Байдалиев Д. Д



Pdf көрінісі
бет74/91
Дата19.04.2023
өлшемі1,94 Mb.
#84262
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   91
 
Теке қамал 
Тура мағынасында «Теке қамалған» - деп аталатын жер Ақсу 
– Жабағылы қорығының Жуалы аймағына қарайтын бӛлігінің 
солтүстік жағында Тәттібай ауылының үстіңгі жағында 12 
шақырымдай жоғарғы тұсында орналасқан үлкен аңғар. Сол 
аңғардың құзар басына таман бір – бірімен сүзісердей едірейген 
екі жақпар жартас бар. Осы жартастардың астыңғы жағында 
үлкен – үлкен үңгірлер болған екен де, онда тау текелер мекен 
етіпті. Бүгінде сол үңгірлерді тас басып құлап бекітіліп қалған да, 
бір кезде Құлан тауынан асып жосып жүретін жануарлар мекенін 
тастап Жабағылы асып кеткен. 
Ескіліктегі тау – тасты кезіп аң аулаған аңшылардың 
айтуына қарағанда: «Теке қамалдың құзар басындағы жартастың 


127 
желкесіне шығып талай құлжаны, текені аңғарға қамап шиті 
мылтықпен атып алатынбыз, үңгірлерде жануарлардың қиы 
шашылып жататын» - деп әңгімелейді. 
Соған байланысты аңғардың аты «Теке қамалған» - аталып 
кеткен. 
Теріс ӛзені 
Бастауын Қаратау жотасының оңтүстік – шығыс баурайынан 
алып оңтүстік – шығысқа қарай бұрыла ағатын ӛзен. Жалпы 
ұзындығы 52 шақырым құрап Терісащыбұлақ бӛгеніне құяды. 
Теріс ӛзені туралы алғашқы деректер Араб жиһангері 
Убейдаллах ибн Хордадбектің 846 жылы, Х ғасырдың басында 
Мыңбұлақ ӛлкесінде болған Кудама ибн Жафар жазған 
күнделіктерінде кездеседі: «Мыңбұлақта мыңдаған бұлақтар ағып 
шығады да қосылып бір ӛзен құрайды. Ӛзен шығысқа қарай 
ағады, сондықтан оның аты Баркуаб; бұл сӛздің аудармасы (кері 
бағытта ағытын ӛзен) Теріс. Баркуабтың (Теріс ӛзені) екі 
жағасындағы тұтасқан орман – тоғайлары мен қалың құрақты 
шалшықтарынан қырғауылдарды аулайды» -
деген. ( Kitab al-
Kharadj. Ed.M.J. de Goeje. Lugduni Batvorum. 1889, 262 c). 
Теріс ӛзенінің оң жағасында «Баркуаб» - атты орта ғасырлық 
Жібек жолының бойындағы қалажұрттары болған Бұл жер Тараз 
Жамбыл облысының энциклопелиясында шартты түрде 
«Бурнооктябрь І, ІІ, ІІІ қала жұрттары»
(311 бет) деп берілген. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет