Дыбыс үндестігі заңдылығының үш түрі бар (Есть три вида ассимиляции звукового сингармонизма)
Ілгерінді ықпал – түбір мен қосымшаның немесе сөз тіркесіндегі сөздер аралығындағы алғашқы дауыссыз дыбыстың кейінгі дауыссыз дыбысқа әсерін тигізетін құбылыс.
(Прогрессивная ассимиляция– явление, которое происходит при присоединении к корню аффиксов, также в словосочетаниях, когда предыдущий согласный звук влияет на последующий согласный звук).
Ілгерінді ықпалдың түрлері (Виды прогрессивной ассимиляции)
1. Сөздің соңғы дыбысы қатаң болса, қосымшаның алғашқы дыбысы қатаң болады.
(Если последний звук слова твердый, то первый звук аффикса тоже бывает твердым):
Мысалы: ас+пен, күрес+кер, бас+қа, зат+тың, зат+пен т.б.
2. б, в, г, д дыбыстарына аяқталған сөздер айтылуда -п-ф-к-т- дыбыстарына айналады. Сондықтан бұл сөздерге жалғанатын қосымшаның басқы дыбысы қатаң дыбыс болады. (При произношении слов, оканчивающихся на звуки б,в,г,д слышатся звуки –п-ф-к-т. Поэтому первый звук аффикса тоже бывает твердым). Мысалы: клуб+та, снаряд+тан, геолог+те, Иванов+та, араб+ша, Ленинград+қа т.б.
3. Түбір сөздің соңғы дыбысы ұяң дыбыс болса, қосымшаның бас дыбысы көбінесе ұяң болады.
(Если последний звук корня звонкий, то первый звук аффикса тоже в основном бывает звонким).
Мысалы: жаз+дың, қаз+бен, этаж+да, күз+дік,қоян+дар т.б.
4. Егер сөздің соңғы дыбысы дауысты немесе үнді дыбыс болса, жалғанатын қосымшаның басқы дыбысы ұяң не үнді дыбыс болады. (Если последний звук слова гласный или звонкий, то первый звук аффикса бывает звонким или сонорным). Мысалы: бала+лық, шам+дар, қала+ға, оқушы+лар, көктем+гі
