Секілді өмір қЫСҚА, жарты тұтам (Өлеңдер жинағы)
Өлеңдер "Секілді өмір қысқа жарты тұтам"
жүктеу/скачать 0,49 Mb. Pdf көрінісі
|
d3a9d0bbd0b5d2a3d0b4d0b5d180-d0b6d0b8d0bdd0b0d293d18b (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- "Қайқы құйрық, шұбар қыз, істік мұрын"
| Өлеңдер
"Секілді өмір қысқа жарты тұтам" (1907). Бұл - 28 жол өлең. 1950 жылғы Б. Кенжебаев пен Б. Яхиеваның таңдамалы шығармалар жинағында "Жаңа табылған өлеңдері" деген айдармен беріліп, 36 өлеңнің бірі ретінде алғаш басылды. Өлең - Сұлтанмахмұттың немере інісі Қожахметұлы Шəймерденнің 21 "Сұлтанмахмұттың өмірбаяны" атты қолжазбасынан алынған. Ол қолжазба ҚР Ұлттық ғылым академиясының №652, 653, 654, 655, 656-шы папкаларында сақтаулы (247-249 беттер). Шəймерденнің əкесі - Қожахмет пен Сұлтанмахмұттың əкесі - Əубəкір (Шоқпыт) əкелері бір - Бөкет. Торайғыр - Сұлтанмахмұттың төртінші атасы. Шəймерденнің қолжазбасы бойынша жөне осы өлеңдегі мына жолдардан біз Сұлтанмахмұттың алғашқы өлеңі екенін аңғарамыз: ...Бұрын жалғыз оқу еді іздегенім Енді оған өлең жазу болсын серік. Өлеңге ден қоюына себепкер ақыл-кеңес беруші Сұлтанмахмұттың оқытушысы, ақын, молда Мұқан 22 екенін өлеңдегі мына жолдардан байқаймыз. Мұқаннан екінші жыл сабақ алам, Ұйықтасам да көңілім оқуға алаң Лепес қып өзі бастап, "ақын бол" деп Дұғасын ықыласпен берді маған. "Қайқы құйрық, шұбар қыз, істік мұрын" (1907). Барлық жинақтарда басылды. Өлең -28 жол. Өлең мəтіні бірдей. Шəймерден Қожахметұлының қолжазбасы бойынша берілді (665 п., 224-245 бет.). Б. Кенжебаевтың 1950, 1957 жылғы жинақтарының түсініктері бойынша - "Өлеңнің көлемі бұдан мол болса керек, бірақ көбі жоғалған" дей келе, Мұқан молданың ұнатқанын айтады. Өлең бірге оқыған ерке-шолжың, бай қызының мінез-құлқына əжуə ретінде жазылған. Барлық жинақтарда молда Мұқанның өзгертіп 2 жол қосқандығы айтылады: Б. Кенжебаев (1950 жыл 277 бет, 1957 жыл 372 бет) - ..."ақырына мынадай екі жол қосыпты" делінген, ал 1993 жылғы "Ғылым" баспасынан жарық көрген жинақта - "төртінші шумақтың екінші тармағын Мұқан молда түзетіп, былай деген еді: Қызарып тесік моншақ жерде қалмас Қояр ма дүние үшін біреу алмай (656 п., 245 бет), - делінген. Біз өлең ұйқасына мəн бере қарап, соңғыны қабылдадық. Бұл екі жол Б. Кенжебаев айтқандай "ақырында" емес төртінші шумақтың соңғы екі тармағы, яғни өлеңнің 14 жолынан кейін келмек, дұрысы төмендегідей: Паңсыған, бай қызы боп мінез қандай Көрік сымбат, білімі түгел жандай Қызарып тесік моншақ жерде қалмас Қояр ма дүние үшін біреу алмай, - болса керек. Сонымен катар, 1950, 1957 жылғы жинақтарда, "соңындағы көп жолы жоғалған" - делінеді 1993 жылғы жинақта өлеңнің соңғы 8 шумағы жоғалып кеткен деп тұжырымдайды. жүктеу/скачать 0,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|