KAYNAKÇA
Aksan, Doğan (1990). Göktürk Yazıtlarında Söz Sanatları Güçlü Anlam Yolları, TDAY Belleten, Ankara.
Aktaş, Tahsin (1995). “Çeviri İşlemi ve Eş Değerlilik”, Türk Dili, 1995/1, 693.
Balakayev, M.-Canpeyisov, E.-Tomanov, M.- Musabayev, B. (1966). Ķazaķ Tiliniñ Stilistikası, Almatı.
Kenesbayev, İ. (1946). “Ķazaķ Tiliniñ İdiomaları men Frazaları Tuwralı”, Halıķ Muğalimi, № 1, 2, 3, 4.
Koraş, Hikmet (2014), “Türk Lehçelerindeki Müşterekler Üzerine”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 18, S.
3, Aralık 2014, s. 197-249.
Örnekleriyle Türkçe Sözlük (2002). C. 2,.MEB yay., İstanbul.
Rusça-Türkçe Sözlük (1972). Moskova.
ESKİ BATI OĞUZCASI VE DEDE KORKUT OĞUZNÂMELERİ
Prof. Dr.
Ali AKAR
*
Özet: Dede Korkut Oğuznâmeleri, Osmanlı ve Azerbaycan sahası Oğuz Türklerinin bilinen ilk ortak dil
metnidir. Oğuzların sosyal ve kültürel yaşantılarının bütün evrelerini destani bir üslupla anlatan bu kitap,
içerdiği zengin malzeme bakımından dil, tarih, edebiyat, sosyoloji ve antropoloji gibi bilimlerin temel veri
kaynaklarından biri olagelmiştir. Oğuznâmelerin sözlü versiyonu yüzyıllar öncesinde meydana gelmiş
olmasına rağmen elimizdeki yazılı nüshalar en geç 15. yüzyılda oluşturulmuştur. Bu kitaptaki olaylar, Kuzey-
doğu Anadolu merkez olmak üzere Doğu Karadeniz, Batı Azerbaycan ve Doğu Anadolu’daki Akkoyunlu
topraklarında geçer. Metinlerin dili, 13-15. yüzyıllarda bu coğrafyada hüküm süren Oğuzların dilidir. Eserde
bu yüzyıllara ait ortak gramer şekilleri ve leksik unsurlar tespit edilmektedir. Bunların başında /t-/>/d-/
değişmesi, söz başı b/m nöbetleşmesi, /ḳ/>/ḫ/ sızıcılaşması, /y-/
/ø-/ nöbetleşmesi, geniz /n/sinin korunması
veya /n/ye dönüşmesi; şimdiki zaman eklerindeki çeşitlilik, zarf-fiil ekleri, yeterlilik fiilinin farklı
kullanımları gelmektedir. Bildiride Osmanlı ve Azerbaycan sahalarında standartlaşan değişik yapıların Dede
Korkut Oğuznâmelerinde bir arada kullanılması konusu incelenecek ve böylece bu metinde Eski Batı
Oğuzcasının özellikleri tespit edilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler Dede Korkut Hikâyeleri-Eski Batı Oğuzcası-Eski Anadolu Türkçesi-Azerbaycan
Türkçesi- Karşılaştırmalı Türk Lehçebilimi
Old Western Oghuz Language and Dede Qorqut Oghuznames
Abstract: Dede Qorqut Oghuznames are the first common known language texts of Oghuz Turks from
Ottoman and Azerbaijan region. This book which shows the all stages of social and cultural life of Oghuz
Turks with epic style, it continues to be one of the basic data sources of sciences like linguistic, history,
literature, sociology and anthropology in respect to material which it contains. In spite of oral version of
Oghuznames were consisted centuries ago, the written transcripts that we have, were consisted at the latest
15. century. In this book, the events occurred in Akkoyunlu territories centered especially North-eastern
Anatolia and in Eastern Black Sea, Western Azerbaijan and Eastern Anatolia. The language of these texts is
the Oghuz language who is in the ascendant in this geographical region in 13-15. centuries. Common
grammar structures and lexical factors belong to these centuries are determined in this work. Foremost
among them, there are change of /t-/ > /d-/, initial b/m alternation, affrication of /ḳ/>/ḫ/, alternation of /y-/
/ø-/, protection of na sal /n/ or turning into /n/, the variety of affixes in continuous tense, verbal adverb
affixes, different usage of verb of ability. In this notice, subject of common usage of different structures in
Dede Qorqut Oghuznames which is standardized in Ottoman and Azerbaijan region, will be examined and
thus the features of Old Western Oghuz Language in this text will be determined.
Keywords: Dede Qorqut Stories-Old Western Oghuz Language-Old Anatolian Turkish Language-
Azerbaijan Turkish Language-Comparative Turkish Dialectology
GİRİŞ
X. yüzyıldan itibaren Hazar bölgesinin doğusundaki Mangışlak’ta görülen Oğuzlar (Sümer 1992:
61), 1040 yılında Dandanakan’da Gaznelileri yenerek Selçuklu devletini kurdular. Bu tarihten itibaren
önemli siyasi bir güç olarak Türk ve dünya tarihinde etkili olmaya başlayan bu Türk boyuna mensup
topluluklar, önce İran, daha sonra Azerbaycan, Irak, Suriye, Anadolu ve Balkanlara doğru ilerleyerek
buralarda çeşitli siyasi birlikler oluşturdular. 13. yüzyılın sonunda Osmanlı devletini, 15. yüzyılda ise
Safevi devletini (1501-1736) kurdular. Böylece 15. yüzyılın sonuna doğru Anadolu, İran ve Azerbaycan
siyasi bakımdan tam olarak Türklerin kontrolüne girdi. 16. yüzyıldan sonra çeşitli dinî ve siyasi
sebeplerle birbirinden uzaklaşan bu iki coğrafyanın Oğuzları, ortak dil ve kültürü içten içe devam
ettirdiler. Bunlar, siyasi ve mezhep politikalarının doğurduğu farklı yapılanmalara rağmen iki Türk
topluluğunu birbirine bağlayan temel bağlar olageldi.
Batı Oğuzları olarak kabul ettiğimiz Osmanlı ve Azerbaycan Türklerini birbirine bağlayan bu dile
Eski Batı Oğuzcası diyebiliriz. Bunu en iyi temsil eden metin Dede Korkut Oğuznâmeleridir. Bu metin
üzerinde metin yayımı, dil ve üslup özellikleri, etimoloji, okuma sorunları başta olmak üzere çeşitli
*
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TDE Bölümü, aliakar2023@gmail.com
44
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
araştırma ve incelemeler yapılmıştır. Bunlar yanında metin, değişik sosyal bilim disiplinleri tarafından da
ele alınmıştır (Bekki 2015).
Bu bildiride, Eski Batı Oğuzcasının ortak özelliklerini Dede Korkut metinlerinde artzamanlı bir
gramer okumasıyla tespit etmeye çalışacağız.
ESKİ BATI OĞUZCASI
Tarihî Oğuz Türkçesi ile ilgili ilk bilgilerimiz Kaşgarlı Mahmud’un Divânü Lügâti’t-Türk adlı anıt
sözlüğüne dayanmaktadır. Kaşgarlı, burada Oğuzların dilleriyle ilgili fonetik ve morfolojik bakımdan
çeşitli bilgiler vermektedir (Banguoğlu 1960: 25). Bu bilgilerden, Oğuzların, 11. yüzyılda Batı
Türkistan’da Karluk ve Kıpçaklardan farklı bir lehçe konuştuklarını anlıyoruz.
13. yüzyılda ana Oğuz kitlesinden koparak Batıya göçen Oğuzlar, Hazar denizinin batısında yeni
bir yazı dili meydana getirmeye başladılar. Bu lehçe, sıkı sıkıya korunan Oğuz ağız özellikleriyle
şekillenirken aynı zamanda bölgedeki yerli dillerden de etkilendi. Böylece Hazar’ın doğusundaki Eski
Doğu Oğuzcasından farklı bir yazı dili ortaya çıktı. Bu dil, Azerbaycan ve Anadolu sahalarında 13-15.
yüzyıllarda kullanılan ve Türkoloji literatüründe daha çok Eski Anadolu Türkçesi, Eski Oğuz Türkçesi,
Eski Türkiye Türkçesi gibi adlarla anılan Eski Batı Oğuzcasıdır. Peki bu Oğuzcanın ortak özellikleri ve
Eski Doğu Oğuzcasından farklı yönleri nelerdi?
Bu dil hiç şüphesiz Oğuzca temellere dayanmaktaydı. Fonetik olarak en önemli özellikleri, söz
başında /t/ > /d/, /k/ > /g/ tonlulaşmaları, söz içinde ve sonunda /ḳ/ > /ḫ/ sızıcılaşması, ek başında ve hece
sonunda /ġ-g/ seslerini kurallı olarak düşürmesi, dudak uyumundaki esaslı düzensizlikler bu dilin en
önemli özellikleriydi. Morfolojik olarak da {–mIş} ekinin geçmiş zaman eki göreviyle yaygınlaşması, {-
ıcAk} zarf-fiili, gelecek zaman için birkaç farklı yapının kullanılmasıydı. Bunlardan başka Oğuz
ağızlarına has kimi leksik unsurlar, yeni yurtlarda yaygınlaşarak genelleşmiş ve bu dilin temel kelime
dağarcığını oluşturmuştur.
Batı Oğuzcası, Anadolu ve Azerbaycan coğrafyalarının siyasi olarak birbirinden ayrılmadığı
dönemlerde nasıl bir dildi? Bu lehçenin iki güçlü kolunu birbirine bağlayan yahut bunların ayrılan yönleri
nelerdi? Bunların tespit edilebilmesi için ortak metinlerde artzamanlı dil incelemelerine ihtiyaç vardır.
Batı Oğuzcasının ilk ortak metni olarak Osmanlı sahası ile Azerbaycan sahasının coğrafya ve
kültür olarak kesiştiği noktada meydana gelen olayların anlatıldığı Dede Korkut Oğuznâmeleri
görülebilir. Bu bildiride söz konusu metni, lehçe ortaklığı bakımından ele alacağız.
DEDE KORKUT OĞUZNÂMELERİNDE ESKİ BATI OĞUZCASININ İZLERİ
Yukarıda belirtildiği gibi Dede Korkut Oğuznâmeleri lehçeler arasındaki ilişkileri gösteren önemli
bir metindir. Hikâyelerin meydana getirildiği coğrafya ve metinlerin dili, bunların Eski Batı Oğuzcasının
ortak metni olduğunu göstermektedir. Bu bölümde söz konusu özellikleri tespit etmek için metni fonetik,
morfolojik ve leksik düzeyde ele alıp inceleyebiliriz.
I. Fonetik Ortaklıklar
a)
Sözbaşı /t-/lerin durumu
Oğuz yazı dillerinde ve ağızlarındaki genel tonlulaşmaya koşut olarak söz başındaki /t-/ler /d-/ye
dönüşmektedir (Tekin-Ölmez 1999: 145). Eski Batı Oğuzcasının ilk metinlerinde bunların alfabede
gösterimi biraz karışık bir durum arz etmektedir. Osmanlı sahası metinlerinde, Eski Türkçe dönemindeki
söz başındaki /t-/ler tonlulaşıp /d/ye dönüşürken Azerbaycan sahasında bunların bir bölümü eski tonsuz
biçimini korumuştur. İşte Azerbaycan sahasında bugün de korunan bu tonsuz biçimler Dede Korkut
Oğuznâmelerinde de görülür: tik- “dik-“ (127/12), tol- “tol-“ (23/12), tökil- “dökül-“ (43-2), tur- “ayağa
kalkmak; durmak” (23/8). Bunun yanında metinde, Osmanlı sahasında daha sonra tonlulaşacak olanları
gösteren yazımlar da bulunmaktadır: dik- “dik” (71/3), dol- “dol-“ (13-6), dökül- “dökül-“ (56-13), dur-
“dur-“ (13-3)
b)
Sözbaşı /b-/lerin durumu
Türk dilinde eski dönemlerden itibaren söz başındaki ben
men, bin-
-min-, boncuk
moncuk…
gibi birkaç kelimede /b-/ > /m-/ değişmelerine, nöbetleşmelerine sıklıkla rastlanmaktadır. Osmanlı
sahasında bu değişmeler /b/ yönünde standartlaşırken, Azerbaycan sahasındaki men, minmek ve muncug
kelimelerinde /m/li kullanımlar devam etmektedir. Dede Korkut Oğuznâmeleri bu yönden de her iki
şeklin de kullanıldığı bir metindir: men 130/9, menüm 31/11; ben 72/10, benüm 32/13.
c)
ḳ/ḫ sızıcılaşması
45
Prof. Dr. Ali AKAR/Eski Batı Oğuzcası ve Dede Korkut Oğuznâmeleri
Eski Batı Oğuzcasının karakteristik özelliklerinden biri de art sıradan ünlü taşıyan kelimelerde söz
içinde ve söz sonundaki /ḳ-/’ların sızıcılaşarak /ḫ/ya dönüşmesi gelir. 14. ve 15. yüzyıl Eski Batı
Oğuzcası metinlerinde baḫmak, korḫu, yoḫsul gibi kelimelerde /ḳ/lar sızıcılaşarak ḫ’ya dönüşmüştür. Bu
özellik Osmanlı sahasında yaygınlaşmamıştır. 16. yüzyıldan sonra İstanbul Türkçesinin baskısıyla bu
yapılar yazı dilinde kullanılmaz olmuştur. Diğer taraftan, Azerbaycan sahasında bu sızıcılaşma durumu
yaygınlaşıp kurallı hâle gelmiştir. Ortak Batı Oğuzcasının karakteristik metni olan Dede Korkut
Oğuznâmelerinde bu yapıların her ikisine de rastlanır.
1
uyḫu (27/4), arḫa (36-2), oḫ (44/9), ḳorḫ- (140/8);
arḳa (46/1), korḳ - (46/11), oḳ (22/2).
ç) Sözbaşı /y-/ nöbetleşmesi
Türk dilinin önemli fonetik özelliklerinden biri de söz başındaki /y-/lerin durumudur. Eski Batı
Oğuzcasının Osmanlı sahasında /y/ler korunurken Azerbaycan sahasında ise genellikle düşürülmüştür.
Dede Korkut Oğuznâmeleri bu bakımdan da ortak özellikler gösterir. Eserin kimi bölümlerinde bu
kelimeler /y-/ ile yazılırken aynı kelimeler başka yerlerde /y-/siz yazılmıştır: yıldırım (147/7), ıldırım
(43/1), ılkı (99/2), iti “keskin” (20-4), ılduz (128/2).
d)
Geniz n’sinin kullanımı
Türk dilinin aslî ünsüzlerinden olan geniz n’si Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçelerinin yeni
yazı dillerinde bulunmamaktadır. Bu ses Osmanlı sahasında kullanılan Arap alfabesinde 1928’deki alfabe
devrimine kadar yazıda gösteriliyordu. Azerbaycan Türkçesinde ise geniz n’si daha önceki yüzyıllarda
düzenli olarak /n/ye ve /m/ye değişmiştir. Türkiye Türkçesinin ağızlarında ise durum daha belirgin olarak
görülmektedir. Batı Grubu ağızlarında bu ses ileri derecede duyulurken, Azerbaycan etkisinde kalan
Doğu Grubu ağızlarında yerini /n/ye bırakmıştır. Buna göre sesin durumu şöyledir:
Osmanlı sahası yazı
dili (1928’e kadar)
Azerbaycan Türkçesi
Osmanlı sahası
ağızları
Azerbaycan
Türkçesi ağızları
Dede Korkut
Oğuznâmeleri
ñ
n
ñ
n
ñ-n
2.
Morfolojik Ortaklıklar
Dede Korkut Oğuznâmeleri’nde yer alan birtakım morfolojik unsurlar hem Osmanlı sahasında hem
de Azerbaycan sahasında kullanılmaktadır. Bunların bir bölümü, Eski Batı Oğuzcasının Osmanlı sahası
ve Azerbaycan sahası olarak ikiye ayrılmasından sonra bu yazı dillerinin ayırt edici özelliği olarak
yaşamaya devam etmiştir. Bunların başında şimdiki zaman eklerinin kullanımı, geçmiş zaman eki {–
Ipdur}, istek eki, zarf-fiil eki ve yeterlilik fiili gelmektedir.
a)
Şimdiki Zaman Çekimi
Türk dilinin şimdiki zaman çekimi genellikle geniş zaman ekleriyle yapılmıştır. Çeşitli lehçe ve
dönemlere mahsus olarak görülen şimdiki zaman ekleri Türkçenin lehçeleşme evresi olarak 13. yüzyıldan
sonra görülmeye başlar.
Eski Batı Oğuzcasının şimdiki zaman çekimi de geniş zaman ekleriyle {-Ar, -Ur} yapılmıştır. Dede
Korkut Oğuznâmelerinde bunu açık olarak görürüz: Oġul çoban ḳanda gidersin didi (49/7), Ne ḳaḳırsın
baña aġam Ḳazan (48/8), Bu yolda bu taşı niçün yıġarsız? (101/7). Bu yapılar 16. yüzyıldan sonra
Azerbaycan Türkçesinde şimdiki zaman ve geniş zaman ekleri olarak standartlaşırken, Osmanlı sahasında
ise yorı- tasvir fiilinden ekleşen {–yor} eki şimdiki zaman eki görevinde kullanılacaktı. Dede Korkut
Oğuznâmelerinde bu ekin de ilk örneklerine rastlarız: bu dėdügi ‘osman neslidür, işde sürülüp gideyorır
(2/6), ivine geliyorır-iken ‘azrā’il atınuñ gözine görindi (159/13), ḳızuñ dileyü geliyorır dėdiler (178/4).
Böylece bu metinde her iki sahanın şimdiki zaman formlarının oluşmaya başladığını olarak tespit
etmekteyiz.
b)
Öğrenilen Geçmiş Zaman Çekimi
Eski Batı Oğuzcasında öğrenilen geçmiş zaman çekimi {–mIş} ve {–Ipdur} ekleriyle
yapılmaktaydı. 16. yüzyıldan sonra Osmanlı sahasında {–Ipdur} biçimi kaybolup {–mIş} biçimi
yaygınlaşmıştır. Diğer taraftan Azerbaycan sahasında da {–Ipdur}’un kalıntısı olan {–Ib}’li geçmiş
zaman yaşamaya devam etmiştir. Dede Korkut Oğuznâmelerinde her iki şekil de birlikte kullanılmıştır:
Bayındır Ḫanuñ aġ meydanında bu oġlan cenk ėtmişdür, bir buġa öldürmiş (18/6); Ḳarıçuḳ anam
oluranda yėri ḳalmış (44/8). Diğer yandan metinde özellikle 3. tekil şahıslarda {–Ipdur} yapısının da aynı
1
Bazen aynı sayfada iki ayrı yapıyı görmek mümkündür: oḳ atışın göreyim (22/2); oḫ atuşuma bahsun (22/5)
46
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
yoğunlukta kullandığı tespit edilmektedir: Kölgelüçe ḳaba aġacum kesipdür (104/11), Baş kesüpdür ḳan
döküpdür çuldı alupdur ad ḳazanupdur (125/2)
c)
Zarf-fiil ekleri: -AndA ve IncA
Eski Batı Oğuzcası zarf-fiillerin çokluğu bakımından da dikkat çeker. Dede Korkut
Oğuznâmelerinde hem Osmanlı sahasındaki zarf-fiiller hem de Azerbaycan sahasında kullanılan zarf-fiil
ekleri görülür. Bunların ikisi tipiktir. Osmanlı sahası için {–IncA}, Azerbaycan sahası için ise {–AndA}
biçimi Dede Korkut Oğuznâmelerinde birlikte kullanılmıştır: Ḳara polad uz ḳılıcı çalmayınça ḳarım
dönmez (3/10); At yėmeyen acı otlar bitince bitmese yig (4/8). Çalışanda ḳara polat uz ḳılıcuñ gėdilmesün
(35/6), Acı ayran tökilende çap çap içen (46/10)
ç) İstek Eki
Eski Batı Oğuzcasında istek eki işlevsel olarak farklı kullanımlara sahip olan eklerden biriydi. 16.
yüzyıldan sonra Osmanlı sahasında kullanım sahası iyice daralan bu ekin yerine eski emir eki {-AyIn}
geçmiştir. Azerbaycan sahasında ise ekin istek-dilek ve gelecek zaman göreviyle kullanılmaya devam
etmiştir. Bu metin, istek ekinin her iki saha için yapı ve işlev olarak kullanıldığı ortak sahanın metnidir:
Ṣaḳla gelem bahasın getürem alam dėdi (101/1), ere varan ḳız ḳalḳa oynaya men ḳopuz çalam dėdi
(112/11), Yilisi ķara ḳażılıḳ atuma binem dėr-idüm (139/13)
d)
Yeterlik Fiili
Oğuz Türkçesinde fiillerin yeterlik durumu bil- tasvir fiiliyle yapılmaktadır. Türkiye Türkçesinde
bu fiilin olumsuz şekli eski –u (<-AmA) fiiliyle oluşturulurken (yapamamak: (<yap-a u-ma-mak)
olumlusu bil- fiiliyle (yapabilmek ) yapılmaktadır. Azerbaycan Türkçesindeyse her iki
şekil de bil- fiiliyle meydana getirilmektedir. Yapabilmek/yapabilmemek.
Dede Korkut Oğuznâmalerinde Eski Batı Oğuzcasının her iki şeklinden de örnekler görmek
mümkündür: Osmanlı sahasındaki {–AmA} biçimine ait örnekler: Pay pürenüñ oġlı olduġın bilemediler
(73/6); Ādemîler evreni yoldaşına ḳıyamadı (168/8), Atlu batup çıḳamaz anuñ balçıġı olur (175/11).
Azerbaycan sahasına ait sayılabilecek {–A bilmA-} şekline ait örneklerden bazılarıysa şunladır: Bir
yigidüñ yumrısınça malı olsa yıgar direr ṭaleb ėyler nasibinden artuġın yėyebilmez (3/3); ḳażılıḳ ata
nāmerd yigit binebilmez (4/5); Yaman yėre varmışsın varabilmen (165/7).
3.
Leksik ortaklıklar
Dede Korkut Oğuznâmelerinde Eski Batı Oğuzcasına ait birtakım leksik ortaklıklar da
bulunmaktadır. Günümüz Azerbaycan Türkçesinde kullanılan ve Osmanlı Türkçesinde 16. yüzyıldan
sonra kaybolan kimi yapılar bu metinde aynı anlamla karşımıza çıkmaktadır. Bu eserde Ortak Batı
Oğuzcasına ait birçok ortak sözlüksel (leksik) unsur da vardır.
Bunların başında düş- “inmek” fiili gelir. Eski Anadolu Türkçesinde “inmek” olarak kullanılan bu
fiil, günümüz ölçünlü Azerbaycan Türkçesinde bu anlamla yaşamaya devam etmektedir. Fiilin Dede
Korkut Oğuznâmelerinde bu anlamda kullanıldığı görülmektedir. ḳayıdalum otağumuza düşelüm, yiyelüm
içelüm ḫoş kiçelim (Salur Kazan Boyı) “Dönelim çadırımıza inelim, yiyelim, içelim hoşça (vakit)
geçirelim”
Bunun yanısıra, metinde geçen nöker “asker, yardımcı” (20/12), tanışmak “konuşmak” (29/10),
kaçan “ne zaman, ne zaman ki” (45/9), eyle “öyle” (>Çağdaş Azer. T. ėle), yarag “hazırlık” (79-12),
aparuñ “götürün!” (91/4) meşe “orman” (127/10) gibi kelimelerde de Azerbaycan sahasının izlerini
görmek mümkündür.
SONUÇ
Eski Batı Oğuzcası, 13. yüzyıldan sonra Hazar denizinin batısında oluşan birtakım ses, yapı ve
leksik yapıları olan Oğuzcanın ilk yazı dilidir. Bu dil, 13. Yüzyıldan itibaren yazılı metinleri oluşmaya
başlamış ve 16. yüzyıla kadar gelişme ve olgunlaşma evresini yaşamıştır. Bu yeni dilin yazılı ilk
metinlerine Orta ve Doğu Anadolu bölgelerinden rastlamaktayız. Özellikle Akkoyunlu coğrafyası
diyebileceğimiz Doğu Anadolu ve Azerbaycan sahasında meydana getirilmiş eserlerde ise bu dilin ortak
özelliklerini tespit etmek mümkün olmaktadır. Bu bakımdan Dede Korkut Oğuznameleri, bu yazı dilinin
ilk örneklerinin açıkça izlenebildiği bir metindir.
KAYNAKÇA
Banguoğlu, Tahsin, (1960), “Oğuz Lehçesi Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1960, Türk Dil
Kurumu Yayınları, Ankara.
47
Prof. Dr. Ali AKAR/Eski Batı Oğuzcası ve Dede Korkut Oğuznâmeleri
Bekki, Salahaddin, (2015), Dedem Korkut Kitabı Bibliyografyası Üzerine Bir Deneme (Türkiye’deki Yayınlar 1916-
2013), Berikan Yayınları, Ankara.
Ergin, Muharrem, (1989), Dede Korkut Kitabı I, Giriş-Metin-Faksimile, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara (2.
Baskı)
Ergin, Muharrem, (1991), Dede Korkut Kitabı II, İndeks-Gramer, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara (2. Baskı)
Ergin, Muharrem, (2003), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul
Gökyay, O. Şaik, (2000), Dedem Korkudun Kitabı, Millî Eğitimi Bakanlığı Yayınları, Ankara (2. Baskı).
Özçelik, Sadettin, (2005), Dede Korkut, Araştırmalar, Notlar / Dizin / Metin, Akçağ Yayınları, Ankara.
Sümer, Faruk (1992), Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri–Boy Teşkilatı–Destanları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı,
İstanbul.
Tekin, Talat-Ölmez, Mehmet, (1999), Türk Dilleri-Giriş, Simurg Yayınları, İstanbul.
Tezcan, Semih, (2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Tezcan, Semih-Boeschoten, Hendrik, (2001), Dede Korkut Oğuznameleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
48
III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
|