Nazarbayev Intellectual Schools Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «назарбаев зияткерлік мектептері»

184

Nazarbayev

Intellectual

Schools

Обобщение и 

систематизация

IV

Продук

тивный

Потреб

ность в

творчес

кой

деятель

ности

Творческие

умения

Творчес

кий

уровень

актив-

ности

Правильность

По

лно

та

Глу

бина

Д

ейственность, опера

тивность

гибк

ость

осознанность

систем

атичность

 системность

 про

чность

Творчес

кий

Применение

III

Продук

тивный

Устой

чивый

нтерес

Частично

-поиско

вые

умения

Эвристи

ческий

уровень

активности

Эвристи

ческий

Понимание

Анализ

II

Конструк

тивный

Ситуативный 

Интерес

Репрдук

тивные

умения

в изменен

ной 

ситуации

Интерпре

тирующая

активность

Алгорит

мический

Знание

I

Репродук

тивный

Индиффе

Рентность

Репродук

тивные

умения

в стандар

тной 

ситуации

Воспроиз

водящая

активность

Ученичес

кий

Рисунок  1.  Матрица  взаимосвязи  уровней  (иерархии)  целей,  познавательной  деятельности,  мотива, 

умений и активности обучения, а также уровней качества знаний (по Бабанскому) по уровням усвоения (по 

В.П. Беспалько) учебного материала

Более того, изходя из взаимосвязей уровней компонентов педагогической 

 системы обучения, в 

содержание разноуровневых учебных материалов вводятся задания, формирующие мотивы и активность 

учения (особенно на первом и втором уровнях усвоения). Источниками таких заданий служат познавательные 

игры,  занимательные  учебные  материалы  и  т.п.  Благодаря  таксономии  целей  обучения,  содержание 

образования  приобретает  уровневую  структуру,  которая  позволяет  повысить  его  процессуальность, 

развивающее свойство, а самое главное, в содержание войдут основные виды качества знаний. Тогда, как 

мы сегодня не закладывая в содержание учебников качества знаний, требуем от учащихся качественное 

знание?!

Самое  слабое  место  современной  дидактики,  в  том  числе  инновационных  подходов,  заключается  в 

отсутствии точного измерения и объективной оценки учебных достижений учащихся. В настоящее время 

оценивание деятельности учащихся в школах проводится необъективно и некорректно. Это выражается 

множеством  факторов:  1)  выбранным  подходом  к  оцениванию,  который  подавляюще  действует  на 

мотивацию; 2) несоответствием процедурного осуществления оценивания требованиям педагогического 

мониторинга; 3) отсутствием при оценивании точного учета реализации общеучебных умений и основных 

качеств  знания  (правильности,  полноты,  действенности,  осознанности,  системности  и  прочности).  В 

условиях  применения  педагогической  технологии,  основанной  на  трехмерной  методической  системе 

обучения,  все  перечисленные  негативные  стороны  оценивания  деятельности  учащихся  удается  решить 

комплексно.

Благодаря  дидактической  матрице  взаимосвязи  компонентов  педагогической  системы  обучения  в 

условиях применения ТТМСО, измерение и оценка учебных достижений учащихся приобретают научно-

обоснованное  очертание.  Диагностично  поставленная  цель  обучения  и  соответсвующее  иерархичное 

определение  уровня  усвоения  позволяют  точно  измерить  и  оценить  качество  обучения.  Дидактической 

«новизной»  ТТМСО  является  оценка  достижения  учеников  методом  «сложения».  Здесь  достижения 

ученика  суммируются  по  мере  его  восхождения  по  ступенкам  уровней.  Постепенность  восхождения 

создает комфортность усвоения, то есть переход осуществляется от простого к сложному, а набор более 

Nazarbayev

Intellectual

Schools

185

высоких баллов по мере восхождения вверх создает дух соревнования. В условиях ТТМСО оценка успехов 

ученика  становится  средством  поощрения,  тогда  как  в  традиционном  обучении  он  является  средством 

наказания за допущенные оценки.

Движущей  силой  развития  субъекта  в  ТТМСО  являются  приемы  мыслительной  деятельности: 

наблюдение,  описание,  анализ,  сравнение,  выделение  главного,  обобщение,  систематизация  и  др. 

Формирование и применение приемов мыслительной деятельности происходит во время самостоятельной 

познавательной  деятельности  в  процессе  выполнения  уровневых  задач.  Причем,  по  мере  восхождения 

по  лестнице  уровней  осуществляется  формирование  и  применение  приемов  более  высокого  уровня. 

Это  в  определенной  мере  похоже  на  концептуальные  подходы  критического  мышления.  Более  того,  в 

нашем случае гарантированное достижение уровневых целей обучения «цементируется» продвижением 

мыслительных операций по схеме: С1 – АН – С2 по каждой теме учебного материала. Концепция ТТМСО 

предполагает также соблюдения данной формулы и по вертикали дидактической матрицы.

В настоящее время в современной педагогике существует два инновационных подхода обучения, часто 

противопоставляемые сторонниками данных подходов: 

-первый  инновационный  подход  –  технологизация  процесса  обучения,  позволяющая:  диагностично 

ставить  цели  обучения;  получить  гарантированное  достижение  результатов  обучения;  реализовать 

развивающее обучение;

-второй  инновационный  подход  –  исследовательско-поисковое  обучение,  где  процесс  обучения 

рассматривается как освоение нового опыта.

Некоторые ученые (М.Кларин и другие) считают, что проектирование педагогической системы обучения 

по  определенному  алгоритму,  то  есть  через  технологизацию  процесса  обучения,  сковывает  творчество, 

самостоятельную  поисковую  деятельность  ученика,  так  как  реализуется  жестко  алгоритмизированное 

действие, осуществляющее только репродуктивное обучение.

Наше  исследование  [1,  55]  показало,  что  оба  педагогических  подхода  имеют  как  положительные 

стороны,  так  и  недостатки.  Одним  из  существенных  недостатков  данных  подходов  является  слабая 

реализация достижений педагогической квалиметрии, отсутствие механизма четкой объективной оценки 

учебных достижений учащихся по каждой теме учебного материала. 

В [3,133] также научно обосновано, что если интегрировать положительные стороны вышеназванных 

подходов,  то  можно  получить  эффективную  модель  обучения.  К  такой  модели  относится  технология 

трехмерной  методической  системы  обучения  (ТТМСО),  которая  реализует  все  задачи  развивающей, 

гуманистической и личностно-деятельностной парадигмы образования. 

А.Ромишовски [3,97] предлагает подход, выводящий педагогические технологии  от репродуктивной 

фазы  к  поисковой  продуктивной  фазе.  ТТМСО,  по  сути,  реализует  такой  подход.  Заметим,  что 

фундаментальное  исследование  Хильды  Табы  [3,80]  также  направлены  на  интеграцию  сущности 

вышеназванных  двух  подходов.  В  своем  исследовании  мы  учли  научные  утверждения  Х.Табы  путем 

научно-обоснованной интеграции квинтэссенции этих подходов, так как ТТМСО состоит из двух частей: 

синектической  части  и  части,  ориентированной  на  результат.  В  синектической  части  ТТМСО  усвоение 

учебного материала осуществляется в групповой работе на основе исследовательско-поискового обучения 

с применением интерактивных методов, в том числе множества стратегий критического мышления. В части 

ТТМСО, ориентированной на результат, ученик самостоятельно производит развивающую познавательную 

деятельность, где гарантированно достигаются цели обучения и объективно оценивается уровень учебных 

достижений каждого ученика.

Благодаря своей алгоритмической основе, ТТМСО легко адаптируется к условиям применения ИКТ 

[2,8].  Как  известно,  информационные  технологии  обучения  берут  свое  начало  от  программированного 

обучения, являющегося одним из первых разновидностей педагогических технологий. Поэтому только в 

условиях применения ТТМСО возможна успешная реализация задач эффективного применения средств 

ИКТ  в  образовательном  процессе.  Это  является  одним  из  главных  условий  реформирования  средней 

школы, в контексте требований Государственной программы развития образования в Республике Казахстан 

186

Nazarbayev

Intellectual

Schools

на 2010-2020 годы.

Разноуровневая сущность методической системы данной технологии обучения позволяет приблизить 

функциональную и содержательную сущность элитарных и обычных общеобразовательных школ. Более 

того, она на практике доказала свою эффективность в условиях малокомплектних школ с совмещенными 

классами. 

Литература

1.  Караев  Ж.А.,  Кобдикова  Ж.У.,  Актуальные  проблемы  модернизации  педагогической  системы 

обучения на основе технологического подхода, -Алматы, 2005г., 136 с.

2.  Караев  Ж.А.,  Активизация  познавательной  деятельности  учащихся  в  условиях  применения 

компьютерной технологии обучения. // Автореферат докт. диссерт., Алматы, 1994г. 

3. Кобдикова Ж.У., Теория и практика модернизации педагогической системы школьного образования 

на основе технологического подхода, докт. дисс., -Туркестан, 389 с. 

 

С.Т.Каргин, С.Қ.Абильдина

Е.А.Бөкетов атындағы ҚарМУ

(Қазақстан Республикасы)

БОЛАШАҚ БАСТАУЫШ СЫНЫП МҰҒАЛІМДЕРІН ДАЯРЛАУДЫҢ ЖАҢА САПАСЫНА КӨШУ – 

БИІК МІНДЕТ

Елімізде жүзеге асырылып жатқан ілгерілеу саясаты - жас ұрпаққа білім беруді әлемдік деңгейге жеткізу. 

Бұл саясат бірқатар мемлекеттік нормативтік құжаттардан да көрініс тапқан.

Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011-2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

бағдарламасында:  «Білім  беру  жүйесін  жаңғыртудың  маңызды  міндеттерінің  бірі  –  өкілдері  бәсекеге 

қабілетті білімді меңгерген, ой-өрісі дамыған ғана емес, жоғары азаматтық және адамгершілік ұстанымы, 

отансүйгіштік  сезімі  мен  әлеуметтік  жауапкершілігі  қалыптасқан  зияткер  ұлтты  қалыптастыру  болып 

табылады», - деп атап көрсетілген[1]. Аталмыш міндетті жүзеге асыруда үлкен жауапкершілік мұғалімдер 

қауымына жүктелетіндігі анық. 

Бүгінде  Елбасы  Н.Ә.Назарбаев  мұғалімдерді  даярлаудың  жаңа  сапасына  көшу  міндетін  алға  қойып 

отыр: «Білім беру реформасы табысының басты өлшемі-тиісті білім мен білік алған еліміздің әрбір азаматы 

әлемнің кез-келген елінде қажетке жарайтын маман болатындай деңгейге көтерілу болып табылады. Біз 

бүкіл елде әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметіне қол жеткізуге тиіспіз». 

Бұл міндетті жүзеге асыруда мұғалімдер даярлайтын оқу орындарында атқарылатын істер екі бағытта 

жүргізілуі  тиіс.  Алдымен,  жоғары  оқу  орындарында  мұғалімдерді  даярлау  жүйесін  түбегейлі  жаңарту, 

екіншіден, мектептерде қызмет жасап жүрген мұғалімдердің біліктілігін арттыру ісіне сапалы серпін беру 

керек.  Сонда  ғана  ел  бәсекеге  қабілетті  және  өркениетті  Қазақстан  құрудың  стратегиялық  міндеттерін 

шешуге қол жеткізуге болады.

ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында айқындалған 

міндеттерге сәйкес Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университетінде педагог мамандарды 

даярлауда  атқарылып  жатқан  оң  істер  де  баршылық.  Оның  ішінде  бастауышта  оқытудың  педагогикасы 

мен әдістемесі кафедрасында білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде мұғалімнің 

кәсіби дамуы мен біліктілігін жетілдіру, болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін қоғамда болып жатқан 

өзгерістерге сәйкес даярлау бағытында жұмыстар атқарылуда. 

 Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін 12 жылдық білім беру жүйесінде қызмет жасауға арнайы даярлау 

мақсатында  жетекші  пәндердің  мүмкіндіктері  ескерілді.  Базалық  және  кәсіптендіру  пәндері  түгелдей 

Nazarbayev

Intellectual

Schools

187

дерлік 12 жылдық білім беруге бағытталмаған. Осыны ескере отырып, педагогикалық циклдегі пәндердің 

мазмұнына 12 жылдық мектептегі оқу-тәрбие үдерісінің мазмұндық ерекшеліктеріне сәйкес толықтырулар 

енгізілді. Атап айтар болсақ, олар: Педагогика; Тәрбие теориясы; Қазақ тілін оқыту әдістемесі; Бастауыш 

мектепте математиканы оқыту әдістемесі; Бастауыш мектепте тәрбие жұмысын ұйымдастыру; Бастауыш 

мектепте «Көркем еңбекті» оқыту әдістемесі; Шағын жинақты бастауыш мектептегі педагогикалық үдеріс 

теориясы мен технологиясы; 

Шағын  жинақты  бастауыш  мектепте  оқытудың  педагогикалық  технологиялары;  Бастауыш  мектепте 

«Қоршаған  орта»  пәнін  оқыту  әдістемесі;  Бастауыш  мектепте  «Қоршаған  орта»  пәнін  оқытудағы 

педагогикалық технологиялар; Бастауыш мектепте қазақ тілін оқыту әдістемесі; Бастауыш мектепте қазақ 

тілін үйретудегі педагогикалық технологиялар; Бастауыш мектепте әдебиеттік оқу әдістемесі және т.б.

 12 жылдық білім беру жүйесінің мазмұны мен құрылымдық ерекшеліктері жоғарыда атап көрсетілген 

пәндер бойынша кейбір дәріс және практикалық сабақтары мазмұнында ескерілді. Пәндерге ендірілген 

толықтырулар негізгі тақырыптық материалды оқыту логикасына нұсқан келтірмей, олардың мазмұнымен 

үйлестірілді. 

  «Педагогикалық  мамандыққа  кіріспе»  курсында  «Педагогикалық  мамандық  және  оның  қоғамдағы 

ролі» тақырыбын өткенде 12 жылдық білім беру жағдайында мұғалімдерге қойылатын талаптарға арнайы 

тоқталу  қарастырылады.  Курсты  осылай  толықтыру  студенттердің  12  жылдық  мектепте  оқу-тәрбие 

процесін  ұйымдастыру  жөніндегі  түсініктерін  тереңдетіп,  көп  деңгейлі  білім  берудің  ұлттық  жүйесіне 

деген қызығушылықтарын тудыруға септігін тигізді.

«Педагогикалық  шеберлік»  курсындағы  «Бастауыш  сынып  мұғалімдерінің  өзін-өзі  тәрбиелеуі  және 

кәсіби шеберлігін қалыптастыруы» тақырыбын қарастырғанда болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің 

кәсіптік  өзін  тәрбиелеуі,  білім  беру  саласында  болып  жатқан  өзгерістерге  бейімделуі,  оның  ішінде  12 

жылдық білім беру жүйесінің ерекшеліктері мен білім беру мазмұнын игере отырып, оны ұйымдастыруда 

өздігінен білім жетілдіру қажеттігіне назар аудартылды. 

Ал,  «Педагогика»  курсында  типтік  оқу  бағдарламасына  арнайы  ендірілген  «Қазақстан 

Республикасындағы білім беру жүйесі» тақырыбын өтуде педагогикалық жүйе, білім беру саласындағы 

Қазақстан  Республикасының  Мемлекеттік  саясатының  прициптері,  Қазақстандағы  білім  беру  жүйесі 

туралы  түсінік  берілді.  «12  жылдық  мектептегі  білім  берудің  мазмұны»  тақырыбын  қарастырғанда  12 

жылдық  білім  беруді  жүзеге  асыруда  әлемдік  тәжірибеге  сипаттама  беріліп,  елімізде  12  жылдық  білім 

беруге көшудің қоғамдық және экономикалық себептеріне тоқталып, жаңа білім беру жүйесіне көшудің 

қажеттілігі баяндалды. Қазақстан Республикасында 12 жылдық білім берудің құрылымы мен мазмұнын 

жаңартудың концептуальдық негіздері, үш саты бойынша білім берудің мазмұны көрсетілді. 

«Дидактика»  курсындағы  «Қазіргі  оқытудың  ұйымдастырудың  формалары»  тақырыбын  өткенде 

оқытуды ұйымдастыру формаларына сипаттама беріліп, 12 жылдық мектептегі оқытудың негізгі формасы 

– сабақ екендігі қарастырылып, оның типтері және құрылымы көрсетіледі. 12 жылдық мектепте сабақты 

дайындау мен өткізудегі мұғалімнің ролі мен қызметіне сипаттама беріліп, қазіргі сабақтарға қойылатын 

талаптар  мазмұндалды.  12  жылдық  мектептерге  арналған  оқулықтардың  құрылымдық  ерекшеліктері 

талданды.  Оқулықтардың  сабақ  тақырыптары  бойынша  модульдер,  бөліктер,  бөлімдерге  бөлінгендігі, 

оларда тұлғаға бағдарланған шығармашылық және дамытушылық тапсырмалар қамтылғандығы баяндалды.

«Оқыту процесінің сапасын педагогикалық бақылау» тақырыбы бойынша студенттердің назарына 12 

жылдық білім беру жүйесінде оқушылардың жыл бойғы, белгіленген оқу мерзіміндегі оқу нәтежиелерінің 

үздіксіз  және  жүйелі,  мақсатты  түрде  бағалау  мен  өзіндік  бағалаудығ  формасы  ретінде  портфолио 

пайдаланатындығына  назар  аударылды.  Портфолио  –  оқушының  әлеуметтік  маңызды,  жеке  дара 

жетістіктерін көрсету тәсілі екендігін ұғындырып, оны пайдалану жолы түсіндірілді. 

«Тәрбие  теориясы»  курсының  жалпы  білім  беретін  12  жылдық  мектепте  тәрбие  жұмыстарын 

оңтайлы ұйымдастыруға мүмкіндіктері мол. Адамзаттық және өркениетт дамыған мемлекеттердің озық 

жетістіктерін,  мәдениетін,  т.б.  адамгершілік  құндылықтарын  игеру  арқылы  тұлғаның  жан-жақтылығын 

тәрбиелеу – 12-жылдық білім беру жүйесіндегі тәрбие берудің басты ерекшеліктерінің бірі болып табылады. 

188

Nazarbayev

Intellectual

Schools

«Тәрбиенің  мәні  мен  міндеттері»  тақырыбын  өту  барысында  студенттер  тәрбие  процесін  жүзеге 

асыру  мәселесі  еліміздің  барлық  аймақтарында  бірдей  еместігін  саналы  түрде  меңгереді.  Бұл  орайда 

тәрбие жүйесі халық өмірінің жағдайы, оның этникалық әлемімен байланысты екендігіне тоқталған жөн. 

Сондай-ақ оқушыларды қазақстандық патриотизмге, төзушілікке, биік мәдениетке, адам құқықтары мен 

бостандықтарын құрметтеуге тәрбиелеу мәселелеріне ерекше назар аударған жөн.

ҚР  білімді  дамытудың  мемлекеттік  бағдарламасындағы  міндеттердің  бірі-  шағын  жинақталған 

мектептер үшін педагогтар даярлау. Қазақстанда мектептердің біраз бөлігі шағын жинақталған мектептер. 

Екі - үш сынып оқушылары бір бөлмеде оқитын мектептерде оқу – тәрбие үрдісін ұйымдастыру аса күрделі 

педагогикалық проблема екендігі белгілі. Осы міндетті шешуде де «Бастауышта оқытудың педагогикасы 

мен әдістемесі» кафедрасында арнайы шаралар жоспары әзірленіп, іске асырылуда. Шаралар мазмұнына: 

шағын  жинақталған  мектеп  жағдайында  жұмыс  жасайтын  мұғалімдерді  аралас  мамандықтар  бойынша 

қайта даярлау үшін оқу жоспарларын әзірлеу, шағын жинақталған мектептерге арналған оқу-әдістемелік 

құралдар шығару, мұғалімдердің біліктілігін арттыру курстары т.б. 

Шағын  жинақталған  мектепке  арналған  оқу-әдістемелік  құралдар  әзірлеу  ісі  жалғасырылуда. 

Бүгінде: Бастауыш сынып оқушыларын байланыстырып сөйлеуге үйрету технологиясы; Сыныптан тыс 

жұмыстарды  ұйымдастыру  технологиясы.  Электронды  оқулық;  Шағын  комплектілі  бастауыш  мектепте 

оқыту.  Электронды  оқулық;  Халық  даналығы.  Автоматтандырылған  оқу  бағдарламасы;  Диктанттар 

жинағы (шағын кешенді мектепке арналған) әдістьемелік құрал және болашақ мамандарды шағын кешенді 

мектепке даярлауға бағытталған «Шағын жинақты бастауыш мектептегі педагогикалық үдеріс теориясы 

мен технологиясы», «Шағын жинақты бастауыш мектепте оқытудың педагогикалық технологиялары» оқу 

курстары педагогикалық процеске ендірілді. Оқу құралдары жарық көрді: Шағын комплектілі бастауыш 

мектепте  қазақ  тілін  оқыту  технологиясы:  Оқу  құралы.  (С.Қ.Әбілдина),  Шағын  комплектілі  бастауыш 

мектепте  математиканы  оқыту:  Оқу  құралы  (Қ.А.Сарбасова),  Методика  обучения  русскому  языку  в 

начальной школе (для 12-летних школ) (Сарсекеева Ж.Е.) т.б.

Еліміздегі кейбір мамандықтарға зәрулікті ескере отырып, 5В010200 – Бастауышта оқыту педагогикасы 

мен әдістемесі және шет тілі мамандығы бойынша қысқартылған күндізгі оқу бөлімі (3 жылдық) бойынша 

жұмыстық оқу жоспары әзірленді. Осы оқу жоспарына сәйкес түлектер бастауыш сынып мұғалімі және 

шет тілі мұғалімі біліктілігін алып шығады.

Әдебиеттер:

1.  Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011-2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

бағдарламасы. / Егемен Қазақстан, 2010.-14 желтоқсан 

2. Қазақстан Республикасында 12 жылдық жалпы орта білім беру Тұжырымдамасының жобасы. / 12 

жылдық білім. №3, 2007.

Каргин С.Т., Шкутина Л.А.

Карагандинский Государственный университет им. А. Букетова

(Республика Казахстан)

ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ФАКТОР САМОСОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ 

ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ УЧИТЕЛЯ

Динамичность  развития  современного  мира,  переход  общества  на  новый  путь  развития,  изменение 

парадигмы  образования  обозначили  проблему  сохранения  и  развития  человеческой  личности.  Этот 

процесс  сопровождается  существенными  изменениями  в  педагогической  теории  и  практике  учебно-

Nazarbayev

Intellectual

Schools

189

воспитательного процесса. По мнению психологов, время, в котором мы живем, можно назвать временем 

возвышающихся  возможностей  человека,  ибо  современное  общество  пытается  ориентироваться 

на  успешную,  самореализующуюся  личность,  способную  в  стремительно  меняющихся  социально-

экономических условиях преобразовать себя и мир.

Глубокие изменения, происходящие во всех сферах нашего общества, не могли не коснуться системы 

образования,  школы,  личности  педагога.  Реформирование  образования,  смена  целевых  приоритетов  и 

парадигм содержания – процесс предельно сложный и длительный. В этих условиях особенно ценным 

становится опыт плюрализма педагогического мышления и образовательных подходов, который сложился 

за многие десятилетия практических исследований отечественной и западной школ в структурах среднего 

и дополнительного образования, высшего и послевузовского образования. 

Общеизвестно, что будущее любого народа, государства решается в сфере образования, т.к. именно 

система  образования  выступает  «главным  средством  сохранения  и  трансляции  культуры  будущими 

поколениями».  Современная  система  образования  призвана  сформировать  новую  генерацию  людей 

«с  творческим  типом  мышления,  развития  мировоззренческой  культуры,  высококвалифицированных 

профессионалов с этическим ответственным отношением к миру» [1]. 

Особое  значение  в  сложившихся  условиях  нашего  общества  приобретает  профессиональная 

подготовка педагога, т.к. общество вступило в такую фазу своего развития, когда педагог, как важнейший 

носитель  нравственных  ценностей  человечества,  определяет  судьбу  общества.  Именно  через  учителя, 

педагога, систему образования в целом общество задавало и задает перспективу своего развития, своего 

существования.

В современном образовательном пространстве определены следующие глобальные тенденции развития 

образовательной системы: 

 - обновление философии образования и внедрение новых парадигм; 

 - информатизация образования и разработка адекватных новых технологий обучения; 

 - интеграция науки и образования [2].

Решая  эти  сложные  профессиональные  задачи,  педагог  не  может  не  прийти  к  идее  интеграции 

педагогической науки и лучшего педагогического опыта. При этом, анализируя свои профессиональные 

проблемы,  он  обращается  к  педагогической  теории,  затем,  глубоко  и  критически  осмыслив  ее,  вновь 

обращается к практике, но уже более обогащенной. Как свидетельствует история педагогической науки, 

подобная интеграция не только расширяет опыт применения педагогических идей, но и сама педагогическая 

наука получает мощный импульс для своего собственного развития, т.е. педагогическая теория поднимается 

на новую ступень. 

В этом отношении педагогика имеет значительный прогресс. Сначала она разрабатывалась на основе 

умозрительных философско-социологических построений, а педагогические идеи выступали как результат 

творческой  деятельности  отдельных  мыслителей.  Однако,  начиная  с  XVIII  века,  в  наибольшей  мере 

педагогику  стали  обогащать  те  ученые,  которые  сочетали  теоретическую  деятельность  с  практической 

воспитательной работой. Это в особенности относится к таким выдающимся педагогам, как Г. Песталоцци, 

А. Дистервег, К.Д. Ушинский, Л.Н. Толстой, П.П. Блонский, А.С. Макаренко, С.Т. Шацкий и др. 

В  XIX  веке  начали  широко  проводиться  экспериментальные  исследования,  способствовавшие 

дальнейшему  углублению  теории  обучения  и  воспитания.  В  конце  XIX  –  начале  XX  века  довольно 

широкое распространение получила экспериментальная педагогика, видными представителями которой 

были немецкие педагоги В. Лай (1862-1926), Э. Мейман (1862-1915), а также американские педагоги и 

психологи С. Холл (1846-1924), Э. Торндайк (1874-1949) и др.

Исследовательский  компонент  профессиональной  деятельности  педагога  и  сегодня  занимает 

значительное  место  в  его  педагогическом  труде,  т.к.  открытые  наукой  педагогические  закономерности, 

взаимосвязи и взаимозависимости педагогических явлений и процессов учитель должен сделать своими, 

переоткрыть их для себя, т.к. профессиональная деятельность учителя представляет собой непрерывную 

цепь  решения  взаимосвязанных  педагогических  задач  различных  типов,  классов  и  уровней.  Пытаясь 

190

жүктеу/скачать 9,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: