Keywords: Cerebral hemodynamics, ischemic stroke, brain

 

 

335 

 

Тақырыптың  өзектілігі:  Барлық  ақпараттық  құралдардың 

қарыштап  дамып  тұрған  қазіргі  замандағы  адамдардың 

денсаулығында қаншалықты дәрежеде болмасын ақау пайда 

бола  қалған  сәтте    туындаған  мәселенің  алдын  алуға 

қатысты    емдік  шаралар  дәрігердің  көмегінсіз–ақ  тез  арада 

табыла  қалу  мүмкіндігі  аса  жоғары  екендігі  барлығымызға 

белгілі.    Алайда,  осы  мүмкіндіктерді  пайдаланмыз  деп, 

ауруын 

асқындырып 

алып 

жататын 

немесе 

дұрыс 

диагностика  болмауымен  байланысты    ағзадағы  кері 

құбылыстарды  туындатып  жататын  жағдайлардың  да  жиі 

кездесіп жататыны практикалық медицинада жылдан жылға 

жиілеп  кездесуде.  Әсіресе  бұл    айтылған  келеңсіз  жағдайлар 

ескі  халық  емін  қолдану  мақсатында  қолдан  жасалынған  әр 

түрлі  қоспалар  мен  ерітінділерді  пайдаламыз  деп  уланып 

жататын,  ағзаларының  табиғи  күресу  мүмкіндігі  әлсіреген 

егде адамдар арасында көбірек  ұшырасады  [1,2].   

Сол себепті де, осы қолға алынып отырған жұмыстың  басты 

мақсаты    артериалық  гипертониямен есепте тұратын  егде 

адамдардың  дәрігердің  нұсқауын  қаншалықты  дәрежеде 

дұрыс  орындап,  қаншалықты  дәрежеде  қан  қысымын 

бақылап отыратынына  бағытталды.  

Зерттеу  әдістері  мен  атқарылған  орыны:  Зерттеулер  

Алматы  қаласындағы  Ұлы  Отан  соғысы  ардагерлерін  қарап, 

емдейтін  №7  емханада  2013-2014  жылғы  дәрігерлік 

қорытындылар негізінде жүргізілді.      

Артериалық  қан  қысымымен  дәрігердің  есебінде  тұратын 

102  науқастың    амбулаториялық  картасына  сараптама 

жасалынып, 

соның 

ішіндегі 

99 

науқасқа 

 

арнайы 

құрастырылған 

сауалнамалар 

 

қойылып, 

дәрігерлік 

нұсқаулықтың  қаншалықты  дәрежеде  маңызды  екендігін 

және  емдеуші  дәрігер  жазып  берген  дәрілердің  уақытылы 

қабылданып отыру дәрежесі анықталды.  

Белгілі 

болған 

қорытындылардың 

барлығы 

арнайы 

құрастырылған  кестелерге  топтастырылып,  әр  топқа 

қатысты  ортақ  математикалық  дәрежелер  белгіленіп, 

нәтижелер  Стьюдент  әдісі  көмегімен  сарапталды.  Кейбір  

сандық  шамалар  өзара  салыстыру  мәндерінің    ерекшелігін 

көрсету мақсатында диаграмалар түрінде берілді.  

Зерттеулер  нәтижесі:    Жалпы  зерттеумен  қамтылған 

науқастардың  жасы  60-пен  80    аралығын  қамтыса,  олардың 

басым бөлігі әйел  (55,8¿) адамдар болды (кесте 1).   

 

Кесте 1 – Зерттеумен қаитылған ересек адамдарды жастық және жыныстық ерекшеліктеріне байланысты топтастыру нәтижесі  

Топтар  

                        60-70 жас  

70-80 жас  

Барлығы  

Саны  

% 

Саны  

% 

Саны  

% 

Әйел адамдар  

24 

23,5 

33 

32,3 

57 

55,8 

Ер адамдар  

18 

17,6 

27 

26,4 

45 

44,2 

Барлығы  

42 

41,1 

60 

58,9 

102 

100 

 

Ал  60-пен  70  жас  арасындағы  егде  адамдар  жалпы 

зерттеумен қамтылып отырған пациенттердің 41,1¿ құраса, 

солардың арасындағы әйел адамдар 23,5¿, ер адамдар 17,6¿ 

шамада болып тағыда бұл жастық топтардағы әйел адамдар 

санының  басымдылығын  байқатты.    70-пен  80  жас 

арасындағы  жыныстық  басымдылықта    әйел  адамдарға 

қатысты    болып  (33¿)  ер  адамдарға  қарағанда  (27¿)  әйел 

адамдардың  жиі-жиі  дәрігерлік  бақылаудан  өтіп,  тексеріліп 

отыратындықтарын  көрсетті.      Жалпы  амбулаториялық 

картасы  бойынша  қамтылып  отырған  102  науқастың  57-  ( 

55,8¿)  әйел  адамдар,  ал  45  (44,2¿)  ер  адамдар  болды. 

Барлық  пациенттердің  орташа  жасы  70,3  шамасында 

тіркелінді.  

Ары  қарайғы  жүргізілген  жұмыстар  барысында  барлық  102 

адамның  99  арнайы  құрастырылған  анкеталық  және 

артериалық  гипертония  ауруына  қатысты  сауалнамаларға 

жазбаша  түрде  жауап  беру  мүмкіндігіне  ие  болса,  олардың 

үшеуі  ғана  әр  түрлі  себептерге  байланысты  бұл  зерттеу 

әдісінен тысқары қалды.  

Алған 

білімдеріне 

қатысты 

жинақталған 

мәліметтер 

нәтижесі  орта  білімділердің  64,2  ¿,  жоғары  білімді 

пациенттердің  35,8¿  екендігін  көрсетті.  Осы  тұстап 

пациенттердің  білімділік  дәрежесі  олардың  артериалық 

гипертония  ауруымен  емделу  барысындағы  дәрігерлік 

ұсыныстарды бұлжытпай орындауына ықпал етуі мүмкінбе? 

–деген 

сұрақтың 

шешімін 

табу 

мақсатында 

сарапталғандығын айта кеткеткеніміз жөн сияқты.  

Сонымен,  ары  қарайғы  зерттеулер  барысында  белгілі 

болғаны,  барлық  науқастардың  0,5¿  кейінгі  бір  жыл  ішінде 

ғана 

артериальдық 

гипертензия 

ауруымен 

есепке 

алынғандығын  айтса,  ал  5,9¿  осы  АГ  ауруымен  1жылдан  5 

жылға  дейінгі  аралықта,  30,4¿  -  ті  5  жылдан  10  жылға 

дейінгі  уақыт  аралығында  дәрігерлік  есепке  алынып,  ұдайы 

ем қабылдап келе жатқандықтарын білдіртті.  Артериальдық 

гипертензиямен есепке  алынған  науқастардың  басым  бөлігі, 

яғни  57,4¿    жиырма  жылдың  шамасында  осы  дертке 

ұшырап,  ұдайы  ем  қабылдап  келе  жатқандықтарынан 

хабардар  етсе,  ал  5,8¿  жиырма  жылдан  артық  осы  дертке 

ұшырап,  әдеттегі  медициналық  емдеу  әдістерінен    әбден 

шаршағандықтарын  байқатты.  Артериалдық  гипертензия 

ауруының  стандартты емдік әдістері жиі бұзатын адамдар да 

осы топ арасында жиі ұшырасатындығы (45,9¿) жүргізілген 

сараптамалар нәтижесінде белгілі болды (сурет 1).   

 

 

Сурет 1 -  Пациенттердің артериальдық гипертензиямен дәрігерлік есепке алынған уақыт мерзімін жүйелеу нәтижесі  (¿) 

 

Барлық науқастардың 29,7¿ айына бір мәрте АГ бойынша өз 

дәрігеріне қаралып, тиісті емін алып тұрған. Ал осы аурумен 

есепте тұрған науқастардың  63,5¿ 3 айдың ішінде бір мәрте 

ғана өзі емделіп жүрген емханаға келіп, дәрігердің қарауында 

0

10

20

30

40

50

60

1 жыл 

1-5 жыл

5-10 жыл

10-20 жыл

20 жылдан артық 

0,5

5,9

30,4

57,4

5,8

 

 

 

336

 

болатындықтарын айтса, 4,9¿ науқас жарты жылдың ішінде 

бір  рет  қана  дәрігердің  көмегіне  жүгінетіндіктерін,  басқа 

уақытта өз білгендерін істеп, қас қысымын ұдайы қадағалай 

бермейтіндіктерін  байқатты.  Қалған  1,9¿  науқас  айына  2-5 

мәрте дәрігердің қарауында болып, ұдайы таблетка түріндегі 

емдерін  жаздыртып  алып,  қатаң  түрде  қабылдап,  қан 

қысымдарын  бақылап  отыратындықтарын  атап  өтті.  Бұл 

топтың    басым  бөлігін  әйел  адамдар  құраса  (84,2¿),  ал  үш 

жән  алты  айда  бір  рет  дәрігерге  келіп  көрінетін  топтың 

басым  бөлігін  керісінше    ер  адамдар  (76,2¿  және  67,1¿ 

деңгеймен)  құрады.  Тағыда  бір  белгілі  болғаны  осы 

пациенттердің  басым  бөлігінің  жас  мөлшері  60-пен  70 

арасында болғандығын байқадық.  

Демек,  артериальдық  гипертензиямен  дәрігерлік  есепте 

тұратын  науқастардың  арасындағы  өз  денсаулығына 

қатысты  енжарлық  ер  адамдар  арасында  анағұрлым 

басымдылықта  болып,  олардың  арасындағы  әр  түрлі 

дәрежедегі  асқынулардың  пайда  болуын  негіз  болуда. 

Басқалай  айтқанда,  жасы  егде  тартқан  ер  адамдар 

арасындағы  артериальдық  қан  қысымына  қатысты  асқыну 

құбылыстарының 

әйелдермен 

салоыстырғанда 

жиірек 

кездесетендігі 

жүргізілген 

зерттеулер 

нәтижесінде 

анықталды. 

Ары  қарайғы  зерттеулер  нәтижесі  науқастардың  басым 

бөлігінің  (54,69¿)    үш  компоненті  ем  қолданғанын,  ал 

науқастардың 

30,5¿ 

бөлігі 

екі 

компоненті 

антигипертензивты 

 

препараттардан 

тұратын 

емді 

қолданғандығын  көрчсетті.  Төрт  компененті  және  бес 

компоненті ем түрлері 9,4¿ және 5,5¿ науқастар қолданған.   

Жалпы  анкеталық  зерттеумен  қамтылған  науқастардың 

74,2¿  өз  дәрігерлерінің  жазып  берген  емін  қолданып,  сол 

препараттарды 

ауыстыру 

мәселесінде 

емдеуші 

дәрігерлерімен үнемі ақылдасып отырып іске асырғанды жөн 

көрген.  

Сонымен  қатар,  тіркелінген  науқастардың  25,8 ¿  дәрігердің 

жазып  берген  емдік  препараттарынан  басқа  қосымша 

биологиялық  белсенді  препараттар,  басқа  да  әр  түрлі  шөп 

қосындылар 

(фитопрепараттар) 

мен 

медициналық 

бағыттағы 

медициналық 

заттар 

(аппарат 

Фролова, 

циркониевый браслет), витаминдер қолданған. 

Барлық  АГ  ауыратын  науқастардың  38,5¿  тағайындалған 

емдік  шаралардың  көмегі  болғандығын,  32,3¿  сондайлық 

емдік  тағаындаулар  нәтижесінің  орташа  болғандығын,  

29,2¿  жағдайда  емдік  нәтиженің  болмағандығын  атап 

көрсеттті (сурет 2) . 

 

 

Сурет 2 – Артериальдық гипертензияға қарсы қолданылған емдік шаралардың нәтижесін сараптау 

 

Тағайындалған  емнің  нәтижесіз  болуын    пациенттердің 

49,4¿ 

 

дәрігер 

белгілеген 

препараттардың 

әсер 

етпейтіндігімен  байланыстырса,  25,4¿  пайызы  бұл  тұста 

дәргер 

берген 

тағайындауларды 

«дұрыс 

орындаған 

жоқпын»-  деп  өзін  кінәлі  қылуда.  Сонымен  қатар,  осы 

топтағы 

науқастардың 

көпшілігі 

дәрігердің 

берген 

тағайындауынан басқа өз бетімен көптеген емдік шараларды 

қолданғандығын көрсеткен.  

Солай  бола  тұрса  да,  ем  тағайындап  жүрген  мамандарды 

«дұрыс  емдемеген»  -деп  алынған  нәтижелер  бойынша 

кінәлудан  аулақ  болуымыз  керек.  Мұның  басты  себебі 

жоғарыда  келтірілген  деректер  бойынша  пациенттердің 

басым  бөлігі  өз  беттерімен  ем  қабылдағыш  болып,  ауруы 

асқынған кезде ғана дәрігердің қабылдауына асығатындығы.  

Қорыта  келгенде,  әлі  де  болса  адамдар  арасында 

артериальдық  гипертензия  ауруының  негізгі  белгілері  мен 

оның  асқынуларына  қатысты  ақпараттандыру  мәселесінің 

төмен  болып  отырғанына  нақты  мысал  бола  алады. 

Атқарылған 

жұмыстар 

келешекте 

осы 

бағыттағы 

жұмыстарды  жан-жақты  барлық  жастық  топтарда  жүргізе 

отырып, 

 

АГ 

ауруына 

қатысты 

дәрігер 

берген 

нұсқаулықтардың  қатаң  орындалуын  әлі  де  болса  терең 

насихаттау қажет екендігін негіздейді.   

 

 

 

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

1

 

Долинская М.Г. Управление качеством медицинской помощи. – М.: 2009. – 328 с. 

2

 

Сулейменов Б.Қ. Артериальдық гипертензияның алдын алудағы кейбір мәселелер // Гигиена және эпидемиология журналы.   – 

2013. - №3.- Б. 45-49. 

 

 

 

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Нәтижелі 

Орташа 

нәтиже

Нәтиже жоқ 

38,5

32,3

29,2

 

 

337 

Л.Б. АЯГАНОВА  

Больница скорой неотложной помощи г. Алматы 

 

ИЗУЧЕНИЕ ВАЖНОСТИ КОНТРОЛЯ АРТЕРИАЛЬНОГО ДАВЛЕНИЯ У ПАЦИЕНТОВ ПОЖИЛОГО ВОЗРАСТА   

 

Резюме: Пациенты пожилого возраста более подвержены к повышению артериального давления, чем люди молодого возраста. Это 

объясняется  не  только  возрастными  особенностями  организма,  но  наличием  различных  сопутствующих  заболевании.  Тем  самым, 

среди  пациентов    данной    категорий    частенько отмечаются  низкая  оценка  понимания  необходимости  постоянного  контроля    АГ, 

выполнения рекомендаций врача, что и приводят к различным осложнениям  угрожающее жизни больного.  

Ключевые слова: артериальная гипертензия, пожилой возраст, показатель заболеваемости.  

  

 

 

L.B. AYAGANOVA   

EMERGENCY HOSPITAL OF ALMATY 

 

A STUDY OF THE IMPORTANCE OF BLOOD PRESSURE CONTROL IN THE ELDERLY 

 

Resume: Elderly patients are more prone to high blood pressure than people of a young age. This is due to the age characteristics of outputting 

not  only  the  body,  but  the  presence  of  various  comorbidities.  Thus,  among  the  patients  of  this  category  often  have  a  low  estimation  of 

understanding  the  need  for  constant  monitoring  of  hypertension,  the  recommendations of  the  doctor, which  leads  to various  complications 

threatening life of the patient. 

Keywords: arterial hypertension, advanced age, the incidence rate. 

 

 

 

 

 

 

УДК 616.832.12-06:616.711.18 

 

В.В. КРЮЧКОВ, Е.М. РАХАДИЛОВ, В.С. КАРАВАЕВ, А.Б. ДЖАНКАБАЕВ, М.Э. ЕМ 

Больница  скорой неотложной помощи г.Алматы 

Кафедра нейрохирургии КазМУНО 

 

ОПЕРАТИВНОЕ ЛЕЧЕНИЕ ГРУДНОЙ ВЕРТЕБРОГЕННОЙ МИЕЛОПАТИИ 

 

Целью  настоящей  работы  является  анализ  оперативных  методов  лечения  грыж  грудных  межпозвонковых  дисков.  Материал  и 

методы  лечения:  за  10  лет  оперировали  35  больных  с  грыжами  грудных  межпозвонковых  дисков.  Неврологическая  симптоматика: 

боль  имела  место  у  35  больных  (100%);  двигательные  и  чувствительные  нарушения  –  у  35  больных  (100%);  только  двигательные 

нарушения  –  у  25  больных  (60%);  нарушение  функции  тазовых  органов  –  у  26  больных  (64%).  Решающее  значение  для  топического 

диагноза имело контрастирование содержимого позвоночного канала амнипаком (ультравистом) или данные КТ (МРТ) обследования. 

Больные  оперированы  следующими  методами:  5  больных  оперировано  из  заднего  доступа  (ламинэктомии);  12  больных  оперировано 

боковым  экстраплевральным  доступом;  18  больных  оперированы  передним  (трансторакальным)  доступом.  Результаты:  из  25 

оперированных больных ухудшение после операции наблюдали в одном случае, при оперативном вмешательстве задним доступом. Без 

изменений  –  6  больных,  оперированных  задним  и  задне-боковым  доступами.  У  28  больных  имела  место  положительная  динамика. 

Заключение.  Для  удаления  грыжи  грудного  межпозвонкового  диска  необходимо  использовать  либо  трансторакальный  доступ  (при 

грыжах  уровня  ТН6-ТН12),  либо  боковой  экстраплевральный  доступ  (при  грыжах  уровня  ТН1-ТН6).  Использование  ламинэктомии 

недопустимо.  

Ключевые слова: межпозвонковые грыжи 

 

Из всех грыж межпозвонковых дисков менее 1¿ приходится 

на  грудной  уровень  (1,2).  В  отечественной  литературе 

сообщения о методах хирургического лечения грыж грудных 

межпозвонковых  дисков  единичны.  Целью  настоящей 

работы является анализ оперативных методов лечения грыж 

грудных межпозвонковых дисков. 

Материалы и методы лечения.  

За  15  лет  мы  наблюдали  и  оперировали  35  больных  с 

грыжами  грудных  межпозвонковых  дисков.  Длительность 

заболевания  к  моменту  операции  колебалась  от  нескольких 

дней  (1-3  дня),  до  нескольких  лет  (3-5  лет).  У  15  больных  в 

анамнезе  имела  место  нетяжелая  (без  перелома)  травма 

позвоночника.  

Основная  масса  случаев  грудных  дископатий,  встречаемых 

одинаково  часто  у  мужчин  и  у  женщин,  приходится  на 

возраст 30-50 лет, хоты в литературе описаны грыжи диска у 

12  летнего  ребенка,  и  у  73  летнего  больного.  Анализируя 

уровень дисковых протрузий, можно отметить тот факт, что 

в  72¿  страдают  диски  ниже  уровня  TH8.  Наиболее  часто 

поражается уровень TH10-11 (36¿). По течению заболевания 

больных разделили на 2 группы:  

1)  Больные, оперированные с  длительностью  симптоматики 

менее  1  месяца  и  более  24  часов  после  травмы.  У  всех 

больных  заболевание  связано  непосредственно  с  травмой, 

после  которой  появились  признаки  компрессии  спинного 

мозга  или  корешков.  У  большинства  этих  больных  на 

операции  был  обнаружен  мягкий  дисковый  субстрат  и 

наблюдалось хорошее восстановление;  

2)  Больные,  у  которых  компрессия  спинного  мозга  длилась 

несколько  месяцев  или  лет,  а  главным  фактором  протрузии 

был  дегенеративный  процесс,  возникший  на  почве  травмы 

диска. На операции у этих больных были обнаружены наряду 

с  мягким  и  твердый  компонент  компрессии  -  «диско-

остеофитный комплекс». 

В  68¿  случаев  наблюдали  срединное  или  парамедианное 

расположение грыж, а в 32¿ - задне-боковое. 

Клиническая симптоматика. 

Грудные  пролапсы  не  сопровождаются  сколько-нибудь 

специфической  и  характерной  симптоматикой.  Обычно 

вызваннные 

грудными 

дископатиями 

миелопатии 

трактуются  как  демиелинизирующие  или  воспалительные 

заболевания, а при корешково-медуллярных сдавлениях, как 

правило 

подозреваются 

экстрамедуллярные 

опухоли. 

Источником  диагностических  ошибок  также  является 

изолированный стойкий корешковый синдром. 

В  наших  случаях,  у  88¿  больных,  первым  симптомом 

заболевания  являлась  боль.  Реже  заболевание  начиналось 

онемением  или  слабостью  ног  (у  8¿),  еще  реже  –  тазовыми 

 

 

 

338

 

нарушениями  (4¿).  В  стадии  разгара  болезни,  перед 

операцией, 

наблюдалась 

следующая 

неврологическая 

картина: 

-

 

боль имела место у 35 больных (100¿); 

-

 

двигательные и чувствительные нарушения – у 35 больных 

(100%); 

-

 

только двигательные нарушения – у 25 больных (60¿); 

-

 

нарушение функции тазовых органов – у 26 больных (64¿). 

В  зависимости  от  локализации  пораженного  диска,  боли 

носили  либо  характер  межреберной,  абдоминальной  или 

паховой 

невралгии, 

либо 

распространялись 

из 

грудопоясничного  отдела  в  ноги.  В  большинстве  случаев 

боль  сначала  локализовалась  в  позвоночнике,  а  затем 

приобретала корешковый характер. 

Изолированный  корешковый  синдром  являлся  следствием 

боковой  грыжи  диска.  При  таком  расположении  грыжи 

наблюдается  наибольшее  количество  ошибок.  Возможно, 

принятие  корешковых  болей  за  заболевание  внутренних 

органов.  Описаны  случаи  лапаротомий,  произведенных  в 

связи  с  ошибочной  интерпретацией  болей,  вызванных 

грыжами  грудных  дисков.  Наличие  в  грудных  корешках 

большого количества симпатических волокон может явиться 

причиной развития висцеральных болей и дискинезий.  При 

поражении  грудных  межпозвонковых  дисков  на  среднем  и 

нижнем  грудном  уровнях,  упорные  и  мучительные  боли 

могут появляться в нижних отделах спины, пояснице и ногах, 

что 

часто 

ошибочно 

трактуется 

как 

поясничный 

остеохондроз.  Обратная  ошибка  может  наблюдаться  при 

распознавании болей в межлопаточной области. Как правило, 

имеется  тенденция  искать  объяснение  подобной  боли  в 

поражении  грудных  дисков,  в  действительности  же,  этот 

болевой  синдром  является  следствием  патологии  не 

грудного, а шейного отделов позвоночника. 

У 76¿ больных имели место признаки компрессиии спинного 

мозга  с  двигательными  и  чувствительными  нарушениями 

или  синдром  Броун-Секара.  Это  возникало  при  срединных 

или 

парамедианных 

грыжах. 

Нижний 

спастический 

парапарез  наблюдался  у  всех  больных  и  имел  следующие 

особенности:  спастические  явления  преобладали  над 

другими 

двигательными 

нарушениями; 

восходящий 

характер  двигательных  расстройств;  короткий  промежуток 

времени  от  появления  первых  симптомов  заболевания  до 

глубоких  двигательных  нарушений.  Нарушение  функции 

тазовых 

органов 

отмеченные 

у 

16 

больных, 

характеризовались 

различными 

типами 

нарушения 

мочеиспускания  (императивные  позывы,  недержание  мочи, 

задержка, неполное опорожнение). 

Бесконтрастная  спондилография  в  большинстве  случаев  не 

обнаруживала  никаких  изменений.  Выявляемые  признаки 

остеохондроза  или  остаточные  явления  травмы  позвонков 

нередко  были  диффузны  и  малозначимы  для  подкрепления 

диагностики. Изредка обнаруживаемая кальцификация диска 

и  особенно  кальцифицированные  фрагменты  дисков  в 

просвете  позвоночного  канала  являются  критерием  грыжи 

диска. 

Решающее  значение  для  топического  диагноза  имело 

контрастирование 

содержимого 

позвоночного 

канала 

амнипаком 

(ультравистом) 

или 

данные 

КТ 

(МРТ) 

обследования. 

Больные оперированы следующими методами: 

- 

5 

больных 

оперировано 

из 

заднего 

доступа 

(ламинэктомии); 

-  12  больных  оперировано  боковым  экстраплевральным 

доступом; 

-  18  больных  оперированы  передним  (трансторакальным) 

доступом. 

жүктеу/скачать 19,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: