Қарахан мемлекеті



бет2/13
Дата11.12.2023
өлшемі102,83 Kb.
#137439
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Қыпшақ хандығы(XI-XIII)
VII-VIIIғ Батыс Түрік қағанатының құрамында болды.
Қимақтардың Батыс қанатына жауап берді.
VIIIғ «Қыпшақ» сөзі ең алғаш руна жазуларында пайдаланылды.
VIIIғ Шығыста: Қыпшақтар
Русьте: Половшылар
Батыс Еуропада: Комондар деп атады
Бұл атаулар VIIIғ-IХ ғ Русь ж/е Түрік шежілерінде кездеседі
VIII-ХIғ Орта Азияда қалыптасқан негізгі тайпалық бірлестік болды.
Қимақтар ыдырағаннан кейін құрылды.
XIғ оғыздарды Сырдариядан Еділге дейінгі аймаққа ығыстырды.
Кейін Еділден Дунайға дейінгі үлкен аймақты иеленді
Шығыс Еуропадағы Византия, Русь, Венгрия сияқты елдермен тығыз байланыста болды.
XIғ ортасында территориясы: Алтайдан-Дунайға дейінгі аралықты қамтыды.
Сыртқы саясаты:
Оғыз, Салжұқ, Қарахан, Хорезм Шах мемлекеттерімен қырқысты.
Мемлекеттік құрылысы:
Екі қанатқа бөлінді
Батыс(оң қанат)- Тоқсоба тайпасы басқарды.
Астанасы: Сарайшық
Территориясы: Дунайдан Еділге дейін
Шығыс(сол қанат)- Ел бөрілі тайпасы басқарды
Астанасы: Сығанақ
Территориясы: Еділден Алтайға дейін
Қыпшақтар Орта Азия мен Шығыс Еуропаны түркілендірді
ХШғ басында мәдениетін, саяси жорықтарын тоқтатқан Монғол шапқыншылығы.

Қыпшақтар бірнеше халықтардың құрылуына негіз болды:


Татар, Башқұрт, Қазақ халқтарының
Дереккөздер:
Хордар бектің тарихнамаларында: Қыпшақтарда 16 қала болған. Жем ж/е Маңғыстаулық бірнеше қалаларды сол кезеңдегі Маңғыстаулық Қыпшақтар басқарған
Қыпшақтардың славян халықтарымен байланысын сипаттаған: В.А.Пархоменко
«Олар(қыпшақтар) түйе, ірі қара, қой мен ешкі, жылқыға өте бай. Оларда жүк таситын мал орасан көп, біздің ойымызша бүкіл әлемде мұндай байлық ешкімде жоқ»- деп жазған: Плано Карпини
Өзінің «Аз и Я» кітабында «Бейбітшілік пен достық кезінде ғана славян тіліне түркң сөздері ене алды» деп атап өткен шығыстанушы: О.Сүлейменов
Махмуд Қашқаридың айтуынша «Қарахандар мен Қыпшақтардың арасында кикілжіңдер, бір түрлі қарым-қатынастар болды» деп жазған.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет