Адам эмбриологиясының дамуының периодизациясы. Прогенез. Жыныс жасушаларының морфофункционалдық сипаттамасы


Көздің негізгі функциональдық аппараттары: диоптрикалық (жарықты сындыратын), және аккомодациялық



бет33/73
Дата27.11.2023
өлшемі0,64 Mb.
#130199
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   73
47.Көздің негізгі функциональдық аппараттары: диоптрикалық (жарықты сындыратын), және аккомодациялық
Көз алмасын үш функциялы аппаратқа ажыратады:
1) Диоптриялық аппарат, күн сәулесін сындырушы. Оған қасаң қабақ, көздің алдыңғы және артқы камера сұйықтығы, көз бұршағы, шыны тәрізді дене жатады.
Көздің ішкі ядросы.
Көздің ішкі ядросы мөлдір жарықсындырғыш орталардан: кескінді торлы қабықта құруға арналған шыны тәрізді денеден, көзбұршақтан және көздің тамырсыз түзілістерін қоректендіруге арналған, көз камераларын толтырып тұратын сулы ылғалдан тұрады.
А. Шыны тәрізді дене – corpus vitreum – көз алмасы қуысын торлы қабықтан ішке қарай толтырып тұрады. Ол іркілдек келген (желеге ұқсас), көзбұршақтың артында жататын мөлдір зат. Көзбұршақтың батып тұруы себепті шыны тәрізді дененің алдыңғы беткі жиектері арнаулы жалғама арқылы көзбұршақ капсуласымен қосылатын шұңқыр – fossa hyaloidea – түзеді.
Ә. Көзбұршақ – lens – көз алмасының тым маңызды жарықсындырғыш ортасы. Ол мүлде мөлдір және пішіні жасымық немесе қосдөңесті шыны тәрізді. Алдыңғы және артқы беттерінің орталық нүктелері полюстер – polus anterior et posterior – деп аталады. Ал көзбұршақтың екі бетінің бір-біріне ауысатын шеткі жиегіне экватор деген ат берілген. Алысқа қараған кезде , көзбұршактың екі полюсті қосатын білігінің ұзындығы 3,7 мм, ал аккомодация кезінде көзбұршақтың дөңестеу пішінге келгендегі ұзындығы 4,4 мм. Көзбұршақтың экватор жазықтығы оптикалық білікке тік бұрыш жасай тұрады,алдыңғы беті нұрлы қабықшаға, арткы беті шыны тәрізді денеге жанасып жатады.
Б. Көз камералары. Нұрлы кабыктың алдынғы беті мен мөлдір қабықтың артқы жағы арасындағы кеңістік көз алмасының алдыңғы камерасы – camera anterior bulbi – деп аталады. Камераның алдыңғы және артқы қабырғалары оның шеңбері бойымен, бір жағынан мөлдір қабықтың ақ қабыққа ауысатын жері, екінші жағынан, нұрлы қабықшаның цилиарлы жиегі түзетін бұрышта түйіседі. Бұл бұрыш – angulus iridocornealis – дәнекер жалғамалар (көпіршелер) торы арқылы дөңгелектенеді. Көпіршелер арасында саңылау тәрізді кеңістіктер жатады. Angulus iridocornealis камерадағы сұйықтың циркуляциясында үлкен роль атқарады, сұйық аталған кеңістіктер арқылы көршілес ақ қабық қабатында орналасқан веналық синусқа барады


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   73




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет