Курстық жоба тақырыбы: Жер қойынауы геометриясында қолданылатын проекциялар

1 
Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті 
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы 
МІ және Г кафедрасы 
«Жер қойнауының геометриясы» пәні бойынша 
КУРСТЫҚ ЖОБА 
Тақырыбы: «Жер қойынауы геометриясында қолданылатын 
проекциялар» 
(баға) 
Қабылдаған: 
Аға оқытушы, т.ғ.к.
Низаметдинов Р.Ф. 
___________________ 
(қолы) 
Комиссия мүшелері:
 
______________________
(қолы) 
______________________ 
(қолы)
______________________ 
(қолы) 
Орындаған: 
МДМ-22-1 тобының студенті 
Құрманбекова Н.Е. 
__________________ 
(қолы) 
 
 
Қарағанды 2023 
 

2 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3 
Мазмұны 
Кіріспе 
1 Тау-кен ісінде қолданылатын проекциялар 
2 Сандык белгілер проекциялары 
2.1 Тік сызық пен нүктенің өзара жағдайлары 
2.2 Тік сызық және жазықтықтың өзара жағдайлары 
2.3 Тік сызық пен жазықтық арасындағы бұрышты анықтау 
3 Аксонометриялық проекциялар 
3.1 Аксонометриялық проекциялар туралы жалпы мәліметтер 
4 Аффиндық прекциялар 
5 Стереографиялық проекциялар 
6 Топографиялық қатар беттері 
6.1 Топографиялық қатар беттерді көбейту және бөлу 
7 Қорытынды 
8 Пайдаланған әдебиеттер

4 
КІРІСПЕ 
Осы курстық жұмысты жасау барысында сандық белгілерімен жобадағы 
тапсырмаларды шешу; аксонометриялық, аффиндық және стереографиялық 
жоба тұрғызу; топографиялық тәртіпті беттермен математикалық әрекеттерді 
орындау; пайдалы қазба қорларын есептеу, сандық және сапалық графиктер 
тұрғызуды және тағы басқа керекті ақпараттарды білдім. Осыған байланысты 
біз жер қойнауының тығыздығының сұрақтарын терең оқып және тау-кен 
кәсіпорындарындағы болашақ инженер қызметі барысында оларды 
мамангерлі шешуге дайын болу керекпіз.
Курстық жобаның мақсаты «Жер қойнауының геометриясы» пәні 
бойынша теориялық білімді тереңдетіп оқып және жер қойнауының 
геометриясында қолданылатын проекцияларды үйрендім.
Курстық жобаны орындағанда анықтамалық және ғылыми-техникалық 
әдебиеттерді қолданып, тапсырмаларды уақытылы орындадым.
Жеке тоқталып өтетін болсақ, аксонометриялық проекциялар барынша 
көрнекі және сызуға келгенде қарапайым болып табылады. «Аксонометрия» - 
грек сөзі, «осьтер бойынша өлшеу» деген мағынаны білдіреді. Нәрселерді 
салғанда өлшемдерді \ұзындық, ені және биіктігі\ x, y, z осьтері бойынша 
өлшеп салынады. Аффиндық проекциялар аксонометриялық проекциялар 
сияқты параллель жобалаудыңи жеке түрі болып есептеледі және тау-кен 
және барлау қазбаларын, пайдалы байлықтардың геометриялық пішіндерін 
көлемдік түрде көрнекті бейнелеу үшін қызмет етеді. Ал, стереографиялық 
проекциялар тау-кен геометриясында жеке бағыттар, жазықтықтар және 
бағыттар мен жазықтықтар арасындағы бұрыштық шамаларды анықтауды 
орындау жиі кездеседі. Аталған құруларды орталық жобалау әдісімен 
орныдау ыңғайлы болады. Бұл әдістің мәні келесіден тұрады, кеністікте 
берілген барлық бағыттар мен жазықтықтар бір нүктеге өз-өздеріне 
параллель көшіріледі. 

5