 

 

Dünya Edebiyatı I 



 

Anlama 



Teknikleri 

II: 


Dinleme 

Eğitimi 


 

Azerbaycan Edebiyatı V 



 

Anlatma  Teknikleri  I:  Konuşma 



Eğitimi 

 



Azerbaycan Edebi Dil Tarihi 

 



Anlatma 

Teknikleri 

II: 

Yazma 


Eğitimi 

 



Azerbaycan Edebiyatı VI 

 



Yabancılara Türkçe Öğretimi 

 



Dünya Edebiyatı II 

 



Özel Öğretim Yöntemleri II 

 



Seçmeli ders I (dil alanı) 

 



Çocuk Edebiyatı 

 



 

 

 



Dünya Edebiyatı 

 



 

 

 



Toplam AKTS 

18 

18 

 

12 

24 

IV Sınıf  

Tiyatro ve Drama Uygulamaları 

 

Dünya Edebiyatı III 



 

Türkçe Ders Kitabı İncelemeleri 



 

Seçmeli ders II ( dil alanı) 



 

Seçmeli Ders II 



 

Seçmeli ders III (edebiyat) 



 

Seçmeli Ders III 



 

Seçmeli ders IV edebiyat) 



 

 



 

 

 



Seçmeli ders V edebiyat) 

 



Toplam AKTS 

10 



 

18 

12 

AKTS Genel Toplam 

67 

65 

 

54 

72 

Türkçe eğitimi bölümlerinde dönemlik 30 AKTS’lik dersin alan derslerine dağılımı 1. sınıflar için I 

yarıyılda  %70, 2. sınıflar için %60, 3. sınıflar için %60, 4. sınıflar için %33 oranındadır. II yarıyılda ise 

bu  oranın  1.  sınıflar  için  %66,  2.  sınıflar  için  %60,  3.  sınıflar  için  %60,  4.  sınıflar  için  %30  olduğu 

görülmektedir.  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmenliği  bölümünde  ise  dönemlik  AKTS`lerin  -

Hazar  Üniversitesinin  yabancı  dilli  üniversite  olmasından  dolayı-  farklılık  gösterdiği  anlaşılmaktadır. 

Şöyle ki, öğrenciler I., II.ve III. yarıyıllarda  32 AKTS, IV., V. ve VIII. yarıyıllarda 30 AKTS,  VI. ve 

VII. yarıyıllarda 36 AKTS ders almaktadır. Derslerin alan derslerine dağılımı I. yarıyılda 1. sınıfta %37, 

2.  sınıfta  %37.2,  3.  sınıfta  %41,  4.  sınıfta %50  oranındadır.  II.  yarıyılda  ise  bu  1.  sınıfta  oran %56,  2. 

sınıfta %61, 3. sınıfta %68, 4. sınıfta ise %40 oranındadır. 

Araştırmanın üçüncü sorusuna (Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının 

hizmet  öncesi  eğitim  döneminde  aldıkları  meslek  bilgisi  derslerinin  dönemlik  AKTS  oranları nasıldır?) 

ilişkin bulgular, Tablo 3’te verilmiştir: 

Tablo 3. Türkçe ve Azerbaycan Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının eğitim hizmet öncesi 

döneminde aldıkları meslek bilgisi dersleri 



Sınıf 

Türkçe Eğitimi Bölümü 

Meslek Dersleri 

Yarıyıl 

Azerbaycan Dili ve Edebiyatı 

Öğretmenliği Bölümü Meslek 

Dersleri 

Yarıyıl 



II 



II 

I Sınıf  

Eğitim Bilimine Giriş 

 

 



 

 

Eğitim Psikolojisi 



 

 



 

 

Toplam AKTS 



 





 

 

 

II Sınıf  

Öğretim İlke ve Yöntemleri 

 

Eğitim Bilimlerine Giriş 



 

Öğretim 



Teknolojileri 

ve 


Materyal Tasarımı 

 



Mesleki İngilizce 

 



Toplam AKTS 

 





 





III Sınıf  

Özel Öğretim Yöntemleri I 

 

Eğitim Psikolojisi 



 

Sınıf Yönetimi 



 

Eğitim Programları ve Ölçme-



Değerlendirme Stratejileri 

 



Ölçme ve Değerlendirme 

 



 

 

 



Toplam AKTS 

 





 





IV Sınıf  

Okul Deneyimi 

 

Azerbaycan Dilinin Öğretim 



Yöntemleri (Metodoloji) 

 



Rehberlik 

 



Azerbaycan Edebiyatının Öğretim 

Yöntemleri (Metodoloji) 

 



139 

Doç. Dr. Duygu UÇGUN-Doç. Dr. E. SEMEDOVA/Türkçe ve Azerbaycan Türkçesi ve Edebiyatı… 

Türkçe  eğitimi  bölümlerinde  dönemlik  30  AKTS’lik  dersin  meslek  bilgisi  derslerine  dağılımı  1. 

sınıflar için I. yarıyılda  %13, 2. sınıflar için %17, 3. sınıflar için %27, 4. sınıflar için %53 oranındadır. II. 

yarıyılda  ise  bu  oran  1  ve  2.  sınıflar  için  %17,  3.  sınıflar  için  %13,  4.  sınıflar  için  %43’tür.  Hazar 

Üniversitesi  aynı  bölümünde  meslek  bilgisi  derslerinin  yarıyıllara  dağılımı  incelendiğinde  1.  sınıflarda 

meslek  derslerinin olmadığı,  2.  sınıftan itibaren  bu  derslerin  dönemlik  derslere  dağılımının  I.  yarıyıl  2. 

sınıfta %18, 3. sınıfta %20, 4. sınıfta %50, II. yarıyılda ise 2. sınıf için %20, 3. sınıf için %16, 4. sınıf için  

%61 olduğu görülmektedir. 

Araştırmanın  dördüncü  sorusuna  (Türkçe  ve  Azerbaycan  Türkçesi  ve  Edebiyatı  öğretmeni 

adaylarının  hizmet  öncesi eğitim  döneminde  aldıkları  genel  kültür  derslerinin  dönemlik  AKTS  oranları 

nasıldır?) ilişkin bulgular, Tablo 4’te verilmiştir: 



Tablo 4. Türkçe ve Azerbaycan Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının hizmet öncesi eğitim 

döneminde aldıkları genel kültür dersleri 



Sınıf 

Türkçe  Eğitimi  Bölümü  Genel 

Kültür Dersleri 

Yarıyıl 

 

Azerbaycan Dili ve  Edebiyatı 

Öğretmenliği 

Bölümü 

Yabancı  Dil  ve  Genel  Kültür 

Dersleri 

Yarıyıl 

 



II 



II 

I Sınıf  

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I 

 

Temel İngilizce I 



 

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II 



 

Temel İngilizce II 



 

Yabancı Dil I 



 

Azerbaycan Kültürü 



 

Yabancı Dil II 



 

Azerbaycan Tarihi 



 



 

 

 

 



Bilgisayar Bilimlerine Giriş 

 



Toplam AKTS 

 





 

20 

14 

II Sınıf  

Bilimsel Araştırma Yöntemleri 

 

Akademik İngilizce 



 

Bilgisayar I 



 

Seçmeli (Humanitar alan) I 



 

Bilgisayar II 



 

Seçmeli (Humanitar alan) II 



 

Etkili İletişim 



 

Seçmeli (Fen bilimleri alanı) 



 



Toplam AKTS 

 





 

14 

12 

III Sınıf  

Topluma Hizmet Uygulamaları 

 

Seçmeli (Sosyal alan ) I 



 

Uygarlık Tarihi 



 

Seçmeli (Sosyal alan) II 



 

Türk Eğitim Tarihi 



 

Hayat bilgisi  



 

Toplam AKTS 

 





 

12 



IV Sınıf  

Seçmeli Ders I 

 

 



 

 

Seçmeli Ders II 



 

 



 

 

Dil ve Kültür 



 

 



 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   102




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет