Актуальные проблемы образования и науки в XXI веке



Pdf көрінісі
бет33/40
Дата08.01.2017
өлшемі6,92 Mb.
#1409
түріСборник
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   40
References 
1 Bim I.L “Teaching foreign languages: searching new ways”// foreign languages 
at school. 1989, #1 p.140 
2  Passov  E.I  “Theoretical  foundation  of  teaching  foreign  language  speaking” 
(1985,1991) p. 37 
3 Foreign languages at school. Magazine #4 2014 p.85 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
4  Galskova  N.D.  “Theory  and  practice  for  teaching  foreign  language”  M.,2004 
p.114 
5  Kunanbayeva  S.S  “The  modernization  of  foreign  language  education”  –  The 
importance of communication – Almaty p.243 
 
ТРАЕКТОРИЯ СТАБИЛЬНОГО РАЗВИТИЯ 
 
Людмила  Николаевна ЛЕВКОВИЧ 
КГУ «Общеобразовательная школа им.В.В. Маяковского 
 города Балхаш», 
учитель русского языка и литературы, 
город  Балхащ, Республика Казахстан 
 «Тұрақты даму траектировкасы» 
Түйін 
 Мақалада  білім  беру  жүйесінде  жаңа  тәсілдерді  енгізуде  білім 
мазмұнының  жаңартылу  сұрақтары  қарастырылады.  Білім  берудегі 
ө
згерістер  кәсіптік  тұлғаны  қалыптастыруда  талаптардың  ауысып 
отыруын анықтайды. Білім беру үдірісіндегі жаңа тәсілдердің жиынтығы 
мен  жеке  тәжірибені  тарту,  өзін  өзі  жүзеге  асыру  механизімін 
ө
зектілендіріп  және  тұлғалық  дамуды  және  тұрақты  даму 
траектировкасын қамтамасыз етеді. 
 
Аннотация 
В  статье  рассматриваются     вопросы  обновления  содержания 
образования  в  свете  внедрения  новых  подходов  в  системе  образования. 
Показано,  что  изменения  в  системе  образования  предопределяют  смену 
требований  к  формированию  личности  профессионала.    Совокупность 
новых  подходов  к  процессу  образования  и  привлечение  личного  опыта  
обеспечат  актуализацию  механизмов  самореализации  и  развития 
личностной    мобильности  личности  и  выхода  на  траектории  свободного 
развития.
 
 
В  развитии  системы  образования  Республика  Казахстан,  как  и  любая 
другая  страна,  имеет  свои  особенности,  традиции  и  приоритеты.  При  ее 
реформировании  они  должны  обязательно  учитываться,  а  наряду  с  этим 
должны  определяться  и  ориентиры  развития.  Так  каким  же  должен  быть 
нынешний  заказ  школьному  образованию?  Емко  он  выражен  в  словах 
Президента РК Нурсултана Назарбаева: «Нам нужна современная система 
образования, 
соответствующая 
потребностям 
экономической 
и 
общественной модернизации».  
На образовании, помимо передачи учащимся необходимого объема знаний, 
лежит  сложная  и  почетная  миссия  воспитания  гражданина  этого 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
государства  –  человека,  глубоко  преданного  идеалам  независимости, 
духовным,  историческим,  культурным  ценностям  нации,  а  вместе  с  тем 
открытого  для  восприятия  лучших  морально-нравственных  ценностей 
всего  человечества.  Выход  на  траекторию  стабильного  развития  и 
уверенная поступь по этой значимой для преуспевания любого государства 
дороге – так можно охарактеризовать осуществление процессов, день за днем 
происходящих  в  сфере  знаний  в  нашей  стране.  Образование  –  емкое  слово, 
обозначающее  и  долговременный  процесс  созидания,  и  рождение  чего-то 
нового, прогрессивного. 
Порой  кажется,  что  за  мировыми  технологиями  не  угнаться,  но  если 
последствия  технической  революции  облегчают  нам  жизнь,  то  также  и 
предъявляют  определённые  требования  к  современному  человеку.  Чтобы 
удовлетворить  эти  требования,  необходимо  задуматься  о  качестве 
сегодняшнего образования и необходимости его реформирования.   Казахстан 
вступил  на  путь  развития  нового  качественного  образования.  Участие  в 
мониторинге  оценки  качества  образования  (PISA),  который  проводится 
Организацией  Экономического  Сотрудничества  и  Развития  (ОЭСР), 
показало, что нам  есть к чему стремиться. 
   На  основе  стратегии  «Казахстан  –  2030»  разработана  новая 
государственная  программа  развития  образования,  принят  Национальный 
план по развитию функциональной грамотности школьников на 2012-2016 
годы.  Началась  работа  по  подготовке  учителей  на  уровневых  курсах, 
внедрение  новых  технологий  в  обучении.  В  течение  5  лет  планируется 
переподготовить 120 тысяч педагогов. 
В  нашей  стране  в  течение  последних  лет  государственными 
структурами успешно разрабатываются нормативно-правовые документы, 
акты, Государственный стандарт среднего и высшего образования, учебные 
планы  и  программы  по  педагогическим  дисциплинам,  выпущены  учебники 
педагогики, другие учебные пособия. Большая часть педагогов прошла курсы 
обновленного  содержания  обучения,  учителя  используют  в  своей 
деятельности  более современные технологии обучения, одним словом, идут 
в  ногу  с  веяниями  времени.  В  Республике  Казахстан  социальные, 
экономические, политические, правовые реформы проведены в значительной 
мере, что способствует обновлению содержания образования. 
А  чтобы  понять  бесполезность  разрозненных  усилий,  необходимо 
школьные проблемы свести в единую систему, обозначив их взаимосвязи и 
усиливающие  контуры  обратной  связи.  Для  этого  придется 
последовательно  реконструировать  схему,    что  и  происходит  сейчас.  В  
прежней системе лежит объективная реальность далекого прошлого, когда 
единственным носителем опыта и знаний был человек. Отец в семействе, 
обучавший сына, или мастер в цехе, обучавший подмастерье, обладал всеми 
необходимыми знаниями и навыками и один мог передать их ребенку через 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
обучение, так как мог предоставить живую обратную связь и знал, как эти 
знания применять. Инновации в системе образования нацелены как раз на 
эту обратную связь, на рефлексию с продолжением в жизнь, но уже на более 
продвинутом инновационном уровне.  
       Так какого же учителя, способного преодолевать актуальные проблемы 
образования  и  науки    в  21  веке,  ждем  все  мы?  На  мой  взгляд,  это  должен 
быть,    во-первых,  человек  эрудированный  и  образованный,  знающий  свой 
предмет;  во-вторых,  учитель  должен  стать  другом  не  потому,  что 
опускается  до  уровня  детей  или  же  называет  их  взрослыми  и  требует  от 
них взрослых поступков, а потому, что знает, как это сделать, опираясь на 
опыт  современной  психологии  –  науки,  без  которой  сегодня  учитель 
невозможен;  в-третьих,  учитель  –  это  профессионал,  владеющий 
комплексом  качеств,  которые  способствуют  успешному  усвоению  и 
применению знаний в практическую деятельность. В-четвертых, учитель – 
это  всегда  ученик:  не  учитель  экзаменует  учеников,  а  ученики  Учителя, 
причем  каждый  день,  каждую  минуту,  и  соответствовать  этому  званию 
далеко  не  просто,  соответствовать  необходимо  всю  жизнь.  В-пятых, 
каждый  учитель  должен  заботиться  о  повышении  престижа  своей 
профессии, должен осознавать и понимать, для чего пришел в учительство. 
И  наконец,  и  это  самое  главное,  каждый  учитель  должен  быть  – 
ЧЕЛОВЕКОМ.                 Анализируя свой педагогический опыт, прихожу к 
выводу  о  том,  что  обновление  в  системе  образования  активизируют 
мыслительную  деятельность  обеих  составляющих  учебного  процесса:  и 
педагога, и учащихся. Применение групповой формы работы, критериальное 
оценивание, «мозговой штурм», вопросы «Ромашки Блума», критическое и 
ассоциативное  мышление,  параллельное  прочтение,  диалоговое  обучение, 
ролевые  и  деловые  игры,  модульное  обучение,  развитие  читательских 
компетенций – вот далеко не полный арсенал современного педагога в работе 
по  обновлению  содержания  образования.  Учитель  создает  условия  для 
обучения  учащихся.  Например,  в  слабо  мотивированном    классе  при 
изучении  новой  темы  организую  работу  таким  образом,  чтобы  ученики,  
могли  составить  «банк»  вопросов,  определяющий  затем  зону  поиска, 
направление  в  изучении  материала.  Затем  ученики  самостоятельно 
записывают  ответы  на  вопросы  в  виде  подсказок-шпаргалок  и  выбирают 
самый  оптимальный  вариант.      Прием  «Толстый  и  тонкий  вопросы» 
известен  и  используется  в      обучающих  ситуациях  для  организации 
взаимоопроса.  Я  использую  такой  вид  работы  под  названием    «  На  ринг 
вызывается…», по желанию учеников к доске выходят попарно 2 ученика и в 
зависимости от уровня знаний, задают друг другу по 3 вопроса, определяют 
победителя  также  сами  дети.  Здесь  стоит  сказать  о  новых  подходах  в 
оценивании.  Можно  предложить  самооценивание,  коллективное,    точечное 
оценивание-голосование точками, по системе биатлона. «Две звезды и одно 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
пожелание»  активизируют  учеников  на  дальнейшую  работу.  Есть  очень 
интересный  вид  «Письмо  другу».  Каждый  член  группы  пишет  по  строчке 
пожелания  или  замечания  на  листке  бумаги.  Лист,  сделав  круг, 
возвращается  к  владельцу.  В  форме  добрых  пожеланий    такое  «письмо» 
помогает работать над ошибками и двигаться вперед. 
Актуально применение  практических вопросов, они связаны с жизнью и 
заставляют  учеников  серьезно  мыслить.  Для  начала  беседы  по  изучаемой 
теме,  если просто спросить: «Что вас интересует в данной теме?», есть 
вероятность, что вопросы окажутся необдуманными и скороспелыми. Если 
же  после  небольшого  вступления  попросить  учащихся  сформулировать 
хотя бы по одному вопросу в подготовленную графу, то уже можно судить 
об основных направлениях изучения темы, которые интересуют учащихся. 
Часто  учащиеся  задают  вопросы,  не  учитывая  время,  которое 
потребуется  для  ответа.  Учителя  такие  вопросы  могут  называть 
неуместными  и  несвоевременными.  Описанный  прием  развивает  умение 
оценивать  уместность  того  или  иного  вопроса,  хотя  бы  по  временному 
параметру. 
Групповая  работа  чаще  всего  проводится  на  уроках  литературы. 
Например, в 5 классе при работе со сказками предлагаю детям разбиться на 
группы  по  интересам  и  приготовить    инсценированный  фрагмент  сказки. 
Назначаю  режиссеров  из  числа  сильных  учеников  и  даю  им  возможность 
собрать  творческую  группу.  Детям  нравится  быть  и  в  роли  главного  и  в 
роли актера. При этом соблюдается хронометраж времени, чтобы серьезное 
не стало ненужной тратой времени. 
Результаты  работы  радуют  и  учителя,  и  учеников,  и  родителей.  На 
уроке работают даже самые слабые ученики, так как именно для них были 
созданы  условия  для  обучения  конкретно  на  данном  уроке,  каждый 
чувствует  свою  значимость,  повышается  мотивация,    если  раньше  не 
дозовешься  родителей  в  школу,  то  сейчас  они  сами    тянутся  в  школу, 
интересуются учебой ребенка, повышают планку достижений. 
       Считаю,  что    уроки  исследования  определяют    уровень  способностей 
сильных учащихся, выявляют  проблемы  успеваемости слабоуспевающих, и 
помогают    решать  вопросы  преемственности.  В  групповой  работе 
предлагаю  учеников (слабый, сильный и средний) посадить в разные группы, 
чтобы  было удобно фиксировать действия каждого. Интересно наблюдать, 
как  каждый  из  группы    должен  будет поделиться своим знаниями с  другой 
группой,  на  каком  уровне  будут  справляться  с  задачей  сильный  и  средний 
ученики, будут ли  трудности  у слабого  ученика. Обратная связь покажет, 
что  будут  чувствовать  ребята  на  определённом  этапе  урока,  какое 
выполненное  задание  будет  для  них  наиболее  результативным,  что  они 
смогут предложить для улучшения своей деятельности на уроке. Такой вид 
работы позволит отследить ЗУНы учащихся с разным уровнем подготовки, 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
подойти  дифференцированно  к  каждому  учащемуся.  А  также  учащиеся 
смогут  овладеть    навыками  самостоятельной  работы,  научатся  
анализировать не только свой материал, но и ответы членов группы. 
  
Проводя  на  практике  исследование  действий,  я,  как  педагог  новой 
формации,  должна  способствовать  выявлению  слабых  сторон  в  процессе 
обучения  и  способствовать  их  устранению.  Вместе  с  единомышленниками  
должны  так  организовать  учебный  процесс,  чтобы  он  способствовал 
формированию  стремления  у  учащихся  самостоятельно  работать, 
содействовал  формированию  ответственности,  повышал  их  мотивацию  к 
обучению. 
Создавая 
ситуации 
успеха, 
необходимо 
продолжать 
стимулировать  ребят  для  активного  участия  в  различных  конкурсах  и 
проектах.      Необходимо  также,    чтобы  опытные  учителя  использовали  в 
своей  работе  новые  подходы  для  успешной  практики  по  формированию 
современной модели образования. Всю работу я должна построить в тесном 
сотрудничестве семьи и школы. Только совместная работа может привести 
к положительному результату. 
Хочется  отметить,  что  местные  органы  управления  образованием 
делают  все  необходимое  для  создания  условий  воспитания  подрастающего 
поколения.  В  своей  работе  основываются  на  принципах  уважения  прав  и 
свобод  граждан  согласно Конституции Республики  Казахстан.  Местные 
органы  управления  образованием  своевременно  и  чутко  реагируют  на 
правовые  реформы  законодательства  в  области  обучения  и  воспитания 
молодого поколения.
 
Преемственность времен и поколений  доказывает, что качественное 
образование  -  это  то  образование,  которое  гарантировано  государством  и 
доступно  всем  социальным  слоям  общества.  Как  человека,  родившегося  и 
получившего образование в Казахстане, меня волнует проблема влияния на 
то, когда моя страна вольется в число лидирующих стран мира. Волнуют 
вопросы  подготовки  детей  к  будущей  взрослой  жизни,  основы  которой 
закладываются  педагогами.  Что  будет  важно для современного  выпускника 
школы завтра, что изменить в самом себе? Искать ответы на эти вопросы 
предстоит нам, педагогам! 
 
Список литературы: 
1.
https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/nazarbaev-oboznachil-osnovnyie-
napravleniya-sisteme-242137/
 
2. 
А.  Кусаинов,  президент  Академии  педагогических  наук  Казахстана, 
лауреат Государственной премии РК
,  «Казахстанская правда» статья, 
21 ноября 2016 г.
  
3.К.А.Бурлакова. «Какого учителя ждет сегодняшнее поколение?» Проблемы 
современного образования. Алматы, 2015 
4. Национальный доклад по состоянию и развитию образования в 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
Республике Казахстан (краткая версия). – Астана, 2011. – 75 с 
5. Программа развития образования Республики Казахстан на 2011– 
2020 годы. – Астана, 2008. 
6. Послание Президента «Казахстан-2030 
 
Қ
АЗАҚ ӘДЕБИЕТ САБАҚТАРЫН ТИІМДІ ОҚЫТУДЫҢ  ЖОЛДАРЫ  
 
Надежда Жолаевна МАТЖАНОВА 
Т. Айбергенов атындағы орта мектебі, 
қ
азақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі, 
Байғанин ауданы Миялы селолық округі 
Ақтөбе облысы, Қазақстан Республикасы 
 
    
Түйін 
Төмендегі  жұмыста  қазақ  әдебиеті  сабағын  (жалпы  басқа  да 
шаралардың  ауыл  мектептерінде)  тиімді,  қызықты  өткізу  барысында 
кездесетін қиындықтар мен кедергілер туралы айтылады. 
 
Аннотация 
В  данной  работе  рассмотрены  актуальные  проблемы  преподавания 
казакхской  литературы.  В  том  числе  в  сельских  местностях.  Некоторые 
аспекты трудностей и препятствий при проведении уроков. 
 
       Біз  бен  сіз  өмір  кешіп  жатырған  мына  жаһандану  заманында  еліміздің 
білім  беру  саласында  жүріп  жатқан  түбегейлі  құрылымдық  қайта  құрулар, 
білім  беру  саласындағы  реформа  -  Қазақстан  Республикасының  бәсекеге 
қ
абілеттілігін  қамтамасыз  етуге  мүмкіндік  беретін  аса  маңызды 
бағыттардың бірі болып отыр. Сапалы білім – ел болашағын айқындайтын 
басты  көрсеткіш  болып  табылады.  Бүгін  мектеп  партасында  отырған 
бүлдіршіндер  ертең  ел  тағдырын  шешетін  азаматтар.  Олардың  сапалы 
білім алуын бүгін қамтамасыз ету –мұғалімнің басты міндеті. Әр мұғалім 
ө
з сабағының –көшбасшысы. Көшті қалай бастап алып жүрем десе де өз еркі. 
Ал көшті дұрыс бағыттай білу ол  ұстаздың шеберлігіне байланысты.  Ал, 
«ұстаз, мұғалім, педагог» деген жандар қайдан немесе қалай шығады? Бүгінгі 
«ұстазда» бір кездері ұстаздың алдынан өтіп, тәлімін алды. Сол ұстаз өскен 
ортасынан,  ойнаған  ауласынан,  білім  нәрімен  сусындаған  ордасынан  нені 
ү
йренді  немес  нені  үйретті?    Әрине,  әлемдегі  алпауыт  елдермен  тереземіз 
тең болып, еңсе көтеріп жүру кімге болса да мұрат. Алайда  «білім-ғылым» 
деп  жүріп  ,    ұрпағымыздың,  үзеңгелес  замандасымыздың,  үлгі  алар 
ү
лкендерімізден  саналы  тәрбие  алып  жатырмыз  ба  немесе  тәрбие  алып 
жатыр ма? Айтпағым, қазіргі кезде батысқа еліктегеніміз соншалық,тіпті 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
сонау  заманнан  бері  ата-бабамыздан  бойымызға  дарыған  өлшеусіз 
байлығымыз,  ұлттық  құндылығымыз  –  қазақилығымыздан  ажырап  бара 
жатырғандаймыз.  Әлемнің  екінші  ұстазы  Әл-Фараби  «Тәрбиесіз  берілген 
білім  адамзаттың өзінің қас жауына  айналуы  мүмкін»  деп  бекерге  айтпаса 
керек-ті. Бүгінгі буыны қатпаған жас ұрпаққа бойымызға сіңген имандылық, 
адамгершілік,  кеңпейілділік  ,  қазақылығымыз  бен  батыстың  өлеусіз  білімін 
тең дәрежеде ұғындырып, жетер жеріне жеткізсек қана, қоғамда баласыннан 
жиренген  ана,  отбасынан  безінген  әке,  имансыз  ұл  мен  ұятсыз  қыз  бала 
шықпас  еді.    Сонда  ғана  түбімізбен  берілген  асыл  қасиеттерді  сақтай 
отырып, қоғамның қай саласында болсын сеніммен жүре алар едік. Ал, бүгінгі 
мектеп  партасындағы  оқушы  -  ертеңгі  ұстаз.    Бүгінгі  бүкіл  ақпараттық 
технологиялардың  қарқынды  дамуымен  жарыса  дамып  келе  жатырған 
қ
оғамда  жоғарыдағы  құндылықтарды  шәкірт  бойына  дарыту,  әрине, 
ұ
стаздар  қауымына  жүктелген  міндет.    Қазіргі  таңда  еліміздің  білім 
саласында болып жатырған сан түрлі өзгерістер ұстаздар қауымын бей-жай 
қ
алдырып  отырған  жоқ.  Алдымызда  жәудіреп  отырған  қаракөз 
балаларымыздың  ертеңі  не  болмақ,  деп  алаңдаған  ұстаздарды  білім  беру 
саласындағы  реформалар  аясында  көптеген  сұрақтар  мазалайды.  Ол 
сұрақтар  орта  білімнің  жаңартылған  мазмұнға  көшуі,  жас  мамандардың 
ауылға  тартылуы,  1-сыныптағы  өзгерістер,  бес  күндік  оқыту,  алдағы 
уақытта пәндердің ағылшын тілінде жүргізілуі деген сияқты. Биылғы жылы 
алғашқы  рет  бірінші  сынып  оқушыларының  оқу  бағдарламасына  енген 
ө
згерісті  ауыл  мектебінің  оқушылары  жақсы  қабылдап,  орыс,  ағылшын 
тілдерінде ауызекі тілде еркін меңгере алатындықтарын байқатып жатыр. 
  Бұрын  өз  пәнімді  жақсы  білем,  аздаған  педагогикалық  әдіс-тәсілдерді 
меңгерген, баланың өз еркіме бағындырсам, өте күшті педагог болдым деген 
тоқмейлеу  орын  алса,  енді  бұл  көзқарасты  мүлде  өзгертуге  тура  келеді, 
ө
йткені  қазір  заман  өзгерді,  қоғам  өзгерді.  Бүгінгі  балалардың  мақсаттары 
да, құндылықтары да табылатын идеялары да бұрынғыдан мүлдем басқаша. 
Жаңа  қоғамдық  формациядағы  мектеп  пен  мұғалімдер  алдында  тұрған 
негізгі  мәселелер:  «баланың  оқытуға  қалай  үйрету  керек?»,  «ойлауға  қалай 
ү
йрету  керек?»,  «қалай  өз  өмірінің  менеджері  болуға  үйрету  керек?»  деген 
сұрақтарға жауап табатындай білім нәрін беруге бағытталып отыр. Қазіргі 
мектептерге зерттеушілік, шығармашылық талаптарын толық меңгерген, 
қ
ызығушылықпен баланың жеке тұлға болып дамуына өз үлесін қоса алатын, 
баланың өздігінен өмірге жетелейтін ақыл кеңес беретін мамандарды талап 
етеді.  Білікті   ұстаз,  білімді  маман  болу  үшін  әрбір  мұғалім  өз  білімін 
ү
здіксіз  көтеріп  отыруы  тиіс.  Білімін  тұрақты  көтеріп  отыру, 
мұғалімдердің  құқтары  әрі  міндеттері,  білім  беру  жүйесінің  тұрақты 
дамуының  кепілі,  мемлекеттік  дамуының  құралы  болып  табылады.  Бүгінгі 
біздің  алдымызда  тұрған  келесі  міндет  –  оқытудың  жаңа  технологияларын 
қ
олдана отырып, саналы, рухани бай, салауатты, жаң-жақты дамыған жеке 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
түлға  даярлау.  Қазақтың  кемеңгер  ұстазы  Ахмет  Байтұрсынұлы  «Елді 
түзетуді  бала  оқыту  ісін  түзетуден  бастау  керек»  деген  болатын. 
Сондықтанда қазіргі кезде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім 
беру  денгейіне жетуге  ат салысуда.  Ертеңгі  болашағымыздың  сапалы  білім, 
саналы  тәрбие  алуы  –  қазіргі  қоғамдағы  ұстаздарға  байланысты.  Алайда  
белді  буып,  білекті  сыбанып  іске  кірісіп  келіп  қалғанда,  кездесетін 
қ
иындықтар  мен  кедергілер  де  өз  алдына  баршылық.  Әсіресе,  ауылдық 
жерлерде  интернет  желісінің  жеткіліксіздігі,  болған  жағдайда  да  жүктеу 
мүмкіндігінің  баяулығы,  оқушылардың  кітап  қорымен  толық  қамтамасыз 
етілмеуі,  ең  бастысы  ауыл  балаларының  бос  уақытын  тиімсіз  пайдалануы, 
бос өткізуі, түрлі үйірмелердің жеткіліксіздігі  т.с.с. Жіктеп айтар болсақ, 
қ
азіргі  кезде  түрлі-түрлі  байқаулар,  қашықтық  олимпиадалар,    жаңа 
ақпараттар  интернет  желісі  арқылы  жүзеге  асып  жатыр,  одан  қала  берді 
оқушылардың күнделіктерін де электронды нұсқада шығарылу көзделіп отыр. 
Ал,ауылдық  жерлердің  көпшілігінде  интернет  желісі  бір  ғана  компьютерге 
қ
осылу мүмкіндігі ғана бар. Екіншіден, ауыл баласының ішінде де түрлі дарын 
иелері  баршылық.  Ондай  балалар  домбыра,  би,  ағылшын  тілін  үйрету 
орталығы,  спорттық  құралдардың  жеткіліксіздігі,  актерлік  шеберліктерін 
шыңдайтын  үйірмелер  мен  мектептердің  болмауы  әсерінен  бос  уақытын 
тиімсіз  өткізуге  мәжбүр.  Осылайша  оқушы  бойындағы  қаншама 
дарындылық,  қызығушылық  қабілеттері  жанбай  жатып  сөніп  жатыр. 
Мысалы,  қазақ  әдебиеті  сабақтарында  оқылатын  түрлі  жанрдағы 
шығармаларды  оқушылар  үлкен  қызығушылықпен  оқи  отырып,  өздерін  сол 
кейіпкердің  орнына  қоя  отырып  талдайды.    Образға  кіргенде  сол  оқушыны 
тіпті, актер дерсіз. Ал, сыныптан тыс шараларда  өткізілетін көрініс пен 
драмалық көріністерге құлшыныспен кірісіп жатады. 
Қ
азақ тілі мен әдебиеті сабақтарында проблемалық сабақтарды бөліп 
алу,  әзірлеу,  соны  талқылау,  өзіндік  қорытынды  жасау,  өз  беттерімен 
анализ,  синтезге,  бағаға  жету,  өзін-өзі  бақылау,  жұмыстары  балаларды 
шығармашылыққа,  жүйелі  білімге  жетелейді.  Сын  тұрғысынан  ойлауға 
арналған  әртүрлі  қызықты    тапсырмалар    беру,  топтық  жұмыста 
белсенділігін  арттыру  мақсатында  постерлер  жасату    арқылы  баланың 
қ
ызығушылығы  артады. Әрбір сабақ соңында оқушылармен кеңесу барысында 
оларға  зерттеушілік  қабілетті  арттыру  үшін  интернет  желісіне  кіріп, 
іздену  керектігін  және  кітапханаларға  барып  тіл  байлықтарын  арттыру 
ү
шін  әдеби  оқулықтар  алып  оқуды  түсіндіремін.  Сонда  ғана  оқушы  білімді, 
саналы,  ойлау  қабілеті  мен  сөйлеу  шеберлігі  дамитындығын,  өмірге 
көзқарасы  қалыптасып,  белгілі  бір    шешімді    қабылдай  алатынын,  есте 
сақтау  қабілеті  дамитындығын,  алған  білімін  кез-келген  жерді  пайдалана 
алатын  тұлға  қалыптасатыны  анық.    А.Байтұрсынов  «Білім-біліктілікке 
жеткізер  баспалдақ,  ал  біліктілік  сол  білімді  іске  асыру  дағдысы»  деп 
бағалаған.  Сол  себепті  мұғалім  ХХІ  ғасырдың  жаңа  идеяшыл  ұстазына 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ 
 
айналу  үшін,  үнемі  іздену  үстінде  жүріп,  жаңа  технологияларды  тереңінен 
меңгерген жағдайда, өзінің білімі мен біліктілігін арттырған кезде ғана нағыз 
ұ
стаз болатыны сөзсіз. 
    Жаңа  технологиялармен білім алған оқушы өз топшылауын , өз пайымын 
еркін  білдіреді,  өзіндік  дәлелдер  келтіреді,  басқалардың  ой  түйіндерін 
сынайды,  өз  пікірін  ,  өз  тоқтамын  жасайды.  Бұл  әдіс  шәкірттерге  де, 
оқытушыларға  да  үлкен  жауапкершілікті  жүктейді.  Оқыту  әдістерін 
жетілдіруге,  дамытуға  олардың  тиімділігін  арттыруға  көмектеседі. 
Шәкірттердің  сыни  тұрғыдан  ойлау  қабілеттерін  дамытуға  арналған 
оқытудың  әдіс-тәсілдері  білім  алушыға  құбылыстардың  себептерін  толық 
ұғ
ынуға, ережелер мен заңдылықтардың сырларын терең түсінуге , олардың 
ғ
ылыми  білімдегі  орнын  аңғаруға  қолайлы  жағдаяттар  жасайды  .  Сын 
тұрғысынан  ойлау  -  бұл  кез-келген  мазмұнды  сынау  емес,  оны  зерттеу, 
бақылау, талдау, әртүрлі стратегиялар арқылы өзінің ойлау негіздерін сыни 
тұрғыда  дамыту.  Жаңа  технологияның  арқасында  оқушының  белсенділігі 
артып, жан-жақты талдауға, ойын ашық айтуға, оқу мен жазу арқылы сын 
тұрғысынан  ойлауға  үйренеді.  Осындай  жұмыстардың  нәтижесінде  бүгінгі 
күн талабына сай сауатты, білімді оқушылар тәрбиелеуге болады. Ол үшін 
мұғалім көп ізденіп, көп оқып, ізденіс үстінде болу керек. 
  Қорыта  айтқанда,  педагогикалық  жаңа  технологиялардың  барлығы  жеке 
тұлғаның  өзін-өзі  дамытуына,  өздігінен  шығармашылықпен  жұмыс  істей 
білу қабілетін және біліктері мен дағдыларын қалыптастыруға бағытталған 
алға қойған мақсатқа жетудің тиімділігін, нәтижелілігін қамтамасыз етуді 
көздейтін, берілген материалды жедел, әрі сапалы меңгертуге бағытталған. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   40




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет