Қазақстан республикасы білім жәНЕ

 

 

 

 

 

210 

 

 

баққа  барады.  Аспанда  жеміс  салатын  алтын  табаққа 

ұқсап ай пайда болды. 

Айнала  тыныш  болатын.  Бір  уақытта  үш  тотықұс 

ұшып  келіп,  сарайда  өсіп  тұрған  шынар  ағашына 

отырады. Тотықұстардың бірі былай дейді:  

Ее,  мен  арыны  басылмаған  күшті,  асау,  жүйрік  атқа 

айналсам ғой.  

Тау мен тасқа секіріп, шалғында шапқылап, теңіз бен 

таудан асатын.  

Күш,  батылдық,  сұлулық  жағынан  мен  кімге 

лайықпын?  

Патша күйеу баласы – Сахыпжанға ғана лайықпын!  

Мені  сатып  алып,  үстіме  отырып  шапса,  оны 

лақтырып өлтірер едім.  

Мені естіп отырған адам біреуге осы туралы тісінен 

шығарса, тізеге дейін тасқа айналсын!  

Сосын екінші тотықұс былай дейді:   

Тоты, тоты!   

Сені тыңдап тұрмыз, тоты!  

Ал мен не болсам екен?  

Мен жарқыраған қанаты бар құсқа айналсам ғой.  

Базарға  ұшып  келіп,  сайрап  өлең  айтып,  бәрін 

таңқалдырар едім.  

Мен онда кімге лайық болар едім.  

Патша күйеу баласы – Сахыпжанға ғана лайықпын!  

Ол мені қолына алса, ол өлер еді!  

Мені  естіп  отырған  адам  біреуге  осы  туралы  айтса, 

беліне дейін тасқа айналсын!  

Сонда үшінші тоты былай дейді: 

Тоты, тоты! 

Біз сені тыңдап тұрмыз, тоты!  

Ал мен не болсам екен?  

Мен  айдаһарға айналсам ғой.  

Тесікті бұзып-жарып, борандатып кіріп,  

 

 

ӨЗБЕК ХАЛЫҚ ЕРТЕГІЛЕРІ 

 

 

 

 

211

 

 

Сахыпжан мен әйелін жұтып жіберер едім.  

Мені  естіп  отырған  адам  біреуге  айтса,  түгел  тасқа 

айналсын!  

Тотылар  осылай  деп  төмен  қарап,  Ахмеджанды 

көріп,  қарқылдап  күледі  де  ұшып  кетеді.  Таң  атады, 

Сахыпжан  мен  Ахмеджан  таңғы  астарын  ішуге 

отырады.  Дастарханда  не  жоқ:  теңіз  қырғауылы,  нәзік 

шіл  еті,  сарымсақ  қосылған  майлы  қой  еті  және  сап-

сары, үгітілген халуа, мөлдір бадам. 

Таңғы астарын ішіп болған соң базарға аттанады, ал 

базарда  ғажайып  ат    жүреді.  Алтыннан  жалы  бар,  от 

көздері жанып тұрған болатын. Барлығы: - Бұл ат кімге 

лайық? Әрине, патша күйеу баласы Сахыпжанға лайық! 

- дейді.  

Атты  көрген  Сахыпжан  оны  сатып  алғысы  келеді. 

Сонда Ахмеджан: - Аға, мен бірінші оны сынайын, егер 

ол менің сынымнан өтсе, сатып аламыз, - дейді. 

-

 

Жарайды, інім, - дейді Сахыпжан. 

Ахмеджан  сақинасы  бар  саусағын  аттың  арқасына 

сәл  тигізеді,  сол  кезде  аттың  арқасы  екіге  бөлініп 

қалады.  Мұны  көрген  халық  таң  тамаша,  ал  Сахыпжан 

бәрінен де қатты таң қалады.  

Олар  одан  әрі  жүріп  кетеді.  Келе  жатса  базарда 

қолына  ғажайып  құс  ұстап  алған  адам  жүреді.  Оның 

соңында топ-топ болып адамдар жүр екен. Бұл құстың 

сұлулығына  тең  келетін  құс  жоқ.  Құс  тамылжытып 

сайрайды. 

- Бұл құс кімге лайық? – деп сұрайды адам. 

- Патша күйеу баласы Сахыпжанға! – дейді халық. 

- О, аға, бұл құс маған ұнаса сатып аласыз ба, - дейді 

Ахмеджан. 

- Сатып аламын, - дейді Сахыпжан. 

 

 

 

 

 

212 

 

 

Ахмеджан  құстың  мойнына  сақинасы  бар  саусағын 

тигізе  бергенде  құстың  мойны  жұлынып  түсті.  Бүкіл 

халық  таң  қалды,  ал  Сахыпжан  одан  да  қатты  таң 

қалды.  

Кешке  қарай  Ахмеджан  ағасына  былай  дейді:  -  Аға, 

мен  бүгін  ошақтың  жанына  жатамын.  -  Онда  не  үшін 

жатасың? Өз орныңа жат! – деп жауап береді Сахыпжан. 

-  Еш  нәрсе  етпейді,  бүгін  мен  ошақтың  қасына 

ұйықтаймын, - дейді Ахмеджан. 

Түн  болған  кезде  Ахмеджан  қылышын  жазып 

ошақтың  қасындағы  тесікке  тігінен  қойып  қояды.  Бір 

уақытта қатты жел тұрып, боран ұлып айдаһар келеді, 

жұлынып тесікке ұмтылған кезде қылыш оны екі бөліп 

тастайды. Қаны шапшып, бір тамшы қан сарайға ұшып 

барып,  патшайымның  бетіне  тамады.  Ахмеджан  оған 

жүгіріп келіп, дәкеден тігілген беторамалын алып жеті 

рет  бүктейді,  жеңгесінің  бетіне  қойып  қанды  сорады. 

Сол  кезде  Сахыпжан  оянып  кетіп,  Ахмеджанның 

әйелінің  бетінен  қанды  сорып  жатқанын  көріп, 

ашуланып  айқайлап  жібереді:  -  Оған  үйлен  дегенімде 

қарсы  болып  едің.  Енді  не  істеп  жатырсың?  Біресе 

аулаға,  біресе  ошақтың  қасына  жатам  дегенің  тегін 

болмады.  Демек  сен  менің  үйленгеніме  риза  емессің!  - 

Аға,  олай  емес!  Керісінше  мен  ризамын.  Оның  басқа 

себебі  бар.  Ол  туралы  таңертең  айтамын,  -  дейді 

Ахмеджан.  

Таң  атты.  Жеңгесі  дастархан  жайды.  Дастархан 

басында Сахыпжан тағы да: - Тыңдашы, Ахмеджан, мен 

саған  ханшайымға  үйлен  дедім.  Сен  үйленгің  келмеді, 

ал енді мынадай ұят іске барып отырсың. 

-  Аға!  Сізге  бәрін  айтып  беруге  тура  келіп  отыр,  - 

дейді  Ахмеджан.  –  Түнде  мен  аулаға  ұйықтайын 

дегенімде үш тоты келіп шынар ағашына қонды.  

 

 

ӨЗБЕК ХАЛЫҚ ЕРТЕГІЛЕРІ 

 

 

 

 

213

 

 

Солай бірінші тотының айтқан әңгімесін айтып бола 

бергенде  оның  аяғы  тас  болып  қалады.  Мұны  көрген 

Сахыпжан  мен  әйелі  қайран  қалып,  шошып  кетеді. 

Ахмеджан екінші тотының әңгімесін айтқысы келіп еді, 

Сахыпжан  толқып:  -  Үндеме,  айтпа!  -  Енді  болары 

болды,  - деп Ахмеджан ары қарай айтады. Айтып бола 

бергенде беліне дейін тас болады. Үшінші тоты туралы 

айтқан  кезде  үлкен  тасқа  айналады.  Сахыпжан  мен 

әйелі  не  істерлерін  білмей  жылап,  тасты  көтеріп 

көшеге  шығады.  Бір  уақытта  оларға  ұзын  сақалды 

қолында  асатаяғы  бар  қарт  жақындайды.  Шал  Қызыр 

Баба  екен:  -  Балаларым,  неге  сонша  жылайсыңдар?  – 

дейді ол. Сахыпжан оған болған жайтты баяндап береді.  

-Тасты  жерге  қой,  -  дейді  қарт.  Сахыпжан  тасты 

жерге  қояды.  Қарт  тасты  асатаяғымен  түртіп  қалған 

кезде  тас  қайтадан  Ахмеджанға  айналады.  Ахмеджан 

түшкіріп  жіберіп:  -  Қатты  ұйықтап  кетіппін,  -  дейді  де 

орнынан тұрады. 

Барлығы  қуанады.  Сосын  Ахмеджан:  -  Аға,  сіздің 

әкеңіз  бен  анаңыз  бар  шығар.  Менің  де  ата-анам  бар. 

Олар  бізді  күте-күте  сарғайған  шығар.  Екеуміз  де  ата-

анамызға  оралайық,  -  дейді.  Бұл  сөздер  Сахыпжанға 

ұнайды. Ағайындылар патшаға келіп оған: - Біздің ата-

анамыз  бар.  Оларға  қызмет  ету,  көмектесу  –  біздің 

парызымыз.  Олар  бізді  күтіп  жүрген  шығар.  Бізге 

қайтуға рұқсат беріңіз, - дейді.  

Патша  олардың  сөзін  құп  көріп,  рұқсатын  береді.  - 

Қызыңыз  бізбен  бірге  бара  ма,  жоқ  осында  қала  ма,  - 

деп  сұрайды  Сахыпжан.  -  Әйелі  күйеуі  қайда  болса 

сонда  болуы  тиіс,  -  деп  жауап  береді  патша.  Оларға 

қымбат сыйлықтар тиелген қырық қашар, алыс жолда 

жейтін  тағамдар  беріп,  патша:  -  Елдеріңе  аман-есен 

 

 

 

 

 

214 

 

 

оралыңдар,  бізді  де  ұмытпаңдар,  -  деп  шығарып 

салады. 

Батыр жігіттермен  қоштасу  халыққа  оңай  болмады. 

Қала  адамдары  керней  мен  сырнай  тартып  оларды 

жолға  шығарып  салды.  Олар  жол  жүріп,  жол  жүрсе  де 

мол  жүрді.  Көп  жүрді  ме,  аз  ба,  олар  бір  суы  көп  өзен 

жағасына келеді.  - Осы жерде мен сендермен қоштаса

-

мын,  аға.  Басқа  жерге  барамын,  -  дейді  Ахмеджан.  – 

Есіңізде ме, бірінші кездескенде сіз маған не деп едіңіз? 

-  Есімде.  Мен  барлық  тапқанымызды  теңдей  бөлеміз, 

бірге  ішіп-жейміз  дегенмін,  -  дейді  Сахыпжан.  -  Онда 

барлығын  бөлейік,  -  дейді  Ахмеджан.  -  Жақсы.  Онда 

байлықтың көп бөлігін сен аласың, - дейді Сахыпжан. - 

Жоқ,  аға,  байлықты  да,  әйелді  де  –  барлығын  теңдей 

бөлеміз, - дейді Ахмеджан. - Әйелді қалай бөлеміз? – деп 

Сахыпжан  таң  қалады.  -  Оны  биік  шынарға  байлап 

ортасынан  шабамыз.  Қаласаңыз  жоғарғы  бөлігін, 

болмаса төменгі жағын алыңыз. 

Ахмеджан  патшайымды  шынар  ағашына  байлап, 

қылыштың  жүзін  денесіне  сәл  тигізе  бергенде 

патшайым қатты айқайлап жібереді, сол кезде аузынан 

ұйыған  қан  атып  шығады.  Ахмеджан  қылышты  жерге 

тастай  салып,  қанды  таптап  тастайды  да,  ағасына 

оралып:  Аға,  есіңізде  ме,  сіздің  әйеліңіздің  бетіне 

беторамал  қойып  осы  қаннан  тазартайын  деген  бола

-

тынмын.  Бұл  айдаһардың  улы  сілекейі.  Егер  ол 

шықпаса,  сіздің  әйеліңіз  өлетін  еді.  Енді  әйеліңізге 

қауіп  жоқ.  Байлық  та,  әйеліңіз  де  сізде  қалсын. 

Барлығын ата-анаңызға апарыңыз, оларды қуантыңыз. 

Есіңізде  ме,  сіз  кішкентай  балықты  әкеңіздің  ауынан 

құтқарғаныңыз. Сол балық – менмін. 

Ахмеджан  ағасын  сүйіп  қоштасады  да,  өзенге  бет 

алады.  Суда  ол  балыққа  айналып,  сүңгіп  кетеді. 

Сахыпжан  өзенге,  балық  сүңгіп  кеткен  жерге  ол 

 

 

ӨЗБЕК ХАЛЫҚ ЕРТЕГІЛЕРІ 

 

 

 

 

215

 

 

тынышталғанша  ұзақ  қарап  тұрады.  Қамыққан 

Сахыпжан  әйелімен  туған  қыстаққа  келеді.  Олар  келсе 

әкесі  мен  анасы  көздің  жасын  көл  қылып,  жоғалған 

баласын  жоқтап  отыр  екен.  Балаларын  көрген  олар 

жастарын  тыйып,  қуаныштан  жасарып  кетеді. 

Сахыпжан  қалай  ел  аралағаны  туралы  ұзақ  баяндап 

береді де: - мына келіндеріңіз, ал мына мол дүние-мүлік 

те  сіздерге,  -  дейді.  Шал  мен  кемпір  келіндерін 

құшақтап,  оны  қайда  отырғызарларын  білмей  сасады. 

Сахыпжан  үйіне  қуаныш,  байлық,  бақыт  әкеледі. 

Әйелімен  екеуі  қартайғанша  өмір  сүрді.  Олардың 

балалары  да  ер  жеткенде  ел  аралады.  Бірақ  олар 

туралы, олардың қалай ел кезгендері туралы әңгіме әлі 

ұзақ. Сондықтан қалғанын келесі ертегіге қалдырайық.  

 

САХИБДЖАН и АХМАДЖАН 

 

Жили  не  голодны,  не  сыты  старик  со  старухой  в 

давние  времена,  когда  волк  был  баковулом,  лиса  — 

ясаулом,  ворон  —  музыкантом,  воробей  —  доносчи

-

ком,  черепаха  —  весовщиком,  кабан  —  мясником,  а 

лягушка  была  должна  кучу  денег.  Старик  и  старуха 

жили  бедно.  Был  у  них  дворик,  во  дворике  стояла 

жалкая мазанка, а больше ничего у них не было. Старик 

ловил рыбу в реке, старуха ходила по домам и убирала, 

так  и  жили  они  вдвоем.  Не  было  у  них  детей,  а  они 

очень и очень хотели их иметь.  

Как-то  старик  говорит  старухе:  -  Слушай-ка,  жена, 

мне уже пятьдесят пять, а тебе исполнилось пятьдесят. 

Нет  у  нас  детей.  А  что с  нами  будет,  когда  мы  и  вовсе 

состаримся  и  к  работе  будем  неспособны?  Кто  зажжет 

на  нашей  могиле  свечи,  когда  мы  умрем?  Давай 

 

 

 

 

 

216 

 

 

хорошенько попросим аллаха, может быть, он сжалится 

над нами и пошлет нам сынка!  

Старик  и  старуха  долго  слезно  просили  аллаха  о 

сыне.  Бог,  видно,  услышал  их  просьбу,  родила  старуха 

сына.  Назвали  его  Сахибджаном.  Не  было  границ 

радости  старика.  -  Достигли  мы  желанного,  жена,  - 

сказал  он  старухе.  -  Давай  теперь  воспитывать  его. 

Народ  говорит:  от  хороших  людей  остается  человек,  а 

от  дурных  людей  -  вопли  и  стенания.  Воспитаем  сына 

хорошо  —  люди  поблагодарят  нас,  плохо  воспитаем  - 

люди  проклянут  нас.  Старухе  пришлись  эти  слова  по 

душе.  После  рождения  сына  старик  и  старуха  сразу 

даже помолодели, почувстовали быстроту в ногах, силу 

в  руках.  Старик  начал  больше  ловить  рыбы.  Из  дома 

ушла нужда.  

А  Сахибджан  рос  себе  понемногу  и,  наконец, 

исполнилось  ему  шестнадцать  лет.  Стал  он  рослым 

юношей, с широкими плечами, со стройной фигурой, ну 

прямо  палван  (палван  —  богатырь).  Однажды  старик 

сказал  сыну:  -  Сынок,  я  теперь  вовсе  стар  стал.  На 

рыбную ловлю будешь ходить ты со мной.. Научишься 

ловить рыбу, да и подышишь свежим воздухом в поле, у 

реки.  -  Хорошо,  отец!  Пойду  с  тобой  к  реке  и  буду  все 

делать, что ты скажешь.  

Отец  и  сын  пошли  к  реке  и  захватили  с  собой сети. 

Воздух  был  чист,  повсюду,  куда  ни  глянь,  -  трава 

зеленая  волнуется,  птицы  заливаются;  широкая,  не 

охватишь  взглядом,  полноводная  река  катит  голубые 

воды, тихо и серебрясь.  

Шли  они  вдоль  реки,  шли  и,  дойдя  до  тенистого 

высокого  чинара,  остановились.  -Вот  здесь  и  начнем 

ловить рыбу, сынок, - сказал старик.  

Расправил  он  сети  и  забросил  их  далеко  в  реку. 

Немного  спустя  вытянул  их,  а  в  них  ничего  нет.  Снова 

 

 

ӨЗБЕК ХАЛЫҚ ЕРТЕГІЛЕРІ 

 

 

 

 

217

 

 

закинул  сети.  Спустя  немного  времени  старик  начал 

тянуть их, но так они были тяжелы, что один он не смог 

их  вытянуть,  и  позвал  сына:  -  Сахибджан,  сынок,  иди 

помоги тянуть. Сахибджан принялся помогать отцу. Но 

и  вдвоем  они  не  смогли  вытянуть  сети.  Старик 

выпрямился, вытер пот со лба. - Ух, устал я, - сказал он. - 

Не иначе, как в сети попал кит!  

Старик  привязал  один  конец  сетей  к  чинару  и 

распорядился: - Ну, сынок, другой конец не выпускай из 

рук,  а  я  пойду  позову  кого-нибудь  на  подмогу,  нам 

вдвоем не вытащить.  

Сказал  так  старик  и  ушел  в  сторону  кишлака. 

Сахибджан  сел  на  берег  и  стал  смотреть  на  зеленые 

травы, на высокие деревья, что росли у реки, на тихое и 

величавое ее течение. Вдруг в сети ему почудилось что-

то.  Пригляделся  он,  а  там  сидит  маленькая  рыбешка. 

Грустно  и  с  мольбой  смотрит  она  на  Сахибджана,  а  на 

глазах у нее слезы.  

Сжалился  Сахибджан  над  ней.  «Она  так  же  молода, 

как  и  я,-  подумал  он.  -  У  нее  есть,  видно,  родители, 

которые  ждут  не  дождутся  ее.  Дай-ка  выпущу  ее,  вот 

обрадуется!»  Сказано  -  сделано.  Сахибджан  взял  да  и 

перерезал  ножом  конец  сетей.  Выскочила  рыбешка  на 

волю,  обрадовалась,  покрутилась  в  воде  у  ног 

Сахибджана, порезвилась и исчезла.  

Спустя некоторое время отец возвратился и привел с 

собой  двух  дехкан.  Увидел  старик, что  нет  сетей.  -  Где 

же  сети?  -  спросил  он  Сахибджана.  Тот  ответил:  -  Мне 

стало  жаль  рыбу,  она  так  металась  и  рвалась  на 

свободу, что я отпустил ее. Огорчился старик, а дехкане, 

которые  пришли  помочь  ему,  сказали:  -  Если  у 

родителей  один  сын,  он  вырастает  или  храбрым,  или 

умным, или глупым, или трусливым. Трудно тебе было 

 

 

 

 

 

218 

 

 

растить  сына  на  старости  лет,  теперь  бы  он  должен 

помогать  тебе,  а  он  не  только  не  помогает,  но  даже 

выпускает выловленную рыбу да еще вместе с сетями. 

Недобрый он у тебя! Сказали они так и ушли. Старик же 

не  промолвил  ни  слова.  Слова  дехканина  глубоко 

запали  в  душу  Сахибджана.  На  следующее  утро  он 

обратился к отцу со скромной просьбой. - Отец, у меня 

рука  не  оказалась  легкой.  Вы  вчера  сами  убедились  в 

этом, мы не смогли поймать ни одной рыбы. Разрешите 

мне  походить  по  городам,  кишлакам,  изучить  какое-

нибудь  ремесло.  Если  улыбнется  мне  счастье,  я  буду 

помогать вам.  

Горько  было  старику  и  старухе  расставаться  с 

сыном,  но  делать  нечего,  благословили  они  его  и 

отпустили.  Старуха  наполнила  его  торбу  лепешками  и 

толокном. Вечером Сахибджан покинул кишлак. Старик 

и  старуха  вышли  проводить  его  на  улицу  с 

напутственным  словом:  «Бери,  да  не  отдавай. 

Возвращайся живым и здоровым».  

Долго  шел  Сахибджан  Он  даже  не  смог  сказать, 

сколько  раз  поднялось  и  опустилось  солнце.  Горы  и 

степи  приходилось  ему  проходить,  реки  и  озера 

переплывал он.  

Пришел  он,  наконец,  в  один  кишлак.  Решил 

отдохнуть, сел около хауза, под чинаром, и не заметил, 

как  к  нему  подошел  путник  лет  сорока  с  длинной 

бородой, с чалмой на голове.  

- Эй, юноша, ты слишком еще молод, как я погляжу! 

Куда  же  ты  идешь?  -  спросил  он  его.  -  Я  странник,  - 

ответил  Сахибджан.  -  Ну,  тогда  давай  вместе 

странствовать. Сахибджан решил испытать путника. - Я 

иду долго-долго, - сказал Сахибджан, - но когда устану, 

сажусь и отдыхаю тоже долго, в течение этого времени 

своим  темным  покрывалом  ночь  три  раза  успевает 

 

 

ӨЗБЕК ХАЛЫҚ ЕРТЕГІЛЕРІ 

 

 

 

 

219

 

 

покрыть  землю.  Ну  как,  согласны  вы  со  мной 

странствовать? - Нет, мне с тобой не по пути, - ответил 

путник и пошел дальше.  

А Сахибджан, отдохнув, снова пустился в путь. Долго 

он шел, устал, сел отдохнуть на берегу широкой реки и 

не  заметил,  как  к  нему  подошел  путник  с  короткой 

бородой  и  без  чалмы.  -  Далеко  ли  идешь,  братец?  - 

спросил  его  путник.  -  Так,  странствую,  -  отвечал  ему 

Сахибджан. - Да вот и я пустился в странствия. Давай уж 

вместе, - предложил путник.  

Сахибджан  ему  сказал:  -  Если  я  иду,  то  иду  очень 

долго,  а  когда  устану,  то  отдыхаю  столько,  что  за  это 

время  ночь  успевает  три  раза  покрыть  землю  своим 

ночным  покрывалом.  -  Твои  странствия  слишком 

длинны, пойду один, - решил путник.  

Отдохнул  Сахибджан,  искупался  в  реке,  взвалил 

торбу на плечи и снова отправился в путь. Шел он, шел - 

и  дошел  до  развилки  дорог.  Присел  он  на  камень 

отдохнуть.  Не  заметил,  как  к  нему  подошел  юноша.  - 

Здравствуй,  друг!  -  сказал  он.  -  Далеко  ли  идешь?    - 

Здравствуй, - отвечает Сахибджан. - Я странствую. - Я с 

той же целью хожу по дорогам. Давай ходить вместе, - 

предложил  юноша.  -  Послушай,  друг!  -  ответил 

Сахибджан. - Я иду долго-долго, не когда устану, сажусь 

и  отдыхаю.  В  течение  этого  времени  ночь  своим 

темным покрывалом три раза успевает покрыть землю. 

-  Ничего,  мой  друг,  -  сказал  юноша.  -  Я  тоже  люблю 

долго отдыхать и много ходить, думаю, что в этом деле 

не  уступлю  вам.  «Видно,  парень  ничего,  горячий  и 

компанейский»,  -  подумал  Сахибджан.  -  Ладно,  пойдем 

вместе,  -  сказал  он  вслух  юноше.  Сел  юноша  рядом  с 

Сахибджаном,  стали  они  беседовать.  Спросил  его 

юноша, как его зовут. - Меня зовут Сахибджаном. А как 

 

 

 

 

 

220 

 

 

зовут вас? - А меня зовут Ахмаджаном, - ответил тот. - 

Сколько  вам  лет?  -  Недавно  мне  исполнилось 

шестнадцать,  а  сколько  вам?  -  Давайте  побратаемся,- 

сказал  Ахмаджан.  -  Мне  исполнилось  пятнадцать.  Вы 

будете старшим братом, а я младшим.  

Сахибджан достал из мешка лепешку. Одну половину 

взял себе, другую отдал Ахмаджану и сказал: - Отныне 

все,  что  найдем,  будем  делить  поровну.  Съев  каждый 

свою  половину  лепешки,  побратимы  отправились  в 

долгий  путь.  Шли  они,  шли,  шли  через  поля  и  горы, 

моря и реки, наконец, пришли в один город. Стали они 

осматривать  его.  Пришли  на  базар.  Видят  -  стоит 

глашатай и кричит во все горло: - Эй, люди! Слушайте, 

слушайте! 

Знаменитый 

бай 

нашего 

города 

Абулькасымбай  возводит  медресе.  Нужны  рабочие-

глинобитчики,  кирпичники,  плотники,  кровельщики. 

Кто  хочет,  пусть  идет  к  нему.  Эй,  люди!  Слушайте, 

слушайте! - Пойдем к баю, братец, - говорит Сахибджан 

Ахмаджану.  -  Поработаем.  Научимся  какому-нибудь 

делу.  Согласился  Ахмаджан,  и  оба  отправились  на 

строительство  медресе.  –  Давайте  нам  кетмени  и 

лопаты,  -  сказали  они  надсмотрщику  работ,  -  один  из 

нас будет глину месить, другой - кирпичи формовать.  

Надсмотрщик  работ  выдал  им  кетмени  и  лопаты. 

Побратимы запротестовали.  

-  Эти кетмени  и  лопаты  не  для  нас.  Слишком  малы. 

Выдайте  нам  размером  побольше.  Чтоб  кетмень  весил 

один хишаки (хишаки - мера веса, равная 53 фунтам.), а 

лопата б весила нишмаки (нишмаки - мера веса, равная 

26  фунтам).  По  приказанию  начальника  работ,  кузнец 

развел  в  кузнице  огромный  костер  и  ковал  целую 

неделю  кетмени  и  лопаты.  Сахибджан  и  Ахмаджан 

получили  свои  инструменты,  начали  меси

-

ть  глину  и 

формовать  кирпичи.  Выполняли  они  работу  за 

жүктеу/скачать 4,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: