Жеке жазылушылар үшін 65367 1 жылға 3083,04 3274,80 3427,68 Мекемелер мен ұйымдар үшін



Pdf көрінісі
бет7/10
Дата03.03.2017
өлшемі2,51 Mb.
#5623
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Алып ашық хат

Ерекше тау 

Оқу ешқашан кеш емес 

500 ескерткіш...

Жемісті ынтымақтастық

Оқушылар марапатталды

табиғатта өлшеусіз нәрсе жоқ. күллі 

тіршілік иесі, өсімдік, тіпті адамзат 

баласы да дүниеге келіп, өсіп-толысып, 

ұрпақ өрбітіп, өмірді жалғастырып 

болған соң, бақилыққа аттанып 

жатады. «тумақ бар жерде өлмек 

бар» дейді халық даналығы. бәрі де 

ретімен секілді. әйтсе де, дүниеден 

адам кеткенде, сол жанмен бірге тұтас 

бір әлем, қайталанбас сезім мен көңіл 

күй мәңгілікке бірге сапар шегеді. бұл, 

әсіресе, жаныңа жақын, өзіңе ыстық 

адамның қазасы тұсында айқын 

аңғарылады екен. 

Иә, жастайынан даналар өсиетін оқып, жаттап өскен сәуле әбдіхалыққызы сөз 

мағынасына жете мән беру керектігін, сөзде қорғасындай салмақ барын анасы 

ілімханнан үйренді. «сөз – киелі, ал ауызға келгенді айту - күнә» дейтін ол. 

данышпандар мен даналар сөзі жайдан-жай айтылмайтын. олардың сөзі – өмірдің 

өзі екенін ол көңілінің бір түкпіріне түйіп өсті. 

«ана тілі» газетінде («ана тілі», №5 (1315) 4-10 ақпан, 2016 жыл)  журналист 

бағдагүл балаубаеваның «Қызға қырық үйден тыйым» атты бүгінгі қоғамдағы 

өзекті мәселені қозғаған мақаласы жарық көрді. мақаладағы келтірілген дәйектер 

мен деректер мені ойға қалдырды. осыған орай өз пікірімді білдіргенді жөн 

санадым.  

алтасындағы соңғы теңгесін шығындап газет шы-

ғарған қазақты білесіз бе? Бәлкім, оның бұл әрекетін 

кейбіреулер ессіздік санар. Мүмкін, жан кеш тілікке 

балар. Кім қалай сипаттаса да, өз еркі. Ал біз мұны – 

мамандыққа адалдық дер едік.

Бағдар


МейіріМ

«ана тілі» көтерген Мәселе

сыр-перне 

Марапат


шара

«ел бірлігін 

сақтаған 

татулықты айт»

аман бол, асыл қарттарым!

қыз тәрбиесіне мән берсек...

экономикалық тұрғыдан дамуына ерекше 

еңбек сіңіреді. Тынымсыз тіршілік пен 

жүйелі жұмысының арқасында ағамыз 

көптеген марапат көреді. Ұл-қыз өсіреді. 

Қысқасы, абыройлы жұмыс істейді. 

Тәуелсіздік таңы атқаннан кейінгі 

кезеңде елді ауызбіршілікке шақырып, 

маңайының батагөй қартына айналады. 

Қанекеңмен таныстығым, жақын-

дығым сонау ес білген кезімнен баста-

лады. Туыстығымызды айтпағанда, ол 

кісі менің ағам Оразбек Сәрсенбаевпен 

бірге оқып, бала күнінен дос болатын. 

Өмірлерінің соңына дейін сол достық, 

сыйластық қатынастарын үзген жоқ. 

Кейін Шиелі аудандық білім бөлімінде 

бірге қызмет атқардық. Сол тұста мен 

аудандық көркем-сурет мектебінің ди-

ректоры болатынмын. Қызмет бабында 

Қани ағаммен етене араласып, аудандық 

білім бөлімінің жиналыстарында бірге бо-

латынбыз. Тіпті ол кісінің сұрауы бойын-

ша Қарғалыдағы №241 Қ.Әбдіқадыров 

атындағы мектепті безендіргенім бар. Ол 

кісі көп сөйлемейтін. Ойын әркез байып-

пен, әр сөзіне салмақ сала тиянақты 

етіп айтатын. Әңгімесінің арасына әзіл-

шыны араластырып жеңіл-желпі сөз, бос 

әңгімені ешқашан қоспайтын. Сырттай 

сұсты, қатал көрінгенімен, сөйлесе келе 

адамды бауырына тартып, жанашырлығы 

аңғарылып тұратын. Көпшіл кісі еді.

Жылыстап жылдар өтті. Жиырма 

жылдай Алматыда кәсіби суретшілікпен 

айналысып, кезекті еңбек демалысында 

Қызылқұм баурайындағы Қарғалыға ар-

найы бардым. Бір жағы қимас ағаға сәлем 

өтінішім бойынша Сәуле сол хаттарды 

маған оқытты және мақалама пайдала-

нуыма рұқсат етті. Мен бір ғана хатты 

аттай қалап алдым. Ол өзім танитын 

Абдолланың курстасы әрі досы, қазіргі 

танымал журналист, үлкен қаламгер 

Талғат Айтбайұлының хаты еді. 1978 

жылы жазғы демалыста алыстағы Жам-

был облысындағы ауылында жүргенде 

жазған Талғаттың хаты Сәуленің 

болашағын меңзеп жазғандай екен. 

Енді сол хаттан үзінді келтіре кетейін: 

«Көп оқышы айналайын, көп жазып 

машықтан. Мен сенің ертеңіңді көріп 

отырмын. Ол сенің өзіңе байланысты. 

Сендегі сезімшілдік – тасқын! Түсінесің 

бе, Сәуле, ТАСҚЫН!... Хат та творчество 

ғой. Бірақ хаттың хат екенін ұмытпа! 

Шыңғыстың Шыңғыстығы, Расулдың 

Расулдығы сәби сезімін селдетуінде емес 

пе, Сәулетай? Есіңе түсірші «Жәмиланы», 

«Ақ кемені», «Менің Дағыстанымды»... 

Өзің бірдеңе жазып жүрсің бе? 

Сезімге құрылған (фантазия міндетті 

түрде болсын) әңгіме, новеллаларың бол-

са жазып, жинай бер. Сенің бойыңда 

қабілет бар. Оны мойындап жүрсің де 

« Н ұ р   О т а н »   п а р т и я с ы н ы ң 

«Ардагерлерді ардақтайық» жобасы ая-

сында ардагерлер үйінде «КСК Сайран» 

БПҰ қолдауымен,  «Жас Отан» жастар 

қанатының қатысуымен  қайырымдылық 

концерт өткізілді. Көпті көрген данагөй 

қарттарымыздың өнегелі өмірін үлгі ете 

отырып, ғибрат боларлық сөздерін бой-

ларына сіңіріп, үлкенге құрмет, кішіге 

ізет ете білетін инабатты, кішіпейіл, 

мейірімді тұлға тәрбиелеу мақсатында 

ұйымдастырылған кешке «Жас Отан» 

жастар қанаты Әуезов аудандық 

Қазақ отбасындағы  ата-ананың 

міндеті – жас ұрпаққа  аға ұрпақтың  

әдет-ғұрпын, адамгершілік, инабаттылық 

қасиеттерін сіңіру.Қыз тәрбиесінде 

ананың орны ерекше. Өйткені қыз бала 

қалай дегенмен анаға бір табан жақын 

ғой. Басқа ұлтқа қарағанда біздің қазақ 

қыз-келіншектерінің бойында ізеттілік, 

ар-ұят, ұялшақтық, үлкенге қызмет 

көрсету, үлкеннің алдын кесе-көлденең 

кесіп өтпеу сияқты қасиеттері басымырақ 

болады. Осындай қасиеттерді қызының 

бойына сіңіретін ең бірінші – ол анасы. 

Қыз баланы жастайынан  жанұяның үй 

жұмысына үйретуді анасы мен әжесі 

өз міндеттеріне алған. Сондықтан біз 

қыз тәрбиесіне баса мән беруіміз керек. 

Оларды еркелетіп өсірумен бірге, кейде 

ата-ана мінезінің қаталдығы да артықтық 

етпесе керек.  

Ал мақалада айтылған келеңсіз-

діктердің орын алуы ата-ана жауап-

кершілігінің төмендегенін көрсетеді. 

беру, екінші мақсат – шығармашылық 

сапар. Күткенімдей Қани ағам мен Сәпия 

апай мені жылы қарсы алды. Тәні шау 

тартса да, адами мейірімі мұқалмаған 

Қани ағам ағалық сезіммен құшағына 

қысты, көзіне жас алды. Арада көп 

уақыттың өткенін, дүниенің бір орнында 

тұрмайтынын үнсіз ұқтырғандай болды. 

Үйге кіріп, өткен-кеткеннен әңгіме 

қозғап, шүйіркелесіп ұзақ отырдық. 

Сол барғанда ішкі мазмұндары 

жүздерінде тұрған Қани аға мен Сәпия 

апайдың бірнеше нобай суреттерін жаса-

дым. Кейін үлкейтіп кенепке майлы бояу-

мен салдым. Сондағы мақсатым – қазақ 

ақсақалдарына тән қайсар мінез бен нәзік 

жанашырлық сезімнің әсем үйлесімін, 

шаңырақтың берекесі – үлкендердің 

қайталанбас жиынтық бейнесін сомдау 

болатын.

2013 жылдың сәуір айында Қазақ-

стан Жазушылар одағының көрме 

залында «Туған жер – тұғырым» атты 

жеке шығармашылық көрмем өтті. 

Сол көрмеге туған жерімнің белгісі, 

қа зыналы қарттардың бейнесі ретінде 

осы жұмысымды арнайы қойып, 

көпшіліктің алғысына бөлендім. Қазір 

Қани ағам дүниеден озған тұста  сол бір 

шығармашылық сапарыма, мезгілінде 

жасап үлгерген жұмысыма іштей разылық 

сезіммен қарап, қимастықпен еске ала-

мын...


Әбілқасым СӘРСЕНБАЕВ,

ҚР Мәдениет қайраткері,

 Суретшілер одағының мүшесі

набдин Шермағамбетов пен өзінің сы-

нып жетекшісіне, яғни осы мақаланың 

авторына арнады. Бұл оның адами 

қасиеттерге бай, үлкен жүректі Адам 

екенін танытса керек. Ол осы ісімен-ақ 

«Ұстазыңды ұлы әкеңдей сыйла» деген 

ұстанымнан мектеп бітіргеніне 40 жыл 

өтсе де айнымағанын, жаратылысының 

бөлек жан екенін көрсетті. Ұстазымен 

бүгінгі күнге дейін байланысын 

үзбеген оқушымның жарқын бейнесі 

жүрегімнің бір түкпірінен әлдеқашан 

орын алғанын білдіре кетсем деймін. 

Оның мектептегі сынып жетекшісіне 

деген сый-құрметі мен өлшеусіз ма-

хаббатын баға жетпес құндылыққа ба-

лаймын. 2015 жылы Абдолланың 60-қа 

толғанын елеусіз қалдырғысы келмеген 

Сәуле оның туған жеріне барып аудан 

көлемінде үлкен іс-шара өткізіп қайтты. 

Балалары мен немерелерін, балалық 

шақтағы, бойжеткен кездегі, отбасылық 

өмірдегі араласқан жақын құрбыларын, 

Абдолланың курс тас достарын, құда-

жегжаттарын (бас-аяғы 30 шақты адам) 

ертіп барып Абдолланың туған-туыс, 

жерлестерімен кездестірді. Еске алу ша-

ралары екі күнге созылып айтарлықтай 

дәрежеде өтті. Аудан орталығынан 

бірнеше жыл бұрын Абдоллаға арнап 

берілген үлкен көшеге Абдолланың 

суреті салынған қара мрамор тастан 

мемориал тақта орнатылып, оның 

үлкен суреті (билборд) 

аудан өңірінен шыққан 

қайраткерлер мен ақын-

жазушылардың қатарынан 

орын алып, туған жерінің 

көшесіне ілінді. Бұл да 

болса анау-мынау ер-

а з а м а т т ы ң   қ о л ы н а н 

келмейтін іс болатын. 

Осы сапарға Сәуленің 

өтініші бойынша менің де 

баруым керек еді. Бірақ 

денсаулығыма байланысты 

б а р а   а л м а й   қ а л д ы м . 

Осыған әлі күнге өкінемін. 

Олар сапардан оралған соң 

Сәуленің көңілінің күйін 

бөліскелі үйіне бардым. 

О л   қ а т т ы   қ у а н ы п   т а , 

қатты мұңайып та отыр 

екен. Қуанғаны – ойға алған бүкіл іс-

шарасының толық орындалғаны екен. 

«Жалғыз менің қолымнан не келсін? 

Зинабдин ағайым бастаған, аудан әкімі 

Руслан Рүстемұлы қостаған, Мадияр мен 

Ерғалидай ел ағалары атқарған іс менің де, 

ел-жұрттың да көңілінен шықты. Оларға 

деген ризашылығым шексіз. Жалпы 

мен осы 13 жылдың ішінде Абдолла 

жөнінде көп нәрсеге қол жеткіздім. 

Бірақ соның бәріне өзім ғана жеттім деп 

айтпаймын. Оған ауылдағы ақылшы 

ағаларым мен аудан басшыларының, 

курстас достарының арқасында қол 

жеткіздім» дейді өңі бал-бұл жанған 

Сәуле. Ал мұңайғаны – Абдолланың сол 

жақта қалып кеткендей болғаны көрінеді. 

«Орталық көшеде суреті жарқырап қалып 

бара жатқанда тура өзі тірі күйінде сол 

жақта қалып бара жатқандай болдым 

ғой. Әлі күнге сол әсерден айыға алмай 

жүрмін» дейді жанарынан жас саулаған 

Сәуле. Арада оншақты күн өткенде Сәуле 

хабарласып, «Қазақстан» телеарнасының 

ж у р н а л и с т е р і м е н   б і р г е   т а ғ ы   д а 

Абдолланың еліне кетіп бара жатқанын 

айтты. Арнайы хабар түсірілмекші екен. 

Көп кешікпей «Қазақстан» арнасынан 

«Жарқын бейне» хабары көрсетілді. Осы 

жерде мен хабардың авторы, журналист 

Жаңыл Асылбекова мен режиссері 

Ботакөз Исмаилға үлкен рақметімді 

айтқым келеді. Абдолланың бүкіл өмірін 

жете зерттегендей болған осынау екі қызға 

қатты риза болдым. «Жыламаған балаға 

емшек жоқ» деген. Абдолланың қазақ 

телевизиясында айтарлықтай еңбегі бар 

екенін айтып теледидар басшыларына 

хат жазған оның еңбегі ақталды. 

«Нұржан Жалауқызына айтар рақметім 

көп. Бір ауыз сөзімді жерге қалдырмай 

хабар жасауға тапсырма берген сол 

кісі» деп Сәуле асқан ризашылықпен 

еске алады. Қорыта келгенде менің 

айтар ойымның тобықтай түйіні: Егер 

Сәуле Әбдіхалыққызы Рысбаева мектеп 

қабырғасында жүргенде бастаған жазу 

өнерімен үзіліссіз айналысқанда бүгінгі 

күні аты алты алашқа танымал қазақ 

қыздарының алдыңғы қатарынан 

көрінетін еді. Бірақ ол өйтпеді. Ол 

Абдолласы үшін, балалары үшін өмір 

сүрді. Абдолласының өмірлік серігі, 

көмекшісі, қамқоршысы, тілекшісі 

бола білді. Ата-бабамыздан қалған 

«Ерін сыйлаған әйел етекте қалмайды» 

деген жақсы сөз бар. Қазақ әйеліне 

тән ерен қасиеттерді бойына жинаған, 

ерін сыйлаған Сәулені бүгінде елі 

сыйлауда. Мен де балаларының сүйікті 

анасы, немерелерінің әппақ әжесі, 

бүкіл Қызылорда, Жаңақорған өңірінің 

ақ келіні, Абдолласының Ақсәулесі 

атанып жүрген шәкіртімнің қалған 

өмірінде бақытты ғұмыр кешуіне 

тілектеспін. Осыдан 43 жыл бұрын 

«арманға жетпей бір тынбан, қалай 

да жетем мақсатқа» деп шарқ ұрып 

тыным таппайтын, мақсатына жетпей 

қоймайтын бойжеткен қыздың, әлі 

күнге қиындықтардан қаймықпай алға 

жылжып келе жатқан, шаршамайтын 

осындай қайсар шәкіртімнің бар екенін 

мақтаныш тұтамын. Сол себепті де 

өзімді бақытты ұстазбын деп айта 

аламын. 


Тұрсынхан ШӘлДИБЕКҚЫЗЫ,

ҚР Білім беру ісінің үздігі,

Қазақстан Журналистер 

одағының мүшесі

филиалының төрайымы Мақпал Зейта-

лиева қатысты. Жарқынай Ермаханова 

жетекшілік ететін «Жасын» үйірмесінің 

дарынды жастары әуелете шырқаған 

әндерімен, мың бұрала билеген билерімен 

қамкөңіл қарттардың көңілін көтеріп, 

бір марқайтып тастады. Сондай-ақ осы 

кеште 31-топтың өндірістік оқыту шебері 

Мөлдір Аханова мен болашақ аспазда-

рымыз ардагерлерге арнап даярлаған ас 

мәзірін ұсынды.



Айтуған ДӘулЕТ

Тағы бір алаңдатарлық мәселе – 

қыздарымыз өзін толғандырған мәселеге 

жауапты анасынан емес, әлеуметтік 

желіден іздейтін болып шыққандығында. 

Әрбір ата-ана өз баласының тәрбиесіне 

жауапкершілікпен қарап, ашық сырла-

сып отырса мұндай келеңсіз жайларға 

жол берілмес еді. Жылы сөз айтып, 

теріс әрекеттерін көрсек жанашырлық 

ниетпен түсіндіріп, өмірден өз орнын 

табуына көмектесуіміз керек. 

Өзім ұстаздық ететін мектеп-интерна-

тымызда мақалаға арқау болған келеңсіз 

оқиғалар кездескен жоқ, алдағы уақытта 

да болмағанын тілеймін. Білім алып, өнер 

үйренуге, өмірдегі жақсы қасиеттерді 

бойларына жинақтауға бағыт беремін. 



Әзиза МҰХТАРОВА,  

ҚР Оқу ісінің үздігі, 

Алматы облыстық №15 мектеп-

интернатының қазақ тілі мен 

әдебиеті пәнінің мұғалімі

***


...Қараторы, еңсегей бойлы, өзінен 

бұрын алдымен құлағы көрінетін, үнемі 

жымиып жүретін, әрбір сөзінің арасына 

қалжың араластырып сөйлейтін, сенің 

жастығыңа қарамай өзімен тең ұстайтын 

бұл кісіні сырттай көптен білетін едік. 

Әсіресе оқу бітіргесін Алматыда қалуға 

асықпай, ауданға кеткені таңғалдыратын. 

Алматы облысының Балқаш аудандық 

газетінде бас редактор болғаны да біз 

үшін қызық еді. Университеттің алғашқы 

курстарында оқып жүрген балаға оның 

аудандық басылымнан республикалық 

газеттің бас редакторлығына дейін 

көтерілген өмір жолы ертегідей естілгенін 

несіне жасырамыз?! Сөйткен ағамызбен 

Астанаға бір сапар барысында танысудың 

сәті түсті. Ол кезде бүкіл елге ақпарат 



«GoEuro» басылымы «Global 

High-Speed Train Ranking» рей-

тингісін жариялады. Бұл тізімге 

Орталық Азиядан тек жалғыз ел 

Өзбекстан ғана енді. 

Өзбекстан пойызы ТОП-

20-ның ішінде 17-ші орында 

тұр. Бұл жерде пойыздың 

рекордтық жылдамдығы, 

операциялық жылдамдығы, 

теміржол желісін қамту секілді 

факторлар ескерілген.   Басылымның мәліметі 

бойынша Өзбекстан пойызының рекордтық 

жылдамдығы сағатына 255 шақырым болады екен. 

Бұл елдегі теміржол инфрақұрылымының жүрдек 

пойыздарға арналған желісі – 8,21 пайыз. Мұндай 

пойыздар халықтың 9,01 пайызына қолжетімді. Олар 

әрбір шақырымға 0,18 еуро жұмсайды. Көш басында 

Азияның дамыған елдері Жапония, Оңтүстік, Қытай 

тұр. Көрші Ресей елі 15-ші орынға жайғасқан. Бір 

қызығы, Өзбекстан АҚШ, Норвегия, Финляндия 

секілді экономикасы қарқынды дамып кеткен 

елдерді басып озған.

тізіМ


Жүрдек пойыздар

Қ

Қ

ойнап не керегі бар? Көзің көріп, 

ойың сезіп тұрады. Ал аяғың еркіңе 

бағынбайды. Шал болдық қой,– деп 

өзіне тән күлкісімен аяқтайды сөзін.

Жарыс демекші, былтыр «Астана 

ақшамы» газетінің жарыққа шыққанына 

25 жыл толуына орай журналистер ара-

сында шағын футболдан турнир өткізді. 

Әріптестердің мерекесін әрлендіре 

түсейік деген оймен қызылордалық 

журналистер «Ақмешіт» командасы 

болып қатыстық. Мезгіл қазан айы 

еді. Қазанда Қызылордада 

м а ң д а й ы ң   қ ы з ы п 

ж ү р г е н м е н ,   А с т а н а -

да жейдеңнің алдын 

ашып тастап жүре 

а л м а й с ы ң   ғ о й . 

Сонда да болса, 

тарататын басылымдардың бәрі дерлік 

Алматыда шоғырланған-тын. Алматы-

дан басқа қалада газет шығару мүмкін 

еместей көрінетін. Дегенмен, бұл үрдісті 

Ақтөбеден азуын айға білеген «Алтын 

Орда» газетін шығарған Мейірхан 

Ақдәулетұлы бұзды. Кейіннен редак-

циясымен Атырауға көшті. Жыл сайын 

өткізіліп тұратын Журналистер Конгресі 

бір жылдары Жайықтың жағасында өтті. 

Сол кезде Мейірхан ағаны арнайы іздеп 

барып, таныстық. Емен-семен әңгіме 

айтылып, сөздің тиегі ағытылды. Со-

дан бастап іссапарға шыға қалсақ, сол 

өңірдегі белді басылымдардың редак-

циясына арнайы баруды әдет қылдық. 

Астанаға да алғаш баруымыз еді. Апта 

сайын қолымыздан түспейтін «Нұр Аста-

на» газетінің шаңырағына соқпай кете 

алмадық. Өрімдей кезімізден өмірбаяны 

қызықтырған ағаны сол жолы алғаш 

кезіктірдік. Бұрыннан таныс адамдай 

құшағын ашып, ашық-жарқын әңгімесін 

айтып, баласынбай, бауырына тартты. 

Бұл – Шархан Қазығұл болатын.

Бүгінде жұрт аяушылықпен қарайтын 

Аралдың жайқалып-жайнап тұрған 

дәурені болған. Біздің қазір көріп жүр-

геніміз сұлу бойжеткеннің қартайған 

кезіндегі кейпі секілді дүние ғой. Ол кезде 

теңіздің толқыны ақкөбіктеніп жағаны 

ұрып, кемелері саптағы сарбаздардай 

сән-сәлтанатымен қалаға келіп-кетіп жа-

татын. Осы күні Аралдың бір басында 15 

кітапхана болған десең, ешкім сенбейтін 

шығар-ау. Шынында, солай болған. 

Көрерменге арналған әйдік трибунасы 

бар футбол алаңында аяқдоптың көрігі 

қызып жататын. Футбол, волейбол, бас-

кетбол дегеніңізді әрбір бала ойнайды 

ғой. Ал Аралдың балалары мотобол мен 

допты хоккейді де шебер меңгеретін. 

Өйткені оған арналған арнайы алаңдар 

болатын. Осының өзінен-ақ қазірде 

сыны кетсе де, сыры кетпеген Аралдың 

қандай болғанын біле берсеңіз болатын 

сияқты.

Осы ойындардың ішінде бала Шар-



ханды еліктірген футбол еді. Алты жа-

сынан бастап жасыл алаңның шаңын 

шығарды. Елуге келгенше доп тепті. Тех-

никасы тәп-тәуір. Алдындағы бірнеше 

қорғаушыны қапыда қалдыратындай 

шамада. Кейіннен футболды қойып 

кетті. Арагідік журналистер арасындағы 

жарыстарда жолыққанда, «футбол ойна-

майсыз ба, аға?» дейміз. 

– Техника деген бар ғой,– дейді 

жылы жымиып. – Бірақ жылдамдық 

жоқ. Жылдамдық болмағаннан кейін, 

ұйымдастырушылар жарысты ашық 

алаңда жасапты. Тоңып-ақ қалдық. Бірақ 

футболдың сиқыры арбамай қоя ма? 

Айғай-шумен жүріп мұздағанымызды 

білмедік. Сол жарыстың басы-қасында 

Шархан аға бізге жанкүйер боп жүрді. 

Құр жанкүйер емес, кәдімгі тілеулес, 

жанашырлығын көрсетті. Алғашқы 

ойынға шығып бара жатқанбыз. Алаңның 

сыртынан Шәкеңнің айғайлаған дау-

ысы естілді. Бәріміз жинала қалдық. 

«Қолдарыңды жайыңдар, бата беремін» 

деді де:

Бақтарың бастарыңда тұра берсін,

Шабуылшы голдарын ұра берсін.

Аттарың өзгелерден оза берсін.

Қарсы келгеннің барлығы тоза 

берсін!– деп сартылдата жөнелді. Мына-

дай батаға жігіттер сақ-сақ күліп алаңға 

шықты. Бата дарыды деген осы екен. 

Біздің команда қарсыласын еркін ұтты. 

Содан әр ойын сайын Шархан ағадан 

бата аламыз. Және әр батасы әртүрлі. Бір-

бірін қайталамайды. Жеңіп шығамыз. 

Солай финалға жеттік. Жігіттер Шәкеңді 

ортаға алып, қоршай тұра қалды.

Менің сөзіме илан да,

Жасыл алаңда қиналма.

Барлықтарың жинал да,

Жеңіп шығыңдар финалда. 

Әумин!

Ағаның ақ батасына арқаланып, 



алаңға беттедік. Қарсыласымыз «Хабар» 

командасы. Каптианы – Амангелді 

Сейітханов. Аман аға бата алғанымызды 

көріп тұр ғой. Ойын басталғанға дейін 

бір әңгіме айтып үлгерді.

«Бердіқұлов турнирінде түк жо-

лым болмай қойған кез еді. Жігіттерді 

жаратып-ақ алып барамын. Бірақ жар-

тылай финалдан қайтамын. Соңғы 

жеңіл ген кезімде қатты ашуландым. 

Айналамды қырып-жойып келе жатыр 

едім, алдымнан Нұртөре аға Жүсіп пен 

Жанарбек Әшімжан шықты.

– Аманжан, ашулысың ғой,– деді 

ағам.

– Өй, жеңіліп қалдым тағы,– деймін 



мен.

– Бата алу керек қой,– дейді Нұрекең 

өзінің әдемі күлкісіне салып. 

– Бата беретін болсаңыз, жүріңіз. 

Мына іргедегі кафеге кірейік.

– Олай болмайды. Кафе мен ресто-

ранда отырып берілген бата сол жерде 

қалады. Батаны үйде беру керек.

– Түсіндім, аға.

Арадағы әңгіме осылай аяқталды. 

Біршама уақыт өткеннен кейін Нұрекең 

мен Жанарбекті үйге шақырдым. Ой, 



Тәуелсіздігімізді алғашқы болып 

мойындаған Түркия – бүгінде 

еліміздің Еуразия құрлығындағы 

маңызды әрі сенімді әріптесі. 

Еңсемізді енді тіктей бастаған 

уақыттардан бері түбі бір түркіліктің 

негізінде қос ел ынтымақ пен 

берекенің керемет үлгісін көрсетіп 

келеді.1990 жылдың желтоқсан айын-

да екі ел арасында білім беру, ғылыми 

жобалар жасау, өзара тәжірибе ал-

масу, ортақ мәдени шаралар жүргізу 

жөніндегі келісімге қол қойылды. Бұл 

келісім ұзақ уақыт бойы үзіліп қалған 

мәдени байланыс ты қайта жандан-

дырды. 

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық 

университеті басшылығының Ыстамбұл 

университеті өкілдерімен кездесуі осы 

рухани байланыстың заңды жалғасы 

іспетті. Түркия елінен келген делегация 

құрамында Ыстамбұл университетінің 

ректоры, профессор Махмут Ак, осы 

ЖОО-ның проректоры, профессор Бай-

сол кездесудің көрінісі әлі көз алдым-

да. Ғажап отырыс болды. Сонымен, 

қонақтар қайтатын ыңғай танытты. Бірақ 

үн-түнсіз үйден шығып бара жатыр.

– Ағажан-ау, бата қайда?– деймін 

ғой. Нұртөре ағам тікесінен-тік тұрып 

батасын берді. «Әумин» деп тарқастық. 

Содан келер жылғы Бердіқұлов турнирін 

жеңіп алдым» дейді Аман аға. 

– Ой, аға, сіздің батаңыздың мерзімі 

өтіп кеткен. Менікі – «свежий»,– деп 

күлдім. Амангелді «менің батамның 

мерзімі жоқ, барлық кезеңге жарайды» 

дейді. Содан ескі бата мен жаңа батаны 

жарыстырдық қой. Екі таймдық ойында 

біздің бәсіміз жоғары болды. «Жеңіп 

шығыңдар финалда» деген Шархан 

ағаның батасы дәл келді.

Ертесі «Хабар» агенттігі 20-жылды-

ғына орай жарыс өткізді. Ширек фи-

налда Амангелді Сейітхановтың ко-

мандасымен тағы да бетпе-бет келдік. 

Кескілескен ойын болды. Әншейінде 

аға-бауыр адамдар бір-бірімізбен жау-

дай арпалыстық. Ақыры не керек, бұл 

жолы біз жеңілдік. Алаң шетінде отыр 

едік. Телефон шырылдап жатыр екен. 

Қарасақ, «Ш.Қазығұл» деп тұр.

– Жарысты не қылдыңдар?

– Жеңіліп қалдық.

– Батагөй шалды алып жүрмегесін 

солай болады,– дейді ағам күліп.

Солай отырғанда Амангелді Сейіт-

ханов келді. «Ержантай, ойын ғой. 

Кеше сен жеңдің. Бүгін мен. Бірақ 

мен батамның мерзімі шексіз екенін 

саған дәлелдедім» дейді құшақтап. Бұл 

жерде айтпағымыз не еді? Бүгінде той-

томалақта, жиын-терінде үлкенге қарап 

алақан жайғанда олардың тілек пе, әлде 

әңгіме ме, бір нәрсе айтып кететіні 

бар ғой. Ал Шархан Қазығұл шалдың 

тәрбиесін көрген адам. Шалдың қасиетін 

бойына сіңірген кісі. Әлдекімдердей 

емес, батаны да баяғының адамдары 

сияқты ыңғайына, мезетіне орай бере 

алады. Бата сөздің орнына басқа сөз 

айтып кетпейді. Батагөй ақсақалға зәру 

мына заманда, Шархан ағаларды көріп 

шүкіршілік қылатынымыз рас.

***


Шархан аға шынашақтайынан 

журналистикаға ынтық болды. Оған 

үйінің дәл іргесінде орналасқан пошта 

бөлімшесінің ықпалы болса керек. 

Жақын нағашысы Демеуғазы осы 

жерде меңгеруші еді. Бала Шархан 

бес жасынан бастап осы бөлімшенің 

ішінде асыр салып жүрді. Құлқын сәріде 

поштаға газет қатталған сары қаптар 

рам Мерт Саврун мен университеттің бас 

хатшысы, профессор Метин Кучук болды.

Кездесу барысында негізгі мәселелер 

бойынша екі университет арасындағы 

ынтымақтастықтың даму жоспары, 

атқарылатын жұмыстардың бағыты 

қарастырылып, ықпалдастық жөніндегі 

меморандумға қол қойылды. Сондай-ақ 

ҚазҰУ ректоры Ғалым Мұтанов ұлттық 

университетте Юнус Эмре атындағы 

мәдени орталықтың ашылатындығын 

жеткізді. 

Жоғары оқу орындарының арасындағы 

екіжақты қатынастардың қарқынды 

дамуы, әл-Фараби атындағы Қазақ 

ұлттық университеті мен Ыстамбұл 

университетінің ұстанымдарының 

ұқсастығы көпжақты ынтымақтастық 

мәселелерінің кең ауқымы бойынша 

өзара түсіністікті қамтамасыз етуге негіз 

болуда. Алдағы уақытта студенттермен 

және оқытушылармен алмасу белсенді 

жүзеге асатын болады. Биылғы жылы 

ҚазҰУ-ға Түркиядан 20 шақты студент 

оқуға жіберіледі деген жоспар бар. 

Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу 

университетінде сурет пен сызуға арналған Қазақстандағы бірінші 

олимпиада шеңберінде «Сурет» және «Сызу» шығармашылық пәндері 

бойынша жеңімпаздарды марапаттау рәсімі өтті. 

Олимпиаданың негізгі міндеті мен идеясы – еліміздің элиталық 

техникалық университетінде оқу үшін ең дарынды және талантты 

оқушыларды іріктеп, оларды кәсіби қазылар алқасының өкілдеріне 

таныстырып, үздік талапкерлердің үздігін анықтау.

Олимпиадаға Алматы қаласының 54 орта мектебінен және 

лицей, гимназиядан 116 оқушы қатысты. Ұйымдастырушысы  

Сәулет және дизайн кафедрасының меңгерушісі, Халықаралық 

сәулет академиясының академигі Болат Құспанғалиев сурет және 

сызуға арналған  олимпиада көрсеткіштерінің жақсы нәтижелеріне 

қарамастан, бұл пәндер заман талабына сай инженерлердің жаңа 

буындарын даярлау базасының бірі болғандықтан, қазіргі жағдайда 

мектептерде сурет оқыту деңгейін арттыру қажетін атап өтті. Бірінші 

дәрежелі дипломмен Аружан Шотай, екінші дәрежелі дипломмен 

Абылай Абдрахман, Абылай Минисбай, үшінші дәрежелі дипломмен 

Айя Джайназарова,  Татьяна Пунько, Жания Төлен сынды мектеп 

оқушылары  марапатталды. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет