Оқулық. Алматы: жшс рпбк
жүктеу/скачать 5 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6-кесте. Əртүрлі жануарлар қанындағы гемоглобин мөлшері
- 8-сурет.
| 0
, А
1 , А
2 - Нb болады. Сақа малдың қанында гемоглобиннің 17 түрі болатын көрінеді.
41 Олар бір-бірінен негізінен глобиннің α жəне β тізбектеріндегі ақырғы амин қышқылдарының байланысымен ерекшеленеді. Нb-Ғ құрамында Нb-А-мен салыстырғанда треонин, серин, гисти- дин қышқылдары көбірек болады.
Жануарлар Сали көрсеткішімен (пайыз)
Қанның 1 л мөлшерінде (г) Жылқы Сиыр
Түйе Қой
Ешкі Шошқа
Қоян Тауық
Ит 50-100
56-74 66-114
54-80 45-81
51-99 51-87
51-99 65-95
13,6 11,0
15,2 11,6
10,7 10,6
11,7 17,7
13,7 Қалыпты жағдайда организмде гемоглобин толассыз түзі- ліп жəне жойылып отырады. Тəулігіне шамамен қандағы гемо- глобиннің бір пайызы жаңарады. Ал жаңа гемоглобин сүйек кемігіндегі эритробласт торшаларында түзіліп, ескірген гемогло- бин торлы эндотелий жүйесінде, негізінен бауыр мен көкбауырда жойылады. Қаңқа мен жүрек еттерінде гемоглобиннің ерекше түрі - миог лобин кездеседі. Ол гемоглобиннен өзінің химиялық құры- лысымен, физикалық-химиялық қасиеттерімен жəне биологиялық маңызымен ерекшеленеді. Миоглобиннің құрамында да глобин мен гем болады, бірақ миоглобиннің глобині амин қышқыл- дарының 153 қалдықтарынан құрылған бір ғана полипептид тізбегінен тұрады. Миоглобин құрамында жалғыз гем болады да, оның молекулалық массасы 20 мың құрайды (8-сурет).
42 Миоглобин көмір қышқыл газымен қосылыс түзбейді, бірақ оттегімен жеңіл қосылып, жеңіл ажырасады. Ортаның əрекетшіл реакциясы оксимиоглобиннің диссоциациялану жылдамдығына көп əсер ете қоймайды. Оттегінің үлес қысымы сынап бағына- сымен 40 мм-ге жеткеннің өзінде миоглобиннің 95 пайызы от- тегімен қанығып үлгіреді. Ал оттегінің үлес қысымы сынап ба ғынасымен 5 мм-ге дейін төмендегеннің өзінде (торшадағы жағ дай) миоглобинмен байланысқан оттегінің тек 40 пайызы ғана пай даланылады. Миоглобин бұлшық еттерде жүретін процестер- де, атап айтқанда, оттегі қорын жинақтауда, жиырылған еттерді от тегімен қамтамасыз етуде ерекше рөл атқарады. жүктеу/скачать 5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|