Сборник материалов Международной научно-образовательной конференции

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке

жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі бет 20/59 Дата 03.03.2017 өлшемі 6,76 Mb. #6100 түрі Сборник

Бұл бет үшін навигация:

• ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
• Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
• КГУ «Петровская средняя школа», воспитатель класса предшкольной подготовки, СКО, Тайыншинский район, Казахстан
• Современное казахстанское образование
• Развивающая предметная среда

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      игеру, іздену арқылы бала бойына дарыту, одан өнімді нәтиже шығара білу – әрбір ұстаздың  басты  міндеті.  «Оқу  мен  жазу  арқылы  сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту»  бағдарламасы  бойынша ол:  -шыңдалған ойлау.кез келген даму деңгейіне байланысты мәселелерге сыни көзбен қарау;  -күрделі мәселелерді шешуге, аса маңызды, жауапты шешімдер қабылдауға құштарлық;  -үйрету  мен  үйрену  бірлігінен,  үйренудің  қызығушылығынан  тұратын,  үйренушінің  сеніміне негізделген құрылым;  Сын тұрғысынан ойлауды үйрету үшін мына төменгі шаралар орындалуы шарт:  1) сын тұрғысынан ойлауды тудыру үшін уақыт керек;  2) оқушыларға ойланып-толғануға, ойын ашық айтуға рұқсат беру;  3) әртүрлі идеялар мен пікірлерді қабылдау;  4) үйрену барысындағы оқу-шылардың белсенді іс-әрекетін қолдау;  5) кейбір оқушылар түсіп қалған қолайсыз жағдайларды әжуаға айна-лдырмау;  6) оқушылардың бір-бірінің жауабына жасаған сынының дәлелді, дәйекті болуын талап  ету;  7) сын тұрғысынан ойлауды бағалау.  Сын тұрғысынан ойлауды дамыту деген ұғымды кез - келген жаңа идеяны сол күйінде  қ абылдау  немесе  оған  түбегейлі  сенім  арту  емес,  ол  идеялардың  негізгі  себептерін,  жүзеге  асыру жолдарын және нәтижесін білу, оларды өз ортаңа, өз мүмкіндігіңе, өз керегіңе, өз іс -  ә рекетіңе лайықты кіріктіру, талдау, ой елегінен өткізу, яғни проблемаға сыни тұрғыдан  қ арап, өз мақсатына пайдалана білу.  Бастауыш сынып оқушыларын кез - келген мазмұнға сын тұрғысынан қарауды сабақта  және  сабақтан  тыс  уақытта  үйрету.  Сабақ  өту  барысында  сыныппен  жеке,  жұптық,  топтық,  ұжымдық  жұмыс  жасай  отырып  жеке  тұлғаның  әлеуметтендіру  және  даму  бағытын зерттеу.  Зерттеу  барысында  сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясын  меңгерту  бағытында  оқушыларға  үйрете  жүріп,  педагогикалық  әдіс  –  тәсілдерді,  және  жеке  тұлға  бойында  болатын  мынадай  қасиеттерді  зерттеу  арқылы  сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясын  тиімді қолдану қажеттігін түсіндім.  Жеке  тұлғаны  сын  тұрғысынан  ойлауды  меңгеру  үшін  мынадай  қасиеттері  болуы  шарт:  - жоспарлауға дайын болуы;  - бейімделгіштігі (басқалардың идеяларын қабылдай алуы);  - қайсарлығы (қиын тапсырмаларды кейінге қалдырмауы);  - жете түсінуі (өзінің және басқа адамдардың пікірін қадағалау);  - ымыралы келісімді іздеуі;  Жеке тұлғаны сын тұрғысынан ойлауды дамыту шарттары:  - сын тұрғысынан ойлауда тәжірибе жинау үшін уақыт және мүмкіндік беру;  ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке       - оқушылардың ойлауына жағдай туғызу;  - әртүрлі идеялар мен пікірлердің тууына мүмкіндік жасау;  - оқыту үрдісінде оқушының белсенділігін қолдау;  - әрбір оқушы сын тұрғысынан ойлауға қабілетті;  - оқушының өз пікірін білдіруге жетелеу және оның пікірін бағалау.  Технология бойынша әр сабақ үш кезеңнен тұрады:  - қызығушылықты ояту;  - мағынаны ашу;  - ой толғаныс.  Бірінші кезең «Қызығушылықты ояту»  Кезеңнің мақсаттары:  - оқушы өзінде қалыптасқан білімі мен түсініктерін өзектендіру;  - оқылатын тақырыпқа танымдық қызығушылықты ояту;  - оқушының белсенділігін ояту;  Жеке  тұлғаның  іс  -  әрекеті  қолдануға  болатын  әдістер  мен  тәсілдер  оқылатын  мәселелер бойынша не білетінін еске түсіреді, ақпаратты жүйелейді, жауап алуға қажетті  сұрақтар  қояды.  Өзге  мақсатын  тұжырымдайды.  «Белгілі  ақпараттар»  тізімін  түйін  сөздер бойынша - әңгіме, кластерлер, дұрыс және дұрыс емесін мақұлдау және т. б.  Бірінші  кезеңде  алынған  ақпараттар  тыңдалады,  жазылады,  талқыланады,  жеке,  жұп  және топ бойынша жүргізіледі.  Екінші кезең «Мағынаны ашу»  Кезеңнің мақсаты:  - жаңа ақпаратпен танысу;  - жаңа ақпараттармен өз білімімен ара - қатынас белгілеу.  Жеке тұлғаның іс - әрекеті қолдануға болатын әдістер мен тәсілдер  - мұғалім ұсынған белсенді оқыту әдістерін қолданып, жаңа тақырып материалдарын  тыңдайды, оқиды;  -  жаңа  ақпараттардың  мәнін  түсіну  барысында  мәтін  шетіне  белгі  қояды  немесе  жазып алады;  - қарастырылған материалдармен жұмыс істеу барысында өз түсінгенін қадағалайды,  алдына қойған мақсаттарына жету үшін белсенді әрекет етеді.  Белсенді оқу әдістерін қолдану:  - инсерт;  - екі жақты күнделік;  - қосымша журнал;  - сабақтың бірінші кезеңінде қойылған сұрақтарға белсенді түрде жауап іздеу және т. б.  Бұл  кезеңде  жаңа  ақпараттармен,  ойлармен  танысады,  тиісті  тақырыпқа  байланысты  кино  көру,  дәріс,  әңгіме,  тыңдау  немесе  тәжірибе  -  эксперимент  жасау,  ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      мультимедиялық  құралдарды  пайдаланады.  Сабақта  жұмыс  дара  және  жұп  түрінде  жүргізіледі.  Ү шінші кезең «Ой толғау» кезеңнің мақсаты:  - қабылданған жаңа және ескі түсініктердің ара қатынасын ашу.  - оқылған материалды талдау және қорытындылау.  - тақырыпты мұнан әрі меңгеру бағытын анықтау.  -  Мағынаны  тану  кезеңінде  білімге  сүйене  отырып,  бұрын  және  сабақ  барысында  не  ү йренгенін салыстырады.  - Қарастырған тақырыптың мәнін толық түсіну және өзіне қойылған мақсатты іске  асыру үшін жаңа тақырыпты талдайды, қажеттісін іріктеп алады.  - өзіне қойған сұрақтарға мағыналы жауап алғандарын бағалайды.  -  Алған  білімдерін  өмірмен  байланыстырады,  қорытынды  нәтиже  шығарады,  өз  бетімен жаңа идеяларды ойластырады. - кластер құру  -  әртүрлі  кезеңдегі  ақпараттардың  өзара  қатынасын  сипаттайтын  кестелер  толтырады.  - түйін сөздерге қайта оралу.  - дұрыс және дұрыс емесін мақұлдауға қайта оралу.  - рефлексивті сұрақтар  - пікір алмасу.  - шығармашылық жұмыстар жазу (синквейн, эссе) және т. б.  Оқылған  ақпаратты  талдау,  түсіндіру,  шығарманы  өңдеу  жұмысы  топ  бойынша  жүргізіледі.  Технологияны  жетік  меңгеру  үшін  бірнеше  тәсілдер  қолданылады.  Оқытуда  жақсы  нәтижеге жету үшін осы стратегияларды оқыту үрдісінің әр кезеңінде сабақтың мазмұнына  қ арай пайдаланған жөн[3].  Кластер  (топтастыру).  Стратегияның  мәні  оқу  материалын  график  түрінде  жүйелеу,  яғни  мәтіннің  маңызды  бөлігін  бөліп,  график  түрінде  белгілі  бір  тәртіппен шоқ  тәрізді  орналастыру.  Мысалы,  сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту  технологиясының  кезеңдерін кластер түрінде былай келтіруге болады.  Бұл тәсілді қызығушылықты ояту және ой толғау кезеңдерінде қолдануға болады.  Инсерт  (түртіп  алу)  жүйесі.  Бұл  тәсіл  бойынша  оқу  материалы  дайын  күйінде  беріледі, мәтінді оқып отырып оның бір жақ шетіне немесе кесте түрінде жазылады:  «V»  -  білемін  «+»  мен  үшін  жаңа  «-»  басқаша  ойлаймын  «?»  -  түсінбедім,  тереңірек  білгім келеді  Кестені мәтіннің фрагменттері немесе толық абзац түрінде толтырады. Сонан соң  оқушылар  жұп  болып  немесе  топпен  өзара  пікір  алмасады.  Түсініксіз  болған  ұғымдарды  мұғалім түсіндіреді немесе басқа ақпарат көздерінен іздеуге үйге тапсырма беріледі. Мұнда  оқушыларға  аз  таныс,  қызықтыратын,  энциклопедиялық  сипаттағы,  яғни  құбылыстар  ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      туралы  мәліметтер  жинауға  болады.  Бұл  тәсіл  дәстүрлі  оқытудағы  «оқулықтан  пәлен  парагрофты оқыңдар» деген тапсырмаға қарағанда тиімді.  Венн  диаграммасы  –  екі  затты  алып,  олардың  ерекшеліктері  мен  ұқсастықтарын  салыстыру.  «Синквейн»  тәсілі.  Мұны  бес  жолдан  тұратын  өлең  деп  те  атайды.  Бұл  әрбір  ой  толғау кезеңінде қолданылады.  Синквейн жазу ережесі:  1) Бірінші қатарға бір сөзбен тақырып жазылады (зат есім түрінде).  2) Екінші қатарға тақырыпты екі сөзбен келтіруі (екі сын есім түрінде).  3)  Үшінші  қатарға  үш  сөзбен  осы  тақырып  бойынша  іс  -  әрекет  жазылады  (етістік,  көсемше).  4) Төртінші қатарға төрт сөзден тұратын осы тақырыпқа қатысты сөйлем немесе  сөз тіркесі.  5)  Соңғы  қатарға  тақырып  мәнін  сипаттайтын  бір  сөзден  тұратын  синоним  (метафора) жазылады.  Эссе  стратегиясын  ой  толғау  кезеңінде  қолданған  тиімді.  Мұнда  оқушылар  тақырыптық  ішкі  сырын  терең  түсініп,  өз  пікірін,  өз  ойын  дұрыс  жеткізіп,  оқу  материалының негізін анықтап, сол арқылы оларды өмірмен байланысын жазады.   Қ орыта  келе,  сын  тұрғысынан  ойлаудың  әдістемелік  тәсілдерін  оқу  үрдісінде  қ олданғандағы  маңыздылығы  мынада:оқушылардың  мотивацияның  артуы,  дербес  іс  -  ә рекеттің  артуы,  ойлаудың  белсенді  болуы,  оқушылардың  білігі  мен  біліктілігінің  жан  -  жақты  дамуы,  логикалық  ойлаудың  жүйелілігін  меңгеру.  Сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясын қолдану нәтижесінде жеке тұлғаның қабілеттері жандана түседі.    Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:  1.Далабайқызы И. С. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы - оқушылардың  ақпараттық  құзыреттілігін  дамыту  құралы  //  Білім  технологиялары  =  Образовательные  технологии. - 2013. -№ 3. - С. 5-6 б.  2. Тумабаев М . Т. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы// Қазақстан мектебі. - 2015. - № 4. - С. 9-11   3. Абдиханова С.  Д.Сын тұрғысынан ойлау технологиясын сабақта қолдану жолдары //  Бастауыш сынып . - 2016. -№9. - С. 7-8.            ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      ВНЕДРЕНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ ПОДХОДОВ В СОЗДАНИИ ПРЕДМЕТНО –  РАЗВИВАЮЩЕЙ СРЕДЫ    Деблец  Людмила Павловна.  КГУ «Петровская средняя школа»,   воспитатель класса предшкольной подготовки,  СКО, Тайыншинский район,  Казахстан    Аннотация  Меняется  мир  –  меняются  и  дети.   Достаточно  много  попыток  дать  определение  современным  детям,  хотя  официального  термина  не  существует.  В  общем,  со  стороны  посмотреть: дети как дети. Ничего необычного.  Какие  же  они,  современные  дети?  Разница  между  современным  ребенком  и  детьми  прошлых поколений заметна невооруженным глазом. Жизнь диктует свои условия: её ритм  ускоряется,  она  перенасыщается  информацией,  повседневные  нагрузки  растут.  Общество  кардинально меняется, и вместе с ним претерпевает изменение сознание наших детей.  Сегодня  активно  идет  процесс  смены  образовательных  стандартов,  меняются  способы  и  средства  обучения  детей.  Принцип  один:  современным  детям  современное  образование!  Современное  казахстанское  образование –  это  непрерывная  система  по- следовательных ступеней обучения, и дошкольное учреждение является первой ступенью.  Среда –  система  материальных  объектов  деятельности  ребенка,  функционально  моделирующая содержание его духовного и физического развития.  Развивающая  предметная  среда –  совокупность  природных  и  социальных  культурных  предметных  средств,  ближайшего  и  перспективного  развития  ребенка,  становления  его  творческих  способностей,  обеспечивающих  разнообразие  деятельности;  обладает релаксирующим воздействием на личность ребенка.  Понятие предметно-развивающая  среда определяется  как  «система  материальных  объектов  деятельности  ребенка,  функционально  моделирующая  содержание  его духовного и физического развития»     Организация развивающей среды строится таким образом, чтобы дать возможность  наиболее  эффективно  развивать  индивидуальность  каждого  ребёнка  с  учётом  его  склонностей,  интересов,  уровня  активности.  Необходимо  обогатить  среду  элементами,  стимулирующими  познавательную,  художественно-творческую,  двигательную  деятельность детей.  ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      Таким  образом,  все  большее  значение  приобретает  проблема  закономерностей  и  особенностей  влияния   предметно  –  пространственной  среды  на  растущего  ребенка  в  современном, быстроменяющемся мире        В  настоящее  время  для  работы  с  детьми  существуют  разнообразные  программы.  Педагогу предоставляется широкий простор для его творческой деятельности. При этом  как  руководитель  образовательного  учреждения,  так  и  педагог  в  процессе  внедрения  образовательной  программы  в  работу  должны  уделить  особое  внимание  изучению  раздела  «Развивающая  предметная  среда».  Предметная  среда  (мебель  и  оборудование  всех  помещений  учреждения,  где  играют  и  занимаются  дети,  пособия,  игрушки,  предметы  быта,  эстетичные  предметы  и  произведения  искусства)  функционально  значима.  В  зависимости  от  типа  детского  учреждения,  содержания  воспитания  предметная  среда  должна    обеспечивать  развитие  всех  видов  детской  деятельности  в  зависимости  от  выбранной программы и ее задач.  Однако следует заметить, что не все современные образовательные программы имеют  детально  прописанный  раздел,  помогающий  педагогам  в  создании  предметно-развивающей  среды для реализации конкретной программы. Специалисты  отмечают, что в современных  условиях  среда  часто  перегружена,  недостаточно  продумано  выделение  зон  для  разнообразных видов деятельности детей. Перегруженность среды (предметная, цветовая и  др.) не позволяет детям сосредоточиться на чем-то, чем хотелось бы заняться, развивает  рассеянность,  притупляет  взгляд,  наблюдательность  и  вызывает  нервные  перегрузки  и  утомление. Такая среда оказывает  на детей отрицательное воздействие. Для того чтобы  оно стало положительным, предметно-пространственная среда должна быть целесообразно  организована,  заключать  в  себе  возможности  осуществления  детьми  разнообразных  игр,  занятий, досуга и способствовать развитию детей.  При  создании  развивающей  среды  необходимо  помнить  об  амплификации  детского  развития,  что  предполагает  расширение  возможностей  ребенка  в  формах  жизнедеятельности (игре, общении, экспериментировании, конструировании и прочих) на  основе предметной базы.   Отсюда вытекают основные требования:          На  соответствующих  возрастных  этапах  развивающая  предметная  среда  должна  создавать  условия  для  формирования  ведущих  видов  деятельности  и  одновременно  учитывать особенности других видов.          Предметная  среда  должна  соответствовать  возможностям  ребенка  для  перехода  к  следующему этапу развития.          Предметная среда должна включать не только уже известные ребенку объекты, но и те,  которые побуждают его к последующей деятельности.  Проектирование  предметной  среды  вытекает  из  исходной  инициативности  ребенка,  его  стремления на деле применить свои знания, так как только в этом случае знания будут им  присвоены, осмыслены и обогащены.  ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке        ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке      Под развивающей предметной средой мы понимаем естественную комфортабельную   обстановку,  рационально  организованную,  насыщенную  разнообразными  предметами  и  игровыми материалами, эстетически оформленная.   В  такой  среде  возможно  одновременное  включение  в  различную  деятельность  всех   детей  группы  в  соответствии  с  их  потребностями  и  интересами.  Грамотно  организованная  предметно-развивающая  среда  способствует  утверждению    уверенности  в  себе,  дает  возможность  дошкольнику  испытывать  и  использовать  свои  способности,  стимулирует проявление самостоятельности, инициативности, творчества.   Непременным  условием  построения  развивающей  среды    мы  считаем  опору  на  личностно-ориентированную  модель  взаимодействия  между  детьми  и  взрослыми.  Опыт  показал,  изменение  предметно-развивающей  среды  группового  помещения,  оказывает  желаемый эффект и делает среду действительно развивающей лишь в том случае, если она  спроектирована  педагогами  в  рамках  совместной  с  детьми  партнерской  деятельности.  Только  в  случае  возникновения  понимания  ценности  для  развития  детей  партнерской  позиции,  изменения  в  предметно-развивающей  среде  способствуют  возникновению  принципиально другого образовательного пространства для развития детей.   При переходе к новым преобразованиям без команды единомышленников не обойтись. Ведь не  каждый  педагог  готов  к  участию  в  инновационной  работе  (с  точки  зрения,  как  мотивационной готовности, так и уровня профессионализма)    С целью изучения профессиональной позиции педагогов было проведено диагностическое  исследование с использованием:  1.   Диагностики  организаторских  способностей,  которая  позволила  выявить  уровень  творческого потенциала членов коллектива  2.   Диагностики  удовлетворенности  работой,  которая  показала    повышение  мотивации  удовлетворенностью работой    3.   Диагностики «Психологического климата», которая показала, что условия,  способствуют  положительной динамики микроклимата в коллективе.  4.   Диагностики  творческого  потенциала  педагогов,  которая  позволила  раскрыть  заложенные   значительные  творческие  возможности.    Из  проведенных  диагностик  можно  сделать  вывод,  что  педагоги  не  только  обладают  творческими  возможностями,  но  способны  применить  свои  возможности  в  практической  деятельности.  жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу: