171
саяхаты” – жол жазбалары, И.В.Гетенiң “Жас Вертердiң қайғысы” – хаттар
мен күнделiк монтажы үлгiсiнде жазылған.
Мұндай құжаттық түрге ұмтылудың тағы бiр сыры бар. Хат, жол
жазбасы, күнделiк жазулары дәл сол сәтте жүректен төгiлiп шыққан сезiм
сияқты, көргендерi мен түйгендерiнiң iзiнше жазылғандай болып жасалады.
Сентиментализм классиктерi оқырмандарына әр кезде де алдын-ала
жоспарсыз жазғандай әсер қалдыруға ұмтылады. Сол себептi композициялық
түзулiктi де, стилистикалық сұлулықты да ескере бермейдi. Әрине, бұлай
әсер етуге үлкен еңбекпен қол жеткiзгенi анық, бiрақ шығармашылық үрдiстi
оқырманның дәл көз алдында болып жатқандай көрсетуге авторлар арнайы
дайындалды. Соған сәйкес, сентименталистiк әдебиетте әңгiме әр кезде
әрекетке қатысушының, яки куәнiң ауызымен айтылады. Сонымен қоса,
әңгiмешiнiң ойын бейнелеу мiндеттi түрде алғашқы орынға шығады.
Сентименталистердiң эпикалық туындыларында лирикалық элементтер
басымдық алды. Өз кейiпкерлерiнiң iшкi әлемiне бойлай отырып, жазушылар
жол-жоба нұсқау мақсатында әңгiме оқиғасына белсене араласып,
бейнеленген мәселеге өз көзқарасын бiлдiрiп, адамгершiлiк мәселенiң дұрыс
шешiлуiне қажеттi деген тұстарды ашып көрсетiп отырды.
Достарыңызбен бөлісу: