83
Масс-спектрометрия - бұл анализдеу әдіс-тәсілі, зарядкаға деген массалық
қатынастың өлшеміне байланысты анализделінетін заттардың иондарын бөлуге
негізделген.
Алдымен бұл мақсат үшін ионизациялаудың үш көзінің біреуін қолдана
отырып, электронды
соққыдағы ионның көзіне; химиялық ионизациялау
иондарының көзіне; индуктивті-байланысқан плазмаға анализделінетін
заттардың атомдарына (молекула) ионизациялау жүргізіледі. Қалыптасқан
иондар, масс-анализатордың магниттік өрісіне түскен соң, күш линиясымен
қиылысқан кезде шеңбер
бойынша қозғала бастайды, оның радиусы магнитті
өрістің кернеуіне, ион энергиясына және массаның зарядкаға деген қатынасына
байланысты болады. Магниттік өрістің кернеулігін ауыстыра отырып, әр түрлі
массадағы иондарды тіркеуші құрылғыға (детектор) бағыттайды.
Масс-спектр электрондарының энергиясын ионизациялау мағынасын
тіркеу үшін әр затты жеке-жеке қарастырады. Бұл масс-спектрлардың
кітапханасында сақталынған белгілі заттардың спектрларын белгісіз заттардың
масс-спектрларымен салыстыру жолымен идентификациялауға көмектеседі.
Көбінесе
масс-спектрометриялық
әдісті
газды
немесе
сұйықты
хроматографиямен ұқсатады. Бұл жағдайда қыздырылатын интерфейс арқылы
хроматографиялық тізбектердің шығуын масс-спектрометрия
иондарының
көзімен біріктіреді. Бөлінгеннен кейін тізбектерден шыққан заттар
ионизациялау аймағына түседі, ал қалыптасқан иондар масс- спектр түрінде
тіркеледі. Мәліметтерді өңдеу жүйесі әр хроматографиялық шыңның масс-
спектрін алуға көмектеседі.
Хроматография немесе капиллярлы электрофорезбен байланысып масс-
спектрометрия анализдеудегі қуатты инструментальды әдіс болып табылады,
ол жоғары ақпараттылыққа ие және барлық
органикалық қосылыстардың
класстарын тәжірибе жүзінде зерттеуге жарамды. Бұндай байланыстағы осы
әдіс-тәсіл қазіргі таңда әр түрлі тағамдық өнімдер мен азық-түлік шикізаттарын
идентификациялауда жиі қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: