Семинар сабақ өткізуге арналған Әдістемелік нұСҚау қазақ тілі І семестр Ортадан жоғары деңгей (В2-1)
жүктеу/скачать 15,73 Mb.
|
(В2-1) Әдістемелік нұсқау семинар сабақ
- Бұл бет үшін навигация:
- Тапсырмалар
| 11-апта. Әлемге түркілік көзқарас
Түркі әлемі ұзақ тарих бойында әлемдік тарихтың, мәдениет пен өркениеттің барысына және дамуына зор ықпал еткен қуатты мәдениеттер мен өркениеттердің пайда болып, дамыған орны болды. Жер бетінде Түркі тілдес 30 астам ұлт өмір сүреді. Түркі тілдес халықтарға: қазақ, түрік,әзірбайжан, қырғыз, түркімен, өзбек, қарақалпақ, ноғай, башқұрт, татар,гагауз, саха, қарашай т.б. жатады. Оның әсері мен ықпалы географиялық тұрғыдан қарағанда, Еуразия құрлығының орталық бөлігінде орналасқанымен, Түркі әлемі әрқашан Шығыс пен Батыстың, яғни екі ұлы мәдениеттің арасындағы байланыстырушы көпір болғанына байланысты болды. Түркі әлемінің осы рөлін атап айтқанда, көптеген зерттеушілер, мұндай жағдайлардың кем дегенде екеуін қарастырғаны жөн болар. Біріншісі, осы мәдениеттердің Түркі әлеміне сөзсіз ықпалы , бұл осы мәдениеттердің игерілуіне және сіңуіне әкелді. Екіншісі, түркілердің өз уақыты үшін жеткілікті жоғары болған мәдениеті мен өркениеті болғаны. Олардың мәдениеті көршілес елдерге үлкен әсер етті және көптеген ұлы ғалымдардың пікірі бойынша көрші өркениеттердің, соның ішінде еуропалықтардың өркендеуінің бастапқы шарттарын қойды.Түркілердің тарихы V ғасырдан басталатыны белгілі. Л. Гумилевтің пікірінше, түркі қағанаттарының дәуірінен бастап адамзат тарихында бетбұрыс кезеңі болды. Бұл жерде Түркі әлемі Шығыс пен Батыс арасындағы үлкен аумақты бақылай отырып, әрқашан Жібек жолы негізінде оның үлкен аумағы арқылы өтетін Шығыс пен Батыстың мәдениеті мен өркениетін байланыстыратын көпір болғандығын білдіреді. Бұл VI ғасырдың аяғында ғана мүмкін болды, өйткені сол кезде Түркі қағанатының шекаралары батыста Византиямен, оңтүстікте Персиямен, тіпті Үндістанмен, ал шығыста Қытаймен шекараласты. Осы жағдайға байланысты көрші мемлекеттердің тарихы осы кезеңде түркі державасының тағдырымен байланысты болды. (202 сөз) Тапсырмалар: 1. Мәтінді оқыңыз. 2.Жаңа сөздерді оқып, есте сақтаңыз, жазып алыңыз: ықпал, құрлығы, өркениет, әлем, игерілуі, өркендеу, дәуірі, бетбұрыс. 3.Өлеңді мәнерлеп оқыңыз, жатқа айтыңыз. Түркістан – екі дүние есігі ғой, Түркістан – ер түріктің бесігі ғой. Тамаша Түркістандай жерде туған, Түріктің тәңірі берген несібі ғой. Ертеде Түркістанды Тұран дескен, Тұранда ер Түрігім туып-өскен. Тұранның тағдыры бар толқымалы, Басынан көп тамаша күндер кешкен. Тұранның теңіз дерлік көлдері бар, Шалқыған шегі-шетсіз Теңіз, Арал. Бір шетте қасиетті Ыстықкөлдің, Бауырында дүние көрген түрік көкжал. 4. Берілген мәтін мен өлең бойынша 7-8 сұрақ дайындап, жауабын жазыңыздар. 5. Жатыс септігіндегі есімше мен зат есім жасаушы күрделі жұрнақтарды пайдаланып сөйлем құрастырыңыз. 6. Сөз тіркестерін пайдаланып 5-6 сөйлем құрастырып, жазыңыздар: Жібек жолы, Шығыс пен Батыстың, Түркі әлемі, түркілердің тарихы,Түркі қағанаты, түркі тілдес, мәдениеті мен өркениеті. 7. Мәтін бойынша 5 сұрақтан тұратын тест әзірлеңіздер. 8. Мәтінді қысқаша мазмұндаңыз. жүктеу/скачать 15,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|