«Педагогика және психологияны оқыту әдістемесі» пәні бойынша дәрістер Дәріс 1
Дәріс 10. Қазіргі оқу - тәрбие жұмыстарындағы педагогикалық - психологиялық мәселелер
жүктеу/скачать 335,81 Kb. Pdf көрінісі
|
2 Дәріс Педагогика және психологияны оқыту әдістемесі 4
| Дәріс 10.
Қазіргі оқу - тәрбие жұмыстарындағы педагогикалық - психологиялық мәселелер мен ұстанымдар Дәрістің қысқаша мазмұны: Педагогикалық психология — адамды оқыту мен тәрбиелеу барысында оның болмысының даму заңдылықтарын зерттейтін, танымдық қызметі мен қоғамдық қасиеттерін жүйелейтін психология саласы. Педагогикалық психология терминін орыс педагогі П.Ф.Каптерев (1849-1922) енгізді. Педагогикалық психологияның қалыптасуына 19ғ. Ортасындағы сараптау психологиясы тікелей ықпал етті. Педагогикалық психологияның құрылымы үш бүлімнен тұрады: оқыту психологиясы, мұғалім психологиясы, тәрбие психологиясы. Педагогикалық психологияның пәні- оқыту мен тәрбиелеудің психологиялық заңдылықтарын зерттеу. Педагогикалық психология оқыту процесін басқарудың психологиялық мәселелерін, танымдық процестерінің қалыптасуын зерттейді, ақыл-ой дамуының сенімді белгілерін іздеп тауып, оқыту процесіндегі ақыл-ойдың тиімді дамуының шарттарын анықтайды,педагог пен оқушылардың арасындағы қарым-қатынастарын, сондай-ақ оқушылардың үзара қарым-қатынасын қарастырады.Бұларамен қоса педагогикалық психология оқушыларға жеке-дара қатынас жасауға байланысты мәселелерді зерттейді. Ғылымның ықпалдастығын талдай келе Ж.Пиаже, Б.Г.Ананев пен Б.М.Кедров ғылыми білімнің ортасынында адам туралы ғылым-психология тұр деп күрсеткен. Ғылыми білім үшбұрышының Б.М.Кедров ұсынған түсіндірмесі (оның шыны- жаратылыстану ғылымдары, оның тағандарының бұрыштары- философия және қоғамдық ғылымдар, ал, оның ортасында осы ғылымдармен психология түйісіп тұр.) Ж.Пиаженің келесі пайымдауымен сәйкестендіріледі «психология барлық басқа ғылымдардың үнімі ретінде ғана маңызы орын алып, тұрған жоқ, ол сондай-ақ олардың қалыптасуымен дамуына түсініктеме бере алушы бастау ретінде де орталық орын алады». Адам проблемксының ғылым дамуындағы рүлін анығырақ Б.Г.Ананьев анықтайды, оның ойынша адамды тереңірек зерттеу, саралап жіктеу, сонымен бірге осы саладағы барлық зерттеулердің ықпалдасуы адам проблемасының жалпы ғылымдық сипатқа ие болуына ықпалын тигізді.Педагогикалық психология әр түрлі себептерге байланысты күптеген басқа ғылымдармен байланысты. Біріншіден, ол ғылыми білім үшбұрышының ортасында жалпы психологиялық білімнің нақты саласы болып табылады.Екіншіден, оның басқа ғылымдармен байланыста болуының себебі,білім беру процесі үз мақсаты мен мазмұнына сәйкес әлеуметтік мәдени тәжірибені беруші болып табылатынында және осындай мәдениетте бүкіл үркениеттік білімдердің таңбалық, тілдік формада шоғырландырғанына байланысты.‡шіншіден, оның зерттеу пәні үзі танып білуші және танып білуге үйретілуші, басқа да күптеген адамтанушы ғылымдармен зерттелінетін адам болып табылады. Педагогикалық психология, мысалға педагогика, физиология, философия, лингвистика, әлеументтану, т.б. ғылымдармен үздіксіз байланыста екені анық. Соның өзінде, педагогикалық психология — жалпы психологиялық білімнің саласы деген тұжырымдама оның осы білімдердің негізінде, яғни психикалық даму оның қозушы күшітері,адамның даралық және жыныстық жас ерекшеліктері, оның тұлға ретінде жетілуі мен дамуы жайлы білімдердің негізінде қалыптасатынын білдіреді. Сондықтан Педагогикалық психология психологиялық білімдердің (әлеуметтік, дифференциалды психологиямен,) т.б.басқа салаларымен, ең алдымен жас ерекшелік психологиясымен байланысты. Педагогикалық психологияны бір жағынан пәнаралық ретінде, ал екінші жағынан, ғылыми білімнің дербес саласы ретіндегі түсіндірмесі Б.Г.Ананьев позитциясымен теңестірілді. Б.Г.Ананьев бойынша, педагогикалық психология- шекаралық, кешендік білімдер саласы, ол «педагогика мен психологияның ортасынан белгілі орын алып, үсіп келе жатқан ұрпақты дамыту, оқыту, тәрбиелеу арасындағы үзара байланысты бірлесе зерттеу сферасына айналды». В.И. Гинецинский бойынша, педагогика оның теоретикалық және тәжірибелік жақтарында онымен тығыз байланысқан дербес ғылым болып табылыды. Ал, жалпы және жас ерекшелік психология онымен іштей тығыз, үздіксіз байланыста болатын жалпы психологиялық білім сапасы. жүктеу/скачать 335,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|