І. Берілген үзіндіге төмендегідей лингвистикалық талдау жасаңыз

1. 
   Дауыссыз дыбыстар арасындағы ілгерінді ықпалға екі мысал теріп жазыңыз.
   
2. 
   Үзіндіден кейінді ықпалға екі мысал тауып, дыбыстардың бір-біріне ықпалын түсіндіріңіз.
   
3. 
   Дауысты дыбыстардың редукциясына қатысты мысалдарды тауып, теріп жазыңыз.
   
4. 
   Протеза құбылысына байланысты мысалдарды теріп жазыңыз.
   

Көкірек толған қайғы кісінің өзіне де билетпей, бойды шымырлатып, буынды құртып, я көзден жас болып ағады, я тілден сөз болып ағады. Қазақтар: «Ә, құдай, жас баладай қайғысыз қыла көр! деп тілек тілегенін өзім көрдім. Онысы жас баладан гөрі өзі есті кісі болып, ескермес нәрсені жоқсып, қайғылы кісі болғансығаны. Қайғысы не десең, мақалдарынан танырсың: «Түстік өмірің болса, күндік мал жи», «Өзіңде жоқ болса, әкең де жат», «Мал –адамның бауыр еті», «Малдының беті –жарық, малсыздың беті –шарық», «Ер азығы мен бөрі азығы жолда», «Ердің малы елде, еріккенде қолда», «Берген перде бұзар», «Алаған қолым –береген», «Мал тапқан ердің жазығы жоқ», «Байдан үмітсіз –құдайдан үмітсіз», «Қарның ашса, қаралы үйге шап», «Қайраңы жоқ көлден без, қайыры жоқ елден без» деген осындай сөздері көп, есепсіз толып жатыр (15 -бет).

«Ырыс алды – тірлік» дейді, ол қай тірлік? Ол осы жан кеудеден шықпағандық па? Жоқ, ондай тірлік итте де бар. Ондай тірлікті қымбат көріп, бұлдаған адам өлімді жау көріп, ахиретке дұшпан болады. Жанын қорғалатып, жаудан қашып, қорқақ атанып, еңбек қылудан, қызмет қылудан қашып, еріншек атанып, дүниеде әлгі айтылған ырысқа дұспан болады.