Кіріспе зерттеудің қысқaшa сипaттaмaсы
жүктеу/скачать 307,95 Kb.
|
| Ұлыбританияның егде жастағы азаматтарға және мүгедектерге қатысты саясаты, ең алдымен, әлеуметтік қызметтердің стационарлық емес нысандары мен түрлерінің кеңінен қамтамасыз етілуіне байланысты, үйде тұруға толық жағдай жасауға бағытталған. Егде жастағы адамдарға әлеуметтік қызмет көрсетудің негізгі жауапкершілігі Англия мен Уэльстегі жергілікті мемлекеттік әлеуметтік қызметтер департаменттеріне, Шотландиядағы әлеуметтік жұмыс бөлімдеріне және Солтүстік Ирландиядағы әлеуметтік қызметтер бөлімдеріне жүктеледі. Әлеуметтік қызметтер ұсынатын қаражаттың көп бөлігі клиенттерге өз үйлерінде өз бетінше өмір сүру үшін көмектесуге бағытталған. Үй шаруашылығындағы қиындықтарды үйде көмек көрсететін қызметкерлердің кіруі, сондай-ақ кір жуу және үйге жеткізу қызметтері арқылы жеңілдетуге болады. Елде, Батыс Еуропаның басқа мемлекеттері секілді қарт адамдарға көмек көрсетудің үйде көмек көрсету, күндізгі пансионат үйлер және күндізгі медициналық , кеңес беру орталықтары, геронтологиялық және гериатриялық орталықтар, сынды қызмет көрсету түрлері таралған. Олар мемлекет тарапынан және қайырымдылық ұйымдары тарапынан қаржыландырылады.
Күтімді қажет ететін қарттарға арнайы бөлек бағдарламалар әзірленген. Өзін-өзі күту қабілетінің айтарлықтай жоғалуы бар қарттарға қызмет көрсету аумақтық өзін-өзі басқару органдарының басшылығымен, негізінен «тату көршілік» немесе үйге бару арқылы еріктілермен жүзеге асырылады [53]. Қытайдағы қарттармен және егде жастағылармен жұмыс жасаудың негізгі міндеті мен басым бағыты - бұл әлеуметтік-экономикалық даму деңгейіне және қоғамның қартаю деңгейіне сәйкес келетін қамтамасыз етілген қартаюға әлеуметтік кепілдіктер жүйесін құру. Қытай мемлекетінде қарттардың саны 250 млн-ды құрайды, оның ішінде 83,67 млн адам күтімді қажет ететін қарттар санатына кіреді. Сурет 5. Елдегі қарттар күтімі мен қамсыздандыру жүйесі [55]. Соңғы жылдары Қытайда үкіметтің, қоғамның, отбасы мен жеке азаматтардың бірлескен күш-жігерінің арқасында қарт адамдар үшін әлеуметтік кепілдіктер жүйесі біртіндеп пайда болды, ол қарттар мен қарттардың қажетті өмір сүру деңгейін қамтамасыз етуге бағытталған [54]. Қытайда қарттарға арналған әлеуметтік қамсыздандыру жүйесінің бағыттары төмендегідей: Зейнетақымен қамсыздандыру. Қытайда үш түрлі зейнетақы жүйесі қалыптасқан. Ол, базалық жасына байланысты зейнетақы, жинақтаушы зейнетақы және ерікті жинақтаушы қорлары. Қарттық бойынша қалалар мен ауылды мекендердегі әлеуметтік сақтандыру. Қытайдағы қарт халықтың 60% -ы ауылдық жерлерде тұрады. ҚХР үкіметі ауылдың нақты әлеуметтік-экономикалық жағдайына сүйене отырып және жер учаскесіне құқықты қорғауға және отбасына тәуелділік қағидатына баса назар аударып, қарттар мен егде адамдарға олардың негізгі өмірлік жағдайларын қамтамасыз ету үшін әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін құрды. Үкімет егде жастағы адамдарға тәуелділікте жер учаскелерінің маңыздылығын және шаруалардың, ең алдымен қарттардың қатарынан жер алу құқығын ашады. «Қарттардың құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз ету туралы» ҚХР заңында егде жастағы адамды күтіп-бағу үшін жауапкершілікті өз мойнына алған адам қарт адамның алған жері немесе орман алқаптарын қатарынан қабылдауға, сондай-ақ өзінің малды күтіп-бағуға, егер оның табысы болған жағдайда қамтамасыз етуге келіседі. Осы экономикалық қызметтен қарттардың күнкөріс көзіне кепілдік беретін техникалық қызмет көрсетіледі. Үкімет ауылдық жерлердегі шаруа қарттарына баса назар аударады [56]. Елде қалада тұратын қарт адамдардың күнкөріс деңгейінің төмендігін қамтамасыз ететін, жергілікті күнкөріс деңгейінен төмен отбасыларға материалдық көмек көрсететін жүйе бар. Қала тұрғындарына зейнетақыдан бөлек, күнкөріс деңгейінің төмен мөлшерімен бірдей әлеуметтік жәрдемақы төленеді. Күтімді қажет ететін қарт адамдардың әлеуметтік қамсыздандырылуы. Азаматтардың осы санатының мүдделері үшін мемлекет «бес кепілдеме» жүйесін енгізді - кепілдендірілген тамақ, киім, тұрғын үй, медициналық және жерлеу қызметтері. Қазіргі уақытта бұл жүйемен барлық қарт адамдар қамтылған. Сонымен бірге, жоспарланған босану туралы ережені орындайтын және бір баласы немесе екі қызы бар ерлі-зайыптылар үшін кәріліктің басталуы үшін үстеме ақылар жүйесі енгізілген, оған сәйкес 60-қа толғаннан кейін әрбір ерлі-зайыптыларға орталық және жергілікті бюджеттердің арнайы қорларынан өмір бойы субсидия төленеді. Қарттар арасындағы кедейлікті жою. Мемлекет тарапынан қарттардың жеке кәсіпкерлігін қолдау мақсатында көптеген арнайы бағдарламалар әзірленген. Арнайы субсидиялар бөлу мен жеңілдетілген мөлшердегі тауарларды сату сынды қызметтер көрсетіледі. Сондай-ақ, қарттарға арналған мемлекеттік жәрдемақылар пакеті қарастырылған. Қарттарға көрсетілетін әлеуметтік қызметтер мен қарттар үйлері. Қытай мемлекеті дәстүрлі қоғам жақтаушыларының бірі болғандықтан, қарт адамдарды қарттар үйіне өткізу өте ұят болып саналады, алайда бұл елдегі қарттар үйінде қарттарды жоқтығын көрсетпейді. Қытайда қарттар үйінің үш түрі қалыптасқан: жергілікті басқару органдары бақылайтын мемлекеттік мекемелер, ұжымдық ауыл үйлері (ауыл тұрғындары қарайды), күндізгі пансионат үйлері [57]. Оңтүстік-шығыс елдері қатарына кіретін Жапония мемлекетінде қартаю процесінің қарқынды кезеңі жүруде. Елдегі 75-жастан асқан қарттар саны 15,9 млн адамды құрап, барлық халықтың 12,9%-ын алып отыр. Ал, 65-жастан асқан қарт адамдар үлесі 27%. Елдегі өмір сүру жасының ұзақтығы 87,3 жасты құрайды. 2020 жылға қарай Жапонияда жалғыз қалған 5 миллион зейнеткер бар. Олардың өлімін тіпті ешкім байқамады, олар пәтерде тағы бірнеше ай тұруы мүмкін. Осыған байланысты елде қарттардың мәйіттері табылған пәтерлерді тазалайтын компаниялар пайда болды. Бұл елдегі тастанды қарттардың және жалғыз өздері қалған қарттардың санының көп екендігін сипаттайды. Жалғыз басты қарттарға арналған елде қарттар үйі мен күндізгі пансионат үйлер бар. 2015 жылдн бастап қарттар үйінде робот-күтушілер қызмет атқарады. Ол роботтарды шығарудың мақсаты – күтімді қажет ететін қарттарға әлеуметтік қызмет көрсетуді жеңілдету. Сондай-ақ елде назар аудартатын жағдай бар, 2000 жылдан бері қарт адамдардың арасында құқық бұзушылардың саны көбейген. Түрмедегі әрбір 5-ші адам 65-жастан асқан қарт адамдар. Тіпті, түрмеде 80-жастан асқан қарт адамдарда кездеседі.Олардың түрмеге түсуінің себебі ретінде, елдегі қарттардың күн көре алмауы мен қарттар үйіне баруды қаламауы деп санайды. 2005 жылы қарттардың арасындағы кедейлікпен күресу үшін елде бизнес-модельді бағдарламалар құрастырыла бастады [58]. жүктеу/скачать 307,95 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|