БЕЙIТ БАСЫНДА
Маңдайыма сезбеппiн сыймасын-ай,
Сөз қадiрiн сезiнген,
сыйласым-ай.
Қоңыр кеште мен сенi есiме алдым,
Суық қырда қап қойған, қимасым-ай.
Топырақты лақтырып,
құрбым-ау тұр,
Жалбарындым,
тұрмадың,
тұрдым-ау тұл.
Менiменен қосыла құлазыды,
Iшке тартқан өксiгiн мұңдылау қыр.
Мұңдылау қыр...
жеттi ендi сабырсыз дер,
Тұлпарлардың байлайтын бағын сiздер.
Қатпарланған қайғымды көтерiстiң,
Қара суық жалаған сағымсыз бел.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
148
* * *
Сыйлады тағдыр ақындық ғұмыр,
Жанымды мәңгi қинады.
Арадағы бұл жақындықты бiл,
Маңдайға бақыт сыймады.
Ақындық ғұмыр сор менен бақыт,
Көктем мен күздей алмасар.
Ақындық ғұмыр көр менен уақыт,
Жағаңа қабат жармасар.
Ақындық ғұмыр өткiншi жаңбыр,
Күркiрер, құяр, селдетер.
Екiншi өмiр...
басталар таң тұр,
Туған топырақ тербетер.
Ақындық ғұмыр қалар дәптерде,
Азабы жүк қой жүз нарға.
Жабыққан жалғыз қиын сәттерде,
Сүйендiм ерке қыздарға.
Ақындық ғұмыр көздiң жасы бұл,
Аяулы сәтте таматын.
Ақындық ғұмыр сөздiң басы бұл,
Әдемi ән боп қалатын.
Ақындық ғұмыр күлкiсi қыздың,
Нәзiк қоңырау сыңғыры.
Ақындық ғұмыр, түлкiсi түздiң...
...Үзеңгi, жүген сылдыры...
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
149
* * *
Жалған сезiм,
жалған достық,
жалғандық...
Шемен болып көкiрегiмде қалған дақ.
Жетпiс сегiз,
сексендегi алаңсыз,
Тазалықты жүрген жай бар арман ғып.
Қайда сонау аппақ әлем,
мөлдiрлiк,
Сезiмдердi сабырлы ойға жеңдiрдiк.
Адамдарды айыра алмай жүрсек те,
Алыстағы армандарға телмiрдiк.
О, аяулы
армандар-ай,
армандар,
Бүгiнiмдi
ертеңменен жалғаңдар.
Осы жырды сендерге арнап отырмын,
Тiршiлiкте кездесе алмай қалғандар.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
150
* * *
Үрiкпей ерке киiктер,
Даланың барлық сал-серiлерiн жиып кел.
Өзенге қонған үйректер,
Жиналған жұртқа әуелей ұшып билеп бер.
Тұрайын қарап мен үнсiз,
Жасаңдар тойды, жасаңдар тойды келiнсiз.
Ойнасын барлық балалар,
бiрiмен-бiрi алысып,
Қарсы алсын жiбек жағалар,
толқындар жетсе жарысып.
Жүретiн iштей ұнатып,
Ынтығын жiгiт алмасын бүгiн жылатып.
Сызылған жеңге-қайындар,
Далаға түгел түгi бар кiлем жайыңдар.
Домбыра қайда,
төгiлсiн сосын тойбастар,
Тыңдасын дала, тыңдасын тарих қойтастар.
Шеттеме сен де,
жақын кел мында,
қырғауыл,
Соқсыншы сосын соқпаған асқақ жыр дауыл.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
151
Жiгiттер жүрсiн жорғамен табақ таратып,
Ортаға бүгiн Бiржан мен сұлу Сара шық.
Жолаушы сен де сауыққа мына мойын бұр,
Төлеген күткен тойым бұл.
* * *
Жақсының табанында,
Қызыл гүл ашылса екен.
Колчактың вагонында,
Қиналды-ау асыл Сәкен.
Жаратқан құрыш қылып,
Танылды кейiн көпке.
Өлген жоқ Рысқұлов,
Өлген жоқ Бейiмбет те.
Шығыстың аспанына,
Жұлдыз боп жанды Ғани.
Аралдың тастарына,
Жаңбыр боп тамды Ғани.
Жанымнан маза кеттi,
Туған жер, жараң аз ба.
Не үшiн Лазо кеттi,
Отын боп паровозға?
Соңында жұтаған үй,
Ұл тусын, ұран ұстар.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
152
Қайда екен Мұқағали,
Қайда екен Жұбановтар.
Берiк ем сертке көптен,
Қайраған жас дарынды.
Жас ұрпақ өрт боп өткен,
Ұмытпа Саттарыңды.
Тарихтан сыр ұқтың ба,
Сан кеткен қайғы өңгерiп...
О, жастық, ұмыттың ба,
Қайда екен Айбергенов?
Сағыныш күз көңiлмен,
Жыр борап iздерiмнен.
Келедi жаңа ұрпақ,
Өтемiз бiз де өмiрден.
Мәңгiлiк солар әнi,
Аспанға шашылған от.
Желтоқсан бораны әлi,
Жүректе басылған жоқ.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
153
* * *
Ғашық боп тұрған өзiңе үзiле жалған,
Сағынар кейiн сонда мен күзiме барғам.
Аспаннан ағып қос жұлдыз құлаған едi-ау,
Көзiңнiң жасы секiлдi жүзiме тамған.
Көз жасың моншақ секiлдi тiзiле қалған,
Тамшыдай тамған тырсылдап жүзiме талдан.
Дүние-ай,
сол сәт үн-түнсiз дәл мендей болып,
Ғашық боп тұрды өзiңе үзiле жалған.
Бiр-бiрiн қияр қайғылы шешiмге барған,
Осындай мұңлы,
туған жер,
төсiңде бар ма ән?
Жоғалтқан сонау аяулым мәңгiге сенi,
Қос жұлдыз аққан күзгi түн есiмде қалған.
Тырналар кейiн түстiкке тiзiлiп ұшты,
Бала ақын тұрды суретке қызығып күштi.
Дариға-ай,
сол бiр күзгi түн түсiме кiрiп,
Бiр тамшы менiң көзiмнен үзiлiп түстi.
Бiздердi бөле алмайды ара қашықтар,
Сағынышымды қара жел,
ала қашып бар.
Жұлдыздар аққан түндерде қыдырмаңдаршы,
Ырымға жаман екен ол бала ғашықтар...
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
154
* * *
Неге алыстап кеттiңдер сол бiр жылдар-ай,
Жүрегiмнен төгiлген жаңбыр жырлар-ай.
Көзiмдi iлместен армандап бiрге,
Таң атқанша шертiлген мөлдiр сырлар-ай.
Аспанда ай қалқыған қара түндер-ай,
Он алтымда жинаған дала гүлдерi-ай.
Жүрегiме жасырған сағынышым-ай,
Оралмайтын мәңгiлiк бала күндер-ай.
Ақ сезiмiн сыйлаған көк белдерiм-ай,
Жүрегiмдi өртейдi өткендерiм-ай.
Маған мұңлы махаббат сыйлап едiңдер,
Тым алыста қалған сол көктемдерiм-ай.
Өкiнiштi өртеген жасырмадым-ай,
Жолдарыңа шуақ боп шашылмадым-ай.
Өмiр атты сапарда кездескен едiк,
Қай қиырда жүрсiңдер, асылдарым-ай.
Көбелегiн шiлдеде қуған белiм-ай,
Көйлегiмдi бастаудан жуған жерiм-ай.
Бұлағыңнан нәр алып,
көгерген едiк,
Аман болшы қайран ел, туған жерiм-ай.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
155
* * *
Гүл терген асыл еркем Бөкейiңнен,
Кетпейдi бала бейнең көкейiмнен.
Аруын Күреңбелдiң ұмытпасын,
Жыр жазып кейiнгiге кетейiн мен.
Бөкей тау,
сұлу Сүңгi,
Күйiктегi,
Таңшығыс, Жетiтөбе биiктерi.
Боранды, Датқа саз бен Қошқарата,
Сол қызын мына мендей сүйiп пе едi?
Қоштасты тырналардың көп тiзбегi,
Арада жатқан асу өткiзбедi.
Сартапты сағым жылдар сағыныш боп,
Жамырай қашқан жолдар жеткiзбедi.
Жел тұрып жаңбырменен араласты,
Жұлқылап Қордайдағы қарағашты.
Арада қол созымдай жер қалғанда,
Қайтейiн, жолдар қайта ала қашты.
Боздадым бозiнген боп, боз дала боп,
Көл айтты ескi дерттi қозғама деп.
Баяғы қарақат көз бойжеткенге,
Қайтадан барғым келдi бозбала боп.
Асауға тағдыр салған құрығындай,
Қамығып құлазумен құрыдым ба-ай!
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
156
Мен кеттiм кездеспейтiн басқа жолмен,
Тобықты қаққан сенiң бұрымыңдай.
Сүңгiде су болмайды шашылмайтын,
Күйiкте гүл болмайды ашылмайтын.
Дүниеде қанша жол кездессе де,
Бiз ендi екi жолмыз қосылмайтын.
* * *
Есiмнен мәңгi шықпай да қойған бiр елiк,
Елiкке сол бiр көңiлi құрғыр тұр ерiп.
Болмағанменен
ай маңдай, алтын айдарлы,
Адал сүт емiп ауылдан шыққан ұл едiк.
Солай да солай,
адырда сонау өстiм мен,
Бұлақ пен қыздың сыңғыры қатар естiлген.
Өзiңдi алғаш көргенде-ақ,
мұңлы сәт едi-ау,
Бабайқорғанға бауырлай жылжи кеш кiрген.
Қып-қызыл болып
алып күн батып баратты,
Қызықтап тұрдық қызыл да жасыл жолақты.
Ала жiп аттап өтпеген едiм, не үшiн,
Қайқы төс қара иттерге тағдыр талатты.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
157
Он алты жаста
Төлеген жырға табынғам,
Қағынғам қалмай
адырды ораған сағымнан.
Оралмайтұғын көктемде көрген
сол қызды,
Қырықтан кейiн өлердей болып сағынғам.
Абдырдым неге арғымақ аттай желiп кеп,
Сол қыздың ернi уылжып пiскен өрiк деп.
Асан қайғыдай қайғыра алмастан
жыр жаздық,
Ақтамбердi мен Қазтуған шалға елiктеп.
Өмiрдiң басы осылай мұңлы басталған,
Тамшыдай бейне ағып бiр түскен жас талдан.
Сан соқпақ шығып қолдарын созды алдымнан,
Қиырдан қиыр қызыл түлкiдей қашты арман.
Ескi суреттер санада қайта жаңғырған,
Елестеп анам нан алып жатқан тандырдан.
Кiм еске алар жетiм ауылдың баласын,
Қаршадайынан көнеге көзiн талдырған.
Есiмнен мәңгi шықпай да қойған бiр елiк,
Елiкке сол бiр көңiлi құрғыр тұр ерiп.
Болмағанменен ай маңдай алтын айдарлы,
Адал сүт емiп ауылдан шыққан ұл едiк.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
158
ОЛ КӨКТЕМ ОРАЛМАЙДЫ
I
Кеудемде сан арман,
Оятты-ау көз iлсем.
Үзiлген жанардан,
Сағыныш едiң сен.
Жасырған сырларым,
Ұйқымды ұрладың.
Қайда алып барасың,
Жылдарым.
Боталап көздерiм,
Қарадым сезбедiң.
Қиналдым қия алмай,
Аяулы кездерiм.
Көңiлдi шайқаған,
Қайыңдар айтады ән,
Ол көктем оралмайды қайтадан.
Есiмде сол күзгi,
Айырған жол бiздi.
Сен қалай ұмыттың,
Қара көз сол қызды.
Қоштастық мәңгiлiк,
Атқанда таң күлiп,
Кеттiк-ау бақытты бiз қалдырып.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
159
II
Кездескен белесiңмен,
Шықпайсың сен есiмнен.
Уақыт та жылжып жатыр,
Аяулы елесiңмен.
Аялап гүлдерiмдi,
Бақытты күндерiмдi.
Есiме жиi аламын,
Үздiккен түндерiмдi.
Гүлiм сезем,
Сол бiр өзен,
Арнасына тола алмайды.
Өткен күндер,
Айлы түндер,
Көңiлдерден жоғалмайды.
Бұл жалғанда ешбiр ару,
Дәл өзiңдей бола алмайды
Құстар қайтар,
Әнiмдi айтар,
Ол көктем оралмайды.
Кезгенде бұлақ қырды,
Көңiлде сұрақ тұрды.
Бiзбенен жаңбырлы кеш,
Қосылып жылап тұрды.
Еркелеп күлiмдеген,
Жайнаған гүлiм деп ем.
Екеумiз қоштасарда,
Саусағың дiрiлдеген.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
160
САҒЫНДЫМ СЕНI
Жалғандағы армандаған асылым,
Мұңымды айтам мен өзiңе жасырын.
Асау өткел өткiзбедi,
Қашқан жолдар жеткiзбедi, жаным
Айлар өттi кездеспедiң,
Сырларымды сезбес пе едiң, жаным
Сағындым сенi, сағындым.
Бiр өзiңдi ойлай-ойлай жыл өттi,
Ғашық жүрек от боп жанды дiр еттi.
Қара көзiң күлiмдеген,
Кiрпiктерiң дiрiлдеген, жаным.
Жайнап өскен гүлiм деп ем,
Жүрегiмдi тiлiмдеген, жаным
Сағындым сенi, сағындым.
Сағым ба едiң көшкен белден, аяулым,
Сұрадым мен ескен желден, аяулым.
Ақша жүзiң үлбiреген,
Қылықтарың мың бiр өлең, жаным,
Құстар қайтты, оралмадың,
Сен бақытты бол арманым, жаным.
Сағындым сенi, сағындым.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
161
Ғұмыр кештiм елесiңмен, аяулым,
Шықпай қойдың сен есiмнен, аяулым.
Кездескенде көктем едi,
Көкте тырна өткен едi, жаным.
Үмiтiмдi үзбеп едiм,
Неге менi iздемедiң, жаным.
Сағындым сенi, сағындым.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
162
* * *
Өзiң жайлы ойлаймын бүгiнде мен,
Жабықсам да өмiрден, түңiлмегем.
Бар өмiрiм тұрады сағыныштан,
Ғашық жандар жоқ шығар сүрiнбеген.
Сағыныштан тұрады тiршiлiгiм,
Сырын ұққам ақ қайың бүршiгiнiң.
Арасында жер басып жүргендердiң,
Сенi сүйген мен барын бiлшi гүлiм.
Жаңбырларға қарамай, дауылдарға,
Кеткiм келдi сен жүрген ауылдарға.
Сенiң орның бөлек қой, бiрге туған,
Алмастыра алмайды бауырлар да.
Ақ қайыңға тағы да келесiң бiр,
Туған жердiң басқанда белесiн гүл.
Екi жаққа кетсек те екi жолмен,
Қалмай қойды жанымнан елесiң бiр,
Менi мәңгi айналып елесiң жүр.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
163
* * *
Әлi серiк сол мұң менен
сол қайғы,
Амал қанша жаз өткенмен күз келер.
Ақын адам жаман адам болмайды,
Сенбеңiзшi, өсек айтса сiзге егер.
Мұңға айналдың,
жапырағын күз жайды,
Отырамын поезға бiр тоқтаған.
Ел өсегiн бастағанда бiз жайлы,
Бұл қалада жоқ болам.
Балдай ғұмыр сүре алдық па,
сүрдiк пе,
Көктем ғой бұл
сыйлайыншы гүл сiзге.
Бақыты аз
қайғысы көп тiрлiкте,
Сiз де бiздi ойлай-ойлай жүрсiз бе?
Тағдырым-ай алқымнан ап қыстың-ау,
Айтылған соң алуан түрлi аңыздар.
Мейiрiмсiздеу,
кейде тiптi сұстылау,
Алаңдаймын бұл қалаға сол қыз бар.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
164
* * *
Балдай тәттi әлдилеген бiр мұңмен,
Елес қуып жер бетiнде жүрдiм мен.
Қайта оралмас он сегiзбен,
алтыным,
Тауға қарап өзiңдi ойлап тұрдым мен.
Уақыт айтар бақытты кiм,
мұңлы кiм,
Күреңбелде сүйiп өстiң қыр гүлiн.
Сенсiз өткен жиырма жылым өтiрiк,
Сенсiз менiң өткен емес бiр күнiм.
Ақша бұлттар iздеп бiрге жыласын,
Мейлi көктен найзағайлар құласын.
Асылым-ау,
қайда барсам алдымда,
Елес боп кеп, күлiмсiреп тұрасың.
Бала бейнең шықпай қойған тегi естен,
Ойлай-ойлай жұлдыздармен теңескем.
Бiр адамға айналдым мен бүгiнде,
Бiрте-бiрте сол аяулы елеспен.
Үзiлерде жанарымда жатар мұң,
Қамығармын,
қайғылы ойға батармын.
Ең соңғы сөз айта алатын хал болса,
Жаным, сенiң есiмiңдi атармын.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
165
* * *
Қиялдадым, армандадым, арыдым,
Қай қиырда жүр екенсiң жарығым.
Түнiменен қараушы едiм мұңайып,
Терезеңнiң сөнбейтұғын жарығын.
Қай қиырда жүр екенсiң, аппағым,
Жер бетiнен өзге бақыт таппадым.
Жардан құлар қиын сәтте кенеттен,
Елесiңмен мен бейбақты сақтадың.
Қай қиырда жүр екенсiң, ардақтым,
Қаншама жыл өзiмдi-өзiм алдаппын.
Боталатты көздерiмдi көктемдер,
Сыздатқалы жүрегiмдi сартап мұң.
Қай қиырда жүр екенсiң, қымбаттым,
Ұйықтап жатсам түсiмде кеп тiл қаттың.
Үйге сыймай кеткен сәттер тау кезiп,
Жапырақтың, құстың үнiн тыңдаппын.
Мұңым шақтым кiнәсi жоқ бақтарға,
Тиылғалы қос күз өттi хаттар да.
Ерке елесiң маған медеу тiрлiкте,
Суретiң де сақталмапты, сақтарға...
Қажыдым мен, бұл қажуда шырын бар,
О, махаббат жүрегiмдi ал, жырымды ал.
Жалт ете қап, жоқ боп кеткен он сегiз,
Жанарымда тамшы жас боп тұрыңдар,
Сендерге әлi айтылмаған сырым бар.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
166
* * *
Жас тұрды қара көзiмде,
Сезiндiм шапағатыңды.
Жоғалттым бала кезiмде,
Алғашқы махаббатымды.
Қаншама ғашық қимаған,
Қайыңды жел кеп тербейдi.
Анамыз бiзге сыйлаған,
Бұл өмiр қайтып келмейдi.
Он сегiздегi сезiммен,
Сүйдiм мен қоңыр күзiмдi.
Тағы бiр көктем көзiмнен,
Сағыныш болып үзiлдi.
Көңiлде сыр боп қалатын,
Сағыныш бойды тербейдi.
От болып жүрек жанатын,
Жастық шақ қайтып келмейдi.
Даламның сырлы нұр түнi-ай,
Жаралған бейне арманнан.
Сыйласып өтсек, шiркiн-ай,
Екi рет келмес жалғаннан.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
167
* * *
Қайнадым қара шәйнекте,
Дауасы су деп дертiмнiң.
Жаңбыр жауғанда әйнекке,
Сағыныш болып шертiлдiм.
Көзiмде жас боп қалды дүр,
Ойнаған тамшы шiркiнде.
Балауыз шамдай бал ғұмыр,
Өте де шығар бiр күнде.
Куәсi болған сертiмнiң,
Сол қызбен...
көше мүйiсi.
Дауасы болған дертiмнiң,
Суланған шаштың иiсi.
Кiрпiктен шық боп суланған,
Байқалар саған ендi нем?
Терезелерден буланған,
Елесiңдi iздеп телмiрем.
Адамның көзi бұлақ дүр,
Ағып бiр жатқан елсiзде.
Ағыл да тегiл жылап тұр,
Дүние мынау менсiз де.
Заманды тұрған сыр айтып,
Ойлы бiр ұрпақ бағамдар.
Бiрiңдi-бiрiң мұңайтып,
Жылатпаңдаршы, адамдар.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
168
КЕШЕГІ ҚЫЗ
Күзде келіп қалыпты-ау ызғар ескен,
Төніп тұрған тандырар құздар естен.
Ғұмырдың
қия соқпақ жолдарында,
Қаншама шығып кетті-ау қыздар естен.
Салқын самал
тау жақтан еседі күз,
От болып өртей берсін өсегіңіз.
Ертістің
жағасында еркелеген
Есімнен шықпай қойды-ау
кешегі қыз.
Өмірді өзгелердей сүре алмадым,
Алаңсыз әлдекімдей
жүре алмадым.
Әнші қыз
шықпай қойды-ау есімнен бір,
Өзім де неге екенін біле алмадым.
Ән-жырмен
қарлы шыңға жар салғанбыз,
Арайлы таңды бірге қарсы алғанбыз.
Есімнен
шықпай қойды кеше түнде
Ертістің жағасында ән салған қыз.
Есіңе сен де мені аласың ба?
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
169
Шақырсам сонда қайта барсың ба.
Ақ нұр боп
елестейді асыл бейнең,
Суреттей сұлу Ертіс жағасында.
Көңілім ауыр-ауыр жалықты ойдан,
Не сезсін қайта-қайта «алып қойған».
Мөлдіреп қара көзі...
кешегі қыз,
Ертістің жағасында қалып қойған.
...Кеп қалған cалқын желін еседі күз,
Тоқтата алмас дауылды нөсеріңіз.
Ұшақта келе жатып
сені ойладым,
Ертістің жағасында... кешегі қыз.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
170
САҒЫНЫШ
Шайырлар сынды шығыстық
тойлар тойладым,
Тас пенен гүлден тұратын ғазалым менiң.
Жылдар да жылдар
қаншама ойлар ойладым,
Сәулесiн шашып түспедi назарың сенiң.
Жақындап қалдым көрге де
тығатын түнге,
Мәңгiлiк iңкәр алғашқы дастанға кеудем.
Шығысқа кеттiң,
телмiрдiм шығатын күнге,
Күнменен бiрге шығады аспанға деумен.
Таңдар да атты-ау арман мен
арай да арай,
Көл болар едi-ау көңiлi ұғысса көптiң.
Өзегiм талды-ау шұғылаға
қарай да қарай,
Өйткенi жаным, менсiз сен Шығысқа кеттiң.
Қарадым ұзақ теңiзге шағала кеткен,
Құстармен бiрге тербеттi
көл ерке түндi.
Жиырма жыл бойы бiр елi арада өткен,
Елесiң менен қалмады көлеңке сынды.
Түсiнбей тұрған қара көз қарақпен жардың,
Тiлегiн тiзiп сен жаққа жолдадым дедiм.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
171
Ел гулеп жатқан тойларда
шараппен қалдым,
Өйткенi, жаным, жанымда болмады менiң.
Белдердi буған белiнен елжiрей сүйдiм,
Сағымға сiңiп
алысқа кететiн жолды.
Атпады таңдар сан рет,
мен жүдей күйдiм,
Өйткенi сенсiз ғұмырым өтетiн болды.
Бәйшешек қыз ең
күн сүйген Күреңбелiңде,
Бас имей кеткен ғажайып ғазалыма да.
Таңдайда қалар
бал барын бiлем, ерiнде,
Себеп те болар бәлкiм, сол ажалыма да.
Көктемде көкке мұңайдым
жауған бұршаққа,
Түсiмде өпкен арай да,
арай да жүзiң.
Қилы да қилы кезеңдер келген сұр шақта,
Мен жазған жетiм жырларға қарайлай жүргiн.
Аңыз ғып едi-ау биiкке сай ұл деп бәрi,
Табиғат қатар жаратқан тас пен гүлдi.
Даласы түгiл
қазақтың шайыр деп әлi
Мойындамайды кiшкентай Қаскелең бiздi.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
172
Қарсы алдым солай елден мен ертелеу күздi,
Қап-қара көзiң есiмдi ап бұрымың ойнап.
Тас пенен гүлден жаралған
еркелеу қызды,
Жұматай шора секiлдi құрыдым ойлап.
Тiлегiм қалды сұрайтын
Құдайдан жалғыз,
Тағы да көктем оралды, сезiмсiз көктем.
Есiме түстi
қайран сол мұңайған наурыз,
Жападан-жалғыз жабығып өзiңсiз кеткен.
Көңiлiм менiң өзенге барғанда қалған,
Жүрекке кiнә артпаймын – асыл ет екен.
Жалған да жалған,
жалған да жалған,
Айта алмай кеткен махаббат – қасiрет екен.
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
173
* * *
Жиырма жыл көрмегенмiн,
көрмегенмiн,
Қалайша тiрi қалғам, өлмегенмiн.
Көзiңе,
ерiнiңе,
әуезiңе,
Өлердей болып жаным,
шөлдегенмiн,
Алдыңда тұрмын мiне, өлмегенмiн.
Мұңды қосқан аяулы гүл есiмге,
Алғашқы кездескен кез жүр есiмде.
Жағаға шығып қалған
балықтаймын,
Мен сенi көрмеген күн, бiлесiң бе?
Жасымда ширығатын,
шыңдалатын,
Жаным-ау әдет таптым мұңданатын.
Қамал алар қырықта
дәрменсiз қап,
Халге де жеттiм бiлем жынданатын.
Өзгемен шығып кеткен басына ерте,
Махаббат таңғажайып жасыл өлке.
Мәңгiлiк бала бейнең
елес болып,
Өмiрден мен де өтермiн асыл ерке...
Қасымхан БЕГМАНОВ
КҮРЕҢБЕЛ
174
Достарыңызбен бөлісу: |