1. Әкімшілік процесс ұғымы және құрылымы
Тақырып 3. Әкімшілік іс жүргізу нормалары және әкімшілік іс жүргізу қатынастары
жүктеу/скачать 252,21 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- §1. Әкімшілік-іс жүргізу нормаларының түсінігі мен ерекшеліктері
| Тақырып 3. Әкімшілік іс жүргізу нормалары және әкімшілік іс жүргізу қатынастары
§1. Әкімшілік-іс жүргізу нормаларының түсінігі мен ерекшеліктері §2. Әкімшілік іс жүргізу нормаларының түрлері §3. Әкімшілік-процессуалдық құқықтық қатынастар ұғымы және ерекшеліктері §4. Әкімшілік- процессуалдық құқықтық қатынастардың мазмұны мен түрлері. §1. Әкімшілік-іс жүргізу нормаларының түсінігі мен ерекшеліктері Әкімшілік-іс жүргізу нормаларының сипаттамасына кірісе отырып, оқу әдебиетінде көрсетілген нормалар Әкімшілік құқық шеңберінде бөлініп көрсетіледі, онда Д.Н.Бахрахтың пікірінше, "материалдық әкімшілік құқық және әкімшілік-іс жүргізу құқығы" бір-бірімен тығыз байланысты. Осыған байланысты, әкімшілік құқық шеңберінде әкімшілік-іс жүргізу нормаларының ерекшеліктерін зерттеуге, біздің ойымызша, жеткілікті көңіл бөлінбейді. Әкімшілік құқық нормаларына қатысты әкімшілік-іс жүргізу нормаларының негізгі ерекшеліктеріне мыналарды жатқызуға болады: 1. Әкімшілік-іс жүргізу нормалары қоғамдық қатынастардың екі тобын регламенттейді. Бірінші топ мемлекеттік басқару саласында қалыптасатын және материалдық нормаларды іске асыруды қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды қамтиды. Осыған орай, әкімшілік құқықтың материалдық нормалары әкімшілік-іс жүргізу нысанында, яғни әкімшілік өндірісте жүзеге асырылады. Алайда, жоғарыда айтылғандай, әкімшілік-іс жүргізу құқығы құқықтың өзге салаларының жекелеген материалдық нормаларын іске асыруды қамтамасыз ететін әкімшілік өндірісті реттейтін нормаларды қамтиды. Аталған әкімшілік-іс жүргізу нормаларына ортақ нәрсе сол, ең алдымен, атқарушы билік органдарының, ал заңда көзделген жағдайларда өзге субъектілердің (судьялардың, кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссиялардың, әкімшілік комиссиялардың) өкілеттіктерін іске асыруды қамтамасыз етеді. Екінші топ Әкімшілік сот өндірісін жүзеге асыру кезінде қалыптасатын қоғамдық қатынастарды, яғни жария басқару саласындағы материалдық нормаларды іске асыру кезінде пайда болған дауларды қарау және оларды қорғауға бағытталған әкімшілік істер бойынша сот төрелігін жүргізуді қамтиды. 2. Әкімшілік құқықтың материалдық нормаларын іске асыруды қамтамасыз ететін нормалардың арасында әкімшілік процестің құрылымына (әкімшілік-іс жүргізу нормалары) кіретін әкімшілік өндірісті реттейтін нормаларды және тиісті әкімшілік-құқықтық институттардың құрамдас бөлігі болып табылатын және осы институттардың материалдық нормаларын іске асыруды қамтамасыз ететін іс жүргізуден тыс әкімшілік рәсімдерді (Әкімшілік-рәсімдік нормалар) регламенттейтін нормаларды да ажырату керек. Мысалы, тәртібін белгілейтін, нормалар кезекті арнайы атақ беру, лауазымға тағайындау, қызметкерлерді аттестациядан өткізу, бос лауазымға конкурс жариялау және т. б. 3. Әкімшілік-процессуалдық нормалардың келесі ерекшелігі материалдық және процессуалдық нормалар арасындағы байланыстың болуы. Егер материалдық-құқықтық норма құқық субъектілерінің құқықтары мен міндеттерінің мазмұнын анықтай отырып, осы құқықтар мен міндеттерді іске асыру үшін не істеу керек деген сұраққа жауап берсе, онда іс жүргізу құқығының нормасы аталған құқықтар мен міндеттер қалай, қандай тәртіппен, оның ішінде материалдық нормаларды қалыпты іске асыруға кедергілер туындаған жағдайда іске асырылуы мүмкін деген сұраққа жауап береді. Іс жүргізу нормалары құқық шығармашылығы мен құқық қолдану сатыларының тәртібін, дәйектілігін, мазмұндық ауысуын айқындайтын құқықтың бір бөлігін білдіреді. 4. Іс жүргізу нормаларының мақсаты Әкімшілік-процестік қатынастарға қатысушылардың, яғни әкімшілік өндірісті жүргізетін адамдардың, әкімшілік істі қарайтын судьялардың және іс жүргізуге қатысатын адамдардың іс-әрекеттерін реттеу болып табылады, бұл процестік құқықтық қатынастарының мазмұнын айқындайды. жүктеу/скачать 252,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|