Мектепке дейінгі педагогика

1. 
   топ: Маэмүнды-рөлдік ойынды ұйымдастыру өдіс- темесі.
   
2. 
   топ: Дидактикалық ойындарды ұйымдастыру.
   
3. 
   топ: Қимылдық ойынды ұйымдастыру.
   
4. 
   топ: Драмалық ойынды үйымдастыру.
   

Ойынның мақсаты - қатысушылардың ой-қиялын дамыту жөне шапшаңдыңқа баулу.

Жүргізуші белгіленеді, қатысушылар актерлер бола- ды. Жүргізушінің бағытымен ойынға қатысушылар өр түрлі эмоциялық жағдайларды қимыл-қозғалыстармен көрсетеді. Мысалы:

• 
  жаңа қүлпырып келе жатқан бәйшешек гүлін көрсе- тіңіздер;
  
• 
  үйқыдан оянған аюды;
  
• 
  қыстың ең датал бораны;
  
• 
  ашуланған жолбарысты;
  
• 
  ең ыстық күннің шуағы;
  
• 
  қатты күліп жатңан маймылды, т.б.
  

4.15. Тренинг тақырыбы:

27. 
    Мектепке дейінгі кезеңдегі ойын зерттеу- әрекетін ңалыптаетыру технологиясы.
    
28. 
    Ойын - мектепке дейінгі тәрбиенің негізгі іс-әре- кеті.
    
29. 
    Бала өрекетінің түрле^і. Орекет дамудың көзі екендігіне мыеалдар келтіріңіз.
    
30. 
    Бала өміріндегі төрбиешінің рөлі.
    

Іскерлік ойындар балабаңшадағы кез келген педаго- гикалық процестің мөнін рөлдер арқылы көрсете алады, ойнаушылар мұндағы қүбылыстарды педагог тұрғысы- нан ғана емес, оның ішкі сырын ашыңқырап, бала түрғы- сынан да байқай алады. Ал мұның өзі педагогикалың процесті жан-жақты ңарастырып, оған терең талдау жа- сай білу, бала төрбиесін біржақты жүргізбей, тәрбиелік- білімдік шараларды тиімді етіп қайта ңұру жолдарын белгілей алатын сапалар қалыптастырады. Іскерлік ойындар, сонымен ңатар педагогиканың теориялық күрделі мәселелеріне қанықтырады, төжірибені толық- тыра түседі.

Үсынылып отырған оңу қүралында іскерлік ойындар- дың төрт бағыты баяндалып, олардың өрңайсыеының мазмүны, араласу құрылымы, ойындарды жүргізу жол- дары берілген. Бүл ойындарды мектепке дейінгі педа- гогиканың барлық тарауларына да ңолдануға болады, олар теориялық курстыд өлдебір бөлігін тәмамдарда ло- гикалық толғау ретінде немесе кез келген тақырыпқа тәжірибелік ңосымша ретінде де, сол сияқты мектепке дейінгі ұйымдарда төрбиешілердің мамандық шебер- лігін дамыту формасында да ңолданылуы мүмкін.

Әрбір ойынның өзінің мазмүнына қарай өзіне төн си- паты, .құрылымы, рөлдері, сюжеті болады, оның же- текшілік ететін педагогывың басқарушылық қызметі

ч*.

де сол ойынға төн көрсетіледі. Ойынды ойдағыдай жүргізу үшін жетекші ойнаушылардың жеке бастарын- дағы ерекшеліктерді, әркімңіқ қабілетін, олардыңойын оқиғасына бірден кіріге алатындығын, ойындағы құбы- лыстарға тез беріліп, ойын сюжетін дамыта алуға икемділігін анықтап алады. Әрбір оду тобы ойынды өзінше қүруы да мүмкін, қайталанбайтын бірегей кейіп- кер бейнесів жасап, ойынға жаңа сипат, өзіндік дара шешім табуы да мүмкін.

Іскерлік ойынды өткізуге 45-50 минут уакыт керек болады. Ойыннын, ең маңызды щаты — ңорытындь^{1 са} йыс, мүнда бүкіл ойынға жұмсалатын уақыттың үпіін^¹ бөлігі, тіпті жартысы жұмсалады.

5.2. Іскерлік ойындардың мазмұны жоне жүргізу

әдіс-т&сілдері

Іскерлік ойыңдарда балабақшадағы топтарда жүргі- зілетін өрдилы тәрбиелік-білімдік шаралар сахнадағы- дай бейнелене көрсетіледі де рөлдерде ойнайтын адам- дардың езара қарым-қатынасы пөдагогтар-бал&лар аря~ сындағы ауызба-ауыз сөйлесу арқылы жүргізіледі. Бүл ойындар шығармашылық ой~өрісті дамытуға, процестіқ сапасын жақсарту жолдарын табуды өз бетімен дербес іздестіруге бағытталған. Ойын барысыкда ойнаушылар педагогикалық процестің ішкі дүниесіне көз жіберіп, тәрбиеші мен бала арасындағы қарым-қатынастың жай~ жапсарына қанығады, баланың сезім жүйесін танып, оны төрбие объектісі деп ңарамай, торбие процесіне тіке- лей қатысушы субъект ретінде қятынас жасай білуге мүмкіндіктер туғызады.

Іскерлік ойын. «Сабақ».

Маңсаты: Балабақшада оқытудың жалпыға ортақ (фронтальный) түрі ретіндегі сабаңтьт зерттеу жөве оны талдау, балалардыд үстінен қарап тұратын педагог түрғысынан көзңарасты көрсету. Сабақты белгілі шең- берден шығармай» мектеп сабагы сиядты датаң тәртіпке

КӨНДІру.

Керекті қүралдар: Балалардыд аттары көрсетілген ^Жөне тәрбиеші, білім департаментінщ бас маманы, мед- ^ГеРУші» әдіскер деп жазылған белгілер.

Даярлық тобы: Жетекші ойын басталардан бүрын датысатын топты ойынның таңырыбымен, маңса- тьімен таныстырады, рөлдерді бөлісуге комектеседі.

Үйге тапсырма: тәрбиешіге сабактың үлгі жоспарын ^ЖазУ жөне барлық қажетті жабдыктарды дайындау, мед- ^ГеРУшіге, әдіскерге, білім департаментінің бас маманы- ^{На Са}^ақда талдау жасауга дайындалу ұсынылады.

Ескерту: Ойын балабаңшадагы арнайы педагогикалық ^Тәжірибе кезінде өткізілсе тіптен тиімді болмақ.

°йьшныд барысы: Төрбиеші бағдарламяның кез кел- ^{ген Та}рауы бойынша жалпы сабак үйымдастьірып, оны

269

жүргізеді (жетекшінің нұсқауы бойынша). Сабақтың белгілі бөліктерін, оларға жұмсалатын уақытты, тапсыр- малардың бұлжытпай орындалуын, өдістемелік амалдар- ды ұстанып, балалардың қалай отырғанын қарап, қатаң төртіп саңтауды талап етеді. Балалар тәрбиешінің айтқа- нын екі етпей, соның басшылығымен ғана қимыл жа- сап, белсенділік көрсетеді, жеке бастарының ерекшелі- гін саңтайды. Меңгеруші, өдіскер, білім департаменті- нің бас маманы бақылау жасайды, тәрбиешіюң қатесін, аңдамағаы жерін тізіп отырады. Сабақ біткеннен кейін оған сын көзімен ңарап, талдау жүргізіледі.

5.3. «Сюжетті-рөлдік ойын«

Мақсаты: Сюжеттік-рөлдік ойынға басшылық етудіЯ қыр-сырын ашып, оған талдау жасау, педагог пен бала арасындағы ңарым-ңатынасты айқындау.

Ойынга басшылық етудің таптаурынды болған бірсарындыльщтан айьіқтыру, дидактикаландыру, ба- лаларға ұнамайтын рөлдер беру, ңызықтырмайтын ойын- дарды ойнату, жалған амалдар мен айлалар жасатудЫ болдырмау жолдарын іздестіру. Қандай да болмасын ойын баланың жан-жақты жарасымды дамуын, оныД

сергектігін, ұғымталдығын ңалыптастыратындай болуы

тиіс.

Керекті құралдар: Балалардың аттары көрсетілген, төрбиеші деп жазылған белгілер. Ойын таңырыбы мен сюжетіне келісті ойыншықтар мен атрибуттар.

Дайындық: Жетекші ойын тобын ертерек таңырып- пен және ойынның маңсатымен таныстырады, рөлдерді бөлісуге көмектеседі.

Үйге тапсырма: тәрбиешіге ойынның конспектісін жазу, ңажетті ойыншықтар мен атрибуттарды дайын- дау, конспект бойынша ойынды жүргізуте дайындалу.

Ойьганың барысы: Тәрбиеші сюжеттік-рөлдік ойын­ды кез келген өлеуметтік маңызы бар тақырыпта бала- бақшалар төжірибесінде қалыптасқан төртіп бойынша ұйымдастырып жүргізеді, әрбір қатысушыға рөл беріп, орнын көрсетеді, ңимыл-өрекеттерінің тәртібін айтады, сюжетті педагогии а лың ұнасымды арнага багыттайды, талаптардың дұрыс орындалуын бақылайды, баға береді. Ойынға ұжымдық сипат беріледі, ойын білім берудіқ Құралына айналуы тиіс, балалар мен тәрбиеші арасын- Дағы қарым-ңатынастың үлгісін көрсетуі керек. Ойын Қатаң регламентпен өткізіледі, оған 10-15 минут бері- ^леДі. Балалар төрбиешінің айтқандарын орындайды, ^с°аың басшылығымен ойнайды, белсенділік, шығарма- ^ьільхқ көрсетеді. Сараптау комиссиясы ойынды бақы- ^Лап °тьірады, балалардың және тәрбиешінің беталысын ^баҚьілал, олардың арасында туған қайшылықтарды, ба- ^ЛалаРДЫң шығармашыльщ дағдыларын, дербестігін,

. ^С1гіылың етудегі өміршеңдік жағдайлар болса, оларды ^ТіРкеп отырады. Ойын аяқталғаннан кейін сараптау ко- ^иссиясы ойынға басшылық етудегі оңды және сөтсіз ^ЛсағДайларға жан-жаңты талдау жасап, сын айтады.

Қорытынды пікірсайыс: Қатысушылардың бөрі де ^■Ддерің қойып, сюжеттік-рөлдік ойынды талқылауга ^^Ріседі. Талдылау барысында қойылатын мүмкін сұрақ ^аР- ойьін үстінде балалар ңандай сезімде болды? Бүл