Сейсенбеков Е.К.
п.ғ.к., доцент, Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университеті,
Сауықтыру дене мәдениеті кафедрасының доценті,
Алматы қ.
ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫНДАҒЫ ФУТБОЛШЫЛАР
СТУДЕНТТІК КОМАНДАСЫНЫҢ ЖҮКТЕМЕ
ПАРАМЕТРЛЕРІН ЖЕКЕЛЕНДІРУ НЕГІЗІНДЕГІ
ЖЫЛДАМДЫҚ-КҮШ ДАЙЫНДЫҒЫ
Түйін: Мақалада студенттер арасында футбол ойынын үйренуді жетілдіру үшін жылдамдық-күш қасиеттерін үйрету
амал-тәсілдері қарастырылады. Футбол ойынының теориясы мен әдістемесі, футболшыларда дене, тактикалық, техникалық
дайындықтарын жетілдіру мәселелері қазіргі таңда жоғарғы оқу орнында қызмет ететін оқытушы-жаттықтырушылардан
басқа, әлемдегі футбол серкелері деген елдер құрама командасының бапкерлері мен әлемнің үздің деген футболшыларын
да қатты ойландырады.
Резюме: В статье рассмотрены пути обучения игры в футбол среди студентов через средства и методы обучения со-
вершенствования скоростно-силовых качеств. В современном мире теория и методика футбола, совершенствование физи-
ческих, технических, тактических подготовок волнует не только тренеров-преподавателей высших учебных заведений, но
и тренеров сборных команд, признанных лидеров и корифеев, а также известных футболистов в мире.
Summary: The article discusses ways of learning the game of football among the students through the teaching methods and
improve the power-speed. In today’s world of football theory and methods, improving the physical, technical, tactical preparations
are concerned not only trainers, university professors, but also coach of the team, recognized leaders and luminaries, as well as
famous players in the world.
Заманауи
жағдайларда
футболдағы
ойыншылардың жылдамдық-күш даярлық
деңгейіне өте жоғары мән беріліп жатқанын оқу-
әдістемелік, ғылыми әдебиеттердің талдауынан
білуге болады. Ойыншылардың дайындықтары
заманауи футболдың жоғары деңгейдегі
жаттықтыру жиілігі мен атлеттік даярлығына
сәйкес болуы қажет. Футболшылардың
жылдамдық-күш дайындық деңгейлері жоғары
болған сайын, қысқа уақыт аралығында, әсіресе
– 200 мс жиілігіндегі, бұлшық ет күшенулерін
еркін басқару мүмкіндігі жақсара береді. Бұл,
өз кезегінде, футболда өте маңызды [1, 29 бет.].
Қазіргі кезеңде студенттік футбол Қазақ-
стан Республикасындағы жоғары оқу орын-
дарында кеңінен танымал болуда. Дегенмен,
студенттік футбол кәсіби деңгейдегі футбол-
дан, әрине, айырмашылығы көп. Мысалы,
студенттік футболдың теориясы мен прак-
тикасында (сараманында) жылдамдық-күш
дайындығын іске асыру мақсатындағы нақты
ғылыми негізделген әдістемелік нұсқаулар
жоқ. Студент жасындағы футболшылардың
жылдамдық-күш дайындығы деңгейін дамы-
ту, жетілдіру мен қолдау бағдарламаларын
жасақтау барысында ойыншылардың дене
және техникалық даярлықтарының біркелкі
еместігіне, студенттік жасқа өтпей тұрған
кездегі, бұрындырақ қалыптасып қалған
ойын стилі (ою-өрнегі) мен ойыншы амплу-
асына, студенттердің оқу мен өмірдегі күн
тәртібіне, жаттықтыруға арналған жағдайлар
мен жарыстарға дайындыққа, сонымен бірге,
футболшылардың жас ерекшеліктеріне бай-
ланысты, бірқатар ерекшеліктерді есепке алу
қажет.
Мақала авторының бұл бағытта дайындаған
оқу-әдістемелік құралында футбол әдістемесі
мен теориясының жұмыстары педагогиканың,
психологияның, фәлсафаның теориясы, дене
тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі, жастық
физиология бойынша еңбек етіп жүрген ма-
мандар мен ғалымдардың жалпы теориялық
қалпыларында негізделетін теоретикалық талда-
уы жайлы айтылған. Онда «Дене шынықтыру»
пәні бойынша 1-ші курста қарастырылған, 18-
19 жасар білімпаздар үшін оқу жүктемесінің
көлеміндегі, кіші футболда жылдамдық-күш
қасиеттерін жетілдіру мен ғылыми негізделген
ұсыныстарды жасақтау туралы ауқымды
көрсетілген.
Бағдарламалық талаптар оқытудың барлық
кезеңін қамти отырып, жылдамдық-күш
қасиеттерінің тоқтаусыз өсуін қарастырады. Оқу
барысында бағдарлама талабында шапшандық-
күштілік қасиет рөлінің қасиеттілігі зор.
169
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана
Science and life of Kazakhstan. №4 (31). 2015
Алайда, олардың біркелкі көңілсіздігі мен
немқұрайлығы тынымсыз, ұзақ уақыт бойы
істелінген еңбектің тиімділігін жоғалтып, еш
етіп жіберуі мүмкін. Сондықтан, жоғары оқу
орындарындағы негізгі бөлімде білім алып
жүрген
білімпаздардың
жылдамдық-күш
қасиеттерін жетілдіру тиімділігін арттыру
үшін қалыптастыруда ойын әдіс тәсілдерінің
маңызы зор. Дегенмен, ойын материалдарының
шынайылығы, табиғилығы, қарапайымдылығы
мен қол жетімдігі бола тұрса да, жылдамдық-
күш қасиеттерін жетілдіру үшін мақсатты
түрде бағытталған қозғалмалы ойындарды (бұл
жағдайда, кіші футболды) қолдану жеткіліксіз.
Бұл мақсатта дене шынықтыру сабақтарында
айналысушыларды кіші футболға тән күрт
және жылдам қимыл-қозғалыстарға үйрететін,
тырысып және тез козғалуды меңгеруі сияқты
жаттығуларды қолдану қажет.
Спортшылардың жылдамдық-күш қа-
сиеттері динамикасын зерттеген көптеген
зерттеушілердің еңбектерінде жылдамдық-күш
қасиеттерінің даму кезеңдері мен ырғақтары,
«шыңдық», яғни, ең жоғары деңгейлік өсімдердің
жасы, бөлек жастардағы осы қасиеттердің
деңгейлері секілді, сипаттары қызықтыратын.
Зерттеушілер спортшылардың жылдамдық-күш
қасиеті-нің динамикасын оқып білуде. Аталмыш
сипаттардың дене жүктемелерінің нормативтік
көлемінің мазмұнын және көпжылдық спорттық
дайындықтың кейбір кезеңдерін анықтау үшін
қажетті де, пайдалы ақпаратты алып жүрумен
түсіндіріледі.
Оларды
жылдамдық-күш
қасиетінің даму ырғағы, бөлімдері, шарықтауы,
қасиет деңгейлері қызықтырады.
Л.П. Матвеевтың пікірінше, арнайы
жылдамдық-күш дайындығы – ол мақсатты
қолданылған бар факторлардың қосындысы
(құрал, әдіс және жарысу күші). Спортшының
арнаулы жылдамдық-күш қасиетін дамытуға
бағытталған және спорттық нәтижелерге жету
дайындығын қамтамасыз ету болып табылады.
Бірқатар ғылыми еңбектерде жылдамдық-
күш дайындығын тек дене қимылы және
техникалық дайындыққа қосымша ретінде
қарамай, жалпы спорттық дайындық жүйесінің
өздігінше арнайы бөлігі ретінде, көптеген спорт
техникалық шеңберін қалыптастыруымен
қарастырылады. [2, 3-4 бет.].
Студент жастар үшін футболдың кең
танымалдығы спорттық дайындық үдерісінің
арнайылығына айрықша мән берілуін талап
етеді, себебі, жаттықтыру және жарыстық
жүктемелерден басқа, ең бірінші кезекте, сту-
дент оқу іс-қызметінің үлкен көлемін орында-
уы қажет. Одан басқа, студенттік футболдағы
спортшылардың ойындық өтілі мен тәжірибесі,
дайындық деңгейі әртүрлі болғандықтан,
жағдай қиындай түседі. Көбінесе, студенттік
футбол командасына спорттық тәжірибесі
мен біліктілік деңгейі әртүрлі ойыншылар жи-
налады. Осының бәрі дайындық үдерісінің
әмбебаптануына мүмкіндік бермейді, қайта,
әрбір ойыншының жеке дайындығын одан әрі
жан-жақты етуін талап етеді.
Әртүрлі жүйеліліктегі және әртүрлі аралық
қатынастардағы футбол ойыны кезінде си-
паттарымен, қуаттылығымен, ұзақтығымен
ерекшеленетін жаттығулар алмаса орындала-
ды. Ойын кезіндегі дене жүктемесінің жиілігі
баяу ырғақтан бастап, бар күшіне дейін тербе-
ле ауысып тұрады. Футболшы жүктемесінің
негізгі бөлігін жалпы жылдамдық пен арнайы
төзімділіктің жоғары деңгейдегі көрінуін та-
лап ететін, әжептәуір үлкен қуаттылықты
жылдамдық-күш сипатындағы жұмыстарды
орындау құрайды. Дегенмен, тәжірибесі аз,
дене дайындығы әлі жөнді ширықпаған жас
футболшыларға мұндай жүктемені абайлап бер-
ген дұрыс [3, 125 бет.].
Футбол үйірмесіне қатысушы әрбір
студенттің жеке дайындығын қамтамасыз ету
үшін, жаттықтырушыға тек өзінің эмпирикалық
бақылауларын жүргізген аз. Спорттық
дайындықтың үдерісін жекелендіру үшін,
жаттықтырушыға спортшы туралы объективті
ақпараттың үнемі түсіп тұруын қадағалау қажет.
Футболшылардың дайындығын жекелен-
діру қағидасына байланысты, Л.С. Кит пен Е.Р.
Яхонтов (1981) келесідегідей өз көзқарастарын
білдірді: «...ойынды белсендіру және соған
байланысты жасалған ойын әдіс-тәсілдерінің
орындалу шарттарының өзгеруі, өзімен бірге,
футболшылардың дайындығы әдістемесінің
белгілі бір өзгеруіне әкеп соғады. Соның ішіндегі
ең маңыздысына – спорттық дайындықтың
жекелендіру үдерісі жатады».
Футболшылардың жеке жаттықтыруының
мақсатына, ең бірінші кезекте, дайындық
бағдарламасының негізі және болашақ
жетістіктердің кілті болып табылатын ойындық
қабілеттіліктерді немесе ойындық дағды-
машықтарды жетілдіру жатады. Бұл мақалада
футболдық ойындық қабілеттіліктер мен олар-
ды өлшеу үшін тестілерді сәйкестендіруін
анықтауға арналған материалдарды жүйелеу
әрекеттері жасалды.
Спорттық дағды-машықтарды тестілеу –
_______________________________________________________________________
170
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана
Science and life of Kazakhstan. №4 (31). 2015
оқу-жаттықтыру үдерісі нәтижелерін бағалау
үдерісінің маңызды бөлігі болып табылады.
Бағдарламаның тестілеу бөлігі өзімен
бірге
футболшылардың
жылдамдық-күш
қасиеттерінің даму деңгейін бағалайтын
бірқатар тестілерді құрайды. Бағдарламаның
оқыту бөлімі өзіне футбол үшін арнайы емес
келесі амал-тәсілдерді қосады: ауырлық
жүктемелерді иыққа сала, тұрар кезде денені
жылдам қайта тікірейте, отырып-тұрулар (ган-
тельдер, құм салынған доптар, зілтемір дискісі,
спортшының салмағына 40%-дан 70%-ға
дейін қатынасты зілтемір). Ауырлықсыз және
ауырлықпен отырып-тұру кезіндегі серпулер
және секірулер, алға-артқа-жан-жаққа жыл-
жи отырып, бір немесе екі аяқта секірулер, ба-
рынша жылдамдықпен, «тереңдікке» секіру,
биіктігі 40-80 см заттар немесе бағаналардан
біруақытта жоғары секіру және жұлқи секіру,
жүгіру, секіру, ауырлықтарды тасу элементтері
бар қолжалғаулар (эстафеталар).
Бағдарламаға қосылған арнайы амал-
тәсілдерге келесілер жатады: ұзақтыққа немесе
алыстыққа футбол және құм салынған доптарды
лақтыру; қақпаға, жаттықтыру «қабырғасына»
бар күшімен допты аяқпен тебу, баспен ұру; доп
үшін күрес. Мұндай әртүрлі жаттығулардың
көп санын қолдану кездейсоқ емес. Футбол ой-
ыны футболшыларға қаншама көпжақты ықпал
етсе де, дене қасиеттері мен қабілеттіліктерінің
кейбір көріністері, соның ішінде, жылдамдық-
күш қасиеттері көріністерінің аз болуы
ғажап емес. Мысалы, ойын немесе ойындық
жаттығулар жылдамдық-күш қасиеттерінің
кейбір көріністерінің дамуына жеткіліксіз
түрде ықпал етеді (мысалы, секіргіштікті).
Сондықтан, кәсіби футболшылармен жұмыс
істейтін жаттықтырушылар арнайы футболдық
жаттығулардан басқа тренажерлердегі ар-
найы емес жаттығуларды, жүгіруді, секіру
жаттығуларының әртүрлі түрлерін, еңкістікке
және өрге қарай жүгірулерді және т.б.
жаттығуларды қолданады. Жылдық жаттықтыру
үдерісінің дайындық (қаңтар-наурыз) этапын-
да жылдамдық-күш сипатындағы жүктемелер
ең жоғары деңгейден 65%-ға дейін; арнайы
дайындық этапында (сәуір) 70%-ға дейін; жа-
рыс этапында (мамыр-қазан) 80%-ға дейін; ау-
ыспалы кезеңде (қараша-желтоқсан) 50%-ға
дейін құрайтыны анықталған [4, 168 бет.].
Осылайша, дайындықтың әрбір этапын-
да жаттықтырушы алдында келесі міндеттер
тұрады:
жылдамдық-күш
даярлығының
деңгейін дамытуға немесе қолдауға бағытталған
арнайы және арнайы емес жаттығулардың жеке
көлемінің оңтайлы арақатынасын қалайша
табуға болады? Сандық жағдайда бұндай
арақатынас жүктеменің арнайыландырылған
коэффициенті түрін-де көрсетілуі мүмкін. Ол
футбол (арнайы) жаттығуларын орындауға
арналған жаттықтырудың жалпы уақытына
жұмсалған уақыт арақатынасы ретінде
есептеледі.
Бұдан
басқа,
бағдарлама
бойын-
ша жасақталған жаттықтыру үдерісінде
ойыншылардың бір бөлігінің басында-ақ
жылдамдық-күш
қабілеттіктерінің
төмен
деңгейі болғандығы жөнінде фактілер есеп-
ке алынды. Бұл мәселені өлшей есептеу
үшін, жүктемені жекелендіру айла-тәсілдері
қолданылды. Секіргіштік дайындық деңгейі
төмен спортшылардың әрқайсысына жал-
пы бағыттамадағы секіру жаттығуларынан
тұратын (көп қайтара секірулер, жоғарыға қарай
секіру, ұзындыққа секіру, үш қайтара секіру,
ауырлықпен секіру және т.б.) жекелей жүктеме
(жаттықтырудың 15 минут уақыты) қосымша
берілді.
Зерттеу барысында алынған нәтижелер
келесідегідей қорытынды жасауға мүмкіндік
берді:
1. Студенттік футбол командасының
дайындық үдерісінің арнайылығы ретінде:
жарыс нәтижелеріне тез қол жеткізу
қажеттілігі, ойыншылардың жалпы және ар-
найы дайындықтарының әртүрлі деңгейлері
(спорттық өтілі мен біліктілік деңгейінің
әртүрлілігі), бұрындырақ қалыптасып қалған
ойыншылар амплуасы, студенттердің оқу және
тұрмыстық өмірі мен жастарын есепке алу
қажеттігі;
2. Студенттік футбол командасының
жылдамдық-күш дайындығы үдерісінде әрбір
ойыншының дене жай-күйінің бастапқы
деңгейіне сүйене отырып, жүктемені жекелеу
амал-тәсілдерін қолдануы қажет.
Әдебиеттер:
1. Годик, М.А. Спортивная метрология: учебник для
студентов институтов физ. культуры/М.А. Годик.- М.: Физ-
культура и спорт, 1988.-192с.
2. Сейсенбеков Е.К., Жұмаділханов А.Ә. Кіші
футболдағы жылдамдық-күш қасиеттерін жетілдіру, Оқу-
әдістемелік құрал. - Астана, Нұрлы бейне, 2013. - 102 б.
3. Сейсенбеков Е.К. Спорт теориясы мен әдістемесі,
Оқулық, Астана, Нұрлы бейне баспасы, 2013, 331 бет
4. Спортивные игры: правила, тактика. Техника/ под
общ. ред. Е.В.Коневой.- Ростов-на-Дону: Феникс, 2004. -
443с. – (Серия «Высшее педагог. образование»).
171
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана
Science and life of Kazakhstan. №4 (31). 2015
Issabekova G.B.
Ph.D student of International Kazakh Turkish university named after A.Yassawi, Turkistan
SELF –REALIZATION OF FUTURE SPECIALISTS IN MULTILINGUAL
EDUCATION IN KAZAKHSTAN
Түйін. Бұл мақалада қарастырылып отырған мәселе көп тілділікке өздігінен оқу арқылы жүзеге асыру жайында.
Қазақстан Республикасының қарқынды дамуы дамыған елдер қатарынан орын алуға кең мүмкіндік туғызып, жаһандық
білім кеңістігінде еркін интеграциялануға жағдай туғызып келеді. Бүгінгі күні біздің қоғамымызда қостілділік біртіндеп
көптілділікке ауысып келеді және көптілді ортада көптілді маманды тәрбиелеп жетілдіру жоғары оқу орындарының
басты мақсаты болып отыр.
Резюме. В данной статье рассматривается формирование полиязычного образования при обучении поликультурной
личности через саморазвитие. Казахстан одна из развивающихся стран, также она может свободно интегрироваться в
мировом образовании. Казахстан – многонациональная страна. Полиязычное образование является частью общего об-
разования и имеет влияние на формирования полиязычного индивида и одним из важных проблем высшего учебного
заведения также является сформировать многоязыковую среду и многоязыковую личность.
Kazakhstan is unique with its strong multi-
national environment. Multilingual unique
space is formed on the land, which is a powerful
factor in the progressive development of society.
Eurasian roots of the people of Kazakhstan may
join the East Asian, Western, European flows
and create a unique version of the person in the
Kazakh multilingual space.
Multilingual education in the Republic of
Kazakhstan at the moment is one of the main
directions in higher education. And that higher
education is the superintendence of an important
stage in the formation and development of the
individual in the stage area of multilingual
university when consciously formed the core
values and principles of life. This institution
can provide the student with an environment
that provides a harmonious blend of universal
humanistic qualities of the person with the ability
to complete the implementation of their national,
cultural, linguistic and ethnic needs.
In this regard, one of the important tasks
of universities expanding multicultural content
of the component of higher education, increase
of future professionals to master the world’s
cultural heritage and foreign languages. Foreign
language provides direct access to culture and
social experience of other countries, as well as
calls for the learning process of cultural dialogue,
opening up more opportunities for cross-cultural
interaction.
Modern education needs teacher who is able
to not only think, but also capable of thinking,
that is to produce their own meanings to teaching.
Only as a result of reflection on the meaning
of being in the profession and the process can
take place in self-realization of the teacher, his
professional - linguistic self, which is, in our
opinion, the process of high-quality, focused,
conscious change his personal sphere [1].
Students are from different cultural, ethnic
and social groups to study in higher educational
institutions. Vocational training is provided in
higher education institutions, which are aimed
at training future specialist in any sphere, should
also be focused on understanding the entire
whole, not only with the knowledge and skills
of a professional, but also on the creation and
improvement of professionally important personal
qualities that are an integral part of professional
specialist. In this regard, the formation of
personality in multilingual space plays an
important role in the training of specialists.
However, the modern educational process
of university is still traditional and does not have
sufficient capacity to deal with this problem. One
reason for this is the lack of a holistic concept of
the formation of a multicultural identity of the
student in the learning process by using the items.
But there are a lot of philosophical, psychological,
pedagogical ideas that can form the basis of a
set of conditions for the effective formation of
future specialists in any field of study of foreign
languages [2].
It should be noted that in the present conditions
it is the understanding of the importance of the
process of self-realization of language in the
professional activity of the future specialist. Self-
development of the future specialist is becoming
the leading factor of formation of multilingual
environment in an educational institution, a factor
of the pupil. The result of multilingual activities
is the successful development of future specialist
in linguistic direction specified by the teacher,
_______________________________________________________________________
172
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана
Science and life of Kazakhstan. №4 (31). 2015
and the changes in the personality of the teacher.
In today’s socio-economic reforms in the
country of special interest is the study of several
languages that have a direct influence on the
spiritual renewal of society. Linguistic system of
values, acting in the public mind, is an important
element of human activity and the impact on
the process of transforming their lives. In this
connection the role of the teacher, his knowledge
and his culture of thinking are a multilingual
system of values and professionalism. Changed
and the role of higher pedagogical education
- not a «specialist training» and «education
professionals», i.e. above all, a man in the
fullness of his personal spiritual wealth and
individual identity. This situation is updated for
future professionals need to develop their own
«path multilingual self» is not feasible without
language training [3].
According to the President Nursultan
Nazarbayev «... Kazakhstan is unique and
strong in its multinational. On his land formed
a unique multicultural space ... Multiculturalism
Kazakhstan - a progressive factor in the
development of society. Eurasian roots of the
Peoples of Kazakhstan to interconnect oriental,
Asian, Western, European flows and create
Kazakhstan’s unique scenario multiculturalism
«[4].
Multicultural education in the Republic of
Kazakhstan at the moment is one of the main
directions in the middle - and higher education.
That education is a critical step in the process
of formation and development of multicultural
personality, stage, when consciously formed
the core values and principles of life. It is
multilingualism able to provide future specialist
supportive environment that provides a
harmonious blend of universal humanistic
qualities of the person with the ability to fully
realize its national, cultural, ethnic needs. It
should be noted that in the present conditions
of human life in a certain way is unified, erased
many national differences, the connection is lost
person with his roots, impaired moral experience
of previous generations. Therefore, before the
teacher has an important task - to use all their
unique experience and knowledge of the cultural
traditions of peoples and ethnic groups, human
values and world culture in creating a favorable
educational and educational environment
conducive to the formation of socially active,
self-identity.
To solve this problem it is necessary to:
1 Foster civil values the individual, active
citizenship, revitalization and preservation of
spiritual and moral traditions.
2 Foster a sense of respect and patriotism,
pride in their country and institution.
3 Foster a sense of tolerance and positive
attitudes of the individual.
4 Develop a positive attitude to the cultural
values of the Kazakhstan society based on the
study of world literature.
5 form an idea of a healthy lifestyle, free to
participate in cultural and sports activities.
Undoubtedly, the basis of the formation
of a multicultural identity is multilingualism.
Multilingualism is considered as an effective tool
for the preparation of the young generation in an
interconnected and interdependent world. In this
context, understanding the role of languages in
the world today confronts us with the question
of language teaching and improving language
training. System of principles of learning in the
multilingualism: Kazakh - Russian language -
English
President Nursultan Nazarbayev has set a
high standard to the domestic education. It should
be a competitive, high quality, so that the Kazakh
school graduates could easily continue their
studies in foreign universities [5].
The essence of self- realization of multilingual
most fully revealed in its functions: pointless
(defining value-semantic orientation of the future
expert), reflexive (self-study language enabling
the future specialist, work on yourself, search
and personal assessment of their own life and
teaching experience), regulatory (predetermining
compliance with legal relations), the active
interaction (causes the activity and the activity of
the future specialist, triggering the mechanism of
self-development language).
Analysis functions lead us to an understanding
of professional - personal self- realization as the
relationship of the following components: self-
awareness - self-esteem - self - self-government.
For self-awareness essential characteristics
are: logical reasoning and investigative findings
on the basis of practical experience; Knowledge
of themselves as future professionals and the ideal
model of professional activity; the correlation of
learned knowledge with the actual attitude of
the individual to himself and to others. Deeper
understanding of themselves, their aspirations,
adequate assessment of their abilities is the basis
173
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана
Science and life of Kazakhstan. №4 (31). 2015
of clarity of understanding professional goals,
firmness and consistency to achieve it. Self-
awareness, aimed at a holistic vision of themselves
as future specialists, to explore ways multilingual
activities, ensures the implementation of the
function of goal formation.
The most significant features of the self-
realization are conscious to the professional
qualities in themselves and others, dissatisfaction
with negative or less-developed qualities of his
personality and willingness to modify them for
the better.
Formation of the student as the subject of
professional activity means recognizing the
personal significance and meaning of their
activities. Self-realization, therefore, considered
as one of the components of a professional
- personal self-development and ensures the
implementation of reflective function.
The basis of self-regulation is hands-
on training action, evaluation, monitoring,
adjustment of the future expert as a person and a
subject of activity.
For the most striking manifestations of self-
realization are: the prediction results of their
own teaching activities, reflect on their own
professional activities. Government - is a creative
process, which includes a series of sequentially
unfolding stages: analysis of contradictions,
forecasting, goal-setting, the formation of the
criteria for quality assessment decisions for
action, monitoring, correction. Self-realization
provides an implementation of the function of
active interaction.
Professionally - linguistic self-realization is
considered by us not as the prevailing finally, and
as extending the formation of a higher education
institution for the lower classes. The process of
becoming a professional - the language of self-
development of the future specialist is the process
of modifying its various components. These
quantitative changes lead to a qualitative leap.
Self-realization, according to psychologists,
begins with adult age, ie Long before entering the
university, but we believe that student age is the
most intense period of self-realization in general,
and creative self-development, in particular.
Development of professional self-realization
of language occurs:
- In the self-realization of themselves as
individuals;
- In the process of understanding the level of
preparedness for teaching activities;
- Self-knowledge as a professional;
- In the process of self-realization of its
activities and its results;
- In the course of professional self-realization.
All of this is directly related to learning and
cognitive, and professional and educational
activities of students in high school. She (activity)
occurs more successfully if future teachers have
educational interest, positive attitude to teaching,
the need to obtain professional knowledge, skills,
commitment to the development of creativity and
self-realization as a teacher.
Thus, the development of the society
dictates ever-increasing requirements for
specialist training. Update intensive production
technologies, the integration of scientific
knowledge, increasing the complex scientific
and applied problems of interdisciplinary nature
confront higher vocational school task specialist
training, ready for constantly updated creative
professional activity.
In this regard, the modern institution of
higher education requires the introduction of
new approaches to professional multilingual
education, providing, along with its fundamental
nature and the requirements of state educational
standards, the development of personal qualities
of the future specialist needs in his professional
and linguistic self-realization.
Достарыңызбен бөлісу: |