«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ

 

105 

«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 

28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

 

Основой  антистрессовых техник  дыхания  является  абдоминальное  дыхание, 

которое заключается в сочетании периодов незначительной гипервентиляции легких 

и  гипоксии.  Для  улучшения  адаптации  к  стрессу  технику  дыхания  необходимо 

сочетать  с  физическими  нагрузками  это 

поможет  совладать  со своими  эмоциями 

и сохранить спокойствие.

 

Модификация  поведения  включает  в  себя  формирование  позитивной 

эмоциональной реакции на стрессовые обстоятельства и новые формы поведения.  

Таким  образом,  стресс-менеджмент  может  выступать  как  профессиональная 

компетенция для преподавателя вуза в условиях новых образовательных стандартов. 

Технологии  управления  стрессами  могут  быть  рассмотрены  на  курсах  повышения 

квалификации преподавателей. 

 

ЛИТЕРАТУРА: 

1.

 

Белова,  О.  Стресс-менеджмент  [Текст]  /  О.  Белова  //  Кадровик.  Кадровый 

менеджмент. – 2009. – № 2. 

2.

 

Журавлев,  В.И.  Основы  педагогической  конфликтологии  [Текст]  /  В.И. 

Журавлев. – М.: Российское педагогическое агентство, 1995. – 183с. 

3.

 

Карапетян,  Л.В.  Профессиональная  стрессоустойчивость  преподавателя 

колледжа как субъекта педагогической деятельности [Текст]: автореф. дис. ... канд. 

психол. наук / Л.В. Карапетян. – Екатеринбург: [б.и.], 2000. 

4.

 

Китаев-Смык, Л.А. Психология стресса [Текст] / Л.А. Китаев-Смык. – М.: 

Наука, 1983. – 340 с. 

5.

 

Свинар Е.В .Использование аромотерапии для предупреждения утомления 

у  студентов  вуза  //  Дополнительное  профессиональное  образование  в  условиях 

модернизации материалы  восьмой  всероссийской  научно-практической  интернет-

конференции (с международным участием). под науч. ред. М. В. Новикова. 2016. С. 

169-172 

6.

 

Стѐганцев,  А.В.  Использование  компетентностного  подхода  при  создании 

и  проведении  бизнес-тренинга  (с  иллюстрациями  из  тренинга  по  управлению 

стрессом)  //  Доклад  на  10-й  Конференции  СПб  Клуба  консультантов  и  тренеров.  – 

2009  [Электронный  ресурс].  URL:  http://www.b-trainers.ru  (дата  обращения 

17.02.2016). 

7.

 

Ташлыков,  В.А.  Паническое  расстройство  в  практике  терапевта  :  учебно-

методическое  пособие  для  врачей  [Текст]  / В.А.  Ташлыков,  Д.В.  Ковпак.  –  Санкт-

Петербург : Речь, 2007. – 64 с. – (Психологический практикум). 

8.

 

Шермерорн,  Дж.  Организационное  поведение  [Текст]  /  Джон  Шермерорн, 

Джон Хант, Р. Осборн. – СПб.: Питер, 2006. 

9.

 

Шульц,  Д.  Психология  и  работа  [Текст]  /  Д.  Шульц,  С.  Шульц.  –  СПб.: 

Питер, 2003. 

10.

 

Щербатых,  Ю.В.  Психология  стресса  и  его  коррекции  [Текст]  /  Ю.В. 

Щербатых. – СПб.: Питер, 2006. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

106 

«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 

28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

ҼОЖ   377 

 

БОЛАШАҚ МАМАННЫҢ АКАДЕМИЯЛЫҚ ШЕШЕНДІК МҼДЕНИЕТІ 

 

Дуйсенбаева Г.Ж. 

Абай атындағы ҚазҰПУ, Алматы қаласы, 

sweet505@mail.ru

 

 

Тҥйіндеме.  Қазіргі жаңа білім беру талаптарына сай жоғары оқу орындарында 

болашақ  маманды  шешендік  ӛнерге  баулу,  соның  ішінде  академиялық  шешендігін 

қалыптастыру  алдыңғы  орында  тҧр.  Академиялық  шешендік  педагогтің  лекция  оқуы, 

студенттің  баяндама,  реферат,  зерттеу  жҧмыстарын  шаршы  топ  алдында  баяндауы, 

қорғауы  болып  табылады.  Мақалада  болашақ  маманның  академиялық  шешендігін 

дамытуда қандай ҧстанымдар ҧстанатыны және оған қойылатын талаптар анықталады.  

Тірек  сҿздер:  маман,  тіл  мәдениеті,  шешендік  ӛнер,  академиялық  шешендік, 

ҧстаным, сӛйлеу шеберлігі, педагогикалық шеберлік. 

Қазақтың  шешендік  ӛнері  -  ауыз  әдебиетінің  бір  саласы  ретінде  қазақ 

фольклорының  бітім-болмысымен  қайнап  жатқан,  ҧлттың  дҥниетанымын  кӛрсететін 

ерекше  жанр.  Ал  қоғамдық  феномен  тҧрғысынан  алғанда,  шешендік    дәстҥр  -  белгілі 

бір  әлеуметтік  ортада,  қоғамда,  қалайда  бір  адами  оқиғаға  байланысты  туып, 

қалыптасып,  айрықша  тапқырлықпен,  суырыпсалмалықпен,  кӛркем  тілмен  айтылатын 

ҥлгілік ойлар, пікірлер, тҧжырымдар мен қорытындылар ҥрдісі. 

Шешендік  сӛз  мәселесін  жеке  дара  тарау  етіп  қарамаса  да,    тіл  мәдениеті 

(М.Балақаев),  ауызекі  сӛйлеу  тілінің  синтаксистік  ерекшелігі  (Р.Әміров)  жағынан, 

әдеби тіл (С.Исаев) мәселесі тҧрғысынан қарастырған болатын.  

Отандық  ғалымдар  (Р.Бердібаев,  Н.Тӛреқҧлов,  Т.Кәкішев,  О.Нҧрмағамбетов, 

С.Қасқабасов,  Г.Есхожин,  М.Әлімқҥлов,  М.Есламғалиев,  Ж.Дәдебаев,  С.Негимов, 

А.С.Қыдыршаев,  Ж.Т.Даулетбекова  т.б.)шешендік  сӛздерге  қатысты  теориялық 

тҧжырымдарды қҧрастырған.  

Біздің  зерттеу  нысанымыздағы  шешендік  сӛздердің  ішінде  академиялық  және 

тәлімдік-педагогикалық шешен сӛздерге тоқталайық. Академиялық шешендік сӛздер: 

-жоғары оку орындарындағы лекциялар; 

-ғылыми баяндамалар; 

-ғылыми шолулар; 

-ғылыми хабарламалардеп бӛлінеді (Г.З.Апресян, Р.Сыздықова). 

Білім-ғылымдық  мазмҧндағы  шешендікті  кӛрсететін  орындар:  жоғарғы  оқу 

орындарының  кафедралары,  яғни  лекциялар;  ғылым  мәселелеріне  арналған  жиналыс-

конференцияларда,  талас-диспуттарда  сӛйленетін  сӛздер,  симпозиумдарда  жасалатын 

баяндамалар, ғылыми хабарламалар, диссертациялар. 

«Болашақ  жастарымыз  қарқынды  даму    заманында  қалай  біз  оларға  білім 

береміз, оларды оқыту ҥшін мемлекетке қандай ҧсыныс ҧсына аламыз», -деп Цицерон 

ӛз заманында-ақ толғанған екен.  

Қоғамның дамуы осы  қоғамда ӛмір сҥріп жатқан әрбір  адамның мәдениеті  мен 

білім  деңгейімен  байланысты.  Қазіргі  бәсекеге  қабілетті  маман  даярлауда, 

экономикалық жағдайда алдымызда жаңа білім философиясын қҧру мәселесі тҧр. Осы 

мақсатта ҥздіксіз білім беру жҥйесінде еліміздің қазіргі және келешегі ҥшін ең маңызды 

тҧлға – болашақ маман болып табылады.  

Сонымен  қатар,  педагогқа  қойылатын  талап  та  орасан  зор.  Мемлекет  педагог 

ҥшін  барлық  жағдайды  қарастыруда.  Бірақ  маманның  қабілетті  де  білімді  жеке  тҧлға 

болып  қалыптасуына  ӛзі  ғана  себепші.  Ізденудің,  еңбектенудің  нәижесінде  ӛзінің 

тҧлғалық  қасиетін,  білімін  шыңдай  тҥседі,  педагогикалық  стилі  қалыптасады,  ӛзін-ӛзі 

 

107 

«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 

28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

 

басқаруы  бірінші  кезекте  тҧрады.  Қазіргі  таңда  болашақ  маманның  ЖОО-да  ғылыми 

пәндерді оқыту ҥшін алған білімі жеткіліксіз болады. 

Ӛзіндік  ҧстанымы  бар  жоғары  білікті  маман,    ӛз  ана  тілін  дамыту  ҥшін  соған 

ғана жҧмыс жасау керек. Сондықтан да болашақ маманның студенттің я магистранттың 

сӛйлеу  мәдениетін  дамытуға,  сӛйлеу  әрекетіндегі  әдеби  тіл  нормасын  сақтай  білуге 

ҥйретуде арнайы пәндер де қажет етеді. Ең бірінші маманның қателігі акцентологиялық 

болып  табылады.  Сонымен  қатар,  болашақ  маманның  шаршы  топ  алдында  дҧрыс 

сӛйлеуі де алдыңғы қатарға қою керек. Студенттің кәсіби қҧзыреттілігін қалыптастыру 

керек.  Осы  орайда  студент    сырт  кӛзге  ӛзіндік  тілдік  тҧлғалық  сӛйлеу  мәдениетін 

қалыптастыруды кӛздейді.  

Қазіргі  кезде  атап  ӛткеніміздей,  болашақ  маманның  кәсіби-педагогикалық 

мәдениеті жоғары болуы тиіс.  

Білім берудің жаңа тенденциялары маманның жоғары оқу орындарында жҧмыс 

жасау  ҥшін,  білім  алушыға  ҥлгі  болу  ҥшін  ЖОО-да  академиялық  шешендікті 

қалыптастыруды  жолға  қойып  отыр.  Заман  талабына  сай  білім  алушы  да  білім 

берушінің кәсіби жоғары білікті болуын талап етеді. ЖОО-да тыңдаушы лекцияның да 

жаңа форматта болуын қалайды. Кейде академиялық шешендіктің талабына сай лекция 

барысында екіжақты дискурсқа тҥсуі мҥмкін, дәлелді тҥрде сҧрақ-жауап болуын талап 

етуі  мҥмкін.  Бҧл  жағдайда  вербалды  қарым-қатынас  қозғалмалы  болады.  Екінші 

жағынан  лекциялық  және  практикалық  сабақтарда  технологияны  қолдану  білім 

алушылардың  ӛздігінен  ақпаратты  декодтауы  ҧлғаюы  мҥмкін.  Осыған  байланысты 

маманның  шығармашылық  диалогын  ғана  емес,  ӛзіндік  сӛйлеу  тілінің  жоғары  болуы, 

коммуникативті мәдениетті болуы ҥлкен рӛл атқарады.  

Педагогтің  лекция  оқу  барысында  сақталуы  қажет  мынадай  талаптарды  басты 

назарға алынады: 

- шешендік    ӛнердің    табиғаты    туралы    лекция    оқитын тҧлғаның  жеке   

басының    интеллектуалдық,      шешендік    және  қатысымдық  (коммуникативтік) 

қасиеттері жоғары болуы керек; 

-  шешендік  ӛнер  табиғаты  мен  тарихы  және  шешендіктану  негіздері  лекция 

мазмҧнында мҥмкіндігінше толық қамтылуы тиіс; 

- шаршы топ алдында сӛйлеудің барлық ерекшеліктері (сӛйлеу техникасы, әдіс-

тәсілдері) ескерілуі керек; 

Студенттердің  (тыңдаушылар  ретінде)  қарым-қатынас  белсенділігін дамытатын 

басқа  да  барлық  әдіс-тәсілдер  молынан  қолданылуы  қажет  (сҧрақ-жауап, 

эвристикалықәңгіме, қысқа диалогтар т.б.).  

Лекцияның  мазмҧнын  жасау  барысында  біз  мынадай  міндеттерді  шешуді 

кӛздедік: 

1) 

студенттердің 

"шешендік 

ӛнер", 

"шешен", 

"шешендік 

сӛздер", 

"Шешендіктану"  туралы  бҧрынғы  тҥсініктерін  молайтуы  арқылы  оларды  дербес 

ҧғымдар ретінде қалыптастыру; 

2)шешендік  ӛнердің  табиғаты,  шешендіктің  дамуы  мен  қалыптасуы,  ҧлттық 

шешендік, қазақ шешендігі, шешендікке жету сатылары, шешендікті зерттеу және тану 

жолдары туралы теориялық білімін нақтылау; 

3)берілетін теориялық білімнің бірізділігі мен сабақтастығын сақтап отыру; 

4)лекцияның  мазмҧнын  студенттердің  меңгергендігін  анықтауға  кӛмектесетін 

әдіс-тәсілдерді белгілеу, яғни студенттердің шешендік ӛнерді меңгеруі ҥшін, алдымен, 

шешендік  ӛнер  туралы  ҧғым-тҥсініктерінің  дҧрыс  әрі  айқын  қалыптасқандығын 

кӛрсететін  бекіту  сҧрақтары,  тҥрлі  тәсілдер  мен  қҥралдар  жҥйесін  анықтау  қажет 

(анкета, тапсырмалар мен сҧрақтар, тестілер). 

 

108 

«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 

28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

Болашақ  маманның  жалпы  сӛйлеу  мәдениетімен  байланысты  ораторлық 

сӛйлеуін де дамыту ӛзекті мәселелердің бірі болып отыр. Осыған орай білм алушының 

ораторлық  сӛйлеу  мәдениетін  дамытатын  академиялық  шешендік  пәнін  енгізу 

қажеттілігі  туындайды.  Педагогикалық  шешендік  пәні  –  білім  алушының  ауызша 

сӛйлеудегі  ораторлық  қасиетін  дамытатын,  коммуникативті-сӛйлеу  біліктілігін 

қалыптастыратын  лекторлық  және  ораторлық  шеберлігін  қамтамасыз  ететін  қазіргі 

таңдағы шешендік пәнінің бірі болып табылады.  

Оқу  материалдарын  таңдауда  ораторлық  сӛйлеудің  ережелерін  білуі  керек. 

Коммуникативті  әрекетте  шешен  сӛйлеудің  заңы  (нақтылық,  диалогиялық  байланыс) 

мен  біліктілігін,  жалықтырып  алмау  ережелерін  (юмор,  ойын,  қиын  ақпаратты  оңай 

жеткізуі ) меңгеруі қажет.   

Болашақ маманның академиялық шешендігінің тағы бір қыры сабақ барысында 

ғана емес конференцияларда баяндама оқуы, жоба жасауы, реферат дайындауы болып 

табылады. Студенттің осы іс-әрекет барысында «тек қана білім әлемі ғана емес, ӛзінің 

әлемі, ӛзін кӛрсету әлемі ашылады» [ 1, c. 152].  

Білім  алушының  ораторлық  сӛйлеу  мәдениетін  қалптастыратын  академиялық 

шешендік пәнінде тӛмендегі қасиеттер де оқытылуы керек: 

-

 

дидактикалық  (ӛзіндік  алған  білімін  ҧйымдастыра  білу,  оқу  материалдарын 

қайта жасау, бейімдеу дағдысы ); 

-

 

сӛйлеу  (ӛз  ойын  қысқа  да  нҧсқа  жеткізе  білу,  мимикалық  және 

пантомимикалық дағдысы); 

-

 

коммуникативті  (қарым-қатынас  барысында  мақсатқа  негізделген  ӛзіндік 

кӛзқарасы, қатынас жасай алу қабілеті). 

Әртҥрлі  сӛйлеу  әрекетінде  тҧлғаның  ораторлық  сӛйлеу  қҧрылымы  да  болуы 

керек.  Бҧған  сӛйлеу  әрекетінің  сипаттауы  мен  орналасу  компоненті  кіреді. 

А.К.Михальсконың  пікірінше  сипаттау  компоненті  ойдың  логикалылығыпен 

қҧралуынан тҧрады.  

Нақты сӛйлеудің мазмҧнын сипаттауда баяндаушы 3 кӛрсеткіште ойлауы керек: 

1.

 

тыңдаушылардың кӛзқарасын (тыңдаушыларды сендіру, жауапкершілігі); 

2.

 

тыңдаушылардың қабылдауын; 

3.

 

дәлелденуі [2, с. 144]. 

Баяндаушының  ораторлық  сӛйлеу  композициясы  жобаның,  лекцияны, 

баяндаманың  әр  бӛлігі  бірлікте  қарастырылады.    Кіріспе  сӛзінің  мақсаты  – 

тыңдаушының қызығушылығын арттыру, пайдалы екендігіне кӛз жеткізуін қарастыру, 

жаңалық  етіп  қабылдатуы.  Негізгі  бӛлімінде  мәселенің  нақты  аргументі  беріліп,  мәні 

ашылады  және  сӛйлеу  стилі  мен  мазмҧнынан  тыңдаушының  қызығушылығы  арта 

тҥсетіндей  болуы  қажет.  Баяндаушы  мен  тыңдаушының  арасында  байланыс  пайда 

болады.  Қорытынды  бӛлімде  ой  тҧжырымдалып,  ӛзара  пікір  алмасулар  орын  алады. 

Аудиторияға байланысты сҧрақ-жауап беріліп, диалог орнатылады.  

Ж.Даулетбекова  осы  шешендікті  білім  алушыға  қалай  меңгертуде  ӛзінің 

еңбегінде:  «бҥгінгі  жастарға  керегі  бізге  дейін  қандай  шешендер  ӛмір  сҥрді,  олардың 

қоғамдағы  орны  қандай  болды,  не  деп  айты  деген  сҧрақтар  тӛңірегіндегі  ақпараттық 

білімнен гӛрі жҥре қалыптасатын шешендік қасиеттің сыры неде, оған қалай тӛселуге 

болады,  кӛпшілік  алдындағы  сӛзге  дайындық  сатылары  қалай  жҥруі  керек,  шешен 

сӛйлеудің тәсілдері  мен амалдары қандай, тыңдаушыны баурайтын қандай жолдарды, 

қандай  ортада  қалай  пайдалануға  болады  деген  сауалдар  тӛңірегінде  нақты  бағдар 

беріліп,  сынақ-тапсырмаларды  орындап,  практикалық  жағынан  жаттығу  әлдеқайда 

пайдалы» [3, 23],-деген әдіс тҧрғысынан айтады.  

 

109 

«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 

28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

 

М.В.Николаев  пен  Е.А.Руденко  сӛйлеудің  техникасы  мен  мәдениеті,  ӛзінің 

эмоциясын  басқару  дағдысы,  ҧжымдық  және  тҧлғалық  байланысу  ӛнерін 

педагогикалық техника деп анықтады.  

В.П.Зинченконың ойынша педагог 12 тілді білуі керек деп есептейді Бҧл жерде 

әртҥрлі  қарым-қатынастағы  тілді,  яғни  бірмезгілде  әртҥрлі  мағынаны  білдіретін 

(мимика, жест, сӛздер және т.б.) сӛздерді айтады [4, 190].  

Академик В.О.Ключевский: «Оқытуда ең қиыны – ӛзін тыңдата білуі. Сӛйлеу  - 

механикалық  жаңғыртудан  да  ӛте  ерекше»,-деп  кӛрсетті.  Кӛпшілік  алдында  сӛйлеу, 

риторикалық  сӛйлеу  –  тҧлғаның  әрқырлы  қасиетін  танытатын  қҧбылыс.  Оның  сӛйлеу 

мәдениетімен  қатар  сӛйлеу  кҥші,  мәнерлілігі,  дауыс  ырғағы,  дикциясының 

кереметтілігі,  ассоциативті  болуы,  вербалды  және  бейвербалды  әрекеттерді  қолдана 

білу қабілеті де танылады.  

Сонымен қатар, жоғары мектеп маманы қазіргі тҥсінік бойынша, білімді кәсіби 

білікті,  мәденетті,  бәсееге  қабілетті,  сӛйлеу  шеберлігі,  шаршы  топ  алдында  ӛзін-ӛзі 

ҧстай алу қасиетін міндетті тҥрде игеруі қажет.  

 

ҼДЕБИЕТТЕР: 

1.

 

Десяева Н.Д. Культура речи педагога: учебное пособие для студентов 

высш. учеб. заведений. М., 2003. 

2.

 

Зинченко  В.И.  Психологическая  педагогика:  материалы  к  курсу  лекций. 

Самара,1998. 

3.

 

Дәулетбекова  Ж.Т.  Сӛз  мәдениеті  және  шешендік:  оқыту  теориясы  мен 

әдістемесі. 

Монография. –Алматы, Нҧрай Принт Сервис, 2014.-210б. 

4.  Михальская  А.К.  Русский  язык:  Риторика.  10—11  кл.:  учеб.  для 

общеобразоват. учреждений. 4-е изд., стереотип. М., 2007. 

 

 

ӘОЖ 377.6.  

 

МҰҒАЛІМ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ 

 

Дүзгенбаева Б.Т. 

Бақтыбай Жолбарысұлы атындағы орта мектеп-лицейі, Талдықорған қаласы, 

Толыбаева Л.А. 

Ш.Уалиханов атындағы орта мектеп, Кербұлақ ауданы 

 

Мҧғалім  -  елдің  болашағын  кӛркейтіп,  рухын  биікке  кӛтеретін,  жас  ҧрпақты 

тәрбиелейтін  жауапкершілігі  мол  киелі  мамандық.  Ондай  мамандық  иесі  әрқашан  да 

ӛресі  биік  болып,  сӛйлеген  сӛзінен,  ойлар  ойынан  маржандай  тізілген  ілтипат  пен 

парасаттың  ӛрнектері,  әсемдік  әлемі  кӛрінетін,  кӛкірегі  жақсылыққа  тола,  мейірімді, 

білімі біліктілікке ҧласқан ізденімпаз, елжанды, адамгершілігі жоғары адам болу керек. 

Мҧғалім  қызметінің  ерекшелігі  сол  кӛптеген  мамандықтар  секілді  педагогтың 

қолында ӛлшеуіш немесе басқаша айтқанда приборлар жоқ. Оның ең басты жҧмысы — 

оқыту  мен  тәрбиелеу  барысында  пайда  болған  қарым-қатынасты  басқару.  Мҧғалім 

кӛптеген  нақты  жағдайда  қысқа  уақыттың  ішінде  ең  дҧрыс  педагогикалық  шешімді 

таба  білуі  тиіс,  ал  мҧның  ӛзі  әрқашан  кҥрделі.  Тҥптеп  келгенде,  қоғам  мҧғалімге 

ерекше  жауапкершілік  жҥктейді.  Мҧғалімге  ҥйретуге  ең  кӛнгіш  кезіндегі  адам  сеніп 

тапсырылады.  Мҧғалім  баланың  білімін,  икемділігін,  әдетін,  мҧратын  және  ӛмірлік 

мақсатын қалыптастырады [1]. 

 

110 

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: