Әдеби kz ұшқан ұя Роман Бауыржан Момышұлы /16/2013 Әдеби kz
жүктеу/скачать 1,19 Mb. Pdf көрінісі
|
Ұшқан Ұя
| Әдеби KZ
дейін егін даласында еңбек етеді немесе біздің өлкемізде өз қолымен теміржол салған жұмысшыны алайық. Олар да біз сияқты адамдар. Олар үшін ешкім де еңбек етпейді. Өздерінің тамағын адал еңбегімен тауып жейді. — Сөзің рас, Садықжан, орыстар еңбекті сүйетін және еңбек ете білетін халық қой... — Садықтың сөзін бөлмесеңдерші. — Міне, сол орыс халқы — тамаша ғой. Олар біздің ағамыз сияқты. Қазаққа қысым көрсеткендерге келсек, олар патша шонжарлары болатын. Енді жағдай мүлдем өзгеше: сол орыс халқының өздері патшаны тағынан жұлып түсірді. — Демек, Ленин турашыл, қамқор жан екен ғой. — Иә, — деді Садық, — біздің Ленин нағыз қамқоршымыз. — Не, сонда Ленин патшаның орнына отыра ма? Бұрын Николай еді, енді Ленин бола ма? — деді әлдебіреу істің мәніне шын түсінбей ақырып. Садық күлімсіреп отырып жауап берді:— Біздің Ленин патша емес, көсем ғой. Ол жаны таза адамдардың ішіндегі ең ақылдысы. — Енді мынаны айтшы, Садықжан. Сенің Ізбасар ағаң ауылға келсе, «Алла деген жоқ нәрсе», «сендер қараңғы халықсыңдар» деп тұқыртып бітеді ғой. Үйге түскенде мал сойып, бата сұрасаң, қолын бір-ақ сілтеп, «қайран қараңғылық-ай, апарыңдар да соя беріңдер қойларыңды» дейді. Патшаны патша дейік (патша көп қой), тақты тақ дейік. Аллаға тіл тигізіп несі бар. Ұжданымызға тиіп несі бар? Салтымызды неге бұзады... — Не деп тантып отырсың, ей, сен. Ізбасар Садықтың туған ағасы емес пе, — деп Аққұл әлгі адамға ақырып қалды. Садық жадырай күліп, оң қолын көтерді де, әлгі аузы батыр адамды Аққұлдың қаһарынан қорғағандай сөйледі: 169 Әдеби KZ — О не дегеніңіз, о не дегеніңіз, Ақа! Әділ сөзді қақпайлағаныңыз қалай? — Ленин дінге сенер ме екен, әлде жоқ па? — деді әлгі батыл кісі. — Мен өзім Ленинді көргенім жоқ. Ал Ленинді менен жақсы білетіндер көсеміміз әділ де, турашыл адам дейді. Дінді қайдам, халыққа әбден сенетін кісі. Сондықтан да қалың ел соңынан ерді емес пе. Садық аздап езу тартты да сөзін жалғастырды: — Ал өз ағам туралы не айтамын, ол менен үлкен кісі. Алайда Ізбасардың теріс мінезі сыналып, қызметінен босатылғанын да білесіздер ғой... Қолайсыз тыныштықты Аққұл бұзды. — Жарайсың, азаматым! Әділдік азамат көркі дегендей ашығын айттың-ау, Садық. Халқымызға Ленин сенсе болғаны. Ең негізгісі осы ғой. — Халқымызға Ленин сеніп еді, сол сенімін халқымыз да ақтады, — деді әлгі батыл кісі. Бұл әзілқой, қалжыңбас, тілі өткір, көңілді Тоқмырза деген қарт еді. Боза ішкендердің тұрақты төрағасы, жиын-тойдың сәнін кіргізіп отыратын жалғыз атты кедей болатын. — Дұрыс айтасыз, Тоқа. Біз енді өмірді қалай жақсартамыз, қалай тұрмысымызды түрлендіреміз? Ол үшін не істеуіміз керек? Мен сіздермен осы жайлы ақылдасқалы келіп отырмын. — Айта бер, Садық. — Біз саған қандай ақылшы болар екенбіз... — Өздеріңізден артық ақылшы жоқ. Біз бүгін сіздердің ақылдарыңызбен Бірінші Майды жақсы өткіздік. Көкпар да тартпадық па... — Тамаша бір мереке болды ғой, Садықжан, — деді Аққұл оның сөзін бөліп, енді жыл сайын өзге халықтар сияқты біз де Бірінші Майды мейрамдайтын боламыз. |