Ережепов А.Е. Ережепова А.А

160 
 
Согласно  принципам  трансформации  КазНУ  имени  аль-Фараби  в  исследовательский 
университет,  интеграции  образования  и  науки  особую  роль  получает  инновационное 
образование с использованием современных информационных, проблемно-ориентированных и 
проектно-организованных  технологий,  обеспечивающих  партнерство  университета,  науки, 
бизнеса.  В  этой  связи  большая  роль  отведена  организации  ознакомительных,  учебных, 
профессионально-производственных,  исследовательских  практик  которые  в  совокупности 
обеспечивают  непрерывную  практическую  подготовку  к  будущей  профессиональной 
деятельности. 
Концепция  непрерывной  практической  подготовки  студентов  КазНУ  имени  аль-Фараби 
разработана  на  основании  Государственной  программы  развития  образования  в  Республике 
Казахстан на 2011-2020 годы. [2] 
Концепция  непрерывной  практической  подготовки  обучающихся  призвана  комплексно 
объединить отдельные виды практик.  
Система  непрерывной  практической  подготовки  представляет  собой  совокупность 
взаимосвязанных  и  взаимообусловленных  форм,  методов  и  средств  формирования  у 
обучающихся  различных  специальностей  умений  и  навыков  в  соответствии  с  требованиями 
развития рыночной экономики. 
Цель  непрерывной  практической  подготовки  обучающихся – модернизация  системы 
многоуровневого  образования  на  основе  приоритетов  Стратегического  плана  развития 
Республики  Казахстан  до 2020 года  для  повышения  качества  подготовки  выпускников  с 
высшим  профессиональным  образованием,  удовлетворение  потребностей  личности  и 
общества.[3] 
Содержательная  взаимосвязь  всех  видов 
профессиональных
  практики  обеспечивается 
выполнением следующих принципов: 
 
принцип  последовательности  предполагает  поэтапное  освоение  всех  видов 
профессиональной  деятельности,  поочередное  овладение  всеми  профессиональными 
функциями специалиста; 
 
принцип  преемственности  предполагает,  когда  освоение  нового  осуществляется  на 
основе опыта, приобретенного студентами на предыдущих этапах практической подготовки; 
 
принцип  динамичности,  то  есть  постепенного  усложнения  задач  различных  видов 
практики, расширение спектра социальных ролей и видов деятельности, в которые включается 
студент, увеличение объема и усложнение содержания деятельности, которая от курса к курсу 
становится все ближе к деятельности профессионала; 
 
принцип  полифункциональности  или  одновременного  выполнения  в  ходе  практики 
различных  профессиональных  функций  (организаторской,  социально-воспитательной, 
социально-образовательной,  коррекционно-развивающей  и  пр.)  и  овладения  различными 
профессиональными  ролями  (организатора  деятельности,  воспитателя,  помощника, 
консультанта и т.д.). 
Профессиональная  практика  выполняет  ряд  функций.  Адаптационная  функция  практи-
чески  проявляется  в  том,  что  студент  не  только знакомится с  разными  видами  предприятий, 
учреждений  и  организацией  работы  в  них,  но  и  привыкает  к  ритму  производственного 
процесса,  к  взаимодействию  в  коллективе,  начинает  ориентироваться  в  системе  горизон-
тальных  и  вертикальных  связей  и  отношений. Обучающиеся  начинает  реально  представлять 
себе все радости и трудности  производственной деятельности.  Обучающая функция практики 
состоит  в  реализации  полученных  теоретических  знаний  в  конкретной  деятельности. 
Происходит процесс выработки основных профессиональных компетентностей, формирование  
сознания,  которое  из  плоскости  идеальных  представлений  переходит  в  систему  реальных 
установок  и  взглядов  будущего  специалиста. Воспитывающая функция  практики,  значение 
которой  возрастает,  состоит  в  формировании  мотивации  к будущей профессиональной 
деятельности, становлении профессиональной культуры, формировании профессиональной «Я-
концепции»  и  стиля    деятельности. Рефлексивная функция  практики  является  одной  из 
важнейших.  Только  на  практике  студент  может  оценить  свое  эмоциональное  состояние  в 
процессе общения со  всеми  субъектами  производственной  деятельности,  проанализировать  и 
оценить  свои личностные и  профессиональные  качества,  свою успешность или  увидеть 
«слабые места » своей неуспешности[4] 
 Развитие  современной  системы  высшего  профессионального  образования  предполагает 
использование  профессиональных    практик  (учебной,  производственной,  преддипломной - 

161 
 
бакалавриат,  педагогической,  исследовательской - магистратура),  как  одного  из  условий 
развития  компетенций, которые определяют роль, место, вид и характеристика  предприятия, 
учреждения, организации и инновационные процессы в  их деятельности. 
Профессиональная практика является составной частью учебного процесса и имеет цель 
закрепление и углубление знаний, полученных студентами в процессе обучения, приобретение 
необходимых  знаний,  умений,  навыков  практической  работы  по  изучаемой  специальности. 
Всем  известно,  что  именно  практика,  как  ничто  другое,  лучше  всего  повышает 
профессионализм  будущих  специалистов  на  всех  уровнях,  дает  им  возможности  приобрести 
опыт, который они пронесут всю жизнь. 
Организация  и  проведение  профессиональной  практики  студентов  проводится  в 
соответствии  с  законом  Республики  Казахстан: “Об  образовании” (с изменениями  и 
дополнениями по  состоянию  на 24.10.2011 г.).  В  Закон  Республики  Казахстан  «Об 
образовании» введены: 
 
понятие «кооперативное обучение» как одной из форм организации подготовки кадров, 
основанной на ответственности государства, работодателей и учебных заведений; 
 
новая  статья  «Социальное  партнерство  в  области  профессионального  образования».  В 
ней  определены  основные  направления  взаимодействия  работодателей  в  подготовке 
специалистов,  организации  профессиональной  практики  и  их  трудоустройстве,  привлечения 
работодателей  к  процессу  обучения  специалистов  с  производства,  оценке  профессиональной 
подготовленности выпускников. 
Все  указанные  направления  реализуются  в  Концепции  непрерывной  практической 
подготовки студентов  в КазНУ имени аль-Фараби 
В  связи  с  внесением  изменений    и  дополнений,  в  закон  Республики  Казахстан  “Об 
образовании”, которые связаны с тем,  что «Будут заключаться договоры между организацией 
образования,  предприятиями  и  студентами,  обучающимися  по  государственному 
образовательному  заказу  в  вузах,  осуществляющих  подготовку  специалистов  для  проектов 
ГПФИИР, по прохождению практики и трудоустройству» предлагается пересмотреть и внести 
изменения  в    Концепцию  непрерывной  практической  подготовки  студентов,  в  КазНУ  имени 
аль-Фараби,  разработанной  на основании Государственной программы развития образования в 
Республике Казахстан на 2011-2020 годы. 
Профессиональная  компетентность,  социальная  зрелость  и  духовное  богатство  сегодня, 
как никогда, оказываются наиболее важными условиями обеспечения эффективности процесса 
обучения  и  воспитания.  Качество  образования  будущего  специалиста  и  уровень 
сформированности его профессиональной компетентности являются социальными критериями 
состояния  и  результативности  процесса  образования,  его  соответствия  потребностям 
современного  общества  в  формировании  и  развитии  профессионально-личностной компетент-
ности специалиста. 
Основная  цель  профессиональной  практики - создание  условий  для  самореализа-
ции, самовыражения,  самоопределения  личности  студента  как  субъекта  профессиональной 
деятельности,  как  личности  компетентного специалиста,  способного  работать  в  условиях 
конкуренции. 
Предложения по совершенствованию проведения производственной  практики: 
-  синхронизировать  работу  Центра  занятости  и  карьеры  и  кафедр    при  заключении 
договоров с предприятиями (базами практик);  
- продолжить заключение долгосрочных (до 3-х лет) договоров с  предприятиями (базами 
практик); 
Практикоориентированное  обучение  будущих  специалистов  проявляется  в
  том,  что 
обучающиеся  (студенты,  магистранты,  докторанты)  не  только  знакомится  с  разными  видами, 
условиями  работы,  правилами  внутреннего  распорядка,  традициями  образовательных 
организаций  и  организаций,  но  и  с  основными  направлениями,  содержанием,  формами  и 
способами работы. По время прохождения профессиональных практик  полученные в процессе 
теоретической  подготовки  знания  проверяются  в  практической  деятельности,  т.е.  находят 
воплощение  в  деятельности  обучающегося – практиканта,  происходит  процесс  выработки 
основных  профессиональных  компетенций,  формирование  профессионального  сознания, 
формируются  профессиональные  качества  личности:  социальная  чувствительность,  навыки 
воздействия  на  других  людей,  способность  работы  над  собой,  что  необходимо  постоянно 

162 
 
заниматься  самообразованием  и  самовоспитанием,  так  как  профессионально-значимые 
качества требуют постоянного развития. 
  
 
Литература: 
1.  Закон  республики  Казахстан    «Об  образовании» (с изменениями  и  дополнениями по 
состоянию на 04.12.2015 г.). http://edu.resurs.kz/elegal/zakon-ob-obrazovanii 
2.  Указ  Президента  Республики  Казахстан  от 7 декабря 2010 года  № 1118 «Об 
утверждении Государственной программы развития образования Республики Казахстан на 2011 
- 2020 годы». "Казахстанская правда" от 14.12.2010 г., 
3.  Указ  Президента  Республики  Казахстан  от 1 февраля 2010года « О  Стратегическом  
плане  развития  Республики  Казахстан  до 2020 года».  Источник: Информационная  служба 
ZAKON.KZ  
4.  Газизова  Т.В.,  и  др.  Роль  учебной  практики  в  подготовке  будущего  учителя // 
Современные проблемы науки и образования. – 2015. – № 3;  
5.  Глубокова  Е.Н.,и  др..  Гуманитарные  технологии  в  высшем  профессиональном 
образовании: научно-методические материалы
 для подготовки преподавателей высшей школы. 
СПб: Академия исследования культуры, 2014. С. 77.
 
 
 
 
Ермолдина Э.Т., Василина Г.К., Мойса Р.М., Ташмухамбетова Ж.Х., Абильдин Т.С. 
 
КАДРЛАРДЫ ОҚЫТУ ДАЯРЛАУ САЛАСЫН ЖЕТІЛДІРУДЕГІ  
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ РӨЛІ 
 
Қазіргі  таңда    кәсіби  білім  беруді  оның  іргелілігін  сақтай  отырып  практикалық 
бағыттауды  күшейту  арқылы  компетенттілік  негізде  кәсіби  білім  беруді  жаңарту  мәселесі 
көтерілуде.  
Тәжіриебелі-бағытталған  білім  беруді  қалыптастыру  үшін  белгілі  нәтижелерге  қол 
жеткізуге,  маңызды  компетенцияларды  меңгеруге  бағытталған  жаңа  қызметтік-компетент-
тілікті тәсіл  қажет.  
Кейс-әдістің мәні оның негізінде нақты ситуация немесе жағдайларды (ағылшын сөзінен 
«case» - жағдай) сипаттаудықолданылудан тұрады.  Анализдеуге ұсынылатын жағдай шынайы 
өмірдің  ситуацияларын  қамтып  көрсетуі  қажет.  Екіншіден,  сипаттауда  зерттеуші  шешу  үшін 
жасарын  мәселелер,  бірқатар  жанама  неме  тура    қиыншылықтар  немесе  мәселе  қамтылуы 
керек.  Үшіншіден,  белгілі  бір  немесе  бірқатар  мәселелерді  шешу  практикалық  жазықтығына 
теориялық  білімді  аудару  үшін  алдын-ала  теориялық  білімнің  кешенді  меңгерілуі  қажет.  
Кейспен жұмыс жасау  процесінде жиі қосымша ақпараттар қажет. Нәтижесінде қатысушылар 
мәселелі  жағдайдан  шығудың  өз  қорытындылары  мен  шешімдеріне  келеді,  жиі    көп 
шешімдерге келеді.  
Кейс-технологияны  «Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процестердің  техноло-
гиясы» пәнін беруде қолдану мүмкіндігі.   
Кейс-әдісті  белгілі  бір  пәнге  қолданудың  басты  шарты  оптималды  шешім  табу  және  оны 
талқылау  үшін  практикалық  мәселелер,  тапсырмалар,  жағдайлар  мен  ситуациялар 
қалыптастыруға болатын қарама-қайшылықтардың болуы балып табылады. 
«Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процестердің  технологиясы»  пәнін  беруде 
жағдайлар  мен  мәселелер  жасау  үшін  қолданылатын  қарама-қайшылықтар  келесі  аралықта 
болуы мүмкін: 
1.  студенттерге таныс және жаңа фактілер; 
2.  студенттерде бар білімдер мен оларды шешуге қажетті білімдер; 
3.   білімнің коптүрлілігі мен мәселені шешу үшін дұрыс нәтиже беретінін таңдау;  
4.  жаңа  практикалық  жағдайда  осы  әдістерді  түрөзгерту  қажеттілігі  мен  білімін 
қолдану; 
5.  таңдалған әдістің практикалық қолданымсыздығы  мен  мәселерді шешудің теория-
лық мүмкіндігі; 

163 
 
6.  мәселелі  жағдайды  шешу  үшін  студенттердің  білімдері  мен  қойылатын  талаптар 
(студент  бұл  мәселені  шешу  үшін  білімінің  таяздығын  ескеріп,  оны  ары  қарай  жетілдіру 
керектігін түсінеді де, жаңа теориялық білімі мен практикалық біліктігін арттыруға ұмтылады) 
7.  өз  білімін  қолданудың  жаңа  шарттары,  яғни  қайшылықты  түсініп  мәселені  шешу 
үшін өзінің білімін практикада пайдалану жолын іздестіру.  
Студент    қайшылықты  түсініп  қиын  жағдайға  ұшырайды,  оның  ойында  сұрақтар 
туындайды.  Туындаған  қиыншылықты  студент  өзінің  білімге  құмарлығы  мен  немесе  зерттеу 
белсенділігінің нәтижесінде шеше алады.  
Кейс-әдісті  «Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процестердің  технологиясы»  пәніне 
қолдану  студенттің  оқылатын  материалға  танымдық    қызығушылығын,  білімге  деген 
құштарлығын  тудыратын  интеллектуалды  күйге    түсіреді  де,  олардың  өзбетінше  танымын 
арттыруға,  ғылыми  зерттеу  әдістерін  қолдану  мүмкіндігін  қолдануға,шығармашылық 
қабілетіндамытуға  мүмкіндік  береді  және  танымдық  мотивациясын  қалыптастырады  және 
эмоциялық беріктік қабілетін дамытады.  
«Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процестердің  технологиясы»  пәнін  кейс-
технологиясы  бойынша  білімберу  әдістемесі.  «Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процес-
тердің  технологиясы»  пәнін  оқытуда  қойылған  мақсатқа  қол  жеткізу  құралы  кейс  болып 
табылады, ол студенттердің жұмысы үшін құжаттар пакеті.   
 
Кейстің құрылымы мен мазмұны:  
1.  бағдарламаның тақырыбын, мәселелерді, сұрақтарды тапсырмаларды ұсыну; 
2.  практикалық жағдайларды толық сипаттау;  
3.  ілеспелі фактілер, варианттар, альтернативалар;  
Оқу-әдістемелік қамтамасыздандырулар: 
1.  көрнекілік материалдар; 
2.  “Кейспен қалай жұмыс жасау керек?” туралы ұсынымдар; 
3.  Негізгі және қосымша әдебиеттер; 
4.  Кейспен жұмыс жасау режимі; 
5.  критерии оценки работы по этапам. 
 
Жұмыстың (алгоритмі)  реті: 
Студент пен оқытушы сабағына дайындық 
Ұйымдастырушылық бөлім. Кейсті беру 
Студенттің кейспен жеке  өзіндік жұмыс. Қосымша ақпаратты алу.  
Тақырып бойынша теориялық материалды меңгеруі бойынша тексеру.  
Микротоптағы студенттердің жұмысы 
Пікір талас (студенттердің топтық жұмысы) 
Жұмыстың қорытындысын рәсімдеу 
Оқытушымен қорытынды жасау 
 
Әрбір деңгейдің әдістемесі 
1.  Студент  пен  оқытушы  сабағына  дайындық.  Бұл  деңгейде  оқтушы  оқұ 
материалдарына логикалық талдау жүргізіп, мәселелерді қалыптастырады. Материалды іріктеу 
кезінде келесі ескеріледі:   
1.  кең көлемді оқу материалдардың есте сақталуы қиын;  
2.  белгілі жүйеде орналасқан компактілі оқу материалы жеңіл қабылданады;  
3.  оқу материалындағы мағыналы пункттерге мән беру оны есте сақтау эффективтілігін 
арттырады. 
2.Ұйымдастырушылық бөлім мазмұны мен әдістемесі жағынан дәстүрлі.  
3. Студенттің кейспен жеке  өзіндік жұмысы. Бұл деңгейде студенттер оқу-әдістемелік 
қамтамасыздандырулармен,  қосымша  материалмен  жұмыс  жасап,  ұсынылған  ситуацияларды 
анализдейді. Бұл деңгейде әрбір студент не істеу және қалай жұмыс жасау керектігін біледі.  
4. Оқылған  материалдардың  меңгерілуін  тексеру.Практикалық  мәселені  орындау  үшін 
студенттер кейс бойынша жаңа материалдарды өздігінен оқып білуі  қажет болғандықтан, оның 
меңгерілуі  бойынша  тексерулер  жүргізілу  қажеттігі  туындайды.  Тексеру  әдістері  дәстүрлі 
(ауызша  сұрау,  бір-бірін  тексеру,  карталар  бойынша  жауап  және  т.б.)  және  дәстүрлі  емес 
(тестілеу, рейтинг және т.б.) болуы мүмкін. 

164 
 
5. Микротоптағы  жұмыскейс-әдістегіорталық  орынды  алады,  себебі    бұл  тәжіриебе 
алмасудың  және  зерттеудің  жақсы  әдісі.  Студенттер  топтарға  бөлінген  соң  өзіндік  жұмыстар 
атқара  бастайды.  Студенттер  бір-бірін  тыңдайды,  өздері  сөйлейді,  алынған  нәтижелерді 
анализдейді,  жазып  алады,  сонымен  қатар  пікір  таласып,  тыңдауды  үйренеді,  ең  жақсы 
жобалармен  келіседі,  қателерін  табады,  шешімдерін  жобалайды,  пікір  таласқа  материалдар 
дайындайды.  
 6. Дискуссия. Топтардағы пікір таласқа үлкен мән берілу керек, себебі оның барысында 
әрбір ситуацияның шешілуінің варианттары, туындаған сұрақтарға жауаптардың жүзеге асады. 
Дискуссия нәтижесінде бір шешімге келеді, оптималды деп танылған эксперттер мен оқытушы  
бірге шешім қабылдайды. 
7. Жұмыстың қорытындысын рәсімдеу. Бұл деңгейде экспертті топ пен оқытушы бірігіп 
жасалған ескертулер ескеріліп, сызбаларға түзетулер енгізіледі. Бұл этап топ барлығын дұрыс 
жасағанда  қолданылмайды.  Бұл  этапты  пікір-талас  немесе  қорытындылаумен  біріктіркге 
болады.    
8. Оқытушыменқорытындыжасау. Бұл этапты да дискуссиямен біріктіруге болады. Бұл 
этапта  ситуацияның    ұжымдық  шешімі  қабылданады,  сондықтан  студенттер  олардың 
шешімдері қандай түрде рәсімделетінін білуі керек.   
 
«Мұнайды  өңдеудегі  деструкциялық  процестердің  технологиясы»  пәнін  білімберу 
үшін кейс-технологиясын қолдану 
 
Тақырып: Мұнайға серік газдардың утилизациясы. 
Мақсаты:  Көмірсутекті  шикізатты  өңдеу  бойынша  алған  білімдерін  пайдалану  және 
бекіту. 
Ситуацияның  сипаттамасы.Өзен  кенорнындағы  мәселе,  мұнай  кенорнындарында 
міндетті түрде  кездесетін және оны біріншілік өңдеу кезінде бөлінетін,  мұнайдың құрамында 
еріген күйде болатын фракция – газды (мұнайға серік газдар) іске асыру.  
Сонымен  бірге  кенорнының    технологиялық  шешімі  серік  газдардың  негізгі  серік 
газдардың негізгі бөлігі пласттық қысымды сақтау үшін  қайта кері жіберіледі немесе  өртеледі.  
Кейс  сұрақтары:  Осы  дұрыс  шешім  бе?  Экологиялық  тұрғыдан  бұл  қалай  көрінеді? 
Мұнайға  серік  газдарды  утилизациялаудың  тағы  қандай  әдістерін  сіз  ұсына  аласыз?  Бұл 
әдістердің ұқсатығы мен ерекшелігі? МСГ утилизациялау процеснің химизмі. 
 
Тақырып: Октан саны. 
Мақсаты:  Көмірсутекті  шикізатты  өңдеу  бойынша  алған  білімдерін  пайдалану  және 
бекіту. 
Ситуацияның  сипаттамасы.Көлікке  жанармай  құю  бекетіне  АИ 96 және  АИ 92 
маркалы бензиндерінің орнына екі бензовоз АИ 92 маркалы бензин әкелінді. Бұл оқыс оқиғаны 
түзетіп,  жағдайдан ұтымды шығу үшін және оның октан санын 96-ға  көтеру мақсатында АИ 
96  резервуарына АИ 92 маркалы бензині мен  толуол қосылды.  
Кейс  сұрақтары:  Дұрыс шешім қабылданды ма?Ароматты көмірсутектер октан санына 
әсер  ете  ме?  Мұндай  бензин  Евро-4  стандартына  сәйкес  келе  ме?  Жоғары  октанды  бензинді 
қандай жолдармен алуға болады?  
Әдебиет 
1.  Сборник  материалов  педагогических  чтений  «Современные  педагогические  чтения», 
Екатеринбург ,  2014. – С. 60. 
2. Шимутина Е. Кейс-технология в учебном процессе // Народное образование 2009, №1. 
– С. 172-179. 
3. Вержинская С. В. Химия и технология нефти и газа. Учебное пособие. – М.: ФОРУМ: 
ИНФРА-М, 2007. - 400 с 
 
 
 
 
 
 
 

165 
 
Ешова Ж.Т., Ақбаева Д.Н. 
 
CТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ МЕН БАҚЫЛАУ ТҮРЛЕРІН ТАЛДАУ 
 
Студенттердің  меңгерген  білімдерін  бағалау – оқу  үрдісінің  негізгі  элементтерінің  бірі. 
Оқу-тәрбие үрдісін тиімді басқару мен болашақ мамандарды сапалы дайындау білімді бағалау 
жүйесін  дұрыс  ұйымдастыруға  тікелей  тәуелді.  Білімді  бағалауда  оқытушы  мен  студент 
аралығында  «кері  байланыс»  орнығып,  студенттің  оқу  материалдарын  меңгеру  динамикасын 
бақылауға,  білім,  білгірлік,  дағды  деңгейлерін  бағалауға  және  оқу  жетістіктеріне  талдау 
жүргізу арқылы оқу үрдісін ұйымдастыруға тиісті түзетулерді енгізуге мүмкіндік туындайды.  
Бағалау функциялары тексеру, оқыту, дамыту, тәрбиелеу, әдістемелік болып жіктеледі 
[1].  Тексеру  функциясы  бойынша  бағалау  оқыту  нәтижелерін  қорытындылауда  негізгі 
көрсеткіш  болып  табылады.  Бағалау  нәтижелері  жеке  студенттің  оқу  әрекетін  ғана  емес, 
сонымен қоса факультет деңгейінде оқу-тәрбие жұмысының жағдайын айқындайды. 
Оқыту  функциясы  бойынша  білімді  бағалау  өткен  материалдарды  жинақтау,  қайта 
талдау,  нақтылау  мен  толықтыру  арқылы  білімді  қайталауға,  бекітуге,  ары  қарай  дамытуға 
жеткізеді. Бағалау оқыту ісін тиімді ұйымдастыруға, білімді өздігінен меңгеруге қажетті дағды 
мен білгірлікті қалыптастыруға ықпал етеді.  
Бағалаудың  дамыту  функциясы  студент  бойында  межелікті  дамытады,  оның  танымдық 
қабілеттілігін  қалыптастырады.  Бағалау  зейіннің,  ойлаудың,  қиялдың  шиеленісті  жағдайында 
өтеді. Кез-келген тексеруде студент меңгерген білімін қайталай алуға, қайта өңдеп, жүйелеуге, 
дәлелдер  келтіріп,  жалпылама  қорытынды  жасауға  бейімделеді.  Бұл  өз  кезегінде  оқытудың 
дамуына оң ықпалын тигізеді. 
Тәрбиелеу  функциясы  жауапкершілік  сезімін  және  белсенді  оқу  әрекетін  қалыптасты-
рады.  Бағалауды  дұрыс  жүргізе  білетін  оқытушы  студент  бойында  алған  білімдері  мен 
білгірлігін өздігінен дамыту сезімін оятады, өзін-өзі тексеру қажеттігін дамытады.  
Оқытушы  әдістемелік  функция  бойынша  бағалауды  ұйымдастыру  арқылы  өз 
жұмысының  нәтижелерін  талдайды,  өзінің  оқыту  әдістемесін  бағалайды,  оқыту  әрекетінің 
оңтайлы варианттарын таңдайды.  
Бағалау оқу-тәрбие үрдісінің жоспарына сәйкес жүргізіліп, жоспарлы да, жүйелі болуы 
керек. Жүйелі бағалау қатені дер кезінде көруге және түзетуге мүмкіндік береді.  
Бағалау  студенттердің  оқу  әрекетінің  жетістіктері  мен  кемшіліктерін  нақты  бағалай 
алатындай  шынайы  болуы  қажет.  Шынайылылық  оқытудың  мақсаты  мен  мазмұнына, 
студенттің  білім,  білгірлік,  дағды  талаптарына,  тексеру  тапсырмалары  мазмұнының  тексеру 
мақсатына сай негізделіп анықталады.  
Бағалау  бағдарламаның  барлық  бөлімін  қамтитын,  оқыту  материалдарын  студенттердің 
нақты меңгерген деңгейін мейілінше толық айқындай алатындай жан-жақты болуы қажет.  
Бағалау  студенттің  психологиялық-педагогикалық  ерешеліктерін  ескеретін  жеке  болуы 
керек.  Барлық  студенттерге  бірдей  талап  қойылуы  керк,  сонымен  бірге  әрқайсысының  жеке 
қасиеттері  (табиғи  баяулығы,  ұяңдығы,  ұялшақтығы,  өзіне  асыра  сенімділігі,  физикалық 
кемістігі) ескерілуі қажет.  
Бағалау  тексеру  жұмыстарына  тадлау  жүргізуге,  қысқа  уақытта  толық  баға  қоюға, 
оқытушы мен студенттің уақытын ескеретін үнемді болуы қажет.  
Бағалау байыпты жұмыс жағдайында жүзеге асырылатын педагогикалық сыпайы болуы 
керек.  Студенттердің  жауабын  сұрақ  қою  арқылы  бөлуге,  оларды  асықтыруға  болмайды. 
Барлық ескертулерді, ұсыныстарды, бағалауды сыпайы және мейірімді түрде жасау қажет.  
Бағалау түрлері: алдын-ала, ағындағы, мерзімді, жалпы. Оқу үрдісін нәтижелі жоспарлау 
мен  басқару  үшін  алдын-ала  бағалауды  жүргізеді.  Бүл  бағалау  түрі  студенттердің  бастапқы 
білім  мен  білгірлік  деңгейін  анықтауға  мүмкіндік  береді  және  оқыту  үрдісінде  фундамент 
ретінде қолданылады.  
Ағындағы  бағалау – студенттердің  білім  мен  білгірлік  деңгейін  тексерудің  негізгі  түрі. 
Бұл бағалаудың негізгі міндеті – студенттердің оқу әрекетін жүйелі басқару мен оған түзетулер 
енгізу.  Ағындағы  бағалау  оқу  материалын  меңгеру  сапасы  жайында  алғашқы  мағлұматтарды 
алуға мүмкіндік береді және студенттердің жүйелі, мақсатты, жауапты оқуына ықпал етеді. 
Мерзімді  (межелі)  бағалау  студенттердің  оқу  материалын  бөлім,  тақырып  бойынша 
меңгеруін анықтап, оқу сапасын айқындауға мүмкіндік береді. Бұл бағалау түрі семестрде екі 
рет жүргізіледі.  

166 
 
Жалпы  бағалау  түрін  оқытудың  соңғы  нәтижелерін  тексеру  үшін  жүргізеді.  Бағалау 
емтихан тапсыру, дипломдық жобаны қорғау түрінде өтеді.   
Бағалау  әдістері:  фронталды  сұрау,  жеке  сұрау,  жазбаша.  Фронталды  сұрау  оқытушы 
мен студент арасында әңгімелесу түрінде өтеді. Мұндай жағдайда барлық студенттер белсенді 
ойлау  жұмысына  тартылады.  Фронталды  сұрау  әдісі  бойынша  үй  тапсырмаларын  орындау 
тексеріледі,  жаңа  материалды  оқытуға  дайындық  пен  оны  меңгеру  деңгейлері  анықталады, 
студенттердің зертханалық, практикалық сабақтарды орындауға дайындығы тексеріледі. 
Жауап  тереңірек,  жан-жақты  ойлануды  қажет  ететін  жағдайда  жеке  сұрау  әдісі 
қолданылады. Қойылатын сұрақтар нақты, анық, қолданбалы сипатта, оқытылған материалды  
толық  қамтитындай  болуы  қажет.  Ауызша  сұраудың  қорытынды  бөлімінде  студенттердің 
берген  жауаптарына  талдау  жүргізіліп,  кемшіліктері  көрсетіліп,  материалды  меңгеру  деңгейі 
бойынша қорытынды жасалады.  
Жазбаша  тексеру  әдісі  бағалаудың  барлық  түрлерінде  қолданылады  және  аудиторияда 
немесе аудиториядан тыс үй тапсырмасы ретінде жүргізіледі. Жазбаша жұмыстар мазмұны мен 
формасы  бойынша  келесі  түрлерге  жіктеледі:  химиялық  диктант,  есептер  шығару,  сызба-
нұсқаларды дайындау, реферат жазу.  
Жоғарыда  қарастырылған  бағалау  функциялары,  түрлері  мен  әдістері  химик-технолог 
мамандығы студенттеріне «Химиялық технологиядағы негізгі процестер мен аппараттар» пәнін 
оқыту үрдісінде қалай жүргізілетіндігіне тоқталайық. 
«Химиялық  технологиядағы  негізгі  процестер  мен  аппараттар»  курсы  химиялық-
технологиялық  мамандықтардың  оқу  жоспарларында  алатын  орны  мен  қолданылу  мақсаты 
бойынша  «Жалпы  физика», «Жоғары  математика», «Физикалық  химия»  сияқты 
жаратылыстану-нақты  пәндерін  арнайы  химиялық  технология  курстарымен  байланыстырады 
және  базалық  инженерлік  дайындықты  қалыптастырады [2,3]. Оқу  жоспарында  бұл  пән 6 
кредит  бойынша  екі  семестр  оқытылады.  Курстың  дәріс  материалдары  химиялық 
технологияның гидродинамикалық, жылулық, массаалмасу үдерістері жүйелі қарастырылатын 
негізгі үш бөлімнен құралады. Студенттерге массаалмасу үдерісін оқытқанда курстық жобалау 
сабағы  қатар  жүруі  тиіс,  алайда  оқу  жоспарында  курстық  жобаға  кредит  бөлінбеген.  Бұл 
жағдай  студенттердің  химик-технолог  маманы  болып  қалыптасуда  және  дипломдық 
жобаларын орындау мен қорғауда үлкен нұсқан келтіруде.  
Бұл  пәнді  оқытуда  семестр  бойына  студенттердің  жұмысын  бағалау  кезінде  келесілер 
есептелінеді: 1) сабаққа  қатысу/сабақты  босатпау; 2) зертханалық  сабақтарға  белсенді  және 
нәтижелі қатысу;  3)  негізгі және қосымша  әдебиеттерді оқу; 4) өзіндік жұмысын орындау; 5) 
барлық тапсырмаларды белгіленген уақытта тапсыру. 
 «Химиялық  технологиядағы  негізгі  процестер  мен  аппараттар»  пәні  бойынша 
«5В072000 – Бейорганикалық  заттардың  химиялық  технологиясы»  мамандығында  оқитын 3 
курс  студенттері  үшін  білімді  бақылау  формалары  келесідей  орындалатын  сабақ  түрі  мен 
тапсырмалардан құралады (1-кесте): 
 
1-кесте – Білімді бақылау формалары 
Студент орындайтын жұмыс пен тапсырма түрлері 
Берілетін балл мөлшері,  
% 
№ 1 зертханалық жұмыстың теориясы мен әдістемесін тапсыру. 6 
№ 1 зертханалық жұмысты орындау. 6 
№ 1 зертханалық жұмыстың есептеулерін тапсыру. 6 
№ 2 зертханалық жұмыстың теориясы мен әдістемесін тапсыру. 10 
№ 1 СӨЖ тапсыру.  
16 
№ 2 СӨЖ тапсыру. 16 
№ 1 коллоквиумды тапсыру.  
20 
№ 2 коллоквиумды тапсыру.  
20 
Барлығы 1-7 апта бойынша: 100 
Midterm 100 
№ 2 зертханалық жұмысты орындау. 5 
№ 2 зертханалық жұмыстың есептеулерін тапсыру. 5 
№ 3 зертханалық жұмыстың теориясы мен әдістемесін тапсыру. 6 
№ 3 зертханалық жұмысты орындау. 6 

167 
 
№ 3 зертханалық жұмыстың есептеулерін тапсыру. 6 
№ 3 СӨЖ тапсыру.  
16 
№ 4 СӨЖ тапсыру. 16 
№ 3 коллоквиумды тапсыру.  
20 
№ 4 коллоквиумды тапсыру.  
20 
Барлығы 8-15 апта бойынша: 100 
Емтихан 100 

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: