Танымал диеталар
Ол қай кезде зиян келтіреді?
жүктеу/скачать 153 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оны денсаулыққа қалай пайдалы ете аламыз
| Ол қай кезде зиян келтіреді? Етті шамадан тыс тұтыну денсаулыққа қатысты проблемаларға әкелуі мүмкін. Атап айтқанда, ет құрамындағы қаныққан майды көп тұтыну, жүрек ауруы мен қатерлі ісік қаупін арттырады. Бұл зиянды әсерді майлы қызыл етті немесе өңделген ет өнімдерін құс еті мен балықтан алынған ақуыз өнімдерімен алмастыру арқылы азайтуға болады.
Оны денсаулыққа қалай пайдалы ете аламыз? Төмен көмірсулар диетасын, бірінші кезекте, қосылған қант пен тазартылған дәнді дақылдарды алып тастау арқылы және майларды өсімдік көздерінен (мысалы, зәйтүн майы, жаңғақтар, авокадо), майлы балықтан (мысалы, лосось) алу арқылы, сонымен қатар, майсыз ет жеу арқылы денсаулығыңызға пайдалы етуге болады. Төмен көмірсулар диетасының тағы бір түрі – кетогендік диета, онда көмірсулардың тұтынылуы одан да қатты шектеулі. Кетогендік (кето) диетада - құрамында көмірсулар өте төмен, бұл адамды кетоз жағдайына әкелуі мүмкін, яғни ағза майларды өзінің дұрыс жұмыс істеуі үшін өңдей бастайды. Кетодиета метаболизмдегі пайдалы өзгерістерге ықпал етеді және кейбір созылмалы аурулардың дамуына жол бермейді, тіпті олардың алғашқы белгілері пайда болған күннің өзінде әрі қарай дамымайды, мысалы, жоғары қан қысымы және диабеталды сияқты созылмалы аурулар. Кетодиета кезінде калориялар, негізінен майлардың ыдырауы кезінде (75% дейін), белоктарды (20%) және көмірсуларды (5%) өңдеу кезінде, әлдеқайда аз шығарылады. Бұл диетадан барлық қант пен крахмал, соның ішінде макарон өнімдері, нан және барлық дерлік жемістер, сондай-ақ сәбіз және қызылша сияқты, жалпы пайдалы деп саналатын белгілі және тұтас азық-түлік топтары алынып тасталады. Бұл диетаны ұстану өте қиын екені анық. Сондықтан бұл диетаға мерзімді түрде, қажет жағдайда жүгінеді. Адамдар кетогендік диетаға ауысқан кезде глюкозаның орнына, бауыр балама энергия көзі ретінде, майдан кетондарды шығара бастайды. Кетоз ораза кезіндегі жағдайды еске салады. Кетогендік диета салмақ жоғалтуға және қандағы қант деңгейін төмендетуге көмектеседі. Кето диетасы, сонымен қатар, 2 типті қант диабетінің дамуының бастапқы кезеңі инсулинге төзімділікпен күресуге көмектеседі[3]. Бұл диета қатты ашықпай-ақ, салмақ тастауға болатыны үшін өзіне адамдарды тартады. Адам ағзасы көмірсулардың жетіспеушілігіне бейімделген кезде, адам апатия, шаршау, дене және бас ауруын сезінуі мүмкін. Бірақ бұл белгілер уақытша, яғни диетаны қатаң сақтау және кетоз жағдайын сақтау кезінде ғана болады. Кето диеталарының көпшілігі, қаныққан майды көп тұтынады, бұл «жаман» холестерин ТТЛП деңгейінің жоғарылауына әкеледі. Аштық режимінде бұлшықеттің өз белоктары энергия көзі ретінде пайдаланыла бастайды, бұлшықет массасының жоғалуы жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, кетоз жағдайында болу ағзаның күйзеліске ұшырауына әкелуі ықтимал, бұл бүйректегі тастар және басқа бүйрек аурулары сияқты ұзақ мерзімді бүйрек проблемаларына әкеледі. Сондай-ақ, майы жоғары және көмірсуы төмен диеталарда талшықтар аз болғандықтан, тоқ ішек қатерлі ісігінің және ішекте зиянды бактериялардың пайда болу қаупі көп. Жануарлардан алынатын ақуыз қаныққан маймен бірге келеді, бұл майдың ең зиянды түрі. Кетодиета кезінде бұл көмірсулардың тұтынылуын болдырмауға көмектеседі. Ақуыз - ет, балық және сүт өнімдерінің негізгі құрамдас бөлігі - сүйек, тері, шаш және дененің басқа ұлпалары үшін негізгі құрылыс материалы. Көмірсулар жеткіліксіз болған кезде ол дене үшін, қуат көзі бола алады. Бірақ ақуыздар көмірсуларға қарағанда баяу ыдырайтындықтан, олар дене майына азырақ айналады[10]. Кетодиета ағза үшін маңызды өсімдік ақуыздары мен қанықпаған майларды қамтитын бұршақ және дәнді дақылдарды тұтынуды шектейді. Кето диетасында майдың кез келген түрі құпталады. Ұнтақталған көкөністердің аз мөлшерін қоспағанда, барлық дерлік көмірсулардан аулақ болу керек. Ұн мен қант қосылған зиянды, өңделген тағамдардан алынған көмірсуларға ғана емес, сонымен қатар жеміс-жидек, бұршақ, дәнді дақылдар мен сүт өнімдерінде кездесетін пайдалы көмірсуларға да тыйым салынады. Кето диетасын ұстану өте қиын, өйткені көптеген таныс тағамдардан бас тартуға тура келеді. Сонымен қатар, диетаның басында денсаулық жағдайы өзгеруі мүмкін, тұмауға ұқсас белгілер пайда болады, бұл кето диетасын орындауды қиындатады. Өкінішке орай, қалыпты диетаға тез оралу салмақтың жоғарылауына және кето диетасы кезінде байқалатын метаболикалық өзгерістің жоғалуына әкеледі. Кето диетасы жасырын қауіптерге ие, өйткені жануарлардың қаныққан майларын тұтыну ағзадағы кейбір проблемаларды күшейтуі мүмкін. Мысалы, май мен етке негізделген диета, төмен тығыздықтағы липопротеиндер (ТТЛП) холестерин деңгейінің жоғарылауына әкелуі мүмкін. Барлық негізгі азық-түліктер мен көкөністерде, жемістерде, дәнді дақылдарда, бұршақ дақылдары мен сүт өнімдерінде - көмірсулардың көп екенін ескерсек, онда май, ет, құс және балық қалады. Көмірсуларға бай тағамдарда ғана болатын маңызды қоректік заттардың жеткілікті мөлшерін бірдей алу қиын. Сондықтан кето диетасын ұзақ уақыт ұстану мүмкін емес. Жалпы, кетодиетада сіз қоректік заттарға бай тағамдарды жеу арқылы, аштықты баса аласыз және өзіңізді толыққанды сезінгенше көмірсуларды қолдана аласыз. Кетодиета көмірсулардың аз мөлшері бар тағамға арналған май жасушаларын реттейді. Бұл инсулин деңгейін төмендетуге мүмкіндік береді, ол май жасушаларын ынталандырады, қабынуды азайтады және ағзаның бірінші кезектегі қажеттіліктеріне жұмсалатын калорияларды ұтымды қайта бөледі. жүктеу/скачать 153 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|