Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9



Pdf көрінісі
бет229/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   387
Нүктенің голограммасы
II 
тіректі толкынның бір бөлігі 
А
объектісіне түсіп, одан сфералы сигналды 
толкын I түрінде шашырайды (24.25-сурет), ал бір бөлігі 
3
айнадан 
Ф
фотоплас- 
тинаға түседі де, олар өз ара интерференцияланады. Жарык көзі 
Л
лазер болып 
табылады. 24.25, б-суретте алынған голограмма сызбалы турде бейнеленген.
Берілген мысалда сигналды толкын сфералы болғанымен (24.45) формула- 
сын жуык түрде колдануға болады, ал ол бойынша а, бұрышы ұлғайған сайын 
жолактардың аракашыктығы 
АВ
кішірейе береді (24.23, а-сурет). Ол кубылыс-
(24.44)
(24.45)
(24.46)


ты 24.25, б-суреттен бақылауға болады, яғни голограммада доғаның төменгі 
жағы бір-бірімен тығыз орналаскан.
Егер голограммадан тар жолакты кесіп алсак, 24.25, б-суретте үзік сызыкпен 
көрсстілген, ол жолак, днфракциялық тар торға ұқсайды, оның дифракциялык 
тұрактысы А'батыты бойынша кеміп отырады. Мұндай торда екінші ретті тол- 
кындардың негізгі максимумға катысты ауыткуы саңылаудың 
X
координатасы 
артқан сайын жоғарылайды ((24.41) қараңыз]; с кемиді, ал | sina | — артады.
Сонымен, жазык. тіректі тодкынмен кескінді кайта орнына келтіргенде диф- 
ракцияланған толқындаренді жазықтолқын болмайды. 24.26-суретгеД нүктесінің 
.4' жорамал кескінін жасайтын / ' толқыны және 
А"
накты кескінін жасайтын 
Г'
толкать! көрсетілген. Денеден шашыраған толкын тіректі толқынмен бірге голог- 
рамманың барлык, нүктесіне тиетіндіктен, оның барлык бөлігі дене туралы ақпа- 
рат береді, ал кескінді қайта алу үшін бүкіл голограмманы толығымен қолдануды 
кажеті жоқ. Бірак, айта кететін нәрсе, бейнені қайта алуда голограмманың бөлігін 
ғана қолдансақ, бейне нашар бола береді. 24.26-суретген көрініп тұрғандай нақты 
және жорамал бейнелер голограмманы төменгі жағын (штрихталған сызықтар) 
колданған кезде кескін сәулелердің аз бөлігімен де алынады.
Кез келген дене нүктелер шыны болғандыктан нүктелер үшін жасалған тұ- 
жырымдарды кез келген денелер үшін жалпылама түрде қолдануға болады.
Голографиялык бейнелер көлемді,оларды көзбен сезіну дененің1 өзінен 
айырмасы болмайды; бейненің әрбір нүктесін көру көздің бейімделуі (адапта- 
циясы) аркылы жүргізіледі (§26.4 қараңыз); көру нүктесін өзгерткенде перс­
пектив! өзгеріп, бір деталь екіншісін жауып қалуы мүмкін. Бейнені қайта 
алғанда тірек толқыннын ұзындығын өзгертуге болады. Мысалы, көзге көрін- 
бейтін электромагнитті толкындар (ультракүлгін, инфракызыл және рентгенді) 
аркылы алынған голограмманы кәдімгі ак жарықпен алмастыруға болады. Де- 
нелердегі электромагнитті толкындардың шағылу және жұгылу шартыдербес


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет