Проблемы современного образования к вопросу о развитии системы повышения квалификации и переподготовки педагогических кадров в республике казахстан

ВЕСТНИК КазНПУ им.Абая, серия «Педагогические науки», № 2 (22), 2009 г. 
 
 
82
применить весь свой багаж компетентности /3/. 
Необходимо  помнить,  что  слово  "учитель"  или  "воспитатель"  означает  "выявляющий  всё  самое 
лучшее  в  ученике".  Чем  лучше  знаете  вы,  как  учитель,  своего  воспитанника,  тем  больше  сможете  ему 
помочь  приобрести  положительный  учебный  опыт,  развивать  и  использовать  свои  сильные  стороны. 
Очень важны эти стороны и для воспитания и обучения старших школьников при изучении географии /1/. 
Но  воспитывать  и  обучать  требуется  так,  чтобы  материал  доходил  до  каждого  учащегося.  А 
каждый  ученик  отличается  своей  индивидуальностью  по  многим  параметрам,  особым  предпочтениям  и 
тенденциям  в  учёбе  и  развитии.  Множество  различных  факторов  формируют  тонкости  обучения  и 
воспитания  личности  и  влияют  на  личные  особенности  восприятия,  хранения  и  использования 
информации. Так, некоторые лучше учатся самостоятельно, другие - в группе с такими же детьми, третьи 
в  строго  структурированном  классе  с  учителем.  Другим  ребятам  требуется  увидеть  картину  в  целом, 
прежде  чем  разбить  картину  на  составляющие.  У  некоторой  категории  преобладает  логический  подход, 
поэтапный:  перед  тем,  как  получить  новое  задание,  им  необходимо  изложить  правила.  Есть  такие 
учащиеся, которые лучше усваивают новый материал в тихой, спокойной обстановке, а бывают и такие, 
которые предпочитают определённый фоновый шум, например негромкую музыку во время заучивания. 
Одним нужно сосредоточиться в одиночестве, а другим необходимо присутствие кого-либо рядом. 
Но  всем  учащимся  во  время  учебно-воспитательного  процесса  необходимо  развивать  и 
подчёркивать сильные стороны обучения и устранять слабые. 
При  этом  непросто  учитывать  в  коллективной  работе  класса  сразу  все  эти  стороны 
индивидуальных особенностей каждого ученика. Миллионы родителей поражаются и злятся, как живой, 
любознательный,  счастливый  ребёнок,  каким  они  его  когда-то  знали,  потеряли  вкус  к  учёбе,  плохо 
отзывается о школе и/или попал в "отстающие". Выход из сложившейся ситуации таков: надо всем, кто 
хочет помочь таким ребятам, а это не только учителя, но, прежде всего, их родители, принять во внимание 
индивидуальные,  только  им  присущие  подходы  к  обучению  старшеклассников  в  школе  и  в  домашней 
обстановке.  
Резонно  настраивать  родителей  своего  ученика  на    доверительный  диалог  об  их  собственном 
ребенке. Будучи папами и мамами, они лучше знают и имеют больше шансов хорошо познать и рассказать 
нам о своем ребёнке. А мы, даже если и являемся педагогами самой  высокой квалификации, не сможем 
так  внимательно  изучить  ученика  и  настолько  скоро,  как  того  требует  работа.  Причиной  тому  является 
численность -20-30, а  иногда  и  того  больше,  учеников  в  одном классе.  Нужно,  чтобы  родители  активно 
выявляли    особенности  того,  как  их  сын  или  дочь  справляется  с  проблемами,  как  они  ведут  себя  в 
стрессовых ситуациях или при больших учебных, физических или других нагрузках. 
Как мы знаем, личные особенности восприятия, хранения и использования информации каждого 
человека индивидуальны, как и отпечатки пальцев - они отражают его развитие, склонности, сильные  и 
слабые  стороны.  Нужно  помнить,  что  нет  правильного  или  неправильного  метода  обучения  или 
воспитания:  просто  все  люди  разные.  Выделяются  несколько  основных  областей,  которые  помогут 
родителям    выявить  и  понять,  каков  наилучший  способ  воспитания  и  обучения  их  ребенка.  В  данной 
работе мы описываем применение этих факторов при изучении географии. 
Первый учащийся, будучи малышом, часто увлекался долгим разглядыванием разных товаров на 
базаре, или во время прогулок забирался на вершину дерева или горы и оглядывал местность сверху. Он 
способен был за полчаса изучить все коридоры и запасные выходы старинного отеля. В магазине игрушек 
он  нуждался  в  самом  неусыпном  наблюдении:  оставленный  без  присмотра,  он  мог  разобрать  игру  или 
игрушку,  чтобы  посмотреть,  как  те  устроены?  Тогда  перед  вами  "деятель",  активный,  энергичный 
ребёнок,  с  кинестетическим  (активным)  стилем  обучения.  Он  лучше  помнит  то,  что  было  сделано,  а  не 
сказано,  прочитано  или  обсуждено.  Такому  учащемуся  для  эффективного  восприятия  знаний  по 
экономической и социальной географии Казахстана лучше давать работу творческого порядка. Дайте ему 
возможность  максимально  приложить  свои  усилия  разного  плана:  а)  создание  схемы  смежных 
предприятий, с учетом тонкостей производства; б) поручите ему сделать сообщение, к примеру, на тему 
«Каков  выход  из  экономического  кризиса  конкретного  предприятия  или  из  глобального  финансового 
кризиса»  с  использованием  самых  новейших  источников  информации,  вплоть  до  интервьюирования 
специалистов;  в)  самостоятельное  создание    опорных  знаков  при  обучении  сложной  темы;  г)  создание 
"Бизнес  - плана" на основе полученных знаний; д) активное участие в "Школьной ярмарке научных идей" 
с  различными  научными  проектами,  активное  участие  в  классных  и  школьных  мероприятиях.  Причём, 

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 2 (22), 2009 ж. 
 
 
83
правильнее  будет,  если  он  их  сам  и  выберет  ту  или  иную  работу.  Самое  главное,  ребёнок  с  активным 
обучением лучше воспринимает и учится всему на своём опыте. Он пробует всё, что попадается под руку, 
и всегда склонен потрогать вещи, даже если это запрещено. Экскурсии на предприятие, расчистка родни-
ка, высаживание деревьев, помощь учителю в проведении опытов, забота о животных - всё это принесёт 
больше пользы в его обучении и становлении, как личности, чем десятки уроков лекционного порядка.  
С  раннего  детства  "деятель" - ребёнок  нуждается  в  активном  контакте  с  родителями,  детьми  и 
учителями и, если не получает ожидаемого внимания - объятий, похлопывания и так далее, тогда он будет 
пихать, толкать и щипать своих одноклассников или братьев и сестёр. В отрочестве и юности, без учета 
его особенностей,  он может стать нарушителем дисциплины в школе, в классе и не только. Ему всегда 
требуется  поручать  ответственные  задания  по  установлению  порядка  в  кабинете  и  по  дисциплине  в 
классе. А также не стоит забывать отмечать его успехи в этой деятельности, иначе он потеряет интерес и 
даст отрицательный результат в отличие от ожидаемого. 
Ребёнка  с  вербальными,  аудиторными  способностями  (с  лат.  яз."verbalis" - словесный; "audire" - 
слышать)  можно  распознать,  если  он  всегда  легко  входит  в  общение  с  другим  ребёнком,  разговаривает 
свободно с продавцом или  обсуждает какое-то трудно выговариваемое слово со знакомым по двору. Не 
любящий одиночества, этот ребёнок всегда ищет кого-нибудь, с кем можно поиграть или поговорить. А 
также  надо  обращать  внимание  на  то,  что  он  любит  читать.  Ученики  с  аудиторно-вербальными 
способностями  хорошо  откликаются  на  программы,  рассчитанные  на  аудиторное  восприятие,  любят 
послушать и прочитать тему и с таким же удовольствием разыгрывают её по ролям. Для них интересны 
причины возникновения специализации того или иного региона Казахстана, причины экономического или 
финансового  кризиса,  процесса  интеграции  Казахстана  с  другими  странами  и  т.д.  Любитель  послушать, 
что  говорят  другие,  он  не  может  дождаться  своей  очереди,  чтобы  обменяться  собственными  идеями  и 
переживаниями. У них мозг работает как магнитофон. Они могут вспомнить то, что вы ему сказали три 
недели тому назад. Таким детям легче запоминать новые термины и правила с помощью аудиозаписи. В 
этом случае, если ему попадётся сложная информация, её следует внятно записать на диктофон и дать ему 
прослушать несколько раз. Но он  способен выполнить задание, прослушав его только лишь один раз. Они 
должны  проговаривать  (прошептать,  прошевелить  губами),  пытаясь  запомнить  факты  или  правописание 
слов. Они всё облекают в слова - для запоминания им требуется сначала услышать информацию, а затем 
проговорить её. И, в конце концов, он решает проблемы легче, если проговаривает их вслух. Поэтому для 
изучения  экономической  географии  эффективны  всякого  рода  урок - брифинг,  урок - дискуссия,  урок – 
производственное  совещание.  Этот  метод  позволит  старшекласснику  почувствовать  себя  как  значимую 
личность,  он  почувствует  себя  более  уверенно  и  будет  активно  принимать  участие  и  в  других  методах 
работы, проявляя поддержку одноклассникам.  
Ребёнок  с  выраженным  зрительным  стилем,  воспринимающий  "наблюдатель" (зрительный  тип 
обучения),  лучше  всего  обрабатывает  и  запоминает  информацию,  когда  рисует  что-нибудь  себе  в  уме, 
строя умственный образ. У этого ребёнка отличная зрительная память, как будто в голове у него спрятана 
копировальная машина. Этот умственный ксерокс должен пригодиться ему на тестах и при составлении 
схем  и  контурных  карт.  При  заучивании  материала,  ему  необходимо  увидеть  его  напечатанным  или 
изображенным  графически,  в  диаграммах  и  в  рисунках.  Этот  ребёнок  наверняка  обладает  зрительным 
стилем  обучения,  если  он  при  чтении  нуждается  в  иллюстрациях,  чтобы  понять  содержание,  хорошо 
запоминает лица и быстро забывает имена, замечает появление в комнате новой картины или предмета, 
новую причёску своей матери или небольшие изменения в рекламных щитах. Тогда учителям географии 
необходимо дать  ему  возможность  увидеть  процесс  возникновения  вещей или  то,  как они  действуют.  К 
примеру,  увидев  схему  производственных  связей  в  правильной  последовательности,  он  воспримет  и 
усвоит быстрее, нежели самый подробный рассказ о ней. Он эффективнее запоминает тему через схему 
опорных знаков или выявление закономерностей  какого-либо процесса при просмотре видеозаписи, чем 
через описание всего этого словами. Целесообразнее будет для эффективности обучения такого ребёнка 
занять  его  составлением  карточек  и  диаграмм  по  новому  материалу,  чем  письменно  его  опрашивать. 
Новые  термины  ему  можно  написать  на  одной  стороне  учебной  карточки,  а  на  обратной  стороне  её 
нарисовать картинку или схему с расшифровкой её смысла, такую карточку ученик может носить с собою 
в кармане и в любой момент, улучив свободную минуту, повторять необходимый материал.  
И, наконец, смешанный или комбинированный стиль обучения. Например, есть дети, обладающие 
аудиторно-кинестетическими  способностями.  У  них  сильная  потребность  в  восприятии  на  слух  новой 

ВЕСТНИК КазНПУ им.Абая, серия «Педагогические науки», № 2 (22), 2009 г. 
 
 
84
информации,  а  также  в  её  проговаривании.  Обучение  может  продвинуться,  если  во  время  запоминания 
такие  дети  будут  двигаться  или  участвовать  в  практической  деятельности.  В  школе,  при  восприятии 
изучаемого материала они могут проигрывать его по ролям, подражая деловому общению или изображая 
производственное  совещание  с  вопросами,  требующими  безотлагательного  решения.  Для  обобщения  и 
повторения  пройденного  материала  по  регионам  Казахстана  такие  учащиеся  эффективно  проявят  свои 
способности, если дать им возможность участвовать в процессе защиты своих «Бизнес-планов». Причем, 
если  дать  им  возможность  оспаривать  или  защищать    работы  одноклассников.  Дома  эти  ребята  смогут 
слушать, проговаривать новый изученный материал и одновременно прыгать, танцевать, поливать цветы, 
кататься на велотренажере и т.д. 
У  учащегося  могут  быть  сильно  развиты  зрительные  способности,  немного  кинестетические  и 
очень слабо - аудиторные, или прекрасно развиты аудиторные и кинестетические способности и слабо - 
зрительная память. 
Надо поощрять естественный процесс обучения каждого учащегося в отдельности. Однако все эти 
типы обучения должны развиваться как можно активнее. Если сильно развито аудиторное восприятие, то 
надо  работать  над  тем,  чтобы  ребёнок  мог  изобразить  на  бумаге  то,  что  он  слышит.  Ученик  с  хорошо 
развитой зрительной памятью должен стараться  быть более внимательным на уроках лекционного типа. 
Подросток  с  развитой  кинестетикой  должен  пытаться  внимательно  слушать  и  мысленно  видеть.  Но  для  
лучшего запоминания всем им, желательно, записывать материал. 
Определить  особенные  предпочтения  старшеклассника  в  учебно-воспитательном  процессе – все 
равно,  что  найти  ключ  к  его  успеху  и  достижениям  в  школе.  Этот  метод  дает  надежду  отстающим  и 
помогает  успевающим  ученикам  еще  полнее  раскрыть  свои  таланты.  Это  не  программа,  а  путь  к 
раскрытию  сильных  сторон  и  разработки  иной  стратегии  учебы  каждого  отдельного  подростка.  Это  не 
панацея  от  всех  проблем,  но  даже  те  ученики,  которых  отнесли  к  "неспособным  к  обучению"  могут 
компенсировать свои слабые стороны и достичь многого если раскрыть их способности и таланты. 
Иногда  для  того,  чтобы  определить  тип  проблем,  связанных  со  школой,  необходимо  к 
психологическому или тестированию. Детские психологи помогут определить особенности и способности 
подростка. 
Родителям  все  же  сподручнее  открыть  в  своём  ребёнке  умственные  ресурсы,  способности  к 
обучению и воспитанию, проще использовать его сильные стороны для выполнения домашнего задания, а 
тем  более  рассказать  об  особенностях  его  интеллекта  учителю. "Родитель + учитель" - такое  "сквозное 
действие"  может  реально  способствовать  обучению  и  воспитанию  ребёнка,  а  также  заставить  уверовать 
его в собственные силы.  
Нужно показать каждому учащемуся, как он может с выгодой для себя использовать свои сильные 
стороны в учёбе и развивать свои индивидуальные способности. Родители и учителя должны продолжать 
верить  в  него,  постоянно  выражая  свою  поддержку,  в  которой  он  так  нуждается,  словами,  жестами, 
эмоциями  и  чувствами.  Несмотря  на  серьезные  препятствия,  подросток,  в  которого  верят  и  которому 
помогают искренне и родители, и педагоги, способен порой добиваться довольно ощутимых результатов в 
изучении им географии.Разумное педагогическое руководство активизирует самостоятельность, в этом его 
основное назначение. Взаимодействие взрослого и подростка всегда должно быть двухслойным. Первый 
пласт – это руководство учителя, чтобы второй пласт – самостоятельность – развивался свободно /4/. 
 
1. Фуллер Ч. Подберите ключ к обучению своего ребенка. Как подготовить детей к успеху в школе 
и жизни. - Минск: Попурри,1998. 
2. Сухомлинский В.А. Сердце отдаю детям. - М.: Просвещение, 1990.  
3. Азаров Ю.П. Семейная педагогика. - М.: Изд-во Полит. лит-ры, 1985. 
4. Армстронг Т. Своим собственным способом. – " Tarcher", Лос-Анджелес, 1987. 
 
Түйін 
Оқытудың тиімді немесе тиімсіз əдістері жоқ.  Мақалада географияны меңгертуде жекелеп оқыту 
стилінің нақты тəсілдері сөз болады. 
Summary 
In this work shows way by parents the specific feature. On the base way of teaching and educational work 
at the  lessons of geography are determined. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 2 (22), 2009 ж. 
 
 
85
ОҚЫТУДЫҢ КРЕДИТТІК ТЕХНОЛОГИЯСЫ 
 
Б.Т.Махметова - 
Абай ат. ҚазҰПУ    п.ғ.к., профессор  
Ж.Б.Бейсбекова – 
Абай ат. ҚазҰПУ – дың магистранты  
 
Ұлттық  білім  беру  бағдарламаларын  мойындау,  студенттер  мен  оқытушылардың  академиялық 
мобильділігін  күшейту,  сондай-ақ  білім  беру  сапасын  көтеріп,  жоғары  жəне  жоғарыдан  кейінгі  білімнің 
барлық  деңгейлерінің  сабақтастығын  қамтамасыз  ету  мақсатында 2002 жылдан  бастап  оқытудың 
кредиттік технологиясы енгізілді. 
Жалпы  оқытудың  кредиттік  жүйесіне  көшу  Қазақстан  Республикасының  білім  беру  саласының 
деңгейлерін, сатыларын, академиялық дəрежелерін дəлме-дəл бағалауға мүмкіндік береді. 
Жоғары  оқу  орындарының  оқу  процесіне  кредиттік  технологияны  енгізудің  мақсаттары 
төмендегідей: 
-  отандық білім беру жүйесін халықаралық білім беру кеңістігіне шоғырландыру; 
-  білім беру процесі субъектілерінің академиялық мобильділігін қамтамасыз ету. 
Білім берудің кредиттік жүйесі – оқушылардың білім беру траекториясының реттілігін белгілі бір 
дəрежеде жеке жоспарлауға  мүмкіншілігі бар оқу процесін ұйымдастыру тəсілі. 
Білім берудің кредиттік жүйесінің мəні мынада: оқу барысында атқарылған үлкен еңбекті есептеу 
өтілген материалдың көлемімен сипатталатын кредиттермен өлшенеді. 
Кредит (Credit, Credit-hour) – оқушының/оқытушының жұмыс көлемін өлшейтін бір ізге түсірілген 
бірлік. Кредиттік технология бойынша оқу процесін ұйымдастырған кезде 1 кредит аптасына 3 сағаттық 
жұмыспен тең келетіндігін ескеру керек. 1 академиялық сағат студенттің 2 сағаттық өзіндік жұмысымен 
(оқу құралдарымен жұмыс, үй жұмысын орындау, зерттеу жұмыстарын жүргізу жəне оқытушымен жұмыс 
жасау) қатар жүреді. 
Оқытудың кредиттік технологиясының негізгі міндеттері: 
-  студенттің білім көлемін бір ізге түсіру; 
-  оқытуды барынша даралау; 
-  өзіндік жұмыстың маңызын арттыру. 
Шығармашылық көзқарас пен зерттеу дағдыларын дамытуға мүмкіндік беретін студенттің өзіндік 
жұмысының  рөлін  жоғарылату  өте  маңызды.  Өз  бетімен  білім  алу  процесінің  бір  бөлігі  ретінде  өзіндік 
жұмысының  принципті  əдістемелік  маңызы  зор.  Білімді  «өндіруді»  мақсат  тұту  болашақта  кəсібилілікті 
үнемі жақсартудың кепілі болып табылады. Студенттің өзіндік танымдық қызметі оның жаңа жағдайларға 
бейімделе білуін, өз бетімен мəселелерді көре білу жəне оларды шешу жолдарын таба білуін білдіреді. 
Студенттің  өзіндік  жұмысы  (СӨЖ) - студенттің  өз  бетімен  меңгеруі  тиіс  нұсқаулар  мен  оқу-
əдістемелік  əдебиетпен  қамтамасыз  етілген  тақырыптарының  белгілі  тізімі  бойынша  жұмыс.  СӨЖ-ді 
бақылау  тестілер,  бақылау  жұмыстары,  коллоквиумдар,  рефераттар,  шығармалар  мен  есептер  арқылы 
жүргізіледі. Оқытудың кредиттік жүйесі бойынша студенттің өзіндік жұмысы екі негізден тұрады: 
• 
оқытушының басшылығымен орындалатын студенттің өзіндік жұмысы; 
• 
студенттің толық өзі орындайтын жұмысы. 
Білім  сапасы  балдық–рейтингтік  жүйе  бойынша  бағаланады,  яғни  білімді  бақылау  оқытудың: 
күнделікті,  ағымдық,  үй  сияқты  барлық  сатысында  үздіксіз  жүргізіледі.  Бақылаудың  əр  түрі  студентке 
оның  қорытынды  бақылауға  жіберілу  рейтингісін  анықтайтын  балдар  береді.  Оқу  курсы  аяқталғаннан 
кейін емтихан түрінде қорытынды бақылау алынады. Студенттің түрлі бақылау деңгейінде алған балдары 
оқу  материалдарын  меңгеру  дəрежесіне  байланысты  баға  шкаласы  бойынша  «А»-дан  «Ғ»-ке  дейінгі 
аралықта  бағаланады.  Оқу  курсының  үлгерімінің  қорытындылары  бойынша  орташа GPA балл 
шығарылады, ол арнайы пəн бойынша білім сапасын көтеру мақсатында жыл сайын өсіп отырады. 
Білім  жəне  ғылым  министрлігі  кредиттік  жүйе  бойынша  оқу  процесін  жүргізу  мен 
ұйымдастырудың  негізгі  талаптарын  реттейтін  кредиттік  технологияның  нормативті–құқықтық  базасын 
құру бойынша белгілі жұмыстар атқарды. 
2005  жылы  Қазақстан  Республикасының  БжҒМ-ның 9.12.2005 жылы  № 753 бұйрығымен 
бекітілген, тəжірибе жүзінде жүзеге асырылатын оқытудың кредиттік жүйесінің Ережелері жасалды. 

ВЕСТНИК КазНПУ им.Абая, серия «Педагогические науки», № 2 (22), 2009 г. 
 
 
86
Қазақстан Республикасының «Білім беру туралы» жаңа Заңына сəйкес: 
-  Қазақстан  Республикасының  Білім  жəне  ғылым  министрлігінің 22 қараша 2007 жылы  № 566 
бұйрығымен, «Кредиттік технология бойынша оқу процесін ұйымдастыру Ережесі» бекітілді/1/. 
- 14 наурыз 2008 жылы  №  И-01  бойынша  «Оқытудың  кредиттік  технологиясы  бойынша 
республиканың жоғары оқу орындарында оқу процесін ұйымдастыру туралы нұсқаулық хат» жасалды/2/. 
- Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігінің 18 наурыз 2008 жылдың № 125 
бұйрығымен  «жоғары  оқу  орындары  студенттерінің  үлгерімінің  күнделікті  бақылауын,  аралық  жəне 
қорытынды аттестациясын өткізудің типтік  Ережелері» бекітілді/3/. 
- 19 Типтік  регламенттердің  жобалары  даярланды: «Жоғары  оқу  орындарының  академиялық 
Ережелері», «Оқытудың  кредиттік  технологиясы  бойынша  бакалавриаттағы  оқу  процесін  жоспарлау», 
«Жоғары  оқу  орындарындағы  оқу-əдістемелік  жұмыс», «Жоғары  оқу  орындарындағы  ғылыми - 
əдістемелік  жұмыс», «Оқытудың  кредиттік  технологиясы  бойынша  бакалавриаттағы  кəсіби  тəжірибені 
ұйымдастыру», «Жоғары  оқу  орындарының  оқу  əдістемелік  бөлімі  (басқарма,  орталық)», «Жоғары  оқу 
орындарының  профессор-оқытушы  құрамымен  даярланатын  оқу-əдістемелік  құжаттаманы  жасау  жəне 
рəсімдеу», «Жоғары  оқу  орындарының  профессор-оқытушы  құрамының  абырой  кодексі», «Жоғары  оқу 
орны  студентінің  абырой  кодексі», «Жоғары  оқу  орындарында    азаматтық-патриоттық  білім  беру», 
«Жоғары  оқу  орындарында  салтанатты  іс-шараларды  ұйымдастыру», «Жоғары  оқу  орындарындағы 
деканаттың (дирекция) жұмысы», Оқытудың  кредиттік технологиясы бойынша қорытынды аттестацияны 
ұйымдастыру», «Жоғары оқу орындарындағы кафедраның жұмысы», «Оқытудың кредиттік технологиясы 
бойынша бакалавриаттағы оқу процестерін ұйымдастыру», «Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша 
қорытынды  аттестацияны  ұйымдастыру», «Оқытудың  кредиттік  технологиясы  бойынша  бакалавриатта 
оқитын  студенттің  аралық  аттестациясын  ұйымдастыру», «Студенттердің  анықтамалық  жолсілтемесі», 
«Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша оқитын студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыру». 
Жоғары  оқу  орындарына  кредиттік  технологияны  енгізуге  көмектесу  үшін  Қазақстан 
Республикасының  Білім  жəне  ғылым  министрлігінің  жанынан    құрамына  оқытудың  кредиттік 
технологиясын  енгізумен  айналысатын  жоғары  оқу  орындарының  өкілдері  кіретін  топ  жұмыс  істейді. 
Кредиттік  технологияны енгізуді  ары қарай  жетілдіру  жөніндегі  ұсыныстар үнемі  талқыланып,  жасалып 
жатыр.  
Оқытудың  кредиттік  жүйесінде  «Регистратор  кеңсесі»  деген  басқарудың    автоматтандырылған 
жүйесі  қолданылады.  Офис  регистратор  жасақтама  программасы  оқу  процесін  жоспарлау  жəне 
студенттердің  жетістіктерін  тіркеумен  байланысты  рəсімдік  іс-шараларды  автоматтандыруды  білдіреді. 
Программаның функционалдық мүмкіндіктері мынаған бағытталған: 
• 
типтік жəне МЖМБС-ның негізінде оқу жоспарларын жасау жəне құрастыру; 
• 
студенттерді тіркеу; 
• 
пəндерді таңдау; 
• 
жеке оқу жоспарын құру; 
• 
пəндердің пайдалылығы мен оқытушыға деген сұранысын есептеу;  
- емтихандық ведомость пен GPA–ны құру. 
Оқытудағы кредиттік жүйенің маңызды артықшылығына оқу процесін басқарудың демократиялық 
түрі,  студенттердің  мүдделері  мен  қажеттіліктерін  барынша  есепке  алу,  жоғары  оқу  орындарының  жəне 
студенттердің  академиялық  бостандығы,  жұмыс  берушінің  қажеттіліктерін  қанағаттандыру,  оқытудағы 
«оқыту» (teaching) форматынан «оқу» (learning) форматына өту жатады. 
Оқытудың кредиттік жүйесінің өзіндік ерекшеліктері: 
-  оқу  жоспарының  əр  пəні  бойынша  студенттер  мен  оқытушылардың  еңбегін  бағалау  үшін 
кредиттік жүйені енгізу; 
-  студенттердің  пəндерді  таңдау  бостандығы,  оқытушыны  таңдау  бостандығы  (жоғары  оқу 
орындарында немесе белгілі елді мекенде ПОҚ-тың саны жеткілікті болған жағдайда); 
- студенттердің өзінің жеке оқу жоспарын құруға тікелей қатынасуы; 
-  тьютор,  эдвайзер,  офис  регистратор  институттары  сияқты  арнайы  академиялық  қызметтерін 
жасау; 
-  оқу  процесін  ұйымдастыру  жұмысына    факультеттің  кең  өкілеттілігі  (ПОҚ-тың  педагогикалық 
жүктеме түрлерін анықтау жəне есепке алу); 
- оқу процесін жоғары оқу-əдістемелік жəне ақпараттық-техникалық жабдықтау; 

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 2 (22), 2009 ж. 
 
 
87
Қазақстан  Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі  «Білім  туралы»  Заңын  жүзеге  асыру 
мақсатында кредиттік технология бойынша оқу процесін ұйымдастыру Ережесі бекітілді. (4) 
Академиялық кредитті енгізу оқу жоспарларын жетілдіру, шоғырланған оқу курстарын, бірлескен 
оқыту бағдарламалары мен ғылыми зерттеулер құру арқылы жоғары білім жүйесін ұйымдастыруға жаңа 
көзқарасты  қалыптастыру  үшін  негіздерді  анықтайды  жəне  əлемдік  нарықтағы  қазақстандық  білім  мен 
мамандардың бəсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етеді. 
Педагогикалық  шеберлікті  үнемі  жетілдіру,  оқу  процесін  ұйымдастырушылардың  біліктілігін 
арттыру,  алдыңғы  қатарлы  тəжірибемен  алмасу  қажеттілігі  оқытудың  кредиттік  жүйесінің  ерекшелігі 
болып табылады. 
Студенттердің  шетелдік  университеттердің  барлық  деңгейлерінде  білім  алуға,  бакалавриат  пен 
магистратура  түлектерінің  кез  келген  елде  жұмысқа  тұруға  құқығы  пайда  болады.  Сонымен  қатар, 
жұмысқа тұру кезінде түлектердің біліктілігін кəсіби мойындау жөніндегі жұмыс берушілердің, шетелдік 
инвесторлардың талаптары қанағаттандырылады. 
Оқытудың  кредиттік  жүйесін  енгізу  жоғары  оқу  орындарынан  оқу-əдістемелік,  материалдық-
техникалық  жəне  ғылыми  базасын  нығайтуды,  соның  ішінде  кітапханалық  қорды  (тек  қағаз  түріндегі 
сақтаушыларды  ғана  емес,  электронды  кітапхананы  да  дамыту),  əр  студентті  пəннің  оқу-əдістемелік 
кешенімен  уақытылы  қамтамасыз  ететін;  студенттерге  тіркеліп,  оқу  материалдарын on-line режимінде 
алуға  мүмкіндік  беретін  компьютерлік  база  жəне  технологиямен  қамтамасыз  ететін  полиграфиялық 
базаны  кеңейтуді  талап  етеді.  Жүйе  оқыту  құралдарының  барлық  кешеніне,  соның  ішінде  дəстүрлі 
(лабораториялық  жабдықтар,  аспаптар,  компьютерлер,  видео,  слаидпроектор  аудиоаппаратура) 
мультимедиалық, виртуалды-треннингтік кешендер т.с.с. 
Оқытудың  кредиттік  жүйесі  педагогикалық  құрамға  да  студентке  де  жоғары  талаптар  қояды. 
Студент  селсоқ  қабылдайтын  тараптан  оқу  процесінің  белсенді  қатысушысына  айналады.  Оқытушыдан 
ерекше дағдылар, əр студентпен жеке жұмыс істей алу қабілеті талап етіледі. Осыған байланысты оқыту 
əдістемесінің  дəстүрлі  түрлері  қолданылып,  жаңа  түрлері  жасалуда.  Мысалы  сабақта  мынадай  əдістер 
пайдаланылады:  топтық  мозаикалар,  топ  бойынша  сұхбат  жүргізу,  дискуссиялар,  кейс  сатылар, 
презентациялар,  іскери  ойындар,  жаттығуларды.(логикалық  тапсырмаларды)  орындау,  баяндамалар 
дайындау  т.б.  Республиканың  жоғары  оқу  орындарын  оқытудың  кредиттік  жүйесіне  енгізу  процесіне 
тарту  мақсатымен  Қазақстан  Республикасының  Білім  жəне  ғылым  министрлігі  жыл  сайын  оқытудың 
кредиттік технологиясының мəселелері бойынша халықаралық жəне республикалық семинарлар өткізеді.  
 
1.
 
Қазақстан Республикасының «Білім беру туралы» жаңа Заңы.- Алматы,   2007. 
2.
 
«Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша республиканың жоғары оқу орындарында оқу 
процесін ұйымдастыру туралы нұсқаулық хат». – Алматы, 2008.  
3.
 
«Жоғары  оқу  орындары  студенттерінің  үлгерімінің  күнделікті  бақылауын,  аралық  жəне 
қорытынды аттестациясын өткізудің типтік  Ережелері». – Алматы, 2008. 
4.
 
Қазақстан Республикасының «Білім беру туралы» жаңа Заңы.- Астана, 2007. 
5.
 
www.mail.ru
 
6.
 
Правила кредитной  системы обучения. – Астана, МОН РК, 2002. 
 
Резюме 
В статье рассматриваются содержание  и особенности кредитной технологии обучения. 

жүктеу/скачать 1,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: