Байгожина дана онирбековна
Қазақ тілді мерзімді басылымдар
жүктеу/скачать 2,17 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орыс тілді мерзімді басылымдар
(Қосымша 1, қосымша 2) Қазақстанның ең танымал және таралымы көп орыс тілді БАҚ-тарында (Қазақ тілінде: «Егемен Қазақстан», «Айқын», «Жас алаш», «Ана тілі», Қазақстан заман/ Қазақстан дәуірі»; Орыс тілінде: «Казахстанская правда», «Экспресс К», «Комсомольская правда. Казахстан», «Новое поколение» және «Литер» газеттері) шығарылған медиамәтіндердің тақырыптық кешендеріне енгізілген мәтіндер 2016-2021 ж.ж. бойынша талданды. Прецеденттік құбылыстар прецеденттік есімдерге, прецеденттік мәтіндерге, прецеденттік оқиғаларға, прецеденттік мәлімдемелерге сараланады [237]. Әмбебап және ұлттық прецеденттік құбылыстар ерекшеленеді. Біз Қазақстанның орыс тілді БАҚ-тарының медиа дискурсында жаһандық та, ұлттық та мәдениет феноменін көрсететін жағдайларды зерттейміз. Қазақстан медиа дискурсының ерекшелігі онда әмбебап прецеденттік феномендердің (әлемдік мәдениетке жататын) және КСРО-ның біртұтас мемлекетінің шекарасында тарихи жетпіс жылдық қатар өмір сүруіне байланысты екі ұлттық лингвомәдениет орыс және қазақ тілдерінде ұлттық құбылыстар көрініс табуы болып табылады. Осылайша, іс-жүзіндегі мәдени құбылыстарды жіктеу мен зерттеудің алғашқы векторы әмбебаптылық қырымен ұлттық ерекшелікпен байланысты. (7-диаграмма). Қазіргі заманғы мәдениеттегі элиталық мәдениеттің және бұқаралық мәдениеттің айырмашылығы басым. Осы жерден біз медиа дискурста элиталық/классикалық мәдениеттің және бұқара/поп-мәдениеттің элементтерін біріктіретін прецеденттік құбылыстарды бөлек топтастырамыз. Қазақстанның орыс тілді медиа дискурсында айналымда жүрген прецеденттік феномендердің мысалдарын қарастыра отырып, прецеденттердің үш түрін бөлеміз. ♦ Әмбебап (универсальные) прецеденттік феномендер, бүкіл әлемдік қауымдастыққа белгілі классикалық әлемдік мәдениеттің прецеденттерін «Экспресс-К» газетіндегі мақалардың тақырыптарын айта аламыз: (1) «Казахский Моцарт» (әлемді тамсандырған жас қазақстандық музыкант Рахат-Би-Абдысагин туралы); (2) Казахстанскую Мадонну оценят в Париже (Парижде өткен беделді халықаралық фотографтар байқауына қатысуға шақырту алған қазақстандық Светлана Мелик-Нубарова туралы. Оның ана болуды дәріптейтін өзіндік жұмыстары еуропалық сарапшылар мен сыншылардың үлкен қызығушылығын тудырды); (3) Казахский Пикассо (көрнекті өкіл болған қазақ суретшісі Салихитдин Айтбаев туралы. Өнертанушылар оны қазақстандық Пикассо деп бекер айтпаған. Оның шығармашылығында испан және француз суретшісінің еңбек сарыны оңай байқалады, бірақ қазақтың ұлттық нақышымен атақты қазақстандықтың бірегей, танымал стилі осындай); (4) Возьмите Моцарта с собой… (Моцарт – австриялық композитор және виртуоз музыкант. Ең танымал классикалық композиторлардың бірі ретінде танылған Моцарт әлемдік музыкалық мәдениетке үлкен әсер етті; (5) Под звуки скрипки Страдивари (Страдивари – ішекті аспаптар шебері. Николо Аматидің шәкірті. Қазақстанның орыс тілді медиадискурсындағы жоғары мәдениетке үндейтін әмбебап прецеденттер дискурстың тақырыптық кешендерде пайдаланылады және адресаттың назарын аударып қана қоймай, сонымен қатар қоғам санасында әлемдік классикамен (кескіндеме, музыка, әдебиет және т.б.) тұрақты байланысты қалыптастырады, сол арқылы қазақ оқырманын әлемдік мәдени процеске айналдырады. Әлемдік мәдениет қазақстандық мәдениеттің тұрақты және жиілік моделі арқылы шебер корелляциясын ерекше атап өткен жөн, жоғарыда көрсетілген классикалық прецеденттік феноменді білдіретін қазақстандық мысалдарды қараңыз. ♦ Ұлттық прецеденттік құбылыстар (қазақ тіліне де, орыс лингвомәдениетіне қатысты) жүктеу/скачать 2,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||