Кіріспе зерттеудің қысқaшa сипaттaмaсы



бет10/36
Дата07.12.2022
өлшемі307,95 Kb.
#55700
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   36
«Тәуелсіздік» тобының қағидалары егде жастағы адамдардың негізгі тауарлар мен қызметтерге қол жетімділігі, жұмыс істеуге немесе кірістер әкелетін басқа қызмет түрлерімен айналысу мүмкіндігіне, жұмысты тоқтату мерзімдерін анықтауға қатысуға, білім беру мен оқу бағдарламаларына қатысуға және қауіпсіз өмір сүруге мүмкіндік алады және жеке бейімділігі мен өзгеретін жағдайларды ескере отырып, үйде тұруға көмек алу шарттары кіреді.
«Қатысу» тобының қағидалары егде жастағы адамдарды қоғамға тарту және олардың әл-ауқатына әсер ететін саясатты әзірлеуге және іске асыруға белсенді қатысу, қарт адамдардың қозғалыстарын немесе қауымдастықтарын құру мәселелерін көрсетеді.
«Күтім» тобының қағидаларына отбасы мен қоғам тарапынан қамқорлық пен қорғауды қамтамасыз ету, физикалық, психикалық және эмоционалдық саулықтың оңтайлы деңгейін ұстап тұру немесе қалпына келтіру үшін медициналық көмекке қол жеткізу, әлеуметтік және заңдық қызметтерге қол жетімділік, қорғаншылық ұйымдарының қызметін пайдалану проблемаларына қатысты адам құқықтары мен кез-келген әлеуметтік институттағы негізгі бостандықтар, оның ішінде абырой, сенім, қажеттіліктер мен жеке өмірді толық құрметтеу, сонымен қатар өмірлік қамқорлық және өмір сапасына қатысты шешімдер қабылдауға араласу.
«Ішкі әлеуетті іске асыру» тобының қағидалары егде жастағы адамдарды өздерінің әлеуетін толығымен іске асыруға, білім, мәдениет, рухани өмір және демалыс саласындағы әлеуметтік құндылықтарға қол жеткізуге мүмкіндік алуға шақырады.
«Абырой» тобының қағидалары егде адамдарға қатысты қанаушылықты, физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылықты болдырмау, жасына, жынысына, нәсілдік немесе этникалық шығу тегіне, мүгедектікке немесе басқа мәртебеге қарамастан және олардың экономикалық үлесіне қарамастан әділетті қарым-қатынас құқығын қамтамасыз ету мәселелерін шешеді [31].
Еуропа Кеңесі аясында дайындалған БҰҰ-ның Еуропалық әлеуметтік жарғы қағидаттарын қалыптастыруға әсері байқалады - бұл еуропалық әлеуметтік саясаттың мақсаттары мен принциптерін көрсететін және адамның негізгі әлеуметтік құқықтарына кепілдік беретін халықаралық келісім. 1961 жылғы 18 қазанда қол қойылып, 1965 жылғы 26 ақпанда күшіне енген Жарғы адамның, соның ішінде егде жастағы адамдарға қатысты құқықтардың қорғалуын қамтамасыз етеді.
I бөлімде жұмысшылар мен асырауындағылардың әлеуметтік қамсыздандыру құқығының негізгі құқықтары мен принциптері көрсетілген (12-бап), жеткілікті күнкөріс қаражаты жоқ әр адамның әлеуметтік және медициналық көмекке құқығы (13-бап), сондай-ақ леуметтік қызметтер алуға құқығы бар (14-бап). II тарауда келісімшарт жасасушы тараптардың (Еуропа Кеңесіне мүше мемлекеттердің үкіметтері) осы құқықтарды қамтамасыз ету, оның ішінде әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін біртіндеп неғұрлым жоғары деңгейге көтеру (12-баптың 3-тармағы), тиісті медициналық және әлеуметтік көмек көрсету міндеттемелері белгіленген ( ауруға шалдыққан жағдайда - қажетті көмек) кез-келген адамға әл-ауқатын, дамуын және әлеуметтік бейімделуіне ықпал ететін қызметті немесе қызметтер жүйесін құруға жәрдемдесу (13-баптың 1-тармағы)
Еуропалық әлеуметтік хартияға қосымша хаттама (1988 жылғы 5 мамырда қол қойылды), атап айтқанда, қарт адамдардың әлеуметтік қорғауға құқығын іске асыру мәселесін шешуге бағытталған (12-бап), тараптардың олардың сол күйінде қалуына мүмкіндік беретін тиісті шараларға қатысты міндеттемелерін белгілейді, қоғамның толыққанды мүшелері ретінде ұзақ өмір сүре алуы (4-баптың 1-тармағы), өз өмір жолын еркін таңдап, әдеттегі жағдайда мүмкіндігінше ұзақ өмір сүруге болады (4-баптың 2-тармағы) және қарт адамдар үшін қарт адамдарға арналған мекемелерде - көрсетілген көмек пен жеке өмірді құрметтеу және осы мекемелерде өмір сүру жағдайларын анықтауға қатысу туралы кепілдік беру (4-баптың 3-тармағы) қарастырылған[32].
Қазіргі таңда, қарттықтың хронологиялық топтастырылуынан бөлек, бірнеше әлеуметтік-қызметтік классификациясы бар.





Қарттар



қызмет қабілеттілігіне байланысты

әлеуметтік жағдайына байланысты



күтімді қажет ететін қарттар

күтімді қажет етпейтін қарттар

жалғыз басты қарттар

қарттар үйіндегі қарттар



ерекше күтімді қажет ететін қарттар

отбасы бар қарттар

Сурет 3. Қарттардың әлеуметтік-қызметтік классификациясы (автордың құрастыруы бойынша)


Қарттардың бұл классификациясынан, қарттармен жүргізілетін әлеуметтік қызмет түрі мен әлеуметтік көмектің технологиялары арнайы бағытталып, қызмет стратегиясы құрастырылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет