5. Түбір сөздің соңғы –з- дыбысы –с- дыбысының алдынан келсе, -з- дыбысы –с- дыбысына айналады, жазуда бұл еленбейді. (Если последний звук корня –з- предшествует звуку –с-, то звук –з- превращается в звук –с-, но при письме это не учитывается).
Мысалы: жаз+са-жасса, тұз+сыз-тұссыз, көз сал – көс сал.
6. Алғашқы сөздің соңғы дыбысы –з- болып, одан кейінгі сөз –ж- дыбысынан басталса, -з- дыбысы
–ж- дыбысына айналады, бірақ жазуда еленбейді. (Если последний звук начального слова заканчивается на –з-, а последующее слово начинается со звука –ж-, то звук –з- превращается в звук –ж-, но при письме
не учитывается). Мысалы: Боз+жігіт - Божжігіт, Ораз+жан - Оражжан, боз жорға - бож жорға т.б.
Тоғыспалы ықпал – сөз тіркестерінің, біріккен сөздердің құрамында көршілес дыбыстардың бір-біріне ілгері-кейінді әсер етуі. Бірақ бұл құбылыс жазуда ескерілмейді. (Прогрессивно-регрессивная ассимиляция – это взаимное уподобление соседних звуков. Но это явление при письме не учитывается).
Тоғыспалы ықпал байқалатын жағдайлар (Случаи прогрессивно-регрессивной ассимиляции)
1. Қатар келген –нқ- дыбыстары –ңғ- дыбыстарына айналады. (Сочетание звуков –нқ- может изменяться
в –ңғ-). Мысалы: Жанқара-Жаңғара, Қазанқап-Қазаңғап т.б.
2. Қатар келген –нк- дыбыстары –ңг- дыбыстарына айналады.(Сочетание звуков –нк- может изменяться в –ңг-). Мысалы: күн көру-күң гөру, Есенкелді-Есеңгелді т.б.
3. Қатар келген –сж- дыбыстары –шш- дыбыстарына айналады. (Сочетание звуков –сж- может изменяться в –шш-). Мысалы: Дошшан, Бесжан-Бешшан, тасжүрек – ташшүрек т.б.
